Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 44, 1 November 1884 — KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki, Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia, Ka Naita nana i kuekaa na lua huna o na Powa. [ARTICLE]

KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki, Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia, Ka Naita nana i kuekaa na lua huna o na Powa.

AOLE makou i hele mai nei i keia ululaau ma ka manao e hoopoino wale aku i ke ola makamae i hana ia mai e ke Akua ma keia honua, aka, ina e kue ia mai ana ko maliou maluhia e like me oe e kue mai nei, alaila, aole makou e waiho waie ana 1 ka makou mau pahikaua no ke pale ana aku i ka make ke makemake oukou e paio ®^i a ua aa makou e paio aku no ko makou pono i na manawa a pau loa, a ke hai aku nei au ia oukou, 0 ka leo no keia o ke ola, a e hoolohe, a ke hai hou aku nei au, e hoihoi ika oukou mau pahi i ko lakou wahi a pela hoi ka oukou mau mea kaua a pau, no ka mea ona naila e ku aku nei, aole oukou i ike ia lakou a me ko iakou mau kulana pakahi, e hiki ai ia oukou ke wae mai i mau wahi naita uuku no ka paio mai, me ka manao e lanakila ana maluna ae

ona tiga inu koko o na pae mauna o Arabia, ka poe hoi nana i pahola aku 1 ka weli maluna o na poai o Rusia.

Holo aku la keia mau mapuna olelo, a ka naiia opio, a komo $ku la iloko 0 ka puuwai makona o ke alakai o ua poe powa nei, e houhou ana me he kui la, a ia wa i nakolo mai ai kona leo nui kalakala a pane mai la : Eka hehena, aole nau e kau palena mai i ko niakou mau manao uilani e hookoaku i ke kauoha mana a ko makou alii, a aole no hoi ma kau kauoha e kuemi hope ai ka makou mau mea kaua no ko lakou mau walii, oiai ua heohiki paa makou imua 0 ko makou alii e kaua makou ma kona inoa 'a hiki i ko makou manawa e ruake a e ola ai paha. Nolaila, aole he wa no makou e hookaulua iho ai i ko oukou mau kino, ina paha no ka make, ano ka haawi pio mai paha. A ina he mau naita oiaio oukou i lawelawe i na mea kaua a paulehia, alaila, e ku mai a pale no oukou iho no ko oukou hanohano, a me ko oukou one hanau.

I ka pau ana o keia mau kamalio a ke alakai o na powa, aole oia i kali hou aku he wa no kela aoao e panai mai ai i kana niau olelo, aka, e like me ka uilani o kona manao koa, pela oia i haawi koke aku ai i ke kauoha i kona mau naita e hookau aku i ka make nialuna o na naita o Kahanuopaineki, a emoole lele makawalu aku la na pua a ua poe powa la, e hoouna ana i ka elele 0 ka make me ka upuupu ole iho.

lioko o keia hooili kaua ana, ua'lele like aku la lakou nei imua a komo poo aku la iioko aluka o na powa, eia no nae ka kakou koa mahope kahi i nana ai i kona mau ukali, a iaia e nana pono ana maluna o lakou me ka hiaai, hoomaopopo iho ia ia ua like kona poe ukali me ka mea oki palaoa, e haawi ana hoi i ka make mainoino maluna o na powa, a ua Hke ua poe kae ae'a nei 0 na mauna hui o Arabia me ka lalapa ahi e hamu ana i ka opala, oiai e hiolo ana na powa me he mau paka ua la imua oko ianei mau ukali. Ika naita opio i ike aku ai ua holoiea ka paio ana a kona mau koa, 0 kona wa no ia i komo kino aku ai iloko o ke kaua, a ua like ka pahi a ua opio Ia me kahi imu ahi enaena e hoonee aku ana imua o kekahi puu laau nui, a e hamu ana hoi 1 ka puu wahie me ka hikiwawe loa, pela no lakou nei i luku aku ai i na powa a pau loa iho la i ka make, a koe aku hookahi, a i pakele oia i ka pee maoli ana oiai na aoao eiua e hakoko ana no : ka lanakila e loaa ana ia lakou.

I ka pau ioa ana o na powa i ka make, ua huli mai la ka naita o ka hulu omaomao a pane mai la i ko iakou alii, eia ko'u manao, ia be, e hookoio kakou i ka punana kahi i noho ai ko lakou aiii he ake loa ko'u e ana pahikaua pu me ia, no ka mea, he naiu kaulana no ia a ua lohe no hoi au he oi aku ka kona ike a makaukau ma na mea kaua, nolaila e hele kakou, a ina kakou e halawai pu ana me ia, alaila, owau o kakou ke paio pu me ia.

I ka lohe ana o ko iakou alii opio i keia mau olelo, pane aku la oia: Aole o'u manao pela, o ko'u mau iini a pau a me na anoī ana a'u i uumi malie ai kekahi manawa ioihi, ua manao au* ina oia e haiawai mai ana me kakou ma ka oi ona mea kaua» alaila, na ko'u wm Uma ponoi no e kau aku 1 ka hoo-

pai weiiweii maluna o ka mea pakaha i

| «a waiwai o kuu mau makua, e iike me |ka hoopai ana i hooiii aku ai maluna o i laua ame kuu lahui, peb auanei au e | kau aku ai i ka hoopai maiuna o kona iahui a hoohiki loa aku imfa o ke alii Siia Huka, a e luku auanei au iaia me kona mau tausani koa a pa«. Ika pau ana o keia mau oleio, hoomaha iho la lakou no ka hapalua hora okoa, a i ko lakou maha ana, ua eleu koke ae la na leoa ma ko lakou mau lio a huii heie aku la i ka meheu kahi e loaa ai kahi noho 0 na kupueu o na mauna hui o ke aupuni o Sepania.

E o'u makamaka puni mbolelo*e waiho iki kakou i ke kamaiiio ana no ka

naita opio a me kona mau koa, a e waiho malie aku ia lakou e hanu ana i na *meheu kahi a na enemi e noho ana, a e hoi ae ka kakou kamailio ana no kahi powa i pee ai a holo ai i hope.

laia i hiki aku ai i kahi a kona aiii a me na koa e paikau ana, ua huli mai la ke alii a ninau mai la : Hoi mai la no ka hoi oe ? Heaha kou mea oka haalele ana aku nei ika haku puuku ? Ia manawa pane koke aku la bahi kanaka. E ke 'lii e, e hahu mai kou ! pepeiao, o ka haku puuku a me kons£ mau ukali wiwo oie, he moepuu lakoā na ka make, aia ko lakou mau kino $ake ke waiho la iloko o ka a o ka nui

0 na naita nana i ulupa mii nei, he 22 wale no, a 0 keia mau naiik he 22, me he mea la he mau tausani )§t> lakou nui aole paha i hala ka hapaluaf\ora ua pau loa iho la ko kakou aoao |ka make, a o ka lakou mau hauna;PahM ua like me ka uwila, oia na lono o ke iuhua paio i lohe oe e ke 'lii. S

Ninau hou aku la ka po|ra Makedonia, a nohea mai lakou ? aku la keia, ua lohe aku au i ka Jsppuka ana mai no Arabia māi. *A ina pela, wahi a ke alii powa, o ka poe aku la ia i kau ia ai ka weli e ke ao holookoa, aole no nae au e kuemi mai ana i hope a hiki i ke kau ana aku o'u i ka hoopai wehweli maluna o ka poe a pau i hehi ku mai ma ko'u mau ululaau nei a nolaila, e o'u mau naita, na keiki punahele hoi a'u, ka mea a'u i kapa aku ai he mau olali no na mauna hui 0 Sepania nei, e ala ! e kela pali keia pali, e makaukau i na mea kaua, e kaei i na pahi kaua ma ko oukou mau puhaka, a e ku me ka makaukau no na wa a pau loa, no ka hele ana aku e kau i ka hoopai maluna o ka mea nana i lawe aku i ke ola ma kamae o ko'u pukaua nui, ka mea hoi a'u i hilinai nui ai, nolaila, 0 ka poe me na kakaka a me na laau ihe mamua, me ko lakou alakai, a 0 ka poe hoi e lawe ana i na koi kaua, ma ka eheu akau lakou a o ka poe hoi e haii ana i na kaula maa me ka lakou mau pohaku, ma ka eheu hema lakou, a mahope aku o kela poe na kaua lio, a o ke 'iii aku me kona mau ukali aku he 150 ka nul

I ka makaukau pono ana 0 keia huakai a ka powa Makedonia, ua hoomaka aku la lakou e kai, a aole no hoi i pau pono mai na kai'na wawae eha, aia hoi, halawai mai Ia ko lakou mau lena me ka poe nana i hookau aku ka weli maluna o Takou, a i ka hoea ana aku o ka kakou koa me kona mau naita he 22, ua holo mai la ka elele a ku mai la imua o ka powa Makedonia, a pane ae la me ka wiwo oie : E ka- poe aea haukae. e ku aku malaila, a mai nee hou mai imua i hookahi hou kapuai, a i iohe ole i keia kauoha, alaila, e koli ola ia oukou a pau, a puhi ia i ke ahi, a e lohe oukou i keia a mai hoao e hookiekie ae maluna o keia kauoha, 0 ike ole ia auanei ko oukou mau kulu koko ma ka ili honua.

I ka wa a ka elele e kamailio nei, ua ikeia aku ia kekahi kaoo nui e puka mai ana mailoko mai o Jjgi ululaau, a hooho ae la na mea a pau: Oka naita huluhulu ae keia, ke aikane aloha a ko kakou alii nei! Oko lakou nui, he elua a i hele mai iakou e huipu no kekahi mea a lakou i manao ai, aka, i ko lakou hiki ana mai he kaua ko ia wahi Hoio loa mai la lakou a hui pu me ke aiiii Makedonia, a pane aku la kana aikane, heaha keia hoomakaukau kaua nui ana ? Pane aku la ke alii o na powa, kai no hoi e kaua ana au me kela mau wahi naila e ku uai la, a o ko'u manao, e luku aku ia lakou a pau no ka mea, o ko kaua peuku aloha a pukaua hoi, ua make ia hkou la a me kona mau naita he lehulehu wale.

A nohea mai hoi keia mau naita ? i ninau hou aku ai kana aikane. Pane mai la o Makedonia, ua lohe maiau no Arabia mai. Ia wa i pane mal ai kana-

ita huluhulu : E kuu aikane aloha, e akaheie loa kaua, no ka inea, aia malaila kahi i noho ai o kekahi alii powa a me kona tausani koa, he poe iakou i kapaia he mau liona, a ua iohe niai no ffoi au he keiki opiopio ka mea nan:i i tnku mai nei ka powa kauiana o Rusīa, a oia ka hooilina alii o ua aupuni la, ka mea hoi nana i pepehi mai nei ka pilikua 6 Rusia, a nolaila e akahele loa ko kaua lawelawe ana ina o lakou io keia, alaila, aole paha k*ua a me ko kaua mau koa e hiki ke hoopio i ua keiki la, i ko'u lohe ana t he keiki oia i haiamuia e ka nani a nie ke kilakila, aole he ui nana e hoopapa aku 1 ka hapaiua līke o kona ui, nolaila e pono kaua e hele aku e hui pu me ia me ka oluolu.

Ae mai ia kana aikane a hele aku la iaua nei a ku ana imua o lakou nei he 22, a pane aku ia ka naita huluhulu E haawi pio mai 6ukou a pau loa imua o maua i keia la. Pane mai la ka kakou koa: Ena naita puuwai eleele, e manao ana e pakaha wale i ko makou mau ola makamae, ano i keia wa ke ku aku nei makou me ka makaukau, i na wa a pau loa no ka paio ana me oukou a aole loa makou e hopo ana i ko oukou mau heluna he nui waie, aole makou i hanauia no ka hohe wale, aka no na umauma i lalapa ia e ke ahi 0 ka wiwo ole, a e īohe oukou e na hehena.

I keia manawa i kauoha koke ae ai ka naita huluhulu i na koa e hoolei pau aku i ka make maluna o ka enemi, a ia wa i ikeia aku ai na aoao a elua e hookuene pono ana, e kauhaa ana na lio, e holo ana hoi na. alakai ma keia a me keia welau 0 na puali, a ia i huliii ae ai na maka 0 kela a me keia koa me ka makaala ana i ko lakou mau kulana pakahi iloko o fte kaua. (Aole ipau.)