Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 45, 8 November 1884 — Page 2
| This text was transcribed by: | Chris Cramer |
| This work is dedicated to: | To the future generations !! |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
No ka Makahiki………………………..$2.00
No Eono Mahina……………………….1.00.
KUIKE KA RULA.
Poaono ………………Novemaba 8, 1884.
Pehea la e pau ai
He mea e mokumoku ai i ka eha ka
puuwai aloha i ka lahui Hawaii ke ike
aku i ka ona hilahila ole ma ke akea o
ka poe poe opiopio. Ma ka la Sabati mua
mai o keia mahina a komo iloko o na
la o keia pule, aole i nele ka hoikeike
ana o kekahi poe ona ia lakou iho ma
ke akea . Imua no hoi o na hana eehia
o ka huakai hoole wa o ka la Sabati i
hala ae nei, kekahi poe ona i hoikeike
ae i na hana kohu ole a lakou. A ilo
ko hoi o ka huakai hoolewa kahi poe
i hoakea ai i ka lakou mau hana hoo-
hilahila.
Ke ulu nei ka ona, aole wale ma ke-
Ja apana, aka ma na mokupuni e ae
Kekahi. Ina pela e ulu mau ai ka ona
iwaena o kakou aole e koe ka lahui
He enemi nui keia no ka lahui, he ha-
pa ka poe i make i na mai ahulau, a he
oi ka poe i make i ka waiona. Ina e
helu ia ka poe i make i ka mai ahulau
iloko nei o ka lahui Hawaii, alaila helu
okoa ia ka poe i make i ka waiona, e
ikeia no ua oi aku ka poino o na hana
a ka waiona. Pehea la e pau ai? Ke
olelo nei kahi poe Hawaii, aia a pau
ka lahui, alaila pau ka ona. Aole pela
ko makou manao. E pau ka ona, a e
koe ka lahui, oia ko makou manao. A
keia pule ae e hai aku ai keia pepa i
ka haina o ka ninau, “Pehea la e pau
ai ka ona?
Nu Hou.
Ua hele aku nei o W.H. Rice, oia
ke keiki lalawai o Lihue i Kanai, i na
aina e no kekahi mau mahina loihi i
hala, a e hoi mai ana maluna o ka mo-
kuahi Kaleponi i keia Poaono. A ma
ka la Sabati ae, imua o na anaina hui
ma ka halawai po ma Kawaiahao e ka-
mailio ana oia no na mea houa o na aina
e, e pili ana i na hana Pono, e like me
ka J.W. Kalua a me S.L. Kiwini Des-
ha i kamailio ai, a me kekahi poe e ae.
O keia hele ana o ko kakou poe kama
aina i nan aina e a hoi mai, hai mai ia
kakou no na mea a lakou i ike maka ai
he mea hoonaauaoia i ka poe e noho
nei a i ike maka ole hoi i kela mau aina.
Aole auanei e nele ka poe e lohe ana i
ka Laiki mau olelo i ka po la Sabati, e
loaa auanei he mau manao hou.
[KAKAUIA NO KE KUOKOA]
HE NUI na poino a me na pilikia i loo-
hia ia kakou mamuli o ka hookeleia
ana o ka aie, a o ia mau poino, e like
me ka makou i hoopuka mua ai, na ka
lahui holookoa no e auamo ma keia
mua aku. I na la mahope koke iho o
ka hooholoia ana o ka bila aie i ke kau
Ahaolelo o 1882, ua wanana mua aku
no makou he hana hoopilikia kela i ka
poe e noho ana ma ka Pae Aina Ha-
waii, a e lilo na kakou a na na mamo@
kakaou e makala aku i keia mea he aie,
oiai he kanalua nui ko makou i ka hoo-
kele pono ia o ka hana. I keia la ke
ikeia nei ka hemahema nui o ia mau
hana a ke Kuhina Kipikona a me kona
hoa. No ka hemahema ua komo aku
ke kanalua i ka poe mea dala i hooma-
ka mai e hoaie i ke Aupuni Hawaii, a i
keia wa ua hoole maoli mai lakou aole
e hoaie hou mai i keia Aupuni oiai keia
aha kuhina ma ka oihana. He haule
ino keia o ka inoa maikai o ke Aupuni
i keia poe, no ka mea, i na la mua ua
aa loa ka ona milliona e hoaie mai i ke
aupuni i na dala he elua miliona, aka i
kona ike ana i ke ano e a me ka hema-
hema o na hana a na Kuhina ua hoike
mai lakou i ka hilinai ole maluna o
keia poe Kuhina ma ka aua ana aku i
ka lakou dala. Ma kekahi ano ua po-
maikai kakou i ka loaa hou ole ana mai
o ke dala; o ka uuku o ka aie ka mea
e mama iki mai ai ka haawe maluna o
kakou a me ka kakou aku. E like me
ka mea i hoolahaia ma na nupepa e
kue ana i ka hoaie ana, ua hoaiai mua
ia ae no na poho o keia aie lahui he
emi ke kumu waiwai io o ke dala Ha-
waii, a he emi ke kumu waiwai o ke
dala gula, ke dala e hookaa ia aku ai o
ua aie la. Aka, me keia mau wehewe
he ana e papa a e kaomi a e kaomi aku
ana i na Kuhina e akahele, ua paio mai
na Kuhina me ka hookamani maloko o
na nupepa pili aupuni me ka hoole mai
i ka makou mau olelo, a me ka hoike
mau mai ma na haiolelo pu kekahi, he
mea maikai loa ka aie ina na lakou e
hana ‘k u. He nui na hana maalea a
me na pahele i waihoia aku imua o ou-
kou, a o oukou no na hoike ia mea,
aka, e hiki mai ana he la e ike ana ka-
kakou i ka oiaio ole o keia poe e hookele
nei i ke aupuni, a me ka hunahuna o
ka lakou hana. No ka hemahema ua
bilinai ole ia lakou e ko nei poe waiwai
a kuonoono, a iloko o keia mau la
hope mai nei ua haalele mai ko na Ku-
hina mau hoa’loea hiki ke kokua ia la-
kou, a malalo o keia hilinai ole ia ua
puana ae na Kuhina aole e hiki ke ho-
ohana ia aku na hana a ke Aupuni e
hooholomua ia ai ka pono o ka aina, e
loaa ai ko ke Aupuni pomaikai ma o
ka pomaikai, e loaa ana i ka lehulehu
ma na hana hoolaupai. Ma keia hili-
nai ole ia o keia Aha Kuhina e ili mai
ai na kaumaha maluna o kakou a pau:
ma ka lakou hookele ana, ua pii mai
ka aie, ua emi mai na loaa, a wahi a la-
kou, hookahi wale no a lakou hana nui
o keia mau la o ka pakali aku i na wa
hi loaa o ke Aupuni no ka hookaa ana
i na uku o na luna Aupuni, mai ko ka
Moi haawina a i ka uku o ka mea haa-
haa loa o ka mea e noho ana i ka oi-
hana ana. Ina oka ikehookele hoolaupai
keia i ka aina, ke puaua ae nei ma-
ka@, e maloo ana na iwi i ka la. Ke
emi mai nei na loaa o ka aina mamuli
o ka keia Aha Kuhina mau hana.
Aole he mau hana e hana ia e ulu mai
ai na po naikai o ka aina e pili ae ai ka
pono o kela a me keia kanaka, no ka
mele loa o keia Aha Kuhina i ka ike i
ke alanui a me ke kumuhana a ko lakou
noonoo ponoi e kalai iho ai I aho@ iki
wale no ka paha keia poe i ke kokua
ia, a aole ae la no kahi kokua, o ka ne-
le iho la no ia; ma’u no hoi ka nele o
ka ike mauna wale no ka paha ka i loaa
ia lamakou nei. He mea kaumaha i ko
makou hoomaopopo iho i keia mau ano
i loohia i ko ka Moi mau Kuhina, a,
he ike ole i ka hoaie ana, he hemahe-
ma i na loina o ke kalepa ana, a he
nele noonoo no hoi no ka hooulu ana i
na loaa e biki ai ke hookele a hooholo-
mua aku i na hana e pono ai ke Aupu-
ni. a no ka ike ia o keia mau ano o la-
kou ua ili ae ka hilinai ole ia o keia
Aha Kuhina e ka poe waiwai a kuono-
ono onei a o ko na aina e, a mamuli o
keia hilinai ole ia , oia kekahi kumu
nui e hiki ole ai ia lakou ke lawelawe
aku me ka manaolana he pomaikai hou
aku ko keia mua aku ma o lakou iho.
Ma keia ano, ke manao wale nei ma-
kou malalo o na noonoo maikai ana,
he oi aku ka nani a me ko na Kuhina
mahalo ia ina lakou e waiho aku i ka
oihana a he poe e ke hoonohoia mai, a
i loaa hoi i ka Moi ka hiki ke wae hou
aku i ka poe ana i manao ai he pono a
i hilinai ia e ka lehulehu.
He Kahuna lapaau hoopu-
nipuni.
Eia ma Kalihi nei kekahi Kahuna
wahine hoopunipuni, eia kana mau ha-
na hoopunipuni i ikeia: Hele aku
nei ua kahuna la a olelo aku nei i ka
mea mai, ina e loaa hookahi omole Pa-
lani, hookahi puawa a me ka e-ka maia,
alaila ola ko kane. Ua uleu aku la ka
wahine a ka mea i loohia i ka pilikia,
he manawa ole ua makaukau mai la ua
mau mea nei . Hoomaka ua kahuna
nei e inu i ka omole rama a pau, ano
kahiohio iho la; pane hou aku la oia i
ka mea nana ka mai: Ina he nui ko
aloha i ko kane, e holo hou aku oe i
elua omole Palani helu ekahi, ua hoo-
ko koke aku la no ka wahine a ka mea
mai, halulu ana na omole elua. Pane
hou aku nei ua kahuna nei: E ola
loa ana ko kane. Inu ae la ua kahuna
nei me kekahi poe e iho a pau loa la-
kou i ka ona, make loa aku la ua mai
nei. Aole anei keia he mau hana hoo
punipuni oiaio i hanaia e keia kahuna?
Ke lawe mai nei keia wahine i na hana
poeleele o ke au kahiko i hala aku, me
kona manao o ka omole rama ka mea
e ola ai ka mai. O ka inoa o keia ka-
huna hoopunipuni, o Koleka.
Me ka mahalo.
IKEMAKA.
He Hoalohaloha
I ka
Hon. C.R. Bishop
Me ka walohia:
O makoua o na makaainana o ka
Apana o Kona Akau ma o ko makou
mau Komite la:
No ka mea, ua oluolu i ka Makua
mana loa lawe ana aku i ka hanu
hope loa o kau alii wahine Mrs. B. Pau-
ahi Bishop.
A ua lilo ia i mea e eha ai kou naau.
Nolaila, Hooholoia:
1 Ke komo pu aku nei makou e u
pu me oe iloko oia kamaha hookahi.
2 O ke kaumah i loaa hia ia oe e ke
alii, ua pahola iho ia maluna o makou.
3 O ka makou ulono pule i ke kolu
o na lani, e hoomama mai i ka naau
kaumaha.
O makou iho no me ka haahaa
D. MAKAINAI.
S.W. KAWEWEHI.
J.W. KELIIKOA.
J.K. NAHALE.
SIMEON KANE
SAM’I. HAANIO
TITO KEEAUMOKU.
HOOLAHA O NA KULA
SABATI.
E malama hou ana ka Ekalesia o
Kapaa, i ka Lulu Dala, i ka la 25 o
Dekemaba 1884; a me ka Hoike a na
Komite Ohi Dala. He Ahaaina Nui
ke malamaia ana ma ua la la, i mea e
pau ai na wahi aie i koe mahope o ka
hoomaemaeia ana iho nei
J.M. KEALOHA.
I NA KULA SABATI O MAKAWAO
MAUI.
Ke kauoha ia aku nei oukou,
o ke Sabati la 16 o Novemaba e hiki
mai ana. Ua makemake ia na Kula
Sabati no lakou keia inoa: Makawao,
Kaheka, Paia, Paihiihi, Haiku a me
Huelo. E malama i mau anaina hoo-
manao i ke Akua no ke ola o ko kakou
Lani ka Moi; oiai, o kona la hanau ia.
A ma ka Poakahi ae, Nov. 17. Ua
makemake ia na Kula Sabati i hoike ia
maluna, e akoakoa mai ma ka hale o
ke Kahu Kula Sabati Nui ma ka hora
9 ponoi; a e kai no ka hnakai ma ka
hora 9:30 a e wehe ia na hana hoike
hui o na Kula Sabati i hoike ia maluna
ma ka hora 10:30 ponoi, ma ka luakiki
o Pokela, Makawao.
E hoomanao pu mai na Kula Sabati
i ka lakou haawina dala no ka pono o
ka Waihona Nui o na Kula Sabati a
puni ka Pae Aina, oia hoi, ekolu dala a
ke kula hookahi.
Ke lana nei ko’u manao. e hooikaika
ana oukou e pale ae i na kumu keakea
a pau no ka hiki ole mai. A na ka
Haku e kokua ia kakou ma na hana a
pau oia la.
Me ka oiaio,
JNO. KALAMA.
Kahu Kula Sabati Nui o Makawao
Maui.
I ka Poaha nei ke ku ana mai o ke-
kahi moku kalepa mawaho o ka nuku
o ke awa mai Portlanad mai. He
32 mau kuaLaau nunui, a me kekahi
mau ukana hao oluna no Honokaona,
a holo no i nehinei.
Ma ia wahi hookahi no, ua ma hanau
mai na Mr. a me Mrs. Leialoha, he
kaikamahine no. E mahaloia ke au
hooulu lahui o ka Moi Kalakaua.
Ma Kupahua, Puna, Hawaii, ua ha-
nau o Jno. Pele, na Mr a me Mrs.
Pele.
Kamehameha Kula.
Ma o na hooilina lokomaikai a ma-
nawalea o ka Hon. Mrs. Bernice Pau-
ahi Bihopa i haawi iho nei. aole oia i
poina i ka haawi ana i kekahi mau haa-
wina no na Kula. Maloko o na hooili
na i hoikeia ma kekahi wahi o ka kakou
pepa e puka aku nei, ua haawi oia he
puu dala no ke kukulu ana i halekula
hou no na keiki makua ole a ilihupe, a
ka inoa oia halekula, o “Kamehameha
Ma o keia lokomaikai nui i paholaia
mai no ke kouka i ka hoonaauao ana i
na keiki makua ole a ilihune, nolaila,
ua kohoia iho nei kekahi mau makama-
ka kamaaina o ke kulanakauhale nei i
mau kahu malama waiwai a hoopono-
pono hoi no na mea e pili i ka hoala
ana no ua halekula la, oia hoi o Chas.
R. Bishop, S.M. Damond, C.M. Hy-
de, C.M. Cooke, a me W.O. Smith, a
ma o lakou la ka mana no ke kukulu
ana. He elua halekula e manaoia nei
e kukulu, hookahi no na haumana no
ho paa, a hookahi no na haumana hele
la. Eia lakou ke huli nei i kahi kapo-
no no ke kukulu ana i ua mau halakula
la. Ma ia mau kula e ao ia ana na ike
i na keiki ma na ike a pau o ka Olelo
Haole, a me na ike i kupono no ka
hooholomua ana i ka noho’na kanaka
makua. Eia hou keia wahi hoonaauao
hou Ou e Hawaii makua ole, ilihune,
pela aku. Ke holomua nei na hana
hoonaauao o ka aina, a nolaila, “E—
mau aku ka ea o ka aina i ka pono.”
Hunahuna o Ka Lai a Ehu.
Ke anee mau mai nei ke kupa o ua
aina kupolua nei, oia ka la, aole no hoi
he haule wahi kuaua mahuahua iki, he
kilihune wale no. Aka he oia mau no
na ea olu o ua aina nei; o na hua kope
ke hoomaka mai nei e pala, aohe nae
he nui elike me mamua, aka e ohi ana
no nae ia mau keiki i na okeni.
O ka i’a no hoi ka na keiki o na ac-
kai e iliki aku ai i na makeke o Kawai-
hae, ke hele la piha u a kaulele wale
iho no, ohi no nae i na okeni, haule ae
no a kahi haleaina o J.P. Opunui, ke
lawe la no hoi ia keiki i na hapaha.
Eia keia, o na keiki papa o ua aekai
nei, ua lako pono i na waapa oia hoi
he 6.
O ka Hui Kalepa maanei ke holo-
mua nei, a ka’u ia e kalokalo ae nei,
e mau ka holomua o ia Hui a lilo i ka-
hua onipaa ma keia mua aku, a ua hoo-
pomaikai nui ia makou mamuli o keia
haleuai kokoke loa.
No na hana a ka Ahahui Opiopio,
ke holomua nei na hana a ka Haku, a
maanei au e pane aku ai i ka ninau a
kuu makamaka C.L. K. Naauhau
opio o Kahaluu, e ui
ana no ka like a
me ka ole o na Ahahui o Hawaii a pu-
ni me ko lakou, no ke kokua i kekahi
mea nele, ke pane nei au ia oe:
O ka Ahahui Opiopio o Makalawena
kekahi i hana i na hana ku i ke aloha
a penei: Ua kokua keia Ahahui i ke-
kekahi mea i ka lole, ua kokua i ka poe
mai, mailoko aku o ka waihona; aia la,
e ua hoa nei o ka lai.
No ke Kula Sabati . Ke liuliu mai
nei na Kula Sabati o Kekaha no ka hi-
ki aku i ka la Hoike hui o na Kula ma
ka aekai o Makalawena, ke hiki aku i
ka la i o Ianuari, 1885. Nawai auanei
ke eo o na hana o ia la? Nolaila,
imua e na Kula Sabati; hana ia a loa
ke aho oiai, he loa hohnu aia i kai
uli. Imua e na koa o ka aekai, eia’ku
ka la hookahakaha me na keiki holo
lio kaulana o na hilana o Keaukukuiu-
la, a pakeo wale aku mao o Kailua ma.
O keia ka lawa o na wahi anoai a’u e
hoike aku nei, a nau ia e auamo hele
aku me ke ahonui.
Me ka welina.
J.W. H. ISAAC.
Aekai o Kukio, Kona Akau
Mare Gula.
Ma ka Poakahi nei Nov. 3, oia ka
la i piha pono ai ke kanalima makahiki
o ka noho ana o Mr a Mrs. Di-
mond o keia kulanakauhale maloko o
ke apo gula maemae o ka mare, a he
kakaikahi loa o ko kakou mau kama-
aina e noho nei i loaa ia ano haawina.
Ma kekahi mau mea e pili ana no keia
mau haawina i loaa i kekahi paina
hauoli no ka loa ana o ka “ mare gula”
a pela aku; aka; aole i hana ia keia
pela no kekahi kumu nui nana i kea-
kea, oia ke onawaliwali o Dimond wa-
hine. Ua mareia laua ma Nu Ioka,
Amerika. Novemaba 3, 1834; a ia
manawa hookahi no ko Mr. a me Mrs.
E. O. Hall ma mareia ana. Mr. Di-
mond ua hele mai oia i Hawaii nei, he
humu buke na na Misionari; a o Mr.
Hall hoi he pa i Palapala.
JOHN MAHIAI KANEAKUA.
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI
MA NA AHA HOOKOLOKOLO A PAU O
KEIA AUPUNI.
Keena Hana me Hon. E. Preston (loia Pe-
lekane) ma Alanui Kaahumanu, Honolulu
J P. HANAAUMOE.
Ha Loio a he Kokua ma ke Kanawai ma na
Aha Hoomalu a Apana o keia Aupuni.
E loaa no au ma Puna, Hawaii.
W O. SMITH.
LOIO, LOIO , LOIO.
KEENA HANA Helu 36 alanui Kalepa.
tf
W A. KINI.
LOIO, LOIO, LOIO.
KEENA HANA: Helu 15 Alanui Kaahumanu, Honolulu.
tf.
HOOLAHA KEENA HANA:
Owau o ka mea nona ka inoa
malalo iho ; Ua wehe ae nei i ko’u
Keena hana ma ka hale o HON. G.
RHODES, ma Alanui Kaahumanu, a ua
oluolu au e hooko aku ma ka lawelawe
ana i na hana a pau e waiho ia mai ana
ma ko’u lima W.C. PARKE.
Honolulu, Oahu. 1197-3t
OLELO HOOLAHA : E ike au-
nei na kanaka a pau, o maua o
na mea nona na inoa malalo nei, ke
hookohu aku nei maua ia KEKUAKOA i
Luna nana e malama i ke Kai Lawaia
o ELE, ma ke alo o Leahi. a meia ka
hooponopono ana me na poe lawaia a
pau o ia Kaha, mai ka la i aku nei o
NOVEMABA, 1884-
D. MANAKU.
MRS. M. MOANAULI.
Na Luna Hooponopono Waiwai o
J. Moanauli.
Honolulu, Oct 31, 1884 1197-1m.
OLELO HOOLAHA: - E ike aua-
nei na mea a pau ma keia,
owau o ka mea nona ka inoa malalo
iho, ke hookapu aku nei au i na holo-
holona Lio, Bipi, Kao, Hoki Miula,
aole e hele wale maluna o kuu aina e
waiho la ma Palama, Waikapu, Maui;
a ke hookohu aku nei au ia Mr. Kua-
hui, i Luna nana e hopu i na holoholo-
na e hele wale ana maluna o ua aina la,
a oia no ka mana ma na mea a pau ma
ke kanawai.
WM. K. HAKALAAU.
Aala, Honolulu, Nov. 6 1884. 1197-2m
HE KUAI KUDALA KUIKE
Nui, maloko o ka halekuai o H
Hackfeld & Co, ma alanui Moiwahine
i na POAKAHI, a me ka POALUA, o
NOVEMABA
La 10, a me 11 ae nei, e kuai aku ana
au ma ke kudala he ahua nui loa o na
WAIWAI LOLE
he nui i wae ia o na ano a pau, a i loaa
koke mai nei no mai Europa mai malu-
na o ka moku “C.R. Bishop,” oia no na
Lole keokeo o na ano a pau, a me
na Lole no na wawae a me na kuka.
Na palule, na kukaenalo,
Na huluhulu, ahinahina Pelekane
Na hainaka silika, na kakini, he nui.
NA HULUHULU PALEMAI HE NUI
E hele mai e ike maka no ou-
kou iho, e naue mai, emi loa.
E.P. ADAMS, Luna Kudala II96-2
D.R. A. H. BAILEY.
KAHULUI, MAUI.
Ke hoike ia aku nei ma ke akea, ua
loaa hou iaia ka oluolu mai ke kaa mai
ana; a e hoomaka hou ana oia i ka la-
welawe i ka hana ma kahi mua.
1196-1m
@EA I LOAA NO KA PAPA
@ NO KA MAHINA E PAU
ANA OKATOBA 31, 1884.
No na Misiona Kuwaho.
Mai ka ekalesia o Helani-S.W. Kawewehi…… $13 60
Ekalesia o Kohaia – E. Bona……….. 200 00
Ekalesia o Kaukeane—J.A. Cruzan….. 65 55
Mai na Kilibati ma Kekaha Kauai…… 12 20
Mai ka aina hoolimalima ma Hilo…… 30 00
Mai a L. Kaaua-Vernon, Cala………... 20 99
Mai Ponape. Mortlock, Ruk me Puiglap, ma o
Rev. E.T. Doane……………………… 72 75
Mai ka Paemoku Kilibati-Rev EA Walkup 19 60
$435 70
NO NA BAIBALA AMERIKA
Na buke i kuaiia ma Ponape-Doane……25 00
Na buke i kuaiia i ka Paeaina Kilibati 81 65 $ 106. 70
No ka pomaikai o ka Oihana Pai Pala-
Pala ma Kilibati.
Na buke i kuai ia ma Kilibati…………81 65
Huina 624.00
W W HALL-------------Kakauolelo.
HOOLAHOOKOMORAKI:
Ma keia ke hoolaha ia aku
nei, mamuli o kekahi mau mana kuai iloko o
kekahi mau palapala moraki okoa ekolu, oia
hoi keia ; 1-He palapala moraki i ha-
naia e ALBERT K. KUNUIAKEA o Honolulu,
Mokupuni o Oahu, i ka HAWAIIAN INVEST-
MENT AND AGENCY COMPANY, i hapaia ma ka
La 5 o Augate, 1882, a i kakau kopeia ma ka
Buke 76 ma na aoao 180 –1-2, a i hooli;oia
Hoi ia ALEXANDER J. CARTWRIGHT o Hono-
lulu i oleloia, ma o kekahi palapala hoolilo i ha-
ma ka buke 88, ma na aoao 216 me 217.
2- He moraki i hanaia e ALBERT K. KU,
NUIAKEA i oleloia ia ALEXANDER J. CART
WRIGHT i oleloia, i kakauia ma ka la I o Fe-
Beruari 1883, a i kakau kopeia ma ka buke 77
Aoao 251.
3- He moraki i hanaia e Abert K. Kului-
akea i oleloia, ia Alex J. Cartwright i oleloia
ma ka la 28 o Maraki, 1883 , a i ka-
kau kopeia ma ka Buke 79 aoao 351-2-3
a no ka uhaki ia ana aelike i hoikeia
ma ua mau palapala moraki la, mahope o ka
manawa i hoakakaia ma ke kanawai, e kuai
kudala ahea ia aku ana na aina, na hale
me na pono a pau e pili ana, i hoakakaia iloko
o ua mau palapala moraki nei i oleloai.
Eia na waiwai ma ia mau moraki i oleloia; a
i hoakakaia penei : 1-Ahupuaa o Kukuau, e
waiho la ma Hilo, mokupuni o Hawaii, a ua
hoakakaia ma ka Sila Nui helu 1666, L. C.
Kuleana helu 5483 , ili 7 eka, 3
Ruda, me 37 roda, 3- Aina ma Luakaha, ma
Ke awawa o Nuuanu, mokupuni o Oahu i olelo
Ia a i hoakakaia ma ke Sila Nui helu 6776 L.
C. Kuleana helu 8515, ili 81 eka. 4-Ahu-
Puaa o Laimi i hoakakaia ma ka L.C. Kulea-
Na helu 8522. 5- Ahupuaa o Waiaka e wai-
ho la ma Kohala, mokupuni o Hawaii, a ua
hoakakaia ma ke Sila Nui helu 1668. 6- Ahu-
puaa o Pahoehoe ma Kona, mokupuni o Ha
waii, i hookakaia ma ke Sila Nui helu 1668.
7-Ka aina o Kapunakea i hookakaia ma ke
Sila Nui helu 6777 L.C. Kuleana helu 5@83
8—Aina o Maunakui e waiho la ma Lahaina,
Mokupuni o Maui, Sila Nui helu 6777 L.C.
Kuleana helu 5483- 9-Ahupuaa o Puou ma
Lahaina, Maui, a ua hoakaka pau i ama ka L.
C. Kuleana helu 8520- 10- Ahupuaa o Pue
noa i hoakakaia ma ke Sila Nui helu 1667 L.
C. Kuleana helu 8515 – 11-Aina ma Wailu-
ku mokupuni o Maui, i kapaia Owa, i hooka-
kaia ma ke Sila Nui helu 2155 - 12-Aina ma
Hamakua-loa, mokupuni o Maui, i kapaia he
Ahupuaa o Halehaku, i hoakakaia ma ke Sila
Nui, Helu 1666, L.C. Kuleana, helu 8515-
13 – Aina o Puluala, mokupuni o Molokai.
14 –Wehi noho ma Kuaihelani, ma Honolulu
i oleloia. L.C. Kuleana, helu 86, Sila Nui,
helu 2647. 15- Aina ma ke awawa o Nuua-
nu, Honolulu, Sila Nui, helu 3
Kakauia ma Honolulu, Nov. 4, 1884-
A. J. CARTWRIGHT
Mea Moraki mai
J.M. Monsarrat
Loio o ka Mea Moraki mai. 1197-4@
MA KE KAUOHA
Ke hoolaha ia aku nei. O na Aina a
pau i loaa ka mana wai, ma ke Awawa
o Makiki Mokupuni o Oahu, a me na
Aina i helu ia malalo iho e paa nei i
Kela a me keia; a ma keia, ke lawe ia
nei no ka pono o ka lehulehu uo ka
Ohana Wai o Honolulu e like me ke
Kanawai; e kauoha ana i ke Kuhina
Kalaiaina, e lawe oia i kela a me keia
Aina a me ka wai, no ka pono o ka
Oihana Wai. Aponoia: -- Aug. 18, A.D.
1860, a hoololiia ma ke Kanawai 1 apo-
noia i Aug. 3, A.D. 1878.
Mamult o na lilo a pau o na aina i
hoikeia a me na pono wai i pili i keia,
i ke Aupuni. ---E hoouna mua i ama-
mua o ka la 25 o Okatoba, ia R.F. Bi-
ckerton, i kona Keens ma ke alauui
Kalepa, Honolulu.
RICHARD F. BICKERTON
M. P. ROBINSON
M.D. MONSARRAT
Ke hoike ia aku nei ma keia hoo-
laha, o R.F. Bekkerton , M.P. Robin-
son a me M.D. Monsarrat, ua hooko-
hui a lakou i mau Komisina nana e
hooholo i na uku kupono ro ka lawe
ia ana o kekahi aina a me kekahi pono
wai iloko o awaawa o Makikiki , no ka
Oihana Wai o Honolulu; a i kulike ai
hoi me ka Pauku 30 o na Kanawai o
1878. O na koi a pau e waiho ia ae e
like me ka hoolaha i hoopuka ia e hoo-
puka ia ana e ua mau Komisina nei.
CHAS. T. GULICK.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaiana Oct. 20, 1884
UA hookohuia o JNO. LOT. KAULU-
KOU i keia la, i Makai Nui no ka Mo-
Kupuni o Hawaii, ma kahi o L. SEVERANCE i
Waiho mai. POOMAIKELANI.
Kiaaina o Hawaii.
APONOIA : WALTER M. GIPSON.
Loio Kuhina Ku i ka wa
Keena Kiaaina, Hilo, Oct. 33, 1884
II97-3t.
UA hookohuia o GEO. TIMOTEO, i Lu
nakanawai Apana no Kau, Hawaii,
oia ka lua o na Lunakanawai ma ia Apana.
POOMAIKALANI
Kiaaina o Hawaii.
Keena Kiaaina, Hilo Hawaii, Oct. I, 2884.
II97.3I.
(MA KE KAUOHA.)
OLELO HOOLAHA: ----Ma keia e
ike ai na mea a pau i loaa ia la-
kou ka LAIKINI HOOKO MARE; i kuli-
kea i me ke kanawai e pili ana, i apo-
noia i ka la 29 o AUGATE, 1884, e
loaa ana ma ke Keena Hoonaauao na
pepa i pai hakahakaia no na hoike ha-
paha o na mare a lakou e hoouna ai i
ka Papa Hoonaauao, mamuli o ke ku-
hikuhi ana a ua kanawai la.
Keena Oihana Hoonaauao.
W. JAS KAMIKA.
K.P.H.
Honolulu, Nov. 6, 1884- II97-3t.
AHA KIEKIE O KO HAWAII PAE
AINA. Ma ka Hooponopono Waiwai,
Ma ka hana o ka waiwai o BERNICE PAUA-
HI BISHOP i make. Olelo Kauoha e koho
Ana i la e hooiaio ai ka Palapala Kauoha, a no
Kahoolaha ana.
No ka mea, ma ka la 3 o NOVEMABA,
1884, ua waihoiamai imua o ka Aha kekahi
Palapala, a me elu Palapala (condicil) i pakui
Hou ia i olelo ia oia no ke kauaoha hope loa o
Bernice Pauahi Bishop i make aku la: a me
ka palapala hoopii e nei ana e hooiaio ia kela
Palapala Kauoha a e hoopuka ia hoi ka Pala-
pala Luna Hooko, ia CHAS. R. BISHOP a me
S.M. DAMON, ua waihoia mai e laua,
Nolaiala, ua kauoha ia o ka POALUA oia
ka la 2 o DEKEMABA, 1884, ma ka hora I0
kakahiaka, ma ka Rumi Hookolokolo o ia
Aha, ma Alliolani Hale ma Honolulu, Oahu,
Oia ka la a me ka hora, e hooiaioia’i ia Pala-
pala Kauoha, a e hoolohe no hoi no ia noi ana
mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia Pa-
lapala Kauoha, a me ka hoopuka ana i ka Pa-
lapala Luna Hooko.
A ua kauoha hou ia , e hoolaha no ia mea no
na pule ekolu iloko o ke Kuokoa a me Hawaii-
an Gazette he mau eupepa i paiia a i hoo-
lahaia ma Honolulu.
Kakauia ma Honolula, Ko Hawaii Pae
Aina. Nov. 3, 1884. A.F. JUDD.
Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie.
Ikea: HENRY SMITH,
Hope Kakauolelo. II97-3t
HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE
KUAI. Ke hoolaha aku nei ka me
nona ka inoa malalo, i mea e kulike ai me ka
mana kuai i hana iloko o ka Palapala Moraki,
i hana ia mawaena o B. MANOA me NAHAU
kana wahine mare, no Puna, Hawaii; a me
WM. L. ROSE, o Hilo. Hanaia i ka la 6 o
OKATOBA, 1884, a ua kopeia iloko o ka
Buke Aupeni 79, aoao 47, 48, 49. A ke hoi-
ke ia aku nei, e manao io ana oia e hooko i
keia moraki no ke kumu o ka hahai ana o na
olelo o ua palapala la. A mahope o ka hala
ana o ka wa i olelo ia e ke kanawai, e kudala
ia ana keia aina i olelo ia malalo, ma ka hale
Loio o D.H. HITHCOCK, ma Hilo, ke hiki
Aku i ka la 29 o Novemaba, 1884, hora 12
awakea.
Signed. WM. L. ROSE.
Mea moraki mai.
O kela apana aina i oleloia, Ie waiho nei
Ma Kaueleau, Puna, Hawaii, a ua hoakakaia
na palena ma ka Palapala Sila Nui Helu 3@32.
2np.. he 100 eka ko kekahi, he 27 ½ eka ko
kekuhi. E ninau i na mea e pili ana i keia ia
D.H. Hitchcock, no Wm. L. Rose.
Hilo, Oct. 24, 1884. II97-3t.
HOOKO MORAKI ME KUAI: ---I ku
i ka olelo kuai iloko o kekahi palapa-
la moraki i hanaia mawaena o RAMON
BAEY mo BIRENTA kana wahine mare, i
hana ia i ka la 24 o IANUARI, 1882, a ua
kakauia ma ka Buke Aupuni Helu 73, aoao
170, 171. Ke hoolahaia aku nei , ke manao
nei ka mea nona keia moraki, e hooko i ka
moraki, no ke kumu ua haki ka olelo o i amo-
raki. A mahope o keia hooko ana, e kuai ku-
dala ma kahi no o ka haie e ku nei keia wai-
wai, oia hoi ma ka la 15 o Dekemaba, 1884.
E ninau mai ia D.H. HITCHOCOCK loio, ma
Hilo, no na mea e pili ana.
Signed H.P. WOOD.
Mea moraki mai.
Keia waiwai morakiia, oia kekahi hale laau
maikai e ku kokoke ana i ke alanui Aupuni
ma Kohala –waena. II97-3t
HOOLAHA HOOHUI!
E ike auanei na kanaka a pau, owau
o A. W. Maioho me Jno. Puni, no Ko-
loa, mokupuni o Kauai, Ke hoohui
nei maua ia maua iho malalo o ka inoa
HUI. A.W. MAIOHO, me JNO.
PUNI, he mau kanaka Hawaii oiaio, e
lawelawe i ka Oihana kalepa Halekuai,
ma Koloa, Mokupuni o Kauai, a iloko
paha o keia Pae Aina, elike me ko ma-
ua makemake.
Kakauinoaia i keia la 10 Novemaba,
1884 .
A.W. MAIOHO. }HOA HUI
JOHN PUNI }
1197-4t
NA HOOLAHA HOU.
AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O
KO Hawaii Pae Aina. Ma ka hoopo-
Nopono Waiwai ma ka hana o ka Waiwai o
LEE LOY o Hilo, Hawaii, i make kauoha
ole, ma ke Keena imua o ka Lunakanawai
AUSTIN.
Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o
ka Palalapala Noi a me ka Papa Hoike a W.
Austin Whiting, Lunahooponopono o ka Wai-
wai o Lee Loy no Hilo, Hawaii, i make , e
noi ana e aponoia na hoolilo he $4, 386.12 a e
hoike ana o na mea i koaa mai laia he $4,762
oo, a e noi ana e nana a aponoia kela mau mea ,
me ka hoike hou mai ua emi ka waiwai a ua oi
aku ka aie, a e noi ana e kauohaia e maheleia
na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea
i kuleana malaila, a e hookuu iaia a me kona
mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano
Ua kinohaia, o ka POAKAHI, ka la 8 o
DEKEMABA , M.H. 1884, ma ka hora 10
kakahiaka, imua o na Lunakanawai la, ma ke
Keena ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolu-
lu, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka
hoolohe ana i ua Noi la, a me na Papa Hoike
i oleloia, a o ka poe a pau i pila malaila e hele
mai a e hoike i ke kumu, ina he kumu io ko
lakou, e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoi-
ke mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko
o ka waiwai i oleloia. A o keia kauoha ma
ka olelo Hawaii me Beritania, e pai ia maloko
o ke KUOKOA a me Hawaiian Gazette, he
mau nupepa i pai a hoolahaia ma Honolulu, i
ekolu pule mamua ae o ka manawa i oleloia
no ka hoolehe ana.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Ai-
na, i keia la 25 o Okatoba, M.H. 1884.
BENJ. H. AUSTIN.
Lunakanawai o ka Aha Kiekie
Ikea: HENRY SMITH.
Hope Kakauolelo. 1196.3t
HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO WAI-
WAI : Ua hookohu pono ia mai ka
mea nona ka inoa malalo iho nei e ka mea Ha
nohano J. Hardy Lunakanawai Kaapuni o ka
Apana Hookolokolo Eha. Mokupuni o Kauai.
i Lunahooponopono no ka waiwai o PUHAU-
HAU(k), o Kalalau i make kauoha ole. Ke
kauohaia aku nei ka poe a pau i aie i ka wai-
wai o ka mea i make, e hookaa koke mai ia’u;
a ina he waiwai ko ka mea i make e paa nei
ma ko oukou lima e hoihoi koke mai ia’u. A
ina he aie ko ka me i make, e hoike koke
mai ia’u i na bila aie iloko o na malama eono.
A o ka poe i kuleana i ka waiwai o ka mea i
make, e hele mai lakou me na hooiaio kupono
loa iloko o na malama eono i oleloia maluna o
hoole mau loa ia aku lakou e a’u.
S. KAIU.
Lunahooponopono Waiwai o Puhauhau (k).
Kalapaki, Kauai, Oct. 24, 1884. 1196.4t
A HA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO
Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono
Waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o MI-
KALA a me KAMALA he mau keiki oo ole
(Waiwai o Kekuanuu w.) Olelo kauoha ma-
muli o ke noi a ke Kahu Malama Waiwai no
ke kuai ana i kekahi Waiwai Paa.
Ma ka heluhelu a me ka wahoia ana mai o
ka palapala noi a William R. Castle Kahu Ma-
lama Waiwai o Mikala ame Kamala, he mau
keiki oo ole e noi ana e kauohaia oia e kuai i
oleloia, e waiho la ma Makapala, Kohala, mo-
kupuni o Hawaii a e hoakaka ana i kekahi
mau kumu ku i ke Kanawai, e ae la’i oia e ku-
ai i ua waiwai paa la.
Ua kauohaia e hele mai ka poe a pau i pili i
ua mau keiki oo ole la, a me na mea a pau i
kuleana i ua waiwai la imua o ke a Aha, ma
ka POAKOLU ka la 5 o NOVEMABA 1884 ,
ma ka hora 10 o ke kakahiaka, ma ke Keena
Hookolokolo, ma Honolulu, ma ia wa a ma ia
wahi e hoike mai ai, ina he kumu kekahi e
hoopuka ole ia ai ka olelo kauoha e kuai ia ua
waiwai la. A ua kanoha hou ia e hoolaha ia
ke kope o keia olelo kauoha no ekolu pule ma-
mua ae o ka la e hoolohe ia’i i oleloia, iloko o
ke KUOKOA he nupepa i paiia ma Honolulu i
oleloia.
Hanaia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Ai-
na Okatoba 16, 1884. L. Mc. CULLY,
Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
Ikea e HENRY SMITH, hope Kakauolelo o
ka Aha Kiekie. 1194-3t
A HA HOOKOLOKOLO KIEKIE O
ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hoopono-
pono waiwai, ma ka hana o ka waiwai o J.W.
KAHUILA (k.) o Koolaupoko, Oahu, i make
kauoha ole . Ma ke Keena imua o ka Luna-
kanawai nui A.F. JUDD.
Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o
ka Palapala Noi a Mrs. Luisa Ahuki Kahuila,
o Kaneohe, Koolaupoko, Oahu, e hoike ana
ua make kauoha ole kana kane mare o J.W.
Kahuila no Kaneohe i oleloia ma ia wahi no:
ka la 10 o Okatoba 1884, a e noi ana e hoopu-
ka ia ka Palapala Hookohu Luna Hooponopo-
no Waiwai iaia a me Asa Kaulia.
Ua kauohaia o ka POALUA ka la 11 o NO-
VEMABA 1884 ma ka hora 10 kakahiaka oia
ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua
noi la imua o ua Lunakanawai la ma kona kee-
n ama ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, a
ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai
na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina
he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la
A o keia olelo kauoha e hoolaha i ama ka ole-
lo Hawaii i eko’u pule maloko o ke KUOKOA
he nupepa ma Honolulu.
Kakauia ma Honolulu ko Hawaii Pae Aina,
Okatoba 14, 1884.
Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie.
Ikea: HENRY SMITH,
Hope Kakauolelo 1194-3t
HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO WAI-
WAI. Ua hookohuia ka mea nona ka
inoa malalo i Lunahooponopono no ka waiwai
o Alauka (k) i kapaia ma kekahi inoa o Olino-
hau, no Hilo, Hawaii, i make, e ka Mea Ha-
nohano L. McCULLY, Lunakanawai o ka Aha
Kiekie, a ma keia ke hoikeia ‘ku nei ka lohe i
ka poe a pau he kuleana ko lakou i ka waiwai
pono iloko o na mahina eono mai keia la aku,
a i ole pela, e hoole mau ia lakou. A o ka poe
i make e hookaa koke mai lakou i ka mea no-
na ka inoa malalo ma ka Makeke Kuai I-a ma
Honolulu. W.P. NAMAHOE.
Lunahooponopono no ka waiwai o Alauka.
Honolulu, Sept. 29, 1884. 1192-5t.
OLELO HOOLAHA: --O na pake nona
na inoa Akunu, Akai, Aki, Akini, i ko-
mo iloko o ka inoa hui “Hipi Wuo, “ ma Kea-
uhou, Kona Akau, Hawaii, ke kahea ia aku
nei oukou e hoi mai no ka malama ana ia ka
oukou hana. Ina aole oukou e hoolohe i keia
lao a hala hookahi mahina mai keia la aku e
lawe no au i na pomaikai a pau o ka hana a
oukou i haalele ino iho nei. AKANA.
Keahou, N. Kona H. Oct. 17 ’84 1195-4
OLELO HOOLAHA.
E ike auanei na mea a pau loa e ike
ana i keia olelo hoolaha ua kapu loa
ka hele ana o ka poe a pau loa, kane,
wahine , kamalii, maluna o na kuauna o
ka Mahi Raiki e waiho la ma Kapaa-
kea, Waikiki-waena, Kona, Oahu, a me
na lihi a pau e pili ana ia Opukaala lo
ko, a ua kapu pu ka haha ana i ka Ia
ulaula a me ka opae ma na auwai apau
o ua Mahi Raiki la: a pela pu hoi me
na holoholona, pipi lio, ilio e hele ana
maluna iho, a mai lawe wale i na moa,
a me na kaka. O ka mea e hoolohe ole
ana i keia e hoopii ia no ma ke kana
wai. SUN HOP WAI & CO.
Kapaakea, Waikiki-waena. 1195-4t
HOOLAHA HOOKAPU AINA:--Owau
o ka mea nona ka inoa malalo iho nei,
ke papa a ke hookapu loa aku nei au i na ano
holoholona a pau, oia hoi ka pipi, lio hoki, pi-
ula, hipa kao, puaa, peleha, kaka, moa, aole
e he’e wale ma kuu kuleana aina, Ili o Pahu-
nui e waiho la ma Haiku, Huleia, Kauai. O
na holoholona a mau holoholona paha e hele
wale ana, e hopu ia no a e uku ka ona nona
ua holoholona la he $1.00 ka uku no ka poo,
a ina e hoopoino i na mea kanu he $ 5.00 ka
aku no kee poo. Nolaila, ke hookohu puno aku
nei au ia KAPAKA i hope a i Luna nana e
hopu a nana pono i na holoholona e hele wa’e
ana maluna o ka aina i oleloia maluna ae. O
hana no kau hope a luna elike me ke kanawai
a no ka oiaio o keia ke kau nei au i ko’u imua.
M.R. E KEANANA.
H@leia. Hailau, Kauai 1195-4t
NA HOOLAHA HOU
AHA HOOKOLOKOLO @ Apana
Eha o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hoo
ponoono Waiwai. Ma kahana o ka waiwai
o NIKA (k) no Waimea. @
ma ke Keena imua o ka Lunakanawai Kaapu
ni.
Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o
ka Palapala Noi a me ka Papa Hoike a @
kai, Lunahooponopono o ka @ o Nika
(k) no Waimea, i make, e noi ana e aponoia
na hoolilo he $13.80, a e hoike ana o na mea i
loaa mai iaia he $100 a e noi ana e nana a e apo
no ia kela mau mea, a e kauohaia @
waiwai e waiho nei ma kona lima i na mea i
kuleana malaila, a e hookuu iaia a me kona
mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano.
Ua kauohaia o ka POAONO, ka la @ o
NOVEMABA 1884, ma ka hora @
imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena Hoo
kolokolo ma Koloa, Kauai, oia kahi a me ka
manawa i kohoa no ka hoolohe ana i ua Noi
la, a me na Papa Hoike i oleloia, a o ka poe a
pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke ku
mu ina he kumu io ko lakou, a ae ole ia ai ua
noi la , a malaila e hoike mai ai na @
mea i kuleana maloko o ka wa@
o keia kauoha ma ka olelo H@
ma ke KUOKOA he nupepa i pai a @
ma Honolulu, i ekolu pule; o ka @
i elua pule man@ae o ka manawa i kohoia no
ka hoolohe ana.
Kakauia ma Koloa, ko Hawaii Pae Aina
keia la 9 o Okatoba, 1884. J. HA@
Lunakanawai Kaapunini Apana Eha, @
AHA HOOKOLOKO KIEKIE
KO Hawaii Pae Aina, ma ka hoopono
pono Waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o
JOHN MENDEZ, he keiki oo ole, no Hono
lulu i make kauoha ole, Imua o ka Lunakana
wai Nui. A.F. JUDD,
Ma ka heluhelu a me ka wai@
ka Palapala Noi a Maka@noo @
ne (aunt) o ka mea i make e @
John Mendez no Honolulu, @
ole ma Honolulu i oleloia, ma ka @
patemaba, M.H. 1884, a he @
waiho nei iloko o keia aupuni a @
wi ja ka Palapala Luna Hoop@
iaia, oiai oia no ka piliko@o@
ola nei, no’aila,
Ua kauoha hou ia, o ka POALUA@
11 o NOVEMABA 1884, ma ka @
hiaka, imua o ua Lunaka@wa:@
Keena Hookolokolo, o keia Aha ma @
oia ka manawa@i kohoia no ka@
@a noi la, a ma ia manawa a w@
mai ai na mea a pau i pili e hoike e @
ina he kumu io kolakou e ae @le @
A o keia kauoha ma ka olelo li@
pule ma ke KUOKOA, he nupepa @
Honolulu.
Kakauia ma Honolulu, k@ Hawaii Pae Ai
na, i keia la 13 o Octoba, 1884.
A.F. JUDD
Lunakanawai Nui o ka Aha Kiek@
Ikea e HENRY SMITH, hope Ka@
ka Aha Kiekie. 1194@
HOOLAHA HOOKO MORAKI MEK
kuai. Mamuli o kekahi mai@
ikeia maloko o kekahi Palapala M@
naia mawaena o H. J. HART. a me @
HART, o Honolulu, mokupuni o O@
lepa ana hoi ma ka inoa o HA@
aoao mua, a me JOHN. BRODIF @
ma ka la 5 o Okatoba, 1883, i ka@
ma ke Keena o ka Luna Kaka@ K@p@
Buke 84, aoao 168, 169, a me @
li o ka uhaiia ana o na kum@ @
raki, nolaila, ke hoolaha ia ak@
nona ka aoao elua o ua m@
ana oia, ia mana kuai, a ma ia h@
dala akea ana oia i ka aina i h@
raki elike me na hoakaka m@lalo @
POAONO, la 80 NOVEMABA. @
ke Keena Kudala o Lyons & L@y @
@olulu, mokupuni o Oahu, ma ka @
awakea @o ia la.
No na mea i koe, e ninau ia J.M. @
RAT, Loi@ ma ke Kanawai.
JOHN. BRO@
Mea Moraki.
Honolulu, Oct. 8, 1884.
E kadala ia aku ana ka hoolima@
apana aina, maluna hoi o ia e ku@
ina a me ka Hale Pahupa@ i ka @
House, ” Helu 7 a me 9, Alanui Nu@
nolulu, i haawiia e Chas. Bren@
Ngawk, ma o kekahi Palapala@
hanaia ma ka la 16 o Iuia, 1878, @
i ka aoao mua i hoikeia maluna @
Ngawk mai ma o kekahi palapala @
ka la 30 o Dekemaba, 1882, i kaka@
ma ka Buke 77 aoao 168. He eha mak@
k@e o ka hoolimalima mai ka la ek@
Augate, 1884. He elua rumi nui ma@
malalo, he elima rumi ma ka hale m@
ka rumi @uau o ka hale nui e ku r@
hale okoa kekahi me ke pili@la, h@
a me kekahi mau hale e ae e ku@
aina la. 11@
PAPA HOOPII AUHAU.
E noho ana ka Papa Hoopii Auhau e @
mokupuni o Hawaii ma KONA . KOHALA
a me HAMAKUA, elike me keia malalo @
nei:
Kona Hema, Hale Hookolokolo ma
poo, Oct. 16, 1884. E hoomaka ana @
hora 9 o ke kakahiaka.
Kona Akau, Hale Hookolokolo ma @
ia, Oct. 17, 1884, 9 A.M.
Kohala Hema, Hale Hookolokolo ma @
mea, Oct. 21, ’84, 9 A.M.
Kohala Akau, Hale Hookolokolo ma
paau, Oct. 28, ’84 9 A.M.
CHAS. T. HART
Peresidena o ka Pape Hoopu Auha@
1@
OLELO MOOLAHA:--- E ike @
kanaka a pau, o maua o KAAUW@
(k.) a me MAKAOOLEA (w.) no K@
mokupuni o Molokai.
Ke hoolaha aku nei maua imua o ke @
O ka maua Palapala Hoolilo ma k@
kahi mahele o ko maua apana @
ma Pohakunui, Waiehu, Maui, i @
J. W. Mailelaulii, ma ka la 24 o M@
i hooiaioia imua o Thos. N. Birch, ma @
A i mea e pau ai ka pohihi@i o @
ke hoike nei maua me ka oiaio, @ ka @
keiki, oia o J.W. Ma lelaul@
Mailelaulii makua; o ka maua k@
ua hoa kuai; a nona kela apana a@
waiwai e ae ioleloia ma ia Palapala K@
kela huahelu I. i kauia mahope o @
W. Mailelaulii ma ia Palapala, ua h@
ma ke ano apuka e ka mea koiohe @
ka hooiaioia ana e Thos. N. Bi@
e lilo ai kela mau waiwai no M@
kua. O maua no @
KAAUWA@
MAKAOOLEA@
Imua o AMBUR. HUTCHUSON. }
AFFP D@PH.
11@
HOOLAHA NA KA P@
HAU MA KA APANA O MA@
E ike auanei na kanaka a p@
ma ka Apana o Makawao, Ma@
ka Luna Auhau o ia apana @
kolokolo o Makawao, i na @
15, 17, 18, 19, 22,24, o NOVEMABA @
na la 11, 12, 13, 15, o DEKEMABA
Ma Keokea, ma kahi o HON. J. KAM@
KELE, i na la 13, a me 14.
Ma Huelo, ma kahi o AKANA @
na la 20, a me 21, o Nov.
Ma Paia, ma kahi o IOKEPA, @
Nov.
Ma Haiku, ma ke Keena o G. BROOK@
ka la 26 o Nov. 1884.
ABR. FORNANDER.
Luna Auhau o Makawao. @ @
1194@
OLELO HOOLAHA:-- E ike @
mea a pau ma keia, ow@ k@
na ka inoa malalo iho, ke hookap@
i na holoholona Lio, Bipi, Kao, H@
aole e hele wale maluna o k@ aina e @
ma Kipapa, Waihee, Maui; a ke @
nei au ia J.G. Puaaloa, i Luna, nana @
na holoholona e hele wale ana malu@
aina la, a oia no ka mana ma na me @
ma ke kanawai. J.K. KAMAU HA
Auwaiolima, Ho@olulu, Oct. 1@ 18@
1194-@