Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 45, 8 November 1884 — KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki, Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia, Ka Naita nana i kuekaa na lua huna o na Powa. [ARTICLE]

KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki, Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia, Ka Naita nana i kuekaa na lua huna o na Powa.

IKEIA manawa e hooiliia nei o ke kaua hahana mawaena o na aoao a elua, ke nana a kilohi aku hoi i na koa powa e hoolele mai nei i ka lakou mau mea make, ua like na pua pana me kekahi kua-ua nui ka hioio makawalu maluna o lakou nei, e holokika ana na laau ihe, e koekoele ana na koikaua, aole hoi i emo iho, komo pono aku la ka kakou mau eOeu iloko o ke aluka nui o na powa, e lawe ana hoi na ukali o ka kakou koa i na elele mainoino o ka make iwaena o na powa. la wa lohe'a aku la kekahi leo i ka pane ana mai : E ko makou haku alii opio, e ae mai i kou mau ukali nei e lawe i ke ola o na mea a pau me ke kali ole aku i hookahi sekona. Poha aku la ka leo o ka kakou eu : E luku aku i na powa me ke kaulua ole, no ka mea, elike me ko lakou mau manao haakei o ka inaina, pela no e luku aku ai me ka hookoe ole i hookahi ola o keia poe powa puuwai eleele a pakaha wale; a e hooko koke aku i keia leo kauoha.

I ka pau ana ae o k'eia mau olelo a ke alii opio, ua hoomaka koke aku la kela a me keia ukali oka kakou eu e iuku aku i na powa me ka mainomo nui. Halawai mai la me ka naita oka hulu omaomao ka naita powa Makedonia, a hoomaka koke iho la no ka paio ana. Iloko ona minute pokole loa, ua ikeia aku la ua powa Makedonia nei e waiho ana kona kino i ka honua he luahi ha ka n»ake a he punua i hei i ka uliii ke kanaka kia-manu; a wahi aua naita nei i puana ae ai : "Kahe-a-wai na o kfc -«opjfe ? !*■- -VHafta io na eu o Arabia, Ike oe i ka pahuna ihe welawela."

Oiai ua loaa po.no aku la i ka pahuna ihe a ua naita nei ma ka poaeae akau o ua powa Makedonia la. A i keia wa a lakou e kaua nei, halawai aku h ka kakou koa me ka naita huluhulu a lele ana ke poo i kahi e, ua loaa aku la i ka hauna pahi aua eu nei. Poha aku la kekahi leo nui moakaka i ka i ana aku : E na naita puuwai ahi o Arabia, e luku aku iko oukou mau enemi a e anai aku hoi ina koa. No ka mea, o ko lakou mau alii, aole loa laua e ike hou ika malamalama oka la. He manawa pokole ke kaua hou ana ua pau loa iho la ka hapanui o na powa ika make, a ua auhee aku la ke koena aku i koe a pili wale ike kumu oka pa!L Ku like aku la ua mau kae'ae'a nei o na mauna hui, a pane aku la : Ena kamaaina o keia mau kuahiwi, e aa ana anei oukou e kaua hou a*ai imua o makou i keia manawa ? Pane mai !a kekahi o na koa powa : Aole makou e aa ana e lawe hou i .ka makou mau mea kaua a kaua kue aku ia oukou, ke waiho nei makou ia lakou i ka honua, a ke kukuli hoomaikai aku nei makou imua o oukou, a imua hoi o ko oukou alakai opio ko makou mihi ana me ka inanaolana no ko makou huikalaia no keia hewa nui a makou i hana kue aku nei ia oukou, a o makou nei a pau aia malaio o ko oukou re|alu.

Ia lohe ana o ka kakou koa i keia mau huaolelo o ke aloha i pa-e mai ma kona mau pepeiao mai kona mau enemi mai o ka wa mamua iho, a me ka malie a me ka puuwai i hoopiKaia me ke aloha walania, pane aku la ia : Auhea oukou a pau loa, aole a'u hoopai e kau aku ai maluna o oukou, eia wale iho no ka'u wahi olelo : O oukou, e lilo no oukou a pau i poe keiki na'u, a na'u no e hoonoho aku i hope no'u, a nana e malama ia oukou elike me ka'u mau kauohae kauoha aku ai; nolaiU, aole a'u mea nui e olelo aku *i i keia | manawa, he hookahi wale iho no» e kii | aku oukou i ka poe i make a eha; o ka j poeimake, elaweakuia lakou e kanu, a o ka poe i eha e hoihoi aku ia la- j kou i ko oukou mau halemai, a mahope aku e hooponopono no au i ko oukou noho ana. Eia hou keia : E kii mua aku oukou i na alii o oukou, a ina ua make loa, e hoohanohano no au ia laaa oia ko'u hoo!e«ra ana ia !aua a hiki i ko Jaua home lua. Ia manawa, i hooho mai ai ua poe la me ke kahea ana : E ko makou Haku alii opio, e ola mau loa oe i ka Makua Lani. a e mau ka

pa-e ana o kou "siii puuwai aloha kanaka" a i kau mau pulapu'a. I keia manawa, h«iele aku la ua poe powa nei i ko alii a me na koa i pau i ka make # eha hoi; lawe mua aku ia iakeu i ko liptiou mau alii a hiki i ka hale aiii o ua ipau powa nei, i nana iho ko ka naiu Makedonia, ua lele loa ke aho. * noomakauKau ia aku ia ka rurui nui o ka hale alii, a waiho ia aku la na kino make o ua mau-alii nei maluna o kekahi pakaukau, a o ke poo hoi oka naiia huluhulu, aole ia ma kona kino, ua huliia a ioaa hoihoiia mai ana a hoopilia ma kona wahi. Aole hoi i liuliu iho, puka mai la kekahi kaoo o na lede mai kekahi mau hale mai, a aole no hoi keia he huakai na ka mea e, oka wahine no keia a ka naiia Makedchia me kona mau haia wahine, a o ka laua opuu ro se pu hoi kekahi īwaena o ia huakai ka ui hoi i puka aku jnai ko lsua mau puhaka mai, I ko lakou hiki ana mai iloko o ka rumi kahi e waino ana o na kino kupapau o kana kane Makedoma a me ke aikane, uwe ku-o ae la lakoirme ka hoopuka ana ae o ke kaikamahine me nei mau huaolelo kaukau o ke aloha makua : E kuu makua'e, aole no au e kaia i ao aku ai ia oe e haalele oe i keia hana puuwai eleeie, a e hjuli hoi aku kaua no ke kulanakauhaie aiii, a maiai la kaua e noho ai a hiki mai?i na la hope oko kaua ola ana. Majspe iho o ka pau ana oka uwe, ua ||omaaliliia mai ia ka manao kupihkii ||* ke aloha makua o ke kaikamahine pjli i kona ike ana mai i ka kakou ka nao la hoi e maliu mai la hoi i ka iala noohie mai, hoomanao ae ai na paahana i wahi lalani mele : -

"Kau mai ana ia'u naAaka, Na maka o ka opua mki kaka- -> fhiakii. „ . wale o"Halc*kz*'m Aka nae, ua pono wale eona Kiiko lapuwale ana pela, oiai aole i heokoia ia manao ona, ua kupaa no o Kahanuopaineki ma o kana mea i hooholo ai i kona ae. Xo na ia elua ka waiho ana

o na kino niake o ua mau naita nei, a ua hoalii mau ia na kuahiwi me ke ano ano eehia, a 0 ke ano kaumaha hoi maluna o ka ohana; e uwe ana me ka leo nui na kane me na wahine, e uwe hoooeoe ana hoi na keiki opio no ko lakou Moi i hala i ka make, a ua komo pu iho la no hoi iloko o ka kakou koa na manao aloha no laua, aole hoi e hihi o ka laua mau hana ino. I ka wehe ana mai o lea malamalama 0 ka La o ke kolu o ka ia, ua hooinaka aku )a na ukali o Kahanuopaineki e hoonohonoho i ka huakai hoolewa, a penei : Na naita e lawe ana i laau ihe a me na kakaka mamua ioa, na naita aku e auamo ana i na koikaua, na pahu kupapau aj:u, ka ohana aku o na mea make a me ko lakou mau ukali, a o ka naita opio no hoi me kona mau ukali aku mahope lox I ka hiki ana aku o ka huakai 1 ka lua kahi hoi e waiho ai ko laua mau kino kupapau, ku iho la ka huakai a lele iho la no hoi ka kakou koa mai kona lio iho, a pela pu no hoi me kona mau ukalL Ia wa, wehe hke ae la lakou i ko lakou mau koloka hele kuahiwi, a hulali olinolino ae la ko lakou mau aahu i hookinohinohiia me na mea gu!a, dala, ke daimana, aona mea nani no a pau o ke aupuni o Arabia. Aia nae iloko o keia mau mea nani a ! ka lehulehu e ike nei 0 na koa o Arabia, ua komo pu iho b na nranao hoohuoi no ko lakon v *Ve ana aku i ka ka kou koa me kona mau hoailona ahi i kau ia ma kona umauma, a e kau ana hoi ka Hoku Alii ma ka aoao akau o ua mau hoailona la* a, wahi a iakou ia lakou iho, he alii noi maoli keia keiki ui opiopia Hele aku la Ia« kou nei a hiki ra* kahi o m pahu kupapau e waiho ana, ku iho la ka kakou koa ma ke poo o na pahu, a kauoha aku la ia i ke kahunapule e haipule e mamua 0 ke kanu ana, aua hooko aku lanoke kahunapuie i kana apana hana; a pau ka pule ana, ua ku mai 1a ka kakou koa a haioielo aku la imua o ke anaina no ko lakou mau alii i make, a penei no ta : "E na naita puuwai bopo ole o keia aupunl na mea hoi nana t hookuemi mai i ko'u mau kapuai, na o!ali hoi o na paii eiwa o Sepania nei, 1 keia la, eia ohia ke hoi aei i kahi mau o ko kakou mau kmo, a pau hm ka oni ana ma keia honua. Aole no hoi au a me ko'u ukali i belemai mai ko'u au-

puni mai me ka manao e hoopoino le aku i na oia makimae o keia a me keu kanaka o keia aupuni elike me ko olua mau mana> haakei a hookiekie, & oke kumu no paha ia nana i kono ia olua e hana ina hana puuwai eleele a pakaha wale, elike me ko olua hana ana mai ia'u ma ia ana O ka'u huakai 1 heie mai ai, he_ huakai makaikai honua, ano ko'u makemake e ike i na mea hou o keia aupuni 3 na ia mea i kono mai ia'u t hele makaikai mai ma na uiulaau, ano ke kulanakauhaie aiii a Sepania nei ka pahu hopu oka u huakai A mai hookoia no paha ko olua mau manao lapuwale maluna iho o makou ina aole makou i hele makaukau mai, a o ke«a!oha no ko olua." Ia wa, hookomo ia aku la na pahu iloko o ke ana, a paniia aku la ka puka a paa, huli hoi aku la ka huakai no ka hale alii. Ika hiki ana oka huakai i ka pa alii, ua ku mai la ka kakou koa; a pane mai la : E na makaainana o ke alii Makedonia, e noho oukou maialo o ka malu o ko oukou alii opio, oia hoi ke kaikaimahine ako oukou Moi i hala i ka make, a o kana mau kauoha e hoolohe oukou, a nana no e koho i kona mau ukali. Eia no hoi | kekahi, ina e hoea mai kekahi huakai a j mau huakai paha maloko mai o keia ! mau ululaau, mai lawe i ko lakou maw ola, e apo aku a e hookipa mai ia lakou a e malama me ka maluhia o ko lakou mau kino. E hoomau aku.no hoi oukou ika imi i mau mea e pono ai oka noho ana ma keia ola ana, a e waiho ina hana puuwai eleele. Ia ke kuu ana iho o neia mau olelo a ke alii opio, ua haawi mai la ka lehulehu i na leo huro e hoopaiaki li ana i ka iewa, a e haawi ana i na • leo mahalo no lakou alii opio, me ke kahea ana : "E ola mau ke alii opio ike Akua." Pau keia mau leo huro, ua ku mai la ke kaikamahme alii a pane mai la : Imua o aloha; Jce kātfmalama ana i kekahi Aha Mele no ka hoohanehano ana 1 ko Moi opio i keia ahiahi, a o na lealea a pau e malama ia ana, e malama pu ia ana he Aha hulahula, a e hoolohe i keia leo.

I ka hiki ana mai o ka manawa, ua ike ia aku la he huakai nui o na naita a me na lede ke hele mai ana no ka haie alii me ko lakou mau kahiko piha. I ka hoea ana mai o ka huakai i ka pa alii, ua haawi like mai la lakou i ka leo aioha ika naita ko lakou alii opio. I keia manawa, ua hoomakaukauia kekahi papaaina nui, a hoi aku la no hoi kela a me keia i ko lakou mau noho iho, a hoonuu iho la ina mea ai oka papaaina i hoomakaukauia. {AoU ipau,)