Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 47, 22 November 1884 — Page 1

Page PDF (1.70 MB)

This text was transcribed by:  Puakea Nogelmeier
This work is dedicated to:  Kamehameha Paiea

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BUKE XXIII, HELU 47       HONOLULU, POAONO, NOVEMABA 22, 1884             NA HELU A PAU, 1199

 

MAIKAI KA HOI KA PAPA

A ME

KA LAAU O KOU HALE!

NOHEA LA?

KA I NO HOI NO KAHI O

WAILA MA !

 

NANA AKU NO HOI IA LA, OHI KA IO O KA LAAU O MAKAWAO I KA UA MEA O KA NANI.

 

NA PAPA! NA PAPA!

 

A ME

NA PONO KUKULU HALE.

 

O na Ano no a Pau.

AIA MA KE KIHI O NA ALANUI

 

Papa me Moiwahine,

HONOLULU.

Malaila e loaa ai e like me ka makemake no ke

KUMUKUAI MAKEPONO LOA.

 

PAPA! PAPA! PAPA!

NA PAPA HULUHULU,

NA PAPA MANOANOA,

NA PAPA I KAHIIA,

NA PAPA KEPA,

PAPA HOLE KEOKEO,

PAPA HOLE ULAULA.

 

Na Laau, Na Laau,

NA KUA,

NA KAOLA,

NA AAHO,

NA MOLINA,

NA PEAPEA.

PINE HULUHULU,

PINE 1 KAHIIA.

NA PAPA A ME NA LAAU ULAULA.

PILI ULAULA,

PILI KEOKEO,

PANI PUKA,

PUKA ANIANI,

PANI PUKA ANIANI,

PUKA OLEPELEPE.

 

PENA

O NA ANO A PAU,

Hulu Pena mai ka liilii a ke nui,

Aila Pena,

Aila Hoomaloo,

Waniti Pate,

 

NA LAKO O KELA A ME KEIA ANO.

NA AMI PUKA HALE,

NA AMI PUKA PA,

ANIANI

 

PEPA HALE A ME NA LIHILIHI.

E loaa no malaila.

 

PAAKAI HELU 1,

O

KAKAAKO ME PUULOA.

 

No ke Dala Kuike e loaa no na mea a pau i aia ae la no ke Kumukuai Emi Loa. O na kauoha mai Hawaii a Niihau, e loaa aku no E haka hooko pololeila. E kipa nui laila ike i ka oiaio.    905 tf.1

 

NA HOOLAHA KUMAU.

A WAIPAHE O NA

Waiwai Aiwaiwa

O

CHAS. J. FISHEL

 

EIA LA

 

NA PAPALE BIVA HOU LOA,

PAPALE WAHINE KAE HULUHULU O NA ANO A PAU LOA,

NA LIHILIHI HOU E HAA AI NA

 

PIHAPIHA, A E HAO AE AI OE LINOHAU LUA I NA KALAKOA HOU LOA A HEHEE OLE IHO,

A I NA GINIHAMA HOU IHO OE E

 

LILO AI OE I KA WAI A E KU AI KAENA A NA IWA HOOHEHELO O UA KAONA NEI KE KUAI MAI I NA HULUMANU HOU.

 

E loaa no ma ka halekuai o

Chas.J. Fishel.

 

NA PAPALE PAHUA LAIKI, O

NA ANO A PAU.

Na kakini hou a me na

MEA LIILII E AE E PANIO AI NA LEDE ME NA KEONIMANA.

Na Waiwai hou o ka hoea ana mai nei no no keia Halekuai.

 

Na Paikini hope loa hoi o ka loaa ana mai nei no mai Europa mai o na lihilihi kuuwelu hou loa, a i kupono loa hoi no keia mau wahi.

 

NA KAMAA HAAHAA O NA LEDE

O NA ANO A PAU.

 

Na Lihilihi puka aniani nani hou loa, he waipahe na auhau no ka I-a.

 

            Ua loaa mai nei iloko o keia mau la koke i o nei he 100 paa lole o na keiki, oia ke kuka, lole wawae, puliki, a e kuaiia aku ana no

Hapalua Dala

 

Wale no o ka Paa hookahi. Heaha ia ia i

 

Na lole Lilina hou loa

MA KA HALEKUAI EMI O

CHAS. J. FISHEL.

 

Ina oukou e makemake e ike i ka oiaio, a e kulike ai hoi me ko oukou mau iini, e ku ae no a maloeloe a hele pololei mai no io'u nei a hooiaio no oukou iho, oiai ke kuai aku nei au i na waiwai a pau me ka emi loa i ike ole ia ma kekahi mau wahi e ae o keia aina. E naue mai

 

MA KA HALEKUAI O

Chas. J. Fishel,

Kihi o Alanui Papa me Hotele.

 

KA MOOLELO KAAO O

Kahanuopaineki.

 

Ke keiki alii o ke aupuni o Italia

Ka Olali o na Waoakua o Arabia,

Ka Naita nana i kuekaa na 1 ua huna o na Powa.

 

OIAI ua hiki mai ka helu ekahi a me ka helu elua o ka nani kilakila o na aupuni o Arabia a me Rusia, a he mau ui nohea hoi a na opiohe lehulehu i hoiloli ai na manao e hooko i na ko-i i loku a ka makemake, pela hoi i puana ae ai na paahana i neia mau wahi lalani mele, he hoohali-a i na hoa o neia nanea:

            "Makemake wale aku no au,

            I ka nani o ka opuu rose;

            I muia ia e ke onaona,

            O ka wai-ula-ili-ahi"

No ka ui a me ka nani ulawena nohenohea o keia mau kaikamahine alii, ua ku-i aku la ka lono ma na wahi a pau o ke kulanakauhale alii o Sepania,  e hookaulana ana i ko laua mau inoa, a ma keia pahola ana ae o keia lono, ua lohe iho la ka kakou koa, a na ia mea i koi mai i kona manao e naue aku e ike ku maka i nani ana e lohe nei.A oiai he mau po lealea ia o ka pa alii, ua hooko io iho la keia i kana mea i upu mua ai. Ma kekahi ahiahi, ua hoea mai la ka haku hotele ma ko ia nei rumi oiai oia e hoonanea ana. Ia wa, koi mai la ua haku hotele nei ia Kahunaopaineki e hele laua e holoholo ahiahi ma ka pa alii, a e ike hoi i na lealea hulahula, ua ae aku la keia. Liuliu iho la keia i kona aahu, a hoomaka aku laua e hele. I ko laua hiki ana aku i ka pa alii, ua piha pu ka pa alii i na kanaka makaikai a hoolohe hula. Ku no laua nei mawaho aku o ka puulu o na kanaka a e hoolelel pau ana hoi i ko laua mau lena ike maluna o ka poe hulahula o ka hale alii. A ma ko laua ano he mau keonimana hanohano, (aole hoi i ikeia o Kahanuopaineki ma ke ano alii nui no ke aupuni o Arabia, oiai ua huna loa oia i kona mau hoailona.) ua kii ia mai la laua e kekahi kaikamahine ui opiopio a hookipaia aku la ma ka rumi kahi e lealea hulahula ana. I ko lakou nei komo ana aku, halawai e mai la me kona mau kii onohi na nanaina o kana aloha. Ku iho la ka kakou koa me ka puili ana ae i kona mau lima ma kona umauma me ka huli ana o kona alo i kahi e mai ke anaina mai; a iloko o ia wa kupilikii o ke aloha, aole e hiki iaia ke aua iho i ka hookuu ana aku i kona mau waimaka eloelo e hiolo makawalu ana ma kona mau papalina, a ua hoomaaliiia mai kona mau manao uluku o ke aloha ipo ma ke kii ana mai a ke kaikamahine a kona haku hotele, e hele laua e hula.

            I keia wa a lakou e ku nei, aia hoi na ukali o ka kakou koa ma ka puka o ka pa alii, ua ike mai la lakou i ko lakou alii opio iloko o ka hale alii, ia wa ua haawi mai la kahi aikane i kekahi hoailona, ia wa lohe aku la o Kahanuopaineki i keia hoailona, ua hoouna aku la oia i ke kaikamahine a kona haku hotele e kii aku i kona mau ukali, ua hookoia keia kauoha, a hoea mai la lakou a pau. Nonoi aku la keia i kona mau ukali e ae mai iaia e hele e hula pu me ke kaikamahine a ka haku hotele, ua ae mai la no hoi lakou. Ia wa ua wehe ae la oia i kona koloka hele po, a koe iho la kona aahu kinohi nohi o na mea nani, a e hoike mai ana i kona oiwi kilakila. A o ka poe makaikai no hoi a me ko ke alo alii no hoi, ua lohe wale no lakou i kekahi ke iki alii no Arabia, oia ka oi ma keia mea he hula, a akahi auanei paha a ike maka.

Mamua ae o ko laua nei hula ana, ua ninau aku la keia i kona hoa hula: He kapu paha ka hula a na alii? Hoole mai la kela, me ka olelo pu mai, ua noa ke kahua hula i na mea a pau, ua ae aku la keia i hoa hula no ua kaikamahine la. Aole i liuliu iho kani hou mai la na mea kani, a hoomaak mai la na keiki alii o kela a me keia aupuni e hula, a komo pu aku la no hoi laua nei iloko o keia hulaana.Ke ninau aku a ninau mai nei ka poe a pau o loko o ka rumi no keia keiki alii, oiai aole i ikeia kona wahi o ka hiki ana mai. O ka maikai a me ka nani o ka hula ana, aole he hookahi iloko o keia puulu e uhai aku mahope o ka kakou koa, a he mea no hoi ia na na makaikai e haawi mau ai i leo hoomaikai a me na mahalo ana i keia keiki alii opio; aka, he mea nana e hoehaeha o ka manao o na keiki alii e ae no ka i@@ ana aku o na hoomaikai a me na @@@ alo ana o ka lehulehu maluna on a, @@puka mau ana ka inoa o ka kakou koa na  ke kahea leo nui o ka lehulehu @@@@@@, "O ke keiki alii malihini ka heluk@@@@@.

            Oiai lakou nei e huina @@, ua hookokoke loa aku la launa @@@ kahi o na aliiwahine e noho @@@. No ka malamalama loa o ka rumi i na kukui e aa ana, ua nana pono mai @@@@@ aliiwahine ia laua nei e hula ana, aka hoohuoi iho la nae lakou i keia keiki alii ui, a he malihini hoi kona mau l\a ehelena imua o lakou; aia hoi, haupu wale ae la no i ke kaikamahine alii o Rusia na halia ana, oiai ua koho mai a oia o Kahanuopaineki no keki no keia, a ua hooiaio iho la no hoi ia ma kona ike ana mai i ka hoailona alii a me ka ho@@@ o ke aupuni o Arabia e kau anama @@@@ umauma o ka kakou koa. No ka no loa o kona hoa hula, a nalo aku la iwaena o ke aluka o ka poe hula. Hoi @@@ la kela, hoomaka hou laua nei e @@@ hou aku ma ko laua kulana mua. Ia wa, hele hula aku la laua nei e @@ hou aku ma ko laua kulana mua. Ia wa, hele hula aku la laua nei a mamua pono o ke kaikamahine alii o Arabia, (kana aloha) kulou iho la ko ianei poo ilalo me ka manao la e nalo ana ka no-a, eia ka hoi ua ahu wale. Ku ae la oiai ua ike mai la oia i kana aloha. Mamua ae o kona hele ana mai e halawai me ka mea nona keia nanea, ua holo koke mai la kana aikane a olelo mai la: Ua ike iho nei au ia Kahuuopaineki e hula pu ana me kekahi wahine, pane aku la keia, e hele pu laua e imi. Ia wa, huli hele aku la laua, oiai ua holo malu iho la keia a hui pu aku la me kona mau ukali. Ua wa, ua hooholo mai la no ua mau kaikamahine nei a hiki i ko ianei loaa ana mai iwaenakonu o kona mau koa. Lele mai la ua kaikamahine nei iluna o Kahanuopameki me ka puili ana ae o kona mau lima palupalu ma ka a-i o ka kakou koa, a ua haawiia na kipona waimaka a ke aloha mawaena o laua. I ka pau ana ae o keia mau omaka wai e hoohanini ana mai ko laua mau lihilihi mai, aia no ka lehulehu a pau ke haanui nei i keia keiki alii malihini (Kahanuopaineki) a ke akamai lua ole ma ka hula ana. Ku ae la ke kaikamahine alii o Arabia a noi mai la i ka oluolu o ka kakou koa e hele pu laua iwaho, ua ae aku la no keia; a puka aku la laua a hele loa aku la mawaena o na mala pua; aia hoi maloko o ua mala pua nei ka makuahine o ua kaikamahine la. I ko laua hiki ana aku,  me ka leo o ka hauoli, pane aku la ke kaikamahine la. I ko laua hiki anaaku, me ka leo o ka hauoli, pane aku la ke kaikamahine i kona mama: E kuu mama aloha, ano , e like me ke aloha i kuni paa ia mawaena o maua, pela hoi oe e haawi ai i kou aloha nui maluna o ianei, ka mea hoi i kumakaia ia e make mahope o'u no na makahiki loihi i hala ae  nei, a i hooholoia hoi kona make maka laua amana, a ma ke aloha o olua iaia i hookuuia aku ai oia ma na waoakua, a e hele auwana ana hoi ma na kuahiwi anoano kanaka ole, mamuli o ka manao ino o kuu kane hoopalau o Palani. I keia wa a ua kaikamahine nei e kamailio nei, na na waimaka no o kona makuahine e hele,a ua komo pu mai la no hoi na hoomanao ana no ia mea i ka kakou koa, a he mea e ka walania a me ka ehaeha o kona naau.

            I ka pau ana ae o neia mau haawe kaumaha o ke aloha e hoohanini la i ko lakou mau waimaka, ua huli mai la ua kaikamahine nei a ninau wai la ia Kahanuopaineki: Ua poina paha oe i na olelo a'u ia oe? Ua hoole aku la no hoi keia. Heaha la hoi ua mau olelo la? E hai mai hoi paha oe ia'u; wahi a ke koa opio. Pane aku la ua kaikamahine nei: E noho au he makahiki o na makahiki, he kau o na kau, a he hooilo hoi o na hooilo, a i kulia ko'u aupuni i kekahi pilikia, e ike auanei au aia oe mamua o'u kahi i pale ai no'u nei. A ke manao paa nei no hoi au aole paha he manawa kupono e aku e kali ai no ka hooko ana i ka hoohiki paa mawaena o kaua, a na ia mea e koi mai nei ia'u e noi aku imua ou, oia hoi, e mare ia kaua mamua ae o ka la e hoohakaka ai na moho kaulana o na aupuni a pau. No keia mau manao i puka mai, mai ke kaikamahine alii mai, pane aku la ke alii opio: Imua ou e ka mea a'u i aloha ai, ke hoike aku nei au i ko'u manao,alia oe e pulale koke mai oiai, he mea huna ka'u i hele mai nei, a he mea nui hoi e hiki ole oe ke lohe ia mea. Puiwa ae la ua kaikamahine alii nei a ninau mai la: Heaha ia mea huna au? Pane aku la keia me ke ano hoohunahuna: No keia, o na inoa o makou a pau, ua hookomoia 'ku nei i ka pepa inoa o na naita hoohakaka @@@@@@@@@@@ e hiki mai ana a e ike auanei oe, aia ka have o ka lanakila ma ka aoao o na koa Arabia. A o kekahi kumu no hoi nana i ka-u a mai i ko'u ae ana aku i kau noi, oia hoi keia: O ko'u manao hope, aole i pau ko'u hele ana ma kela a me keia aupuni ma ke ano he malihini makaikai honua, a e haawi aku hoi i na noho'na kuikahi ma na aupuni a pau o ka honua nei, a i ko'u huli hoi ana aku i ko'u aupuni, e hooko ai au i ka'u hoohiki, ma ko'u ana pahikaua pu ana me kela alii o Palani, a e kau aku no au i ka hoopai weliweli a me ka mainoino maluna on a, i uku panai no kana mau hana ino ana mai ia'u. Eia hoi ko'u manao ia oe, e ho-hoi kaua i ka hale hula, a ka kali mai la paha ka poe hula nou a me a'u hoi ka malihini. Ku ae ka kakou alii opio a kahea aku i ka makuahine o kana aloha, (makuahonowai paha ma ka olelo ana,) a kono aku iaia e komo pu lakou, aka, ua hoole mai la kela. Pane hou mai la ua kaikamahine e aku, aka, owau wale no; a in a oe e hooko ole i keia leo, alaila, o kuu manao aole e pau a hiki i ko'u komohia ana aku iloko o ke okoko ahi o ka makakila a hiki i ka hooko ia ana o ko'u inaina maluna o kuu enemi; aole kane, aole wahine; aole poe alii a'u e makau ai, ma ka hakaka ana ma ka oi o na mea kaua, oiai o ka ike i loaa ia'u mai ko'u mau kupuna mai, a koe aku paha oe ia'u ka mea nana i pepehi aku i ka Pilikua, a kuu aikane hoi e li-a mau nei ia oe i na manawa a pau. Pane aku la ka kakou koa: E hoi kaua i ka hale hula, a he makehewa wale na kamailio ana elike me keia.

            Huli hoi aku la laua no ke keena hula, a i ko laua nei komo ana aku holo mai la ke kaikamahine alii o Rusia a apo mai la i ka naita opio Kahanuopaineki a ninau aku la i kana aikane in a o ke aloha keia a laua, ae aku la no hoi kana aikane me ka i aku: O kuu aloha keia nana e hoauwana nei kuu kino, a akahi no maua a hui hou. Kuikui pu aku la lakou nei, aia hoi ka naita opio ke kauaheahe malie la, a he alawa wale iho no kana ma kona mau aoao, a me he la e i ae ana kona mau papalina mino aka, Hei a elua ia Kaukini he lawaia manu, he upena kuu i ka noe lao  Rusia.  Hoomau aku la lakou nei i ka hele me na puuwai i hoolanaia e ka hauoli, a ia lakou nei e hookokoke aku ana ma kahi a na 'lii e noho ana, ia wa no i pa-e mai ai kekahi leo kalakala me ka ikaika, a pa pono mai la ma na pahukani o ka naita opio. E hoomanao ae oe e ka mea heluhelu, o ke keiki alii no keia o Sekotia,ka mea nona keia mau olelo kakana, a ua pane aku la penei: E ka ilio auwana hele, aole anei oe i ike ua laahia ke kino o ke kaikamahine alii o  Arabia i ka mea e pane aku nei, a ke hoao nei oe e hoowalewale iaia i hoa hula hou, a me he la o keia mau hana au i keia po, e hoao mai oe e hoeueu ae i na lima hao sila o ke keiki alii o Sekotia, e kau aku i ka make maluna o kou kino, a nolaila, i keia wa a i keia hora hoi, e puka koke aku oe iwaho a loaa aku kau wahi apana ai a hookomo iho i kou waha; e ka lapuwale makilo e hookaawale iho ia oe me ke kali ole.

            Na keia mau olelo ino a ke keiki alii o Sekotia i hooualani ae i na aa koko o ka naita opio, a hulili ae la kona mau maka e like me ko ka tiga, oni ae la hoi kona mau io huki, a pehu ae la hoi na uala o kona mau lima kakauha. Haka pono aku la kona mau maka i ke keiki alii o Sekotia a pane aku la me ke kuoo: E ke keiki alii o ke aupuni o Sekotia, e manao ana paha oe he u'a loa au, a i ole he maukauka hoe hewa, a nolaila ke hai aku nei au ia oe, ano ka wa e hooko ia kou mau iini, in a o kou makemake ia, a eia au ke kuhao aku nei, a in a oe e oni mai me kou mau ukali e kau mai i ka hoopai maluna o'u e like me kau i pane mai nei, eia au ke keiki alii o na mauna hui o Arabia ke ku aku nei me ka makaukau, a he hiki loa ia'u ke hoolilo aku ia oukou me he popoki liilii la imua o ka ilio huhu, a he nawaliwali hoi ke poi i ka lole, a nolaila, aole loa au e haliu ae no hope i mau kokua, aole loa hoi ma na wahi e ae o ko'u aupuni i mau naita ma ko'u aoao aka, ina o kou ku mai i keia wa he alo he alo, alaila eia no na lima wikani o Kahanuopaineki ke waiho ae nei, a eia no hoi kuu pahikaua punahele ke lohi ae nei, a no ka hoeu ia @@@@ ka enemi, e anapa auanei @@@@@ iwaho a e olinolino auanei kona @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ au e puana ae nei, Aole loa au e hopo ana, ke noho i ka hale kani ka uwea.

            I keia mau olelo a ka naita opio i pa-e aku ai imua o ua keiki alii la o Sekotia, ua unuhi koke ae la oia i kana pahikaua, a hulali ae la i ka malamalama o na kukui ea e hoopuni ana i ke keena hula, a ia manawa i pane mai ai eia: Ano ka manawa e hooko ia ai na olelo a kaua me ka wini o ka pahikaua, a ke ku nei au me ka hilinai iho i ka mana a ikaika o ko'u mau lima a me ka'u mea kaua, a hooki koke ae la oia i kana kamailio ana no ka ulupuni loa i ka inaina. I keia wa no hoi i ku koke mai ai ka naita opio, a pane mai la i kona hoa, aole loa e hopo iho ana ke keiki puuwai ahi o Arabia, aole hoi e kuemi hope iki ana ia oe. Wehe ae la oia i kona koloka e uhi ana maluna o kona oiwi a koe iho la kona aahu piha, kuene pono ae la ua mau moho nei, a haka pono ae la kabi i kekahi. Emoole, hui ae la ua mau moho la a ulele iho la. Kuupau aku la ke keiki alii o Sekotia i kona akamai hookele pahi, ke hele la a puehu liilii na huna ahi o kana pahi, a he manawa pokole  keia ulele ana a ua mau opio la, ua ikeia aku kekahi o laua e waiho mai ana ilalo. O ke keiki alii no keia o Sekotia, oiai ua haule pono aku la ka hauna a ka naita opio me ka ikaika maluna o kapoohiwi akau o ka opio o Sekotia, a waiho puanuanu ana kona kino ilalo o ka honua. Ku iho la ka lakou koa ma ka aoao o kana pio a pane iho la: E ka mea haakai, e like me kou hoao ana e paio mai imua o ka eueu puuwai ahi o Arabia, pela no ka hoopai o ka mainoino e hoao mai ai e kulai ae ia oe mai kou hehi ana ma ka ili o ka honua.

            I ka naita opio e kulou nei maluna o kana pio ua puni koke ae la oia i na koa he kanalima me ka lako i na mea kaua; o ke keiki alii make hoi hapaiia aku la oia ma kahi e, a o na ukali hoi keia o ua keiki alii nei e hoopuni nei ia Kahanuopaineki; unuhi like ae la lakou i na pahi a wanaoa ana imua on a, a ia wa i pane koke  aku ai ko lakou alakai: E ike oe ano e ka mea powa wale i ke ola o ko makou alii, me kou manao paha aole on a mau kokua; nolaila e ka puuwai eleele, e pale nou iho me ka hakalia ole i keia wa. Ia manawa i anehe like mai ai ua poe koa nei e kau i ka make maluna o ianei, aka poha koke aku la ka leo o ka kakou koa: Aole loa e hiki ia oukou ke lele aluka mai i ka mea hookahi e ku aku nei me ka hana rula ole, aka, e Aole i pau pono ae keia mau olelo a ka naita opio, ku ana imua o lakou nei he 21 mau naita i lako pono me na mea kaua, a pane mai la imua o ka kakou koa.

            E ko makou haku opio, mai hoololoiahili wale i ke kamailio ana, e hooko koke aku i ka lakou noi oiai ua makaukau makou i na wa a pau ma kou aoao, aole loa makou e hopo iho ina he mau tausani o na tausani o lakou e ku mai imua o makou. No ka piha loa o ka naita o ka aahu koko i ka inaina, ua hookele koke aku ia la i kana pahuna pahi i ka puuwai o ke alakai o na naita he kanalima e hoopuni nei i ka naita opio, a huihui ana ka oi o kana pahi iloko, haule aku la oia he kino make i ka honua a na ia mea i hooi loa ae i ka inaina o ka huhu maluna o ka poe Sekotia, a hoomaka iho la lakou nei e paio. Ma ka nana aku i na aoao a elua, ua makaukau wale no. Ke oioio nei na laau ike, ke haukawewe nei hoi na koi kaua, halakau ae la hoi na pahi, a kani oeoe ae la na mekala kila, a ike pu ia aku la na huna ahi e okooko ana i ka lewa.Aole no i liuliu iho ikeia aku la ka  poe Sekotia  e mokaki ana ilalo, aole o lakou mea i koe, ua pau loa i ka make. Poha aku la kekahi leo nui i ka i ana aku: Elike me ka manao haakei iloko o ko oukou naau, pela oukou e moe malie ai maluna o ka papahele o keia rumi. Ua kii ia mai la na kino make a eha hoi o na koa Sekotia a hoihoi ia aku la ma kekahi rumi nui, a o ka kakou mau koa hoi huli aku la lakou e hoi no ko lakou hale hotele. Ia lakou i hemo aku ai paa ana ko ianei lima i kekahi mea, a i ko ianei nana ana iho, ike iho la ia o kana aloha no ka, a me ka ui o Rusia. Pane ae la kana aloha i ka ninau ana ae: E hele ana oe i heaha me kou mau ukali? E hoi ana makou i ko makou hotele. O kakou pu no hoi ke hele, i ike aku au i kou wahi e noho ai, a hoihoi mai no hoi oe @@@@ ae aku la no hoi ka kakou koa, a @@@ hoi aku ia no hoi lakou nei. Ia @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@koa a me na koa Sekotia, ka kakou nou ana hoi no ka ikaika lua ole o ka kakou koa, a pela wale no ka lakou hele kamailio ana a hiki i ko lakou kokoke ana i ka hotele. I keia manawa, ua huai pau mai la ua kaikamahine nei i kana mau olelo, a pane mai la: E kuu aloha e, he hookahi o kaua enemi ino loa i koe, oia hoi kela keiki e hula pu ana me ke kaikamahine alii o Sepania, oia no ia. Nolaila, o ka mea nui wale no iloko o'u i keia manawa, o ko kaua hoohui ia ma ka mare,a i kumu hoi e hooko ia ai na mea a kaua i hoohiki ai , a no keia kumu malia o ko kaua hui hou ana paha keia a aole i maoppo na mea e hana ia aku ana ma nei mua aku ke hoole oe i ka'u noi no ka mare. Pane aku la ke koa opio: No keia mau olelo, e pono oe e hoihoi i kou manao ana pela; e kuu aloha, na ke Akua e kiai mai ia kaua, a he au ko ka manawa e ae mai ai na lani e hooko i na mea a kaua i hoohiki ai. E hilinai aku i ka Mana Lani, a e nonoi aku iaia no ka hoomama ana ae i kou naau kaumaha no'u. Hiki aku la lakou nei ma ka hotele , e hauwawa ana na kanaka, no ka hilahila ole o ke keiki alii o Sekotia. Huli hoi loa aku la no lakou nei a ma ko lakou mau rumi, a hookuu aku la i ko lakou mau lihilihi no ka hooluolu ana ma ia po a ao wale. Pau ka paina kakahika, ua huli ae la ka kakou koa i kana aloha: E hoihoi paha makou ia olua? Ua hoole mai la laua la me ka olelo pu mai: Aole maua e hoi a hiki i ka la e hookuku ai o na moho.

            I ka hiki ana mai o ka manawa, a oiai ka ula wena o ka malamalama o ka la o ke kakahiaka nui o kekahi la, ua wehe mai la na lani i kona nani kilakila, ua ahu wale na kualono, na puu a me na awawa, a ua hoike mai hoi na lau laau i ko lakou nani uliuli lipolipo, a e ku kilakila ana hoi ke kulanakauhale o Sepania me kona nani nui. A i ka hiki ana ae i ka hora 8,ua ike ia aku la na wahi hoomoana o kela a me keia naita, a e oili pu ae ana hoi ekla a me keia mahele o na naita me ko lakou mau alakai pakahi; e oaka ana na mea hoonani o ko lakou mau aahu, a ke ku nei hoi ke kulanakauhale i kahiko ia me na have e welo haaheo ana i ke ahe makani, a ke moe la hoi na kaoo nui o na maka hanohano, na makaikai a me na lede maka palupalu, a e motio ana no lakou no ke kahua hakaka. Ia manawa, ku ae la ka kakou koa a komo aku la ma ka rumi kahi a kona mau ukali e noho ana me ka makaukau no na kauoha a pau mai ko lakou haku alii opio mai. Me ka leo hoolanalana o ka hauoli, pane aku la oia: E o'u mau koa aloha, ano, ua hiki mai ka la a me ka hora, no ka hooko ana i ka mea a'u i hauoli ai e loaa kapapahi lei o ka lanakila, e makaukau i ko oukou mau kahiko piha o ka oihana,  e aahu i ko oukou mau umauma me ke ahi enaena o ka wiwo ole, e ka-kua i ka oukou mau mea kaua ma ko oukou mau puhaka, e hoolanalana i ko oukou manao no ia lei o ka lanakila,a na na Lani o na Lani e kokua mai, a i nui ke aho i keia la. I keia wa i kuu iho ai kona leo nahenahe hoohauoli, ia wa ua poha like mai la ko lakou mau leo piha hauoli: E ko makou alii opio, na na Lani e kiai mai ia kakou i keia la, a mai hopohopo oe no ka loaa ole o ka lei alii o ka lanakila ma ko kakou aoao i keia la; e hoeueu i kou manao no ka mea huna iloko o kou naau, a na ia mea e koi mai e hooikaika no ka lanakila; a

"E ola ke alii o na alii,

Ka naita puuwai palupalu;

Ka lei nani o Arabia,

Ke kanaka nona ka weli;

Ka mea i makahehiia,

E na nani hoomahiehie."

(Aole i pau)

 

Ko'u mua, lokahi pu me po, kue ia ao;

Ko'u elua, lokahi pu me ao, kue ia po;

Ko'u kolu, ua hemo i ka po me ke ao;

Ko'u eha, ua paio me ke kolu i ke ao;

Ko'u lima, ka hopena o keia paio ana;

A ma ka hopena au i hoololohe iho ai;

A lilo i muli pokii no kona mau mua;

A e o mai oe i ko'u holookoa e lei nei.

[end\]