Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 48, 29 November 1884 — KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki, Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia, Ka Naita nana i kuokaa na lua huna o na Powa. [ARTICLE]

KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki, Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia, Ka Naita nana i kuokaa na lua huna o na Powa.

MAHOPE iho o ka pau ana o na leo hoomaikai o na koa o Kahanuopaineki, ua huli hoi mai la oia a ma kona rumi kahi hoi e noho ana kana lei aloha, pane aku la la : E pono paha au e hele i kaa no olua ? Ua ae mai la laua, a emoole ku ana ke kaa mawaho me ka makaukau no ka lawe aku 1 kana mau ukana makamae no ke kahua hoohakaka o na moho kaulana o kela a me keia aupuni, a nawai auanei la e haaheo ka hae o ka lanakila.

Komo hou aku la oia iloko 0 kekahi rumi kahi e waiho ana kona paiki lole; wehe mai la ia i kona aahu kaua a ko mo iho la. Oiai oia e komo ana, ua kikeke mai la kekahi mea ma kekahi aoao o ko ianei rumi e komo kapa ana, a i kona wehe ana aku i ka puka ma ia aoao, eia ka o kona haku hotele no. Holo mai la ia a kukuli mai la imua 0 Kahanuopaineki, a pane mai : Ano, e kuu haku, e kala mai 1 kau kauwa nei, oiai ke ike nei au i keia wa, aole oe i kupono loa ma keia rumi e komo ai i kou aahu, no ka mea, he mea oiaio ka'u eike nei, he koko oe o na'lii kiekie loā, a oiai aole hoi oe i hoike mai i kou ano, aka, ua huna keie oe ia mea imua o kau kauwa nei. Hooki iho la ia i kana kamailio ana, oiai ua punia loa ia oia eka makau ame ke pihoihoi. Ku ae la o Kahanuopaineki a hele aku la a me kona naau aloha, hopu iho la ia i ka haku hotele a me na olelo hoomalielie oia i hoomalimali ai iaia a ua hoopau ia hoi na manao oihoihoi iloko ona. Pane hou mai la ia : E kuu haku opio, ona kauoha a pau ua hooko ia e ke kauwa nei, oiai o ko kakou hale lole a'u i kukulu aku nei, aia no ia ma ka aoao hikina o ke kahua paio. Ia wa, pane aku la ka kakou koa : Ua pono. E komo oe i kou aahu a e huli hoi hou aku oe no ka hale lole, a e paa pu aku oe i keia hae; a 1 ko makou wa e hiki aku ai f e huki ae oe i keia hae, a oia ko makou wa e komo ai iloko 0 ka hale. A i kumu hoi e maopopo ai ia oe keia hae, o ka hae no keia o ko'u aupuni oia no ke aupuni o Arabia. Kunou mai la ia a holo aku la me ka awiwi maluna o kona lio, no ka hale lole ka pahu hopu.

I ka hala ana aku 0 ka haku hotele, ku ae la o Kahanuopaineki a hele aku la i ka hale lio, a hoomaka iho la oia e wehe ae i na kui kolu e hoopaa ia ai 0 kona lio, a me he imo ana la na ka maka, ku ana oLo Paina Huelo, a kau ae la keia, a hoomaka aku la ka huakai e nee. Ma ka hoonohoia ana oka huakai, ua hoihoi ia ke kaa o na aliiwahine manuia, Kahanuopaineki aku, a o kona ukali aku no hoi mahope ona, a o ka poe makaikai aku no hoi mahope loa. I ko lakou kokoke loa ana aku i ke kahua, ua uhi iho la oia i kona koloka siiika mawaho iho ona, i mea e nalo ai kona aahu. Aole i liuliu ko lakou hele ana aku, komo aku la lakou iloko oke kahua a heie loa aku la ma ko lakou hale lole.

I ka manawa i komo aku ai o ka kakou mau koa iloko o ko lakou hale lole, o ka wa no ia oka hae alii o Arabia i pii ae ai me ka hiehie nui, a pulelo ae Ia ike aheahe lau makani e pa kolonahe ana. Ama keia hae hoailona alii e pulelo haaheo nei ike ahe makani i ike ia ai he keiki aiii ka oia no ke aupuni o Arabia. Ana keia mea i hoopau ae 1 ka manao hoohuoi o ka lehulehu.

Aole i liuUu iho, kani mai la ka pu dala a ka haku puuku, e kauoha ana i kela a me keia mahele e hoomakaukau ia lakou iho. A he hapaha hora mahope iho o keia, ike ia aku la ka Moi a me kana moho kaulana, ka mea hoi ana i hilinai ai a me kona mau naita he 21. I ka hiki ana mai ma ka puka pa. ua haawi mai la ke "anaina i na ieo huro me ka panai pu ana mai me kekahī mau olelo ku i ka hiwahiwa, i ka i ana mai: E ola mau ka Moi, a pela hoi me kana moho. I ka noho ana iho o ka Moi ma kona noho, ua huii ae la ia a ninau aku lai kona haku puuku : Ua hiki mai nei anei ka naiu o Arabia uie kona mau ukali ? Ae aku la no hot ka haku puuku. Pant hou mai la

; i.i : Oia mau naiia ke hakaka mua me ko'u mau naiia kaulana; ao ka mea ua !ohe au i ka oielo a ua naiia la, aole ka he mea nana e" hook\ieirā hope i kooa puuwai; a ano, e kauoha aku oe ia lakou e puka mai a e makaukau lakou i keia wa a hiki i ka wa e kani aku ai o ka pu. Aole i iiuiiu, kani wawalo ae la ka leo o ka pu a ka hafcu puuku, a holo ae la' ia leo ma na paia oka wa. Ia wa, puka mai la ka moho kaulana a ka Moi oia hoi o Liona Bulu, a e hookahakaha ana ike kahua kaua me na ukali he 21. Kani hou o&i la ka

pu, a oili mai Ia na kae'ae'a o na maur.a hui me ka hiehie nui; hele like aku la lakou a ku ana imua 0 ka Moi, a lele iho la lakou ilalo a hoomaikai aku la imua o ka Moi a me ke anaina aiii.

Ika pau ana o ka lakou hoomaikai ana, ua ninau aku la ka kakou koa i ka Moi : E hakaka ana anei makou no ka make a me ke ola ? Ae mai la ka MoL Ia manawa kau ae la lakou maluna oko lakou mau lio a hookahakaha aku la ma ke kahua. I ko lakou kokoke ana aku i ke kahua, ua wehe ae la o Kahanuopaineki i kona koloka silika, a ike ia aku la kona kapa kila, me he mea la aia ka naita opio iloko o kekahi imu ahi enaena, a ua kau aku la ke ano eehia iluna o ke anaina; ia wa hooho mai la lakou me na leo huro : E ola mau na naita puuwai ahi 0 Arabia, a e mau ka pa-e ana o ko oukou mau inoa a kau aku ika oukou mau mamo. I ko lakou hiki pono ana aku i ke kahua paio, ia wa kani hou mai la ka pu a ka haku puuku, okawano ia i hookaawale like ae ai na puali. Hele aku la ka puali Sepania ma ke komohana, a 0 ka kakou koa hoi me kona mau ukali, ua hele lakou ma ka aoao hikina. A i ka hala ana he elua hanen anana ke kaawale o kekahi me kekahi puali, kaoi hou inai ia ka puali, a hookuoi pono iho h v Ko lakou noho ana maluna o ka hokua o ko lakou mau lio.

Kani hou mai la ka pu a ka haku puuku, a īke ia aku la na moho 0 ke!a a me keia puali e kuupau mai ana i ka holo oko lakou mau lio, aoie no hoi i liuhu halawai ae la ua mau moho la. Hala'o'a ae la ka lakou mau pahikaua i ka lewa, e hoouna ana i na elele 0 ka make weliweli. Aole i hala he hapaha hora o keia hakaka ana, aia hoi he mea nana e hookau aku i ka weli maluna 0 na puali aku i koe o kela a me keia aupuni, ka Moi, a me ke anaina holookoa, oiai, ua haule ka manaolana no na moho kaulana 0 Sepania, a ua pau wale nae ko lakou pihoihoi ana no ia mea, oiai o na ukali wale no o ua moho kaulana la ka i pau loa ika make, a koe aku no ua Liona Bulu la.

Ia manawa, kuhao iho la ka kakou koa me kona mau ukali me ka loaa ole he wahi poino mai kela aoao mai. Kani mai la ka pu, he hoailona keia e kauoha ana i na kokua no ke kii ana aku i na koa i make o ka aoao 0 na Sepania, a e hookaawale aku ma kahi e. I ko lakou kaawale ana aku, ua kauoha ia mai la o na alakai a elua ke hakaka, oia hoi ka kakou koa a me ka Liona Bulu. Kani mai la ka pu hoailona no ka hakaka ana o na alakai a i elua, a ua. hookaulana mau ia hoi ka kakou koa e ka lehulehu holookoa. I keia hoomaka hou ana o ke kaua, ke imi mai nei ua moho kaulana nei i wahi e make koke ai ke koa opio, e haawi ana hoi i kona ike hahau pahikaua, $ka, he makehewa wale nae ia manao ana pela, oiai ua halahu wale no kana mau hauna mawaho ae o ka kakou koa; a ke kilohi a ha-lo aku nei hoi ke koa opio me ka noii ana o kona naau i na hauna a kona hoa paio. I iho la ia iloko iho ona : Ka i no he ikaika a he akamai kou e kaulana ne?ina paha he ikaika haki hoi ka pahikaua a ka eueu o Arabia, eia mai ka hauna pahl la wa i hookle aku ai ka naila opto i kona lio imua o kona hoa paio, uhau aku la oia i kana pahikaua maluna o kona enemi, aka, ua loaa no nae be wa kupono e pale ai nona iho. No ka ikaika loa o keia hauna pahi a ka naita opio, ua lo | aa pono aku la ka pahi a ka moho o Sepania, a tekī pu ae la mawaenakonu a koe iho la ke okumukumu e paa ana ma kona lima. No keia poino i kau akti maiuna o kona hoa» aoie oia i pulale koke aku i ka make maluna ona. Ike iho la ua moho nei ua haki kana pahikaua, unuhi koke ae la ia i kana koikaua no ka lele aku maluna o ka kakou kea, aka ua unulu a* ia do hoi

i keia i kana koikaua, a uleie iho la no fka hakaka ana. He wahi manawa uuku wa!e no keia hooili kaua ana, ua pii mahuahua ae no hoi ka maina weia oka kakou koa, a e ike pu ia aku ana ka ula o kona mau papaiina, a i kona aui ana ae ma kona aoao akau, aia hoi ke kokoke mai la ka hauna koi a ka Liona Bulu e halawai mai ma ka puhaka oka kakou koa. Me ka hikiwawe |a nie b eleu nui t ua hooleie mai la ka kakou koa i kona tio i how no elua anana ke kaawale mai ka moho kau!a na mal I keia manawa u-pa ae la ia i kona iio me kona mau sepa gula, a lele hou aku la imua no ka haiawai ana me ka Liona Bulu. Oniu ae la ka kakou koa i kana koikaua i ka lewa, a uhau aku la ma ke poo o ka lio oka moho kaulana a haule pahu aku la he apahu kino lio aole nae ke poo, no ka mea ua kaawale ia mai kona kmo ae.

No keia loaa hou ana o ka lanakila i ka kakou koa no ka elua o ka manawa, ua piha ka lewa i na leo huro a me na mahalo ana oke anaina makaikai ika kakou koa. Eia hoi ka naita ke hookahakaha nei maluna o ke kahua kaua, oiai hoi ka Liona Bulu e ku lohaloha ana ma kahi i make ai 0 kona lio. Pane aku la o Kahanuopaineki i ka moho 0 Sepania : E ka mea i kaulana ma Sepania holookoa rffci he moho, no kou nele ana i ka lio kaua ole i keia manawa, ke kauoha aku nei au ia oe, e kii hou aku oe i lio kaua a me na mea ka-

ua a pau a e paio mai me ka naita opio e ku aku nei imua ou.

Huli ae la ka kakou koa hoi no kahi a kona mau ukali eku mai ana. Iko ianei hiki ana aku, ua haawi mai la lakou i na hoomaikai ana; a me na leo hooho 0 ka lehulehu holookoa e haawi ana i na mahalo kiekie maluna o ke koa opio, ka mea hoi i kapa iaia iho, '"ka naita puuwai ahi o na mauna hui o Anhia." Pane aky la ug koa nei : Ina au :; kouMola i kinohi, 4ia hiki loa i ka manawa poko- 1 le; aka, no kuu makemake e ike i kona akamai hahau pahikaua, koikaua, no ka mea, he moho kaulana hoi oia; aka nae, o kona wahi ike ma na mea kaua, he hiki loa i kekahi o oukou ke hoohoka aku iaia. Aole ho Aole i pau pono ae keia mau olelo a ka koa opio, puiwa ae Ia kona lio i ke kani pohapoha ana mai o ka pu dala a ka haku puuku, a he manawa keia no ka hakaka ana ona moho me na laau ihe. Puka mai la ua moho nei o Sepania mai kona halelole mai me kekahi ihe nui e paa ana ma kona lima. I iho la o Kahanuopaineki iaia iho : Akahi auanei au a hoike pau i ko'u īke ma k'a pahu na ihe. Hele mai la oia a ku iho la i ke kahua, hoea pu mai la no hoi me ka moho o Sepani& He ne-i halulu ana no ka pahu, he kani ko'uko'u ana o ka o-ie a ka puuku, a hoomaka iho la ka hakaka ana o ua mau moho nei.

Ia manawa, oniu ae la ua moho la o | Sepania i kana laau ihe, a peia no hoi ka kakou koa. Kuupau mai Ia laua i ka holo o ko laua mau lio, a halawai ae la i kahi hookahi. Hookui ae la na laau ihe aua mau moho nei, a ike ia aku la ka moho o Sepania e ane haule iho ana mai kona lio, oiai ua loaa aku la i ka pahuna ihe a ke koa opio ma kona palekila, ana ia mea i onou aku iaia; ahe ulia wale no kona laki ma o kona haule ole ana ika honua. Ala hou mai la ia a hoopololei mai la i kana laau ihe ma ka poaeae hema o ka kakou koa, aka nae, ua haule ia manao ona. Oiai oia e hooko ana i kana mea i manao ai e ko, ua loaa e mai la kana laau ihe nui i ka iima hema o Kahanuopaineki a haki pu ae la. Ike ilfo ua Liona Bulu nei ua hooneleia oia i ka laau ihe ole, unuhi ae la oia i kana pahikaua a uhau mai ia maluna o ka nai ta opio, ua alo koke ae la keia a hala ia hauna pahi; hoaia hou ae la oia e hahau mai, poha koke aku la ka leo o ka kakou koa : Eka naita nila ole o Se- ! pania, ka mea i kapa iaia iho o Liona Bulu, i keia manawa, ua makaukau au e hookau aku i ka make weiiweli maluna ou. Unuhi ae Ia oia i kana pahikaua a oiinolino ae la ika la. Aia hoi i ua oi paumi ae ka la inaina o Liona Bu lu i ko ka wa mua, a uhau mai la ia i kana pahikaua. Me ka hikiwawe ame ka eleu, ua hala ae la ia puu make ma kona pale ana aku

Pii ae la ka inalna wela o Kahanuopaineki, a hoolele pono mai la ia i kena iio imua o kona hoa, (L. B.) a uhau mai la i kana pahikaua. Aia hoi, anuanu aku la ka pahi a ka eu ma kona

i aoao akau, a hauie aku 'a i ka ih ha ! nua ua make loa. Pela hoi na paaha- ] na i puana ae ai . "Heaha no ia kau. I hoouluulu mai ai; ike pono iho ia nae hoi, Hauna pahi a ka eueu p O ka hookele a ia eu. Anuanu i ko iwi aoao; Aoie no paha i lohe mua. Ka naita Kahanuopainekī. * He moi ia he mea web, Pa aku i ke kileo mahanahana." Ku ia mai U ke kino make o Liona Bulu, a lawe ia aku la i kona halelole. Kani hou mai la ka o-le a ka puuku, a ike ia aku )a ka puka ana mai he 22 naita, a ku ana imua oke kahua kaua me na laau ihe ma ko lakou mau lima; a o keia poe naita a pau he poe Denemaka lakou, a he poe no hoi i paulehia ma na mea kaua. Hiki mai ka Elele imua o ka kakou koa, a pane mai la :

I kaueha mai nei ka Moi ia oukou, o oukou na naita e paio ana me kela poe naita e ku mai la 1 ke kahua kaua, a ua makaukau lakou no ka paio ana. Ua ae aku la ka naita opio. Kani mai la ka pu, a puka aku la ka kakou koa me kona mau ukali, aku ana i ke kahua kaua. Hele mai la ke alakai ona Denemaka, a halawai aloha iho la me ka kakou mau koa no ka manawa hope loa; a hoi aku la ma kona aoao me kona mau naita; kani hou mai la ka pu a ka puuku, a hoomaka iho la ka hakaka ana Halawai ae la na laau ihe, e haawi ana kela a me keia i kona ike ma na mea kaua. Oiai na aoao a elua e hakaka ana, e! lohe mau ia aku ana na leo paipai o ke alakai o na Denemaka, e haawi ana i na hoolanalana i kona mau naita, no ka hookau mai i ka make maluna 0 ka kakou koa a me kona mau naita, i lilo! ai na makana ma ko lakou aoao. Na | keia mau olelo hoi a ke alakai o na na-1

ita Denemaka, ua pii ae la ka inaina o ke koa opio, huli ae la ia a pane aku ia i k«na mau ukali: E i'n'mau Icei-

ki punahele o na laau ihe, na mea i kapaia, ke ahi enaena oke kahua kaua, na Tiga omo koko o na kuahiwi aloha o Arabia, ka poe i kauia kaweli a puni ke ao holookoa; ano, ke kono aku nei au ia oukou, e hoike ia oukou iho imua 0 keia anaina, i ke aloha io no ka aina hanau. Na keia mau olelo ka ukau a hoalohaloha no hoi ako lakou alii opio, ua hooi loa ia aku ka uilani o ua mau hiena nei. Hoike mai la ka inaina wela i ko lakou mau onohi maka, e hulili ana imua oko lakou mau enemi, a, me he olapa ana aka uwila, pela lakou i luku aku ai i na naita Denemaka a pau loa i ka make, a koe 'ku ko lakou alakai. No keia lanakila o ka kakou mau koa, ua haawi mai la ke anina i na leo huro hoomaikai, a ua ili aku hoi keia mau hana ana pela he mea kaumaha i ke alakai ona navta Denemaka oiai oia e ku lohaloha ana. {AoUi pau.)