Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 49, 6 December 1884 — Page 4

Page PDF (1.75 MB)

This text was transcribed by:  Charis Kaio
This work is dedicated to:  My Husband Jake Kaio

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA NUPEPA KUOKOA

 

            No ka Makahiki.         $2.00

            No Eono Mahina.        $1.00

 

KUIKE KA RULA

 

POAONO       DEKEMABA 6 1884.

Haawina hoi hope a he Haawina Karisimaka.

 

            Pauku Baibala, Luka 2;8-14,1;32,33.

            Pauku Gula, “E hoonani ia ke Akua ma na lani kiekie loa, a he malu hoi ma ka honua, he aloha no i kanaka.” Lu, 2;14. Manao nui, Ina e hoomau oukou ma Ka`u olelo, alaila he poe haumana oukou Na`u.

            Poakahi- 1 Na Lii 3; 5-15.

            Poalua-1 Na Lii 8;22-36

            Poakolu-1 Na Lii 10;1-13

            Poaha-Sol. 1;1-16

            Poalima-Sol. 8;1-17

            Poaono-Kek. 2;1-13

            Sabati-Kek. 12;1-14.

            Mele, “Hookani Hone ae,” Hoku Ao Nani. aoao 193.

            Pule.

Na Ninau Hoi Hope

            Ehia makahiki ko Davida nohoalii ana?  Owai ka mea i manao e kaili i ka nohoalii?  Owai ka mea i manao e kaili i ka nohoalii?  Owai ka Davida i koho ai i hooilina nona?  Heaha ka hope o ko Adon@a hana-ua ko anei?  No keaha ka lanakila ana o Solomona?  Owai na makua o Solomona?  Mahea ka hanauia ana?  Heaha ko Davida iini nui?  Heaha kana i hoomakaukau ai no ia hana?  Ia wai ka waiho ana o ia hana?  Noi aku oia ia wai e kokua mai iaia?

            I ka makahiki hea ka hoomaka ana ko Solomona nohealii ana?  B.C. 1015 Ehia makahiki kona nohoalii ana? Mahea kona kukulu ana i ahaaina nui?

            Heaha ka ke Akua i i aku ia mailaila?  Heaha ka ke Akua i haawi iaia?  Mahea ke kukulu ana i ka luakini?  Ehia makahiki ma ke kukulu ana?  Owai na mahele o ia hale?

            Heaha iloko o kahi Hoano?  a ma kahi Hoano Loa?  Heaha ka Paulo i olelo ai no na Karistiano?  1 Cor. 3; 16.

            Heaha na hana i ka hoolaa ana i ka Luakini?  Heaha na mea i hoihoi ia i ka Luakini?  Ia wai ka pule ana ia manawa?  Ua hoike mai anei ke Akua i kona apono ana i keia mau hana?  pehea?

            Mahope iho o ka paa o ka luakini heaha ka Solomona mau hana?

            Ma ke aha i hoike ia kona akamai?  Owai ka mea i hele ae e ike iaia a lohe i kona olelo naauao?

            Heaha ka olelo a keia alii wahine iaia?  Heaha ka hewa o Solomona i kona wa elemakule?

            Heaha ke kumu o kona lilo ana i ka hoomauakii.

            Pehea ko ke Akua hookeakea ana iaia?  Heaha ka hope o kona lilo ana i ka hewa?  Lilo ke aupuni ia wai?

            Owai na buke o ka Baibala a Solomona i kakau?

            Ua kakauia o Solomona no wai?  Heaha ka hoomaka ana o ka naauao?  Mai ia wai aku ka loaa ana i ke keiki na haawina mua ma ka pono a ma ka hewa paha?

            Heaha ka rula maikai no kamalii?  Sol 1; 10.  Kahea aku ka Naauao ia wai?  Pehea kona kahea ana?

            Ua pono paha e hoolohe iaia?  No keaha?  Mahea ka loaa ana i ka naauao?  Iloko o Iesu Kristo.

            Ahea hoomaka ka imi ana i keia pono?  Heaha na mea i hoikeia ma Kekahuna?  Mahea ko Solomona imi ana i ka olioli?  Heaha ka hope o kona imi ana i ka pono io iloko o ke akamai, ka lealea, a me ka waiwai?

            Mahea e loaa i keia pono?  Heaha ka olelo paipai ma Kek. 12;1?  Ua hoohalikela ka wa elemakule me keaha?  Heaha kekahi hoohalike ana?  Heaha ka hope o kona manao?  E makau ia wai? No ke aha?

            Na Ninau no ka haawina Christmas.

            Mahea ka hanauia ana o Iesu?

            Owai oia, a mahea mamua o ia manawa?  i Io. 1;12, heb 1;2-10/

            No keaha kona hele mai ana i ke ao nei?  Ia wai ka hoike mua ana i ko Iesu hahauia ana?

            Mahea lakou?  No ke aha ko lakou makau ana?  No keaha ke kapaia ana ko Iesu hiki mai ana he “mea maikai?”

            Heaha ka mea e olioli ai kanaka a pau no ia mea?

            Heaha na inoa ekolu i haiia maanei no Iesu? Lu. 2;11.

            He Hoola anei oia no kakou ke ole ola ka Haku o kakou?

            Nawai i hai mai no ko Iesu hanau ana?  No keaha ka hauoli nui ana o na anela no keia mea?

            Hauoli no hoi lakou no keaha?  Lu. 15:10.

            Ina he mea ole ka hana hewa, ua hauoli anei na puali o ka lani i ka wa i haalele ai kekahi i ka hana ana i ka hewa?

            He haawina nui anei, ke ola i haawi ia mai?

            Heaha ka Iesu i lawe mai i ke ao nei?  Pehea ko ke Akua hoike ana i kona aloha i kanaka? Io. 3;16.

            Heaha ka mea e @ ai ka manao iloko o ka pilikie?  Rom 8;32.

            Ua kapaia o Iesu heaha?  p. Lu. 1;32.  E nohoalii oia ma ke aupuni hea?

            Pehea i nohoalii ai oia ma ka noho alii o kona makuakane o Davida?

            Owai ka hale o Iacoba?  Gal. 3;14,29.  E mau ana anei kona aupuni?

            Ke mahuahua nei anei Kona aupuni?  Ua ko anei ka olelo ia Uavida ma 2 Sam. 7;16.?

            Mele, “Hamau he Leo e. p. 243- Leo Moi.

 

HAINAKOLO HAOLE UA HALA.

 

            Ma ke kakahiaka o ka Poakahi, ma ka 8 ½ o ka la 24 o ka mahina i hala, ua haalele mai la ka`u wahine ka hoapili o na makahiki he 23 ia`u.  Ua mare ia maua e ka makua Alekanedero ma ka la 12 o Okatobe 1861, a oia no hoi ka 21 o ko`u mau makahiki; nolaila, mai ia manawa mai a hiki i ka la 21 o Oct. o keia makahiki, ua like me na huahelu i hoikeia he 23.  Ua pili aloha ia e maua keia mau makahiki a pau he elima a maua keiki, ua make eha a koe hookahi o Rahela.  Ua kamaaina ka`u wahine i ka nui o ko`u mau hoa aloha mai Hawaii a Kauai, a ua kamaaina pu no hoi na hana a ka`u wahine ia lakou.

            Ua pili aloha ia e maua ko maua home mua, oia hoi o Kahului; ua pili aloha ia e maua o Halaula, a hiki i ka minute hope loa i haalele mai ai ia`u, kuu wahine hoi e-aole au e pono ke huna iho i na hana a me ke ano o ka`u wahine.  Eia kona ano, he akahai, he naau akea kupono, he akamai i ka hookele ana, e lawa ai ka ohana a me na malihini.  He aloha kane, he aloha i na hoa`loha o ke kane a me ka ohana; ina e helu aku au i na mea a pau i pilii kona ano, he mea ehaeha ia no kuu puuwai, a ua manao au ma o`u iho, he mea laha ole ia, aka, ina ua laha ia mea i na wahine Hawaii, pomaikai ka honua, a ke hilinai nei au, ua make oia i ka make ana o ka Haku.

 

NO KE ANO O KA MAI.

 

            He mai loihi keia o ka`u wahine, ua kokoke elima makahiki o keia mai, aia keia mai ma ka umauma a wahi aku la ma ke kua, nui ka eha, aka, nui kona hoomanawanui ana iloko o keia pilikia, aka, aole oia i haalele i na hana lima, a ua pauaho ole oia.  he nui ke kunu ikaika ana, puka mau mai ka male koko, a me ka male maoli.  Aole manawa kaawale iki no keia ano mai, aka, aole oia i haalele iki i ka hooponopono ana i na mea a pau o ka hale a me na hoa`loha a pau i kipa mai io maua nei, a he nui kona aloha i kona mau hoa kanaka; ina lohe oia i ka make o kekahi poe i pili ole iaia, ua hele no oia e uwe pu me lakou me he la he ohana ponoi nona.

            Mahope iho o ka makahiki 1876 ua hele oia a hana aku i kekahi hana kokua i na mai lepera o Kalawao, Molokai.  Ua hele aku iwaena o na makamaka lokomaikai, e noi ana i ko lakou aloha e kokua mai i kekahi mau apana lole, a ua houluulu ia he mau lole wawae, a me na palule, he mau holoku a me na mumuku, a ua piha kekahi pahu pena nui a hooili ia aku no ka poe mai a pau; he  wahine kokua nui no hoi oia i na hana karisetiano a me na hana pono e ae.

 

KE ANO O KA MAKE ANA.

 

            Ma ka po o ka la Sabati a ao ae oia ka Poakahi, he nui ka eha ma ke kua, me ka umauma, aole maua i moe ma ia po a hiki i ka wanaao, hora 4 paha, ua pili iki iho na maka, a o ke ao koke ae no ia; ia manawa ua loaa mai la ka oluolu kupono.  Ma ka hora 7, kii aku7 la oia i na wahi lole e holoi, a ua pane aku au iaia aole pono oe ke hele e holoi, nui kuu hopohopo ia oe, e waiho pela a hiki mai ka pake holoi lole, alaila haawi aku nana e holoi, aka, hoole ikaika mai kela.  Ia manawa no hiki mai la ka pake holoi a lawe aku la i ka lole, aka ua aua mai oia i kekahi mau mea liilii nana e holoi, a puolo no a paa a hele aku la e hoowali wahi poi no ko makou paina kakahiaka me na keiki.  I ke komo ana o kona lima iloko o ka umeke, ua pii koke ae no ke koko, aia no au ma kekahi rumi i kakau palapala ai, aka lohe koke no au i ke kahea ana mai ia`u:  E papa e, e hele mai oe.  ia hiki ana aku o`u, ua holo aku kela ma ka puka a malaila ia kahi i luai a koko ai; aole hoomaha ka luai ana i hookahi sekona, hookahi no ia kulana o ka luai, pau ke ola, aole he wahi leo hope e ae, aolee he wahi leo i haawi mai no ke aloha ia`u i kona kokoolua a hoapili hoi o na la opio; auwe kuu wahine aloha!

            Ma ke kakahiaka o ka Poalua ae ma ka hora 9 a oi, ua hoolewaia aku la ke kino ma ka halepule Kaahumanu, a oia no hoi kahi ana e kulolia ai ia ka wa o ka hanu ikaika no ka hana a ka Haku.  Na Paaluhi i wehe ka haiolelo kupapau ma Hoik. 14; 13.  a penei ka heluhelu ana:  “Lohe aku la au i ka leo mai ka lani mai, i mai la, Pomaikai ka poe make,ke make iloko o ka Haku.  Ma keia hope aku, he oiaio, wahi a ka uhane, ihoomaha lakou i ko lakou luhi, a ke hahai nei no hoi ka lakou hana me lakou.”  A pau ka pule, kai aku la ke anaina mahope o ka mea i alohanui ia a hiki aku la ka huakai ma ka hale puanuanu o ka mea i haalele mai a hookuu ia ka pahu ilalo o ka lua, a mamua ae o ke kanu ana o ka lepo, ua haawiia he mau hua pule no ka hookuu hope loa ana o ka pau no ia, a haalele mai la ia`u e paiauma aku ma keia aoao me ke aloha a me ka minamina nui.

            Ke haawi aku nei au i ko`u aloha i na mea a pau i ukali pu mai me a`u ma ka huakai hope loa.  Me ka ehaeha.

            JOSIA HAOLE.

 

NUHOU O KE KAI MALINO

 

            E oluolu oe e hoaiai ae ma kou wahi kaawale imua o kou mau tausani poe heluhelu i keia mau nuhou:

            No ka wi-He kohu ahi helene ka wi o Kona nei iloko o keia mau la e nee nei, ke uwe nei ka uku i ke anu i ka nana aku, i ahona wale no i kahi pai ai a Solomona ma o Maui mai, kamau ai ka lua o ka inaina.

            No ke kope-He makahiki kakaikahi loa keia o na hua kope o Kona nei, a he emi loa no hoi na keneta o ka paona, mai ka 12 me ka hapa a i ka 14 keneta; ua poho ka manaolana.

            No ke kai-He mau la kaikoo loa keia o Kona nei, ke hele la a ku ka e`a o ka ehukai.  Ma kahaluu nei oiai o Pitt Zeta e hoi ana i Kaawaloa ma ka waa, hookahi no nalu lana ana ka auwae kahi uuku; o ka ukana hoi keia ua hao aku la ke kai pau na mea aloha, a aole nae i poino ke ola; o P. Kanoa ke kapena nana i hookele.

            No ka la-O ko Kona nei mea mau no ia o ka la, i kahi la ae nei paha ia a lohe i ke ao, he oi aku keia, ke hele la a owela ka nahele; manao no au ina e noho ana kekahi mea kino i ka la no 4 hora, e uuina ana ia e like me ka madiun bread.

            No ka ona-O Kona nei no ka oi mamua o na apana a pau o keia paeaina ka inu rama ole iloko o keia makahiki, pela ka nana aku; he keu ka maluhia, he enemi ino ka rama i keia wa no na kupa o ua lai nei.  Ina pela a mau aku, mahalo nui.

            No ka Hui Kalepa-He makahiki nee liilii keia o na hana kalepa, ua akaka no nae ke kumu o ia ka hapa o ke kope.

            No ka Malulani-O ka oi keia o ka holo i ikeia ma na Kona nei, oiai o na moku mua aku nei, o ka hora io a me i o ke kakahiaka ka wa ku i Kailua, i keia olali hoi, o ka hora 6 a oi ma ke kakahiaka no ke awa o Kailua.  He oi keia a ka mea kakau e waha-a ae nei, e no moa ana paha ka heluna i ke Kinau, pela ma ke koho aku.

            No ka Y.M.C.A. o Helani-Ke liuliu nei no na hana olioli makahiki; ke u-u nei na paikini e hene iki ai ka aka a ka opua, o na loaa no ka hana hou ana i ka heiau o Helani.  Nolaila o na lala a pau o ua hui la e hoi mai me ke kali ole, e alu ka pule ia Hakalau.

            Ua huli o Maiola o Honalo-O Maiola, he katolika oia, mai ka wa keiki loa mai, he kanaka paakiki ma ia hoomana, penei kona huli ana:  Ma ka mahina o Iune o keia makahiki, oiai au e noho Kahukula Sabati ana no Helani, i kekahi la Sabati, oiai au e wehewehe ana i ka moolelo o ke alakai ana a Mose i ka Iseraela mawaena o ke Kaiula, komo mai la ua Maiola nei iloko o ka luakini; kula no au a pau ke kula, hele pololei aku no au a hui me ia, ninau aku au, heaha kou manao?  a pane mai oia ia`u:  Mahalo loa au i kou wehewehe Baibala.  Pau ka pule, koi au iaia e hoi ma ko`u hale, a ua ae oia; hiki maua ma ka hale, ninaninau mai oia ia`u no na mea pili hoomana, hoike au iaia o ka hoomana a`u e ku nei oia ka oi, wahi a`u; a eia ko`u kahua.   Haawi aku au i ko`u baibala a olelo aku:  Naaupo maoli oukou e hoomana nei ia Maria, oiai he kanaka no ia, a he hanu no me ka puka ihu, a pane hou aku au he hiki no anei i na kupapau e waiho mai nei ke kamailio mai?  Hoole mai oia; a i hou au iaia, ina pela e huli mai kaua maanei.  Pane mai oia, o kau i wehewehe mai nei iloko o ka luakini, ua komo loa ia iloko o`u, e kuai oe i buke baibala na`u, wahi ana; ae aku no au, me ka hai aku iaia hookahi pule, a loaa mai ka buke.  Nalowale koke oia no elua pule a i ke kolu, hoea hou mai oia a olelo mai oia ua pomaikai loa au ia oe, mamuli o ka loaa ana o ka baibala; ua ike au i na mea a pau loa ua oiaio loa.  Mahope iho, lohe ke kumu katolika a lakou hele mai oia a olelo e hoolei i ka baibala i ke kai, a i ole hoi e puhi i ke ahi.  Pane aku o Maiola, aole au e ae ana, oiai ua ike au i ka oi aio; koi hou aku ke kumu katolika e hoihoi aku ia Maiola i ekolu dala a nana ka baibala, oiai oia buke na ke dia bolo; i hou aku o Maiola, ua oleloia no ma ka baibala, E huli nui oukou i ka Baibala, e manao oukou he ola mau loa ko oukou malaila; no laila e huli ana au i ola no`u. Helelei na waimaka o ua kumu la a hoi aku la.  Ua komo keia kanaka i ka hoahanau a eia ke hana nei me ka ikaika.

            JOSE K. NAHALE

 

AHAHUI LAWAIA O WAIKAPU

 

            Ua kukuluia keia ahahui lawaia maluna o ke kumukanawai a me na rula, a ua hoopaaia na lala o keia ahahui, he 15 wale no, a me na hope ma kekahi palapala aelike i hoohuii, a ua kohoia he mau luna nui,  oia hoi he Peresidena, kakauolelo a me ka puuku.  A o ke kumu waiwai a kela a me keia hoa i waiho mai i ka ahahui, no ka hoolako ana i na mea e makaukau ai no ka oihana lawaia he $24.37.

            Ua hoolaia keia ahahui ma ka la 1 o Iune o keia makahiki, a ua hoau ia iho nei na mea i hoomakaukauia ma ka la 8 o ka mahina i hala iho nei, a ke haulani nei ka ihu o na waapa a me na waa i ke kai o Maalaea, a ke alau me nei hoi ua mau keiki la i ka hou o ko lakou luhi, a ke i mai nei na kamaaina, ua ola ka makapehu ia o no Waieha.

            A ke kauleo aku nei makou i na mauaua o na Waieha e hoomakaukau mau i na eke i hoi me ka ia o keia ahahui iuka o Wailuku.  I keia mau la no e nee nei, ua halawai koke no na maauaua o na waieha me ka nele; a ke kauleo pu nei makou i na keiki o na aina kula e iho makai o Maalaea i hui pu me ka oukou ono, oia na opule ono na pala momona ae o na pali, me na oio, e halale ai ka penu kai ana, he oluolu no ia mau keiki a waipahe no hoi.

            O ka Poaha, Poalima, a me ka Poaono, na la e lawaia ai keia ahahui, a nolaila e iho ko Kula mau keiki a me ko ka ua kipuupuu o Makawao.

Z KAUPALOLO.

            Kakauolelo-Waikapu.

 

            LULU DALA LUAKINI.

 

            E lulu dala hou ana ka Ekalesia o Kaumakapili no ke koena hana o ko lokou luakini hou ma ka la apopo Sabati la 7 o keia mahina.  Nolaila ke paipai 18 aku nei ka Ekalesia o Kaumakapili a me na mea a pau he kuleana ko lakou i keia hale, e ala, e ku ae, a naue mai ma ia la i oleloia, me ka lawe pu mai i ko ke Akua a hoopiha iho i Kona waihona, a na ke Akua no e hoopiha mai i ko oukou waihona ahu.

 

 

 

HOALOHALOHA.

 

            Ue, Ue, Ua make ka makua Wiliama, Ua make he elele na kuu hoa.  Kuu hoa i paa`i ka pono, Kuu hoa i ka ua a makani.  Kuu hoa i ka wela o ka la, Kuuhoa i ke anu o ka mauna, Kuu hoa i mau kai ewalu.  Ue, Ue, Ua hala kuu hoa, Ka Lani nani o Karisto, aole hoi hou mai.

            Mrs. M. K. Alekanedero, makuahine aloha i hoonaluea ia ka manao e ka luuluu pilihua, no ka hala ana o kau kane aloha, kou hoapili no na makahiki he 53 a oi.

            O makou na kamaiki ma ka uhane o ka pono, na kahu ekalesia a me na lunakahiko i akoakoa mai iloko o ka Aha Lunakahiko ma Kaahumanu, na hoa lawehana o kau kane, ko makou makua i aloha nui ia, me ka paulele mau aku.

            O ke komite@ Aha ma ke ano o ke kanaka, ke hoike nei imua ou, i ke aloha, ka walania, ka haehae, ke kumakena, ka uluku, ka li`a ana; ua hele a hanene loko, iwi-haihai wehe i ka paakua o ke kanaka, ka ua mea o ke kukia mau i ka hele ana, o ka makua leeo ole, ka hoa kuka a ohumuhumu no na hana a ka Haku, ka mea nana e hoomalamalama i na mea pohihihi o ke euanelio a Karisto, a pau ae ka pilikia e hiki pono ai ke alakai i na hana no ke aupuni lanakila o ke keiki hipa.

           E ka makuahine, o ka ka Haku hana keia, o ka lawe ana i ke oho hina o kana kauwa i ka  lua me ka minamina; me ka pau ole o kana hana i ke ao nei no ka ulia o ka manawa.

            E ko makou luaui makuahine o ka pono, he mea puanuanu nui keia, o ko makou mau puuwai o ka hele ana o kou hoapili i kuilima pu ia ai e olua na moana nui, ka Atelanika hikina, ka Pakioika Komohana.  na ale apiipii o na kai ewalu, na awawa anoano o Nuuhiwa, Pae aina o Makuisa, ka ua nui lokuloku o Waioli, ka la Koehana o Lahainaluna, kahi a olu i hoiloki ai e hoa i ka ipukukui o ka noeau no ka pomaikai o keia lahui.  Ka mahiehie o ka pono a Karisto i ahai mua ia e Kekela, laua o Kauwealoha i Fatuhiwa, a i ho okahua ia e D. Kapali, Leleo, a me Lono i Ka Paeaina o ka Pakipika hema a me keia mau hoalohaloha ana nou, ke hai haahaa aku nei na hoa a pau o ka Aha ma o ke komite la, elawe aku i ko makou aloha ana no Rev. W.P. Alekanedero ka oluolu, ka lokomaikai.

            E ae haahaa aku kakou i ka ke Akua ka Makua, ka Haku Iesu Kristo, me ka Uhane Hemolele haawina kaumaha i kau mai maluna o kakou a pau.  O Kona Inoa ke hoomaikai ia, nana no i olelo mai: “Pomaikai ka poe make, ke make iloko o ka Haku.”  E hahai ana ka lakou hana mahope o lakou.  E ia ko kakou manaolana, O ka mea hoohuli i ka lehulehu, e alohilohi lakou e like me na hoku, ia ao aku ia ao aku.

            O ka makou pule ia i ke akua, e hooloihi mai i na la o kou ola ana, a e ike i ka maha me ka pomaikai ma ka maka o ka olua ohana mai kou puhaka mai.

            W.P. KAHALE,

O. NAWAHINE,

Z.S.K. PAALUHI,

A. PALI,

J. HAOLE

            Na Komite.

            He nui na nane a me na haina nane e waiho nei ia makou, a no ke kowa kupono ole, nolaila ua hookauluaia.

            Ma Poakolu iho nei, ua laweia ae he kaike aihue lole ma ka halewai e ka makai, a ua hoopaaia aku oia.

 

 

HOOPOLOLEI.

 

He hoopololei ana keia i ka mahele ekahi o ka moolelo o ka luakini hou o Ewa i hoopuka mua ia ma na kolamu o keia pepa penei.

            Ke au ia Rev. J S Kalana, ma ia mahele ua weheweheia penei; I ka wa e noho kahu ana o Kalana, ua hapai ia na noonoo ana me ka manao nui e kukulu hou ia i luakini hou; a mamuli o na manao lokahi, ua hooholo loa ia a ua houluulu dala a loaa na dala he kanaiwa, a o ia mau dala, ua pau no i ka alapohoia e lakou ma.

            Ma keia wahi, ua moku hewa na lima o ka mea nana i kakau ia moolelo a me ke alelo, a me ka hookuka ana.  Ua neo.  Ua kuhihewa loa keia hoolaha ana ma ke akea, me ka ninau mua ole i na kamaaina o Ewa; ka poe nana i malama ke dala o ka luakini hou, me ke ano malihini a hoolaha no ma ke akea me ke kohu ole.

            Eia ka oiaio, o keia mau dala ke kahua o ka luakini o Ewa, penei:  He kanaono dala no ka luakini hou ma ka lima o ka puuku, oia o Makanui.  He mau dala e ae no, he inoa wale no, i ka wa ia Kalana, he 9.75 dala no ka mahina hou, No ka hale halawai o Kalauao he 60 dala.  O keia na dala a pau ma ka lima o ka puuku a me ke kakauolelo, oia o Mahi.

            O Kalana no ka i hele mai ka edalesia o Ewa, koe no na dala luakini, aole i neo; oia mau no na dala a noho mai o Kahalewai.  Ma ka makahiki i malamaia ai ka la hanau o ka Moi ma Ewa nei, o keia mau dala ka mea i hooliloia ai na mea ai o ia la @ ai, 129.75 dala, oia ke kumuwaiwai puka hou mai na dala ma ia la he 347.47. Aole la ia neo.  Ua oleloia, no Kahalewai keia mau dala, aole mai ia Kalana mai ke kahua o ka hana, o ka mea hope o ka ahaaina kana i hana ai.  Oia la i lohe na mea a pau, o na mea e ae ua nani wale.

J.O. KULOLOIA.

Ewa.

 

LEO PAIPAI.

 

            Ke hoike ia aku nei ka lohe i ko makou mau Luna Nupepa a pau, mai Hawaii a Kauai.  He mea pono e hoomakaukau lakou i na inoa lawe pepa o ka makahiki e hiki mai ana a hoouna mai i na inoa ma ka pule elua o Dec, I hiki ke kopeia ma ka Buke inoa o ka poe lawe pepa; a i mea hoe e makaukau ai ao le e lohi ka hoouna ana ke hiki mai ka makahiki  hou.

            Ma ke ahiahi Poakolu nei ua haawi ae o Leavitt he haiolelo hoole waiona ma ka Y.M.C.A.

            Ua make mai ne o kauka Enders o Wailuku i kela Poaono aku nei i`hala, he nui kona minamina ia e ko Wailuku a me ko ke kulanakauhale nei.

            Ma Manana, Ewa, ua hanau mai na Mr me Mrs Keone he keikikane mohahamaikai, ulu ka lahui la.

            He elua pauahi ma ka Poakolu nei, hookahi he hale maoli, a hookahi he puu opala.  I ka pauahi puu opala, oia ka pauahi i loloa ai na au o ko makou Waipuilani i ka holo.

 

DR. A.A. BAILEY.

KAHULUI, MAUI.

            Ke hoike ia aku nei ma ke akea, ua loaa hou iaia ka oluolu mai ke kaa mai ana; a e hoomaka hou ana oia i ka lawelawe i ka hana ma kahi mua.

1196-im

 

JOHN MAHIAI KANEAKAU.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI MA NA AHA HOOKOLOKOLO A PAU O KEIA AUPUNI.

            Keena Hana me Hon. E. Preston (loio Peekane) ma Alanui Kaahumanu, Honolulu.

 

J P HANAAUMOE.

            He Loio a he Kokua ma ke Kanawai ma na Aha Hoomalu a Apana o keia Aupuni.

            E loaa no au ma Puna, Hawaii.

 

CHAS H PULAA.

HE LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

            A e loaa no au ma Honomakau, Kohala Akau, Hawaii.

 

            OLELO HOOLAHA:  E ike aunei na kanaka a pau, o maua o na mea nona na inoa malalo nei, ke hooohu aku nei maua ia KEKUAKOA i Luna nana e malama i ke Kai Lawaia o ELE, ma ke alo o Leahi, a meia ka hooponopono ana me na poe lawaia a pau o ia Kaha, mai ka la i aku nei o NOVEMABA, 1884.

D. MANAKU.

MRS. M. MOANAULU.

            Na Luna Hooponopono Waiwai o J. Moanauli.

            Honolulu, Oct. 31, 1884-1197IM

 

            OLELO HOOLAHA:  e ike auanei na mea a pau ma keia, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke hookapu aku nei au i na holoholona Lio, Bipi, Kao, Hoki, Miula, aole e hele wale maluna o kuu aina e waiho la ma Palama, Waikapu, Maui; a ke hookohu aku nei au ia Mr. Kuahui, i Luna nana e hopu i na holoholona e hele wale ana maluna o ua aina la, a oia no ka mana ma na mea a pau ma ke kanawai.

WM. K. HAKALAAU.

            Aala, Honolulu, Nov. 6,1884

            1197-2M

 

NA HOOLAHA KUMAU.

 

HALEPAI O THOS. G. THRUM

O KA NUPEPA

SATURDAY PRESS ME KUOKOA

ALANUI KALEPA, HONOLULU

Malaila e paiia ai na ano a pau o na

 

BUKE,

            HOIKE O NA KULA,

            HOIKE A NA KOMITE,

            NA HAAWINA KULA SABATI,

 

PAPA KUHIKUHI O NA ANO A PAU,

            HOOLAHA NUNUI A LIILII,

            BALOTA, LIPINE PAPALE,

            TIKETA, WAHI LETA,

            BILA PAI HAKAHKA.

            HOOLAHA KUDALA,

 

Iloko o ka wa pokole a me ka auhau haahaa.

 

A ma ka halekuai o THOS. G. THRUM ma ALANUI PAPU, e loaa ai na

 

            Kalana kakau o na ano a pau,

            Wahi Leta       “          “          “

            Inika                “          “          “

            Penikala           “          “          “

 

            Mea Hoopipili, buke hoomanao,

            Peni gula a me kumu gula,

            Kii, a me na laau,

            Buke kii o ka ohana,

            Buke kii a na keiki,

            Na mea paani a na keiki,

            Kaa a na keiki,

            Kaa huila lua o na opio.

A he Agena no ke ana lole pepa o na Keiki a me na wahine

 

No ka hoailona ana i na lole me na inoa ponoi e hookoia na kauoha a pau no na papa inoa ke waihoia ma keia halekuai me ka uku pu o ka papa inoa i makemakeia.  Uku no ka inoa hookahi me ka inika a me ka hulu, $1.50 ina ma ka papa inoa keleawe, a ina ma ka papa inoa dala, $2.

            O na kauoha pau mai na mokupuni e hookoia ina e hoouna pu ia mai me ke dala a me moakaka pono o na hoakaka ana.

THOS. G. THRUM

 

NU HOU! NU HOU!

Na Waiwai Hou Loa!

            NA PAIKINI O KEIA AU.

E Loaa no ma ka ha Halekuai o

DILLINGHAM MA,

Ma Alanui Papu.

Oia na waiwa malalo iho nei:

 

Na Palau, Kaa @, Kopala,

Piki, Oo, Koi, Koilipi, Na Hama@ Kamana o na ano a pau, Na Hana a na Kamana, Poe Hamo Puna, na Amara a me na mea hana o ka Poe Akeakamai a pau.  Pena Aila, Vaniki a me na Palaki, @, Poka a me na @, Palaki Hamo Puna, Pulumi, Pakeke, Kapu @ Lole a me Papa Holoi Lole, na Iputi, na pa palai, na Makau Lawaia, Na Aho lawaia o na ano a pau, na Kaula e na ano a pau, na Paki, O, e me na Puna, a he nui aku no na moe i @.

I KUPONO NO KA HOOKEWAHIWA ANA!

NA HALE

I hiki ole ia makou ke huai pau aku aka, na oukou no e hele mai a e hoonuuiho.  O keia maluna ae, e loaa ma kahalekuai o Dilinahama Ma,

0136-3m Mei ka helu 36, Alanui Papa.

 

NA HOOLAHA KUMAU.

 

W O. SMITH

            LOIO, LOIO, LOIO.

            KEENA HANA-Helu 36 alanui Kalepa tf.

 

W A. KINI.

            LOIO, LOIO, LOIO

            KEENA HANA-Helu @ Alanui @, Honolulu.

 

W R. KAKELA.

            LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

            He Luna @ Palapala.

            tf.

 

A ROSA. (AKONI.)

            LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

            He Luna Hooiaio Palapala.

            KEENA HANA: Ma ke Keena Loio @

            tf.

 

S B DOLE.

            LOIO, LOIO, LOIO.

            He Luna Hoolaio Palapala

            KEENA HANA: Ma Alanui Kaahumanu

            tf.

 

CECIL BROWN.

            LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

            A he agena Hooiaio Palapala @ @ kupuni o Oahu

            KEENA HANA: Helu 8 alanui Kaahumanu

            tf.

 

JAMES M. MONSARRAT.

            (MAUNAKEA)

            LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

            He Luna Hooiaio Palapala.

            KEENA HANA: alanui Kalepa

 

RICHARD F. BICKERTON

            (PEKEKONA.)

            LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

            KEENA HANA: Helu 27 alanui @ tf.

 

S N. EMERSON, (EMEKONA)

 

            LUNA Hooiaio Paapala @ @ no ka apana o Waialua, Oahu. @ no ka Hooiaio ana i na Palapala no ka mokupuni o Oahu.

            Ua makaukau no hoi oia a ANA AINA ma na wahi a pau i makemakeia.

            Waialua, Oahu, Nov. 10,83.

 

WILLIAM AULD.

            Luna Hooiaio Palapala Kepa @ no ka Apana o Kona.

            KEENA HANA:  Ma ke Keena Wai o Honolulu.

 

            S H MEEKAPU.

            Tela humuhumu lole.

            HALE HANA:  Helu 11 aianui @.

 

C BREWER & CO. (BURUA MA.)

            Ua makemake ia ka poe mea ILI KAO MALOO a me na ILI BIBI, a pela hoi @ na ILI MIKO o na ano a pau, e kuai mai i ka lakou mau ILI me makou, a e haawi no makou i ke KUMUKUAI KIEKIEE LOA o ka kakou Makeke.

 

JNO. M. KEALOHA,

 

            LUNA Hooiaio Palapala Kapa @ no ka apana o Kawaihau, Kauai. @ Agena no ka Hooiaio ana i na Palapala no ka apana o Kawaihau, Kauai. @ Kamisisa Palena Aina no ka apana i Kawaihau, Kauai, a he Luna @ Mare no ka Pae Aina Holookea.

1163-1yr.

 

DILLINGHAM @ CO.

            Mau Mea Kuai Lako hao

            Alanui Papu, Honolulu.

 

FRANK PAHIA.

            ANA AINA!  ANA AINA!!

            KEENA HANA:  Aia ma alanui Moi, @ loa i ka Uwapo o Hooliliamanu.

 

C C. COLEMAN.

            Amara a he mea hana Mekina Kapili Kapuai hao lio. A me ka Hana Kaa Lio ana, etc,

            Hale Hana ma Alanui Alii.

            E kokoke la i ke Alanui Papa.

 

 

PAPA!  PAPA!

AIA MA KAHI O

LEWERS & COOKE,

(O LUI MA)

ma ka kahua kahiko ma alanui Papa a me Moi.

E loaa ai na

!PAPA NOUAIKI.

o kala a me keia ano.

 

Na Pani Puka, Na Puka Aniani, Na Olepelepa,

Na Pou, Na Oia, Na Papa Hele, Na Papa

Ku, A me na Papa Moe nui loa

Na Pili o na hale o na Ano a Pau.

 

Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai e pau

Na Kui mai ke Nui a ka Makalii, Na Ami

Puka, Na Ami Puka Aniani, Na Ami

o na ano a pau, Na Aila Pena, o

kela me keia ano Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale,

Na Aila e ae o na

ano a pau.

NA WAI VANIKI

A ME NA

WAI HOOHINIHINU NANI!

O NA ANO A PAU LOA.

NA BALAKI ANO NUI WALE.

A ke hai ia aku nei ka lono i na Makemake a

pau, ua makaukau keia mau Makamaka

o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana

ma ka laua oihana

NO KA

UKU HAAHAA LOA.

E like me ka mea e holo ana @ o LAUA a me ka MEA KUAI.

E Hele mai!  E na Makamaka

lawa no hoi @ i makemake

A ka oluolu ame maikai.