Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 49, 6 December 1884 — [Kakauia no ke Kuokoa.] [ARTICLE]

[Kakauia no ke Kuokoa.]

Mamua aku o ke koho balota ana o ke ku)anakauhak o Honolulu nei, ua hele kaapuni na holo —ba!ota e haiole!o a e hoomaikeike aku i ke kahua o ka lakou mau hana no ka pono o ka lehulehu. He nui na olelo pahele a kela a me keia hoa, a me na kumumanao i hoakaka ia aku i mea e huli mai ai ka manao 0 ka poe koho bdota. Ua hoomao[x>po makou ma kekahi mau halawai ana ia mau la, ua hoolaha ae ke Kuhina o ko na aina e, 0 kekahi kumuhana nui ana i manao ai e hooikaika no ka pono 0 ka Lahui Hawaii, oia no ke Ola o ka lehulehu. E like me kon*a hapai haanui ana ma na haiolelo mamua o ka koho ana, pela no oia i hoonuinui ai i kana mau olelo maloko o ka Ilale Ahaolelo i ke Kau o 1882, a 1 mamuli 0 keia pono a me kekahi mau pono e ae 0 ka lehulehu, ua ano kuhihewa kekahi poe e oiaio ana kana mau kamailio ana a e hooko aku ana oia i na hana no ke ola o ka iahui Hawaii e like me ke kuhikuhi o ke kanawai a e like no hoi me kana mau olelo. No keia kumu ua hakilo mau makou i kana mau hana, no ko makou ano kanalua i ka oiaio o kana mau olelo i kukulu ia ma 0 kona moolelo, aole i keia wa ma na mea a pau i kualehelehe* aku ai i ka lehulehu, aka, ma kana mau hana e pili ana i ke ola o ka khulehu, oiai, ua ike ia e na mea a pau ua ko kona ake nui e lilo oia ka Peresidena o ka Papa Ola, (no kona aloha ioa i teia lahui ?) Mai kona noho Peresidena ana no ka Papa Ola a hiki i keia wa ua mahuahua ka manawa i loaa iaia no ka hookele-ana ī na hana o ia Papa, e ike ia ai ke ko 0 kana mau kaena ana no ke ola ae a no ka pomaikai a mama ae hoi o na palapu o keia lahuL Eia nae, mai mua mai a keia wa aoie e hiki ia makou ke ike ua hoomama ia ae na mai o keia lahui mamuli o kana mau hookele ana. Aole i he Kuhina i noho Peresidena no ka Papa Ola i oi aku na mana a me ke dala no kana hana e like me keia, a aole no hoi he Peresidena i ike ia mamua i hookele i na hana 0 ka Papa e like me ka keia Peresidena. Me he la, hookahi wale no ano nui i ike ia i keia manawa, oia ka hookele ia o keia oihana no ka pono 0 ke poo o keia Buro. Ua kapae ia ke kauoha o ke kanawai e noho pu ka Peresidena a e kuka me na hoa o ka Papa;he kakaikahi kekauoha ia aku 0 na hoa e halawai a e kuka pu me ia; aia wale no ma na hana ana i hopohopo ai ke hana hookahi, alaila, kahea ia aku na hoa, aka, ma na mea e pili ana 1 ka hoonohonoho ana i na luna, na kauka, a me ko lakou mau uku, ua lawe wak ae ka Peresidena 1 ka mana ma kona lima me ke kanawai ole, a hoonoho aku i ka poe e ae wak no i kana mau kauoha me ka ike ia no e na mea a pau he pono ok. Ina ua loaa ke ka naka kupono no ka hana, a ua hoole mai nae i na kauoha hupo a hoole ka nawai a ka Peresidena, no ka pono ole, ua hoopau koke ia aku la oia. Aole 1 noonoo ia ka pono a me ka pomaikai 0 ka khulehu, aka, ua hewa ia kanaka, ua kuokoa mamuli o kona ike, a ua haawi pio ole mai, nolaila, e pau ia e ai. He hana keia a ka Peresidena mai mua mai a hiki no i keia wa, a iloke no o keia mau la pokole aku nei ua maopopo loa keia ano o ke Kuhina, ma 0 kona hoopauhonua anaia Kauka Pika. Mahope o ko Kauka Pika hoopau ia ana, ua hoolaha oia i kekahi ka Peresidena e kauoha ana iaia e hookuu mai ia M'ainee mai ka Hakmai ma Kakaako, e hoao ia e lapaau e kekahi kanaka, me ka olelo pu aku, aok no hoi he poino e loaa hou aku ana ia Wamee ma ke*a hoao ana a ke kanaka nana e iapaau, a mamuh o ke īAaika ia ana mai kekahL Ua hooieaopopo makou 1 ke ano o keia kta, a ua olelo iho makou, ua kue keia mau hana a Kipikona i kana mau oklo mamua o kona koho ia ana i L. M. no ke Kau o x$S», olai, ua IHo ke kino o ke kanaka Hawaii, he mea hoao u e kela a me keia mea i hek mai e nonoi e hoao wale no, me ka &a ike no aok ia kanaka he mea hiki ke lulinai ia, a aole no oia, ma kana mau oklo ma ka kuiaPJa f i hilinai.

aka. ua kauoha wak aku ro oke iimka ia mai He mea kuua-. naha 102 keia. Ui H!o ke karaks he: 1 ka manao o ke Kuhina; ' be mea heaa Orai la ka ns3na i okle ia ma ke kanawai nana e &.-* aiai alaila he ae irak aku no ka ke Ku* hina ? E na hoa heluhelu, ke hoole aku nei makoo, aohe he mana e ae ma!una oka Papa i hoike uma ke kanaws\ So ko makou ike moa ike ano o ke Kuhina Kipikona, ooiaiia no enakou 1 oklo tnua ai, a e olelo mau ai, a e Oielo hou aei, he kanaka kupono ole keia e iiio i aiakai AupunL E hoao wak u no e hooioli i na kiko o !eopata aole e !ob", a pela ke ano o keia kanaka. He nui maalea, he piha hookamani, a he pelo hoopunipuni na hana nu' a keia kanaka He hiki iaia ke kepa ae ina lima nana mai kana me ka ioli ole o kona helehelena a me ke ano e ole o kona naau. Ahe hopohopo ko makou e noho nei t ke maa oia ma ka oihana, e hlo ana oia he luda nana.e kumakaia ka lahui Plawaii ma keia mua aku, e | like me kona kumakaia ike kino oke kanaka kona pono piiikino iho.