Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 52, 27 December 1884 — Page 2

Page PDF (2.15 MB)

This text was transcribed by:  Kate Motoyama
This work is dedicated to:  mr. robert kalahele

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Nupepa Kuokoa

--

No ka Makahiki . . . . $2.00

No Eono Mahiwa . . . . 1.00.

--KUIKE KA RULA.--

 

Poaono . . . . Dekemaba 27, 1884.

 

Ka Makahiki Hou.

 

            Ke hoea hou aku ke KUOKOA i keia pule ae, o ka helu mua ia o ka Buke XXIV, a e hoomaka ana ka iwakaluakumamaha o na makahiki o kona kipa ana aku iloko o na kauhale o kona poe hoaaloha a puni ka aina.  (Aole ka iwakaluakumamaha a makou i hoopuka ai i kela pule.)  A e hooikaika ana makou no keia makahiki ae e hooko i ka makemake o ko makou poe heluhelu ma na mea kupono a pau, me ka hoolilo i keia pena i mea e hauoli ai na home o ka poe nana e hookina a heluhelu.

            He nui na mea e hoopilikia ana i ka noho ana o ka lahui i keia wa, a o ka mea e pakele ai ka lahui mai na poino ae e hoopuni nei, oia no ka hoomahuahua ana o ka malamalama, a me ka hoohele ana o ka lahui iaia i ho ma ke ala o ka malamalama.  He ola iloko o na hana o ka malamalama, ua maopopo @@.  A o ka makou hana, o ke kokua pu me na hana e ae e hoomahuahua aku i kau@@@@ ike iwaena o ka lehu lehu.  Koe ka hoohele ana o ka lahui mamuli o ka naauao, he mea hiki ole ia ia makou; na ka lahui no e kono nona iho.  A i koho pono, he pomaikai ia.  A in a hoi e koho hewa, he mea okoa ia.

            Pono no nae ia kakou ke nana aku i na lahui naauao o keia honua, a e hooikaika ka lahui Hawaii e hele pu me lakou e hoopili ana i ka malamalama.  A o kekahi hana a keia pepa e manao nei e hapai iloko o keia makahiki ao, oia no ka hoike aku imua o kona poe heluhelu i na ninau ano nui e hapai ia nei iwaena o na lahui naauao o ke ao nei, a me na noonoo ana o ia ma lahui e pili ana ia mau mea.  Malia o loaa mai he mau manao hoomalamalama i ko makou poe heluhelu no loko ae o na hana o ko na aina e.

            Mamua ae o ko makou hoea hou ana aku e wehe ae ana ka makahiki hou i kon ala mua, nolaila, me keia ke pahola e aku nei makou i na hoomaikai ana o ka la makahiki hou maluna o na hoa'loha a pau o ke KUOKOA.

--

Hana Pono Ole.

 

            Ua ike maopopopia na manao a ka Hon. J. Keau no ka ninau e pili ana i na waiona.  Ua manao oia he maikai na waiona ke inuia e ka lehulehu.  Ua inu oia nona iho, a ua kokua nui oia mamuli  o ka manao he mea pono ke inu ka lehulehu.  Ua akaka keia i ka poe i ike ia Keau a i launa pu me ia.  Aole no hoi e hoahewa aku ana keia pepa iaia ma ia mea.  Ina o kona ike o ka waiona kona mea e pono ai, e wehe ae no oia i ka puka e inu ai ka lehulehu a hamama.  Aka, o ka mea i oi aku i keia, ua hewa ia ma ko makou noonoo ana.

            Iloko o na la i hala ae nei o keia mahina, ua ikeia o Keau e hoowalewale ana i kekahi hoa kanaka, a mau kanaka paha, i haalele mua i ka inu ana i na waiona, a e koi ana oia i ua hoa kanaka nei e lawe i ke kiaha a e inu.  Heaha la auanei na huaolelo kupono no keia hana?  He aloha ole i kona lahui.  E like me ka makou @ puana mua ae uei, in a e lawe oia a ai nona iho, aohe makou e hoahewa aku: a, in a no hoi oia e kaana ae iwaena o ka poe e makemake ana ia mea, e aho no ia.  Aka, o kona kii ana i ka poe i haalele mua i na waiona no na kumu kupono a lakou i ike ai, he mea hoopoino ia lakou, a hoowalewale oia ia lakou e iho iloko o ka lua lepo kahi o lakou i pakele mai ai--ke kapa nei keia pepa i na hana o ia ano he oi aku mamua o ke aloha ole, he loloino maoli no i ke ola o kona lahui.  He hana keia i hiki ole ke hoa ponoia e ka poe i maa i ka inu a me ka poe inu ole.  Aohe keonimana e hana ana i ka hana e like me keia.

            Ke haawi nei keia pepa i kona mahalo a me kona mau hooikaika ana a pau ma ka aoao o ka poe i ike i ko lakou poino mua i na waiona, a ua haalelel aku nei ia mea.  E pono e koa lakou me ka wiwo ole, mai hoi hou aku malalo o na hooluhi ana o ka waiona.  O ke kanaka i hoopaahaoia, a i kalaia kona hihia a hookuuia, e hiki anei iaia ke hoi hou aku iloko o kahi paa a hookomo aku na lima iloko o ke kupee hao?  Aole loa!  Pela ka mea i pakele mailoko mai o na kupee o ka waiona.  Aole hiki iaia ke hookomo hou aku iloko o ia wahi; no ka mea, aia ilaila ka pouli a me ka make.  Mai ae aku.

           

He Leo i na Makamaka Helu-

helu o ke Kuokoa.

 

            O keia ka helu hope o ka kakou pepa no ka makahiki e pau ana.  A keia pule ae hoea aku ka helu mua o ka makahiki hou.  He lehulehu wale na leta i biki mai i keia keena, e kauoha ana ia makou e hoomau aku i ka hoouna ana i KA NUPEPA KUOKOA no ka makahiki 1885.  O kekahi hapa o ia mau kauoha, e hooko aku ana makou me ke kanalua ole a me ka hauoli, no ka mea ua ike makou i ka hana pololei o ia poe iloko o na wa i hala, a ua hooil@ pono mai lakou i ka uku makahiki o ka pepa.  E loaa pono ana ka lakou pepa a pela no hoi lakou e nana mai ai i ka pono o keia aoao.

            Eia no nae ke waiho nei he mau leta ano e ae kekahi, e kuoha ana @a makou e hoouna aku i ke KUOKOA no keia makahiki ae, a he lehulehu no lakou.  Penei ke ano nui o ia mau leta: "Aloha oe, ke noi haahaa aku nei au i kou lokomaikai, e hoouna mai i ke KUOKOA ma ko'u @noa no ka makahiki 1885, a i ka wa kupono e hooili aku au i na dala elua, ua loaa no ke dala, eia ke waiho nei, a e kali ana i ka hiki mai o ka pepa  --A penei no hoi kekahi: "Aloha oe, ke noi aku nei au i kou hanohano e hoomau i ka hoouna ana mai i ka kakou pepa, no ka mea eia ke dala ua makaukau, a i hakaka wale no i ka loaa ole o ka mea kupono nana e halihali aku i Honolulu" --a he nui wale na leta o keia mau ano  Aohe hiki ia makou ke hooko aku i keia mau kauoha.  He mea makehewa ka hoouna mai i na palapala o ia ano.  E hoouna mai no i na leta me ke dala pu kekahi, alaila e loaa aku no ka pepa me ka hakalia ole.

            Eia kekahi mau kauoha a makou i kanaiua ai, oia no na kauoha a na l@na e noho aie nei no ka makahiki i hala, a no na manawa i hala.  He poe no kahi o ia ano e kauoha mai nei i ke KUOKOA no ka makahiki 1885.  Eia wale no ka makou pane ia lakou.  E hookaa mai ka aie a pau, a e hoouna aku no makou i ka pepa no keia makahiki ae.  Hewa anei ia?

            Nolaila, ke ike mai la ko makou poe luna hana pololei, a me na hoa heluhelu i hoouna mai i ka lakou mau kauoha pakahi, me ke dala pu no ka makahiki 1885.--Ua ike mai la oukou i ka waiwai o ka hana naauao a me ka hoo pono.  O ka oukou mau kauoha ka makou i hauoli ai, a e hooko ia aku no me ka hakalia ole.

            Ke manzo nei makou ua pilikia kahi poe heluhelu o keia pepa mamuli o ka hana pono ole o kahi poe luna.  Ua hookaa pololei no paha ka mea lawe pepa i ka uku o ka pepa ma ka lima o ka luna, aole nae i hoihoi pono mai ka luna i keia Keena, a ua hoopaaia nae na pepa no ke kaa ole o ke dala.  Ina pela, ua poino pu ka mea lawe pepa a me makou mamuli o ka hana pono ole a ia luna a mau luna paha.  He mea hiki no ke hoopii ia imua o kekahi Aha hookolokolo ka poe i hana pela  A ua minamina nui makou i ka hoopilikiaia o ko makou poe heluhelu ma ia ano.  Ina ua poino kahi o na hoa heluhelu mamuli o ia hana kolohe, eia ka pono, e hoopau ka hilinai ana maluna o ia poe luna, a e hooili pololei mai i ke kauoha me ke dala ia makou ma Honolulu nei, a i ole e hooili i ka oukou mau kauoha ma o ka luna i ike mua ia he pololei kana hana.

 

E Hapenaia.

 

            O ko make helu hope loa key o ka makahiki 1884 e make ae ana, a o ka phi ana hoi o na makahiki he 23 o ko ke KUOKOA maalo ana imua o kona mau tausani poe heluhelu; a oiai kona kino lahalaha e hoea aku nei imua o kona poe heluhelu no ka helu hope loa o keia makahiki, ke haawi aku nei oia i kon aaloha Hapenuia ia oukou.

            E Hapenuia, wahi hou a makou, no ka mea uamanao makou, o keia makahiki a newa ae he makahiki ano kupilikii ia o na hooponopono aupuni a me ka noho na o ka lahui.

            Oiai kakou e ike pu nei i na hana pili aupuni e hoohanaia nei e na poo aupuni iloko o keia mau la, aole no i hala ae ka lohe ana o ko kakou mau pahukani i na leo ikuwa o na ulia kaumaha e ili iho ana maluna o ka lahui, a no ia mea ua kuia na noonoo a me ke kulana holomua o ke aupuni, a ua kulanalana hoi na manao pili aupuni e hoopili wale ana i na apuhi maalea a ko waho, a hoao e haawi aku i ka pono o ka lehulehu, a nolaila ke hai hou ae nei makou, o keia no kekahi o na makahiki haukae iloko o na heluna makahiki o Hawaii nei.

            O na manao o keia au kupikipikio ke hoopoluluhi nei ia maluna o ka lahui, a ke komo mai nei na auamo koikoi a ka lahui e manele ai, a ua kaualako pu ia na pono o ke aupuni ma ia ala apuupuu o na ulia mauele, a nolaila o na hoomanao pili aupuni ana no keia makahiki, ua nele ia i ka pono, ka pomaikai, a me ka hanohano.

            Aka, o ka manawa hea auanei la ka hopena o keia mau poino?  Eia ka makahiki hou a hoea mai, e lana ka manao, e Hapenuia hoi, no ka mea, he au e kupaa ai a e hulihia ai.

 

--

Ka Mahiai Liilii.

 

            Ua hoopuka aku keia pepa, iloko o na la hala hope o keia makahiki, i na manao paipai i kona poe heluhelu e hoohana aku ia lakoku iho ma na ano mahiai liilii, i kupono i na aina kuleana e paa nei ma na lima o keia a me keia.  A ua hoike pu aku no hei makou i kahi mau mea kanu i kupono i ka poe manao mahiai ke kanu iho.  Ma keia mau la koke iho nei, ia makou e maalo ana ma na ala liilii o Pauoa, hoea ae la na mala baka o kahi poe o ia wahi.  He maikai ka ulu ana o ka baka.  Iloko no o na mahina elima a eono paha mai ka wa e kanu ai ohi no ka mahiai i ka hua.  Hookahi kanaka i olelo mai ia makou, maluna o kona wahi apana aina i kanu ai aole paha i oi i ka haneri kanalima k@ ka loa me ka lau@a, ua uhi ia i na lau baka @ kuaina aku no ke kanaono dala.  aole no noi i nui loa ka luhi a me ka manawa i iilo i ke kanu ana a me ka waele ana i kona wahi mala.  He oiaio no paha in a e kanu nui ia ka baka i keia wa aole paha e loaa ka makeke kupono mawaena o kakou nei.  Aka nae, in a e ike ia ka ulu kupono o keia lau ma ka lepo o keia paemoku, e loaa ana no paha na hale hana kika a me na ano e ae o ka baka iku i ka makemake o ka lehulehu.

 

--

Na Ahahui o ka Poe Opiopio.

 

            Ua hoopuka iho nei makou he elua mau haiolelo waiwai i haawiia imua o na ahahui o ka poe opiopio o Honolulu nei.  O ka mua na k@@ Lunakanawai Kiekie, a o ka lua i ka Poaono i hala na Mr. H. Waterhouse.  E pono e heluhelu nui ia keia mau haiolelo e na hoa o na haha opio a puni, a me ka poe opiopio e ae no hoi i komo ole iloko o na ahahui.  Hookahi wale no alanui e hiki ai ko kakou hanauna hou iluna o na kulana kiekie o ka noho ana naauao a maemae, oia no ka lawe ana mai i na manao o ka ope naauao a nana akahele, a me ka hoolilo ana o ia malamalama i waiwai ponoi no lakou iho, a i kukui hoi no ko lakou alanui.  E imi i ka ike ma na mea e malamalama ai ka noonoo.  A o na haiolelo i haawiia mai e ka poe i hoomakaukau mua ia, oia kekahi mau kokua nui no ka hoomalamalama ana i ka lehulehu.

 

--

[KAKAUIA NO KE KUOKOA.]

 

            E like me ka make e hook mau nei, ke hua mai nei na pilikia a me na poino o na hana hemahema a keia Aha Kuhina e hana ai.  He mama'ka makou e hoopuka aku nei i ka olelo ana he hemahema no ka Aha Kuhina ke kumu o keia mau pilikia o ka lehulehu, he oi aku ka pololei maoli, aka, e waiho aku no makou na kela a me keia mea iho no e ike iho i ka mea kupono e kapa aku ai i ka poe nana na alakai a me na hookele ana i na oihana aupuni, i ulu mai ai na hoohuikau a me hoopilikia i ka lehulehu a kakou a pau e ike nei i keia mau la.  Ua hoolaha mua aku no makou i ka hemahema a me ka hana apiki lua ole a keia Papa Kuhina, ma ka lakou hookele ana i ka aie Lahui.  Mai kinohi loa mai, mai na la mua e kamailio nui ia ana ka aie Lahui, ua hopohopo makou no ka aie miliona iloko o ka lima o ka poe hemahema a me ka poe hoopono ole.  He mea maikai no kahi aie kupono no na pilikia i kokoke mai i ke aupuni, ke hoomaopopoia na kumu o ka aie ana a me na hana i manao ia e hoohana aku, a he mea weliweli no hoi ka aie, ke maopopo ole ke kumu o ka hoaie ana a me ke akaka ole o ke alanui e hookele ia aku ai o ka aie.  He mea ai ka aie i ke kanaka, he mea moe ole, ua like me ke kualapu, e ulu mau ana kona kino, e pehu ana i lilo i mea weliweli; ke ole e mikiala kona malama ia ana, a o ka hopena oia no na piono he lehulehu.  Ua naauao ka lahui i keia wa, a he nui wale ka poe e noho nei iwaena o kakou, mai ka poe kahiko a ka poe opioi ike a i hiki ke hoomaopopo i ka hewa o ka hoiaie ana.  Pela no ke ano o keia mea he aie lahui.  Ke ike maka nei kakou i ka waiwai ole o ka hookele ia ana o keia aie Lahui, e like me ka makou i hopohopo ai.  He nui na poino e ili mai ana maluna o ka lahui.  I na pule i hala aku nei ua hoike aku makou i ke poho o na hana i hanaia e na mea nana i hooholo ka aie Lahui.  Mai ka hookumu ana o ke Kuhina o ko na aina e a me ke Kuhina Waiwai i ka laua hana no ka aie, mailaila ke komo liihi ana o keia lahui kanaka iloko o na hopena pohihihi, huikau a hoopilikia, a hiki i ka hoole ana mai a ka Luna Auhau i ke dala a keia mau Luna Aupuni i imi ai i mea hoolilo aku a hoolilo mai mawaena hoi o ke kanaka a me ke aupuni.  He mea kupanaha loa i ke aupuni ka lu ana mai i ke dala keokeo, a kakou i mahalo kuhihewa iho ai i kona ano, a laha ma kahi o na dala e ae i maa ia kakou, alaila, hoole hou mai aole he kupono no ka hookaa ana aku i na auhau a ke aupuni i kau iho ai maluna o ke kanaka.  O keia ka hua mua o Hookele--i--Puna ma, a in a penei na hana a na loea aupuni alaila e ili ana kakou i Kau-i-palehemo.  Aole nae paha keia ka pololei loa, o ka hua mua, oia ke komo ana o na keneta haule o ke dal aHawaii he iwakalua keneta i mahele ia mawaena o Hookele-i-Puna a me Hookele-i-Hilo, a me na hunahuna i lilo aku i na hoa'loha o laua.  O ka lua, o na keneta i haule o na dala mua a ka kou i hoihoi iha iho nei iloko o ka waihona e kuonoono pono iho ke dala Hawaii.  Komo aku la ia i ka ele-a-Hag@i.  O ke kolu, ka hoohoka ia ana o ka poe hookaa auhau, a o ka mua keia o ko ka lahui ike ana iho i ka oiaio o ka hopena a makou e wanana nei.  A o ka hopena loa, oia ka ili ana maluna o keia lahui o na welania, na poho o ke dala, na poino o ka noho ana, na keneta puka i lilo a kaana ia mawaena o Ona Miliona me Hookele-i-Puna a me Hookele-i-Hilo, a hoopii hou ae i ka auhau maluna o ka lahui i pau ai keia pilikia o na keneta puka maluna, ma@ale a ma-hu-ha, i komo iloko o ka eke a hipa auwana o L@ke Paakai mai a aianei i ike ole ai a hoomaopopo ole ai i ho@@hiuhiu ia e ke kapa eleele o ka hookamani nui o Lanai, me na pelo hoopunipuni a ka lehelehe maalea o ka mahe@a.  E na hoa heluhelu nupepa, mai mua mai a keia wa aole makou i hookamani, ua hoike mua makou i ka poino o ka aina a me oukou in a keia o ka Aha Kuhina nana e hooponopono a e malama i ka pono a me ka maluhia o ka lahui, pela no makou e ku nei ma ia manao mua o makou e ku nei ma ia manao mua o makou a hiki i keia wa a ke hoomaopopo hou nei makou, ke mau keia poe ma ka hookele ana i na pono o ka aina, he hopena pilikia ko kela a ma keia, a mamua ae nae o ka hiki ana mai o ka hopena, e ike ana oukou i ka helelei ana mai o na aahu hoopouli o ka hookamani mai ke ano o ke kanaka olulo-pae-hewa nana e alakai nei ka Aha Kuhina, a e ike aku ana kakou ma kahi o ka hipa he Iuda ua makaukau e kumukaia ia oe e e Hawaii a me kona lahui no na apana dala.

 

E HAAWI IA HE MAKANA NUI

 

i ka mea e loaa ai ka lio kane nona ka inoa Romeo o ka Mea Kiekie ke Kama Aliiwahine Liliuokalani i nalowale, ke keokeo ma kona wawae hope, a he wahi kiko keokeo iki ma ka lae  Ua hele pu me ia he lio kane eleele uuku huelo poomuku, me ke kuni (G.) ma ka uha akau hope, he kiko keokeo ma ke kua.  Ua hemo laua mai Waikahalulu aku ma ka la 20 aku nei  E hoihoi aema Wasinetona. tf.

 

            OLELO HOOLAHA:--E ike auanei na mea a pau ma keia, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke hookapu aku nei au i na holoholona Lio, Bipi, Kao, Hoki, Miula, aole e hele wale maluna e kuu aina e waiho la ma Palama, Waikapu, Maui; a ke hookohu aku nei au ia Mr. Kuahui, i Luna nana e hopu i na holoholo na e hele wale ana maluna o ua aina la, a oia no ka mana ma na mea a pau ma ke kanawai.       

            WM. K. HAKALAAU.

Aala, Honolulu, Nov. 6 1884.

            1197-2m*

 

CHAS H PULAA.

 

HE LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

 

A e loaa no au ma Honomakau, Kohala Akau, Hawaii.         200I-tf.

 

JOHN MAHIAI KANEAKUA.

 

            LOIO  HE @ @A MA KA KANAWAI

            MA NA AHA @ OKOLOKOLO A PAU O

            KEIA AUPU@

 

Keena Hana m@@ E. Preston (lolo Pe-

lekane) ma Alanui @akumanu, Honolulu.

 

J P. HANAAUMOE.

 

He Lolo a he Kokua ma he Kanawai ma na

            Aha Hoomalu a Apana o keia Aupuni.

E loaa no au ma Puna, Hawaii.

 

NA HOOLAHA KUMAU.

 

W O. SMITH.

            LOIO, LOIO, LOIO,

KEENA HANA         Helu 36 alanui Kalepa.

tf.

 

W A. KINI.

LOIO, LOIO, LOIO.

            KEENA HANA: Helu 15 Alanui Kaahumanu, Honolulu.    tf

 

W R. KAKELA.

 

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

He L@@@ Hoola@o Palapala.

tf.

 

Kuai Kudala Nui o

Na Waiwai Paa

-o-

Leleiohoku.

--

            Ua kauohaia mai au e kuai aku ma ke kudala ahea ma ka POAKAHI, IANUARI 19, 1885, ma ka hoa@ 12 awakea, ma ko'u keena kudala, na aina malalo iho o ka Mea Kiekie i make Leleiohoku penei:

--

 

            Ahupuaa o MOEANOA ma Kona Akau, Hawaii; Kuleana Helu 9971.

            Ahupuaa o HONOKAHAU-IKI ma Kona Akau, Hawaii; 480 eka; Sila Nui 6855.

            Ahupuaa o HOOKENA me LAUHULU ma Kona Akau, Hawaii; Kuleana Helu 9970.

            Ahupuaa o KEALIA ma Kona Akau, Hawaii; Kuleana 7716.

            Kulean o KEOPU ad, ma Kona Akau, Hawaii; 2 7-10 eka; Sila Nui 3148.

            Kuleana o LANIHAUIKI ma Kona Akau, Hawaii; 37 eka; Sila Nui 3148.

            Kuleana o LANIHAUIKI ma Kona Akau, Hawaii; 37 eka; Sila Nui 3148.

            Kuleana o HONUAULA ma Kona Akau, Hawaii; 37 eka; Sila Nui 3148.

            Kuleana o HONUAULA ma Kona Akau, Hawaii; 25 14-100 eka; Sila Nui 3148.

            Ahupuaa o PUNA ma Puna, Hawaii; Kuleana Helu 8452.

            Ahupuaa o KAALA ma Hamakua, Hawaii; 2482 eka; Kuleana Helu 997@.

            I@@ aina o PAU ma ke ahupuaa o Pololu, Kohala, Hawaii.

            He pa hale ma KAHONU, Kailua, Hawaii.

            He pa hale ma PAPAULA, Kailua, Oahu.

            Ahupuaa o PAEOHI ma Lahaina, Maui, he eha apana; Sila Nui 4388.

            Apana 1, 390-100 eka;

            Apana 2, 7 71-100 eka;

            Apana 3, 2 7-100 eka;

            Apana 4, 16 1/4 roda.

 

            No na mea i koe, e ninau ia A. J. Cartwright Esq., a i ole ia

            E. P. ADAMU

            Luna Kudala.

            Honolulu, Dec. 8, 1884.

 

KUAI KUDALA HOOLIMALIMA.

 

            O na @ima a pau @ @@@k@@ mahalo iho, oia hoi ma waiwai paa o PAHAU, @ kua@@a aku ana ma k kudala ma ka POAONO, LANUANI @@ i ka hora 12 awakea, ma ke keena kudala o

            E. P. Adamu,

            Alanui Moiwahine.

           

            Apana 1--He pa hale me na hale maiona ma Kamo@@@@ e k@koke ana i ke kahawai e e@@a nei o Geo K@@, 55-100 eka.

 

            Apana 2--Aia no ma Kamoiliili mauka o ke alanui aupuni a meamea iho hoi o ka huakini me hookahi hale ma@@@@, 3 eka.

            Apana 3--Mauka no o ke alanui aupuni a mao iho o ka apana 2, 2 51-100 eka.

 

            He e@@ma mokahi@i hoolimalima, e hookaaia ka uku hoolimalima ma ka hapuha makahiki:  ma ka mea hoolimalima mai e uku na auhau a me @a liho o ka pepa; o na hoolako ana me ka mea hoolimalima aku: e hoolimalima aia no e like me ke kanawai.

            S. B. Dole

            Kahu malama o na keiki oo oie a Pahau.

            E. P. Adama

            Luna Kudala.

 

HOOLAHA A MA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.  Ma keia hoolaha, ke hoike aku nei, na hookehuia ka mea nona ka inoa malalo iho i Lunahooponopono no ka Palapala Hooilina o ka waiwai paa o ROBERT P. KUIKAHI o Kukuihaele, Hamakua, Hawaii, i make.  O ka poe a pau he mau koina ka lakou i ka waiwai paa i oleloia, ke koooia aku nei lakou e waiho mai i ka lakou mau koina me na hoiano kupono ana i ka mea nona ka inoa malalo ihe iloko o na mahina eono, mai ka la e puka aku nei keia hoolaha, a i ole pela, e hoole mau ia no lakou.  A o ka poe hoi he aie ko lakou i ua waiwai la i oleloia, e hookaa koke mai lakou i ka mea nona ka inoa malalo.

            R. A. LYMAN.

            Lunahooponopono o ka Palapala Hooilina a me ka waiwai oka i huiia o R. P. Kuikahi.

            Paauhau, Hamakua, Hawaii, Dec. 15, 1884.

            2004-4t.

 

            ILOKO o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ka Apana Ekolu o ke Aupuni Hawaii.  KALAKAUA, Ma ka lokomaikai o ke Akua, o ko Hawaii Pae AIna, Moi:

            Ia Jno. H. Sopes Esq., Ilamuku o ke Aupuni, a i ole i kona Hopeiloko o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu.  Me ka Mahalo:

            Ke kauohaia aku nei oe e ku ia T. S. PICKARD ka mea hoopiiia, in a e waiho mai ana oia i kana pane i kakau ia iloko o na la he iwakalua mahope iho o ka hooko ia ana o keia, e hele mai imua o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu ma ke Kau o Sepatemaba o ua Aha la e malama ia ana ma ke Keena Hookolokolo o ka Hale Hookolokolo ma Waiohinu Mokupuni o Hawaii, ma ka Poaha, ka la 4 o Sepatemaba e hiki mai ana, ma ka hoar 9 A.M., e hoike mai, no ke aha la ka mea e ae ole ia ai ke noi a EMMA R. PICKARD ka mea hoopii e like me ka mea i hoakakaia iloko o ka Palapala Hoopii i pakuiia.  A e hoihoi mai oe i keia palapala me ka hoike piha o kau mau hana mamuli o keia palapala.

            Ikea ka Mea Hanohano A. FRANCIS JUDD Lunakanawai Nui o ko makou Aha Hookolokolo Kiekie, i keia la 22 o Mei, A. D. 1884.

            DANIEL PORTER,

            Kakauolelo Aha Kaapuni Apana Ekolu.

 

--

 

            I keia Palapala Kii, ua pane ka Ilamuku penei: Oiai ua huli au ia T. S. Pickard i oleloia, aole oia i loaa ia'u iloko o keia Aupuni.  A nolaila ke hoihoi aku nei au i ka Palapala Kii meka hooko ole ia i keia la 8 o Dekemaba, 1884.

            Kakauinoaia                JNO. H. SOPER,

                                                Ilamuku.

 

@@@muli o na hoike a ka Ilamuku ma o kona hoihoi ana mai i ka Palapala Kii, nolaila, ke hoike nei au ma keia, o ka palapala maluna ae, he hkope @aio a pololei ia o ka Palapala Kii i hoopukaia ma ka hihia oki mare o Emma R. Pickard kue ia T. S. Pickard, a iloko o ia manawa e paiia i kope oiaio o ua Palapala Kii nei i oleloia, ma ke KUOKOA iloko o na pule eono e like me ka mea i hoakahaia ma ke kanawai, e kahea aku i ka mea i hoopiia e pane ma ke Kau i oleloia.  I hoike no keia, ke kau nei au i ko'u lima i keia la 11 o Dekemaba A. D. 1884.

            DANIEL PORTER,

            Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni

            Apana Ekolu, Hawaii. 2004-6t.

 

AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO Hawaii Pae Aina.  Ma ka hooponopono Waiwai ma ka hana o ka Waiwai o J. KAAUAPA, o Kaneohe, Koolaupoko, Oahu, i make.  Ma ke keena imua o ka Lunakanawai Nui A. F. JUDD.

            Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka Palanala Noi a me ka Papa Hoike a A. Rosa, Lunahooponopono o ka waiwai o J. Kaauapa no Kaneohe, i make e noi ana e apono ia na hoolilo he $207.20, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he $132.00, a e noi ana e nana a apono ia kela mau mea, a e kauoha ia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hooku ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano.

            Ua kauohaia, o ka POALUA, ka la 27 o IANUARI, 1885, ma ka hora umi kakahiaka, imua o ua Lunakanawai Nui la, ma ke Keena ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na Papa Hoike i oleloia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu, in a he kumu io ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai ma hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i oleloia.  A o keia ka oha ma ka olelo Hawaii, e pai ia maloko o ke KUOKOA he nupepa i pai a hoolahaia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i oleloia no ka hoolohe ana.  Kakauia ma Honolulu, Ko Hawaii Paeaina, i keia la 15 o Dekemaba 1884.

            A. F. JUDD.

            Lunakanawai Nui o ke Aha Kiekie.

            Ikea e HENRY SMITH, hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie. 2003-3t.

 

AHA KIEKIE O KO HAWAII PAE Aina:--No ka mea o ka la no keia mahina no ka noho ana o ka Aha Kaapuni o Oahu, oia no ka la Karisimaka; nolaila, na kauohaia e noho ia Aha ma ka Poalima aku ka la 26 o Dekemaba, 1884.

            Na ka Aha.

            WM. FOSTER.

            Kakauolelo.

            Honolulu, Dec. 8, 1884.          2002-2t.

 

HOOLAHA;--E ike auanei na kanaka a pau, owau o JOSE ESPINDA o Lahaina Maui, a ma keia, ke hoolaha aku nei au ma ke akea, aole e hoaie mai i kuu wahine mare, ia Kina Expinda, oiai, ua haalele mai oia ia'u, a me ka'u mau pono a me ko'u mau pomaikai, a ma keia, ke hai aku nei au aole e hoaie na mea a pau iaia.  Ina i lohe ole e ili aku no ko lakou poino a me ke poho maluna o lakou iho aole au e uku a hookaa i kona mau ale a pau mai keia la aku, ke holoi nei au i ko'u mau lima a maemae.

            JOSE ESPINDA.

            @fakaolehua, Lahaina.           2003-3t.

 

HOOLAHA HALEKUAI:--Ke konoia aku nei ko maua mau makamaka a pau e noho ana mai Hilo one a Hilo pali-ku, e hele nui mai ma ko mana halekuai ma Mokuhonua, Hilo, Hawaii, oiai ua hui ae nei mana me Ahuna Pake ma ke kukulu halekuai ana a ma lako pono ko maua halekuai i na waiwai o kela a me keia ano, he mau waiwai e hoohiluhilu ni i ke kino o ke kane a me na lede o ua kaona lai nei o Hilo, a e wehia ana keia hale kuai ma ka la i o Ianuari, nolaila e hele nui mai a pau loa.  G W KAILULA & AHUNA.

            2003-3t.

 

HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI:--Ua hookohuia ka mea nona ka inoa malalo iho i LUnhooponopono Waiwai po ka waiwai o FRANKLIN H. ENDERS M. D. i make, a ke konoia aku nei ka poe a pau i aie i ka waiwai Poleloia, a hookaa koke mai lakou; a me ka poe a pau he mau koina ko lakou i na waiwai la i olelo ia, in a ma ka moraki a ma kekahi mau ano e ae paha, e waiho mai i ka lakou mau hooiaio kepono ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, Maui, iloko o na mahina eo@o mai ka la e p@ka aku nei keia hoolaha, a i ole pela, e hoole mau loa ia lakou.

            JNO. W. EVERETT.

            Lunahooponopono Waiwai e F. H. Enders.

M. D.   200@-3t.

 

NA HOOLAHA HOU.

 

AHA HOOKOLOKOLO Apana Eha o ko Hawaii Pue Aina.  Ma ka hooponopono Waiwai, ma ka hana o ka waiwai o LANIKAULA (k.); male kanoha ole.  Imua o ka Lunakanawai Kaapuni, ma ke Keena.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka Palapala Noi a PAKOLE (k.) e hoike ana o Lanikaula (k.) no Wailuakai, Kauai, ua make kauoha ole ma ia wahi, ma ka la 10 o Mei, 1884.  A e noi ana a haawiia ka Palapala hookohu Lunhahooponopono Waiwai ia H. N. Pukalo, no Wailuauka, Kauai.

            Ua kauohaia, o ka POAHA, ka 15 o IANUARI, 1885, ma ka hora 10 A. M. oia ka manawa i hooheioia no ka hoolohe ana i @a noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena hookolokolo o keia Aha, ma Koloa, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai @@ @@ mea a pau i pili, e hoike mau i ke kumu, in a he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la.  A o kela olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii, i ekolu pule ma ke KUOKOA he nupepa ma Honolulu.

            Kakaoia ma Koloa, Kauai, Dec. 5, 1884.

            JACOB HARDY,

            Lunakanawai Ka@puni Apana Eha.

            2002-3t.

 

KUAI A KA LUNAHOOPONOPONO I NA WAIWAI PAA:--Ua haawiia mai ka mana i ka mea nona ka inoa malalo iho a Lunahooponopono o ka waiwai o WM. HODGE, no Wainiha, Kauai, i make, e ka Lunakanawai Kaapuni, J. Hardy, Apana Eha, e kuai aku i na waiwai paa a pau a me na hale o ka mea i make ma ke kudala akea ma Wain@ha, i hoike ia ae la; a o na hoakaka ua hoike ia ma kekahi Pai@pala mai ia S. N. Castle a me Jos. B. Atherton, a o S. N. Castle he Luna Hooko ia no ka hooilina o J. H. Morse ia Wm. Hodge i olelo ia, a i kakauia ma ka ia 21 o Feberuari, 1872, a i kakau hopeia hoi ma ke Keena kakau kope o ke Aupuni, ma ka Buke 34, aoao 237--38, a i ana ia hoi e S. P. Kalama a hanaia ma ka la 16 o Sepatemaba, 1868, a hoike ana i na palena o ua waiwai la penei:  N. W. ma ka aina o Keaka; S. ma Kealaloa o Haena; E. ma ua aina Kononiki; W. ma ka muliwai o Wainiha; a he 5 eka a emi mai paha, a ma ia aina he 8 loi, hookahi hale noho, a me elua mau hale e ae.

            O na hoakaka ana maluna ae no na waiwai, he kupono loa ia no ka noho'na ohana a ma kekahi ano e ae; a ke ake nei kakahi mau Hui Pake e hoolimalima i ka aina no ke kupono loa i ke kanu Raiki.  E hoolilo @@ aku ana no hoi au ia hookahi mahele o ka Hui o Wainiha.

            E malamania ana keia kuai ma ka Hale Hokolokolo ma Hanalei, Kauai, ma ka la 10 IANUARI, 1885, ma ka hora 12 awakea.  He kuike ke dala mahope iho o ke kuai.

            O na lilo no na Palapala me ka mea kuai.

            JAS. M. GIBSON.

            Lunhahooponopono   Waiwai o Wm. Hodge.

            Kikiula, Hanalei, Dec. 3, 1884.           2002-3t.

 

ILOKO o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ka Apana Ekolu o ke AUpuni Hawaii, KALAKAUA, Ma ka lokomaikai o ke Akua o ko Hawaii Pae Aina, Moi.

            Ia Jno. H. Soper Esquire, Ilamuku o ke Aupuni, a i ole i kona Hope iloko o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu.  Me ka Mahalo:

            Ke kauohaia aku nei oe e kii aku ia PETER VALENTINE ka mea i hoopii ia, in a e waiho mai ana oia i kana pane i kakauia iloko o na la he iwakalua mahope iho o ka hookoia ana o keia, e hele mai imua o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu, ma ke Kau o Novemaba o ua Aha la e malama ia ana ma ke Keena Hookolokolo o ka Hale Hookolokolo ma Waimea mokupuni o Hawaii ma ka Poaha, ka la  o Novemaba e hiki mai ana, ma ka hora 9 A. M., e hoike mai, no ke aha la e ae ola ia ai ke noi a AKANA VALENTINE ka mea hoopii e like me ka mea i hoakakaia iloko o ka Palapala Hoopii i pakuiia.  A e hoihoi mai oe i keia palapala me ka hoike piha o kau mau hana mamuli o keia palapala.

            Ikea ka mea Hanohano A. FRANCIS JUDD Lunakanawai Kiekie o ko makou Aha Hookolokolo Kiekie i keia la 21 o Okatoba, A. D. 1884.      DANIEL PORTER,

            Kakauolelo Aha Kaapuni Apana Ekolu.

 

            I keia Palapala Kii, ua pane ka Ilamuku penei:  Oiai ua imi au ia Peter Valentine i oleloia, aka aole oia i loaa ia'u maloko o keia Aupuni.  A nolaila ke hoihoi aku nei au i ka Palapala Kii me ka hooko ole ia i keia la 29 o Okatoba, 1884.           J. H. SOPER,

            Ilamuku.

 

            Mamuli o na hoike a ka Ilamuku ma o kona hoihoi ana mai i ka Palapala Kii, nolaila, ke hoike nei au ma keia, o ka palapala maluna ae, he kope oiaio a pololei ia o ka Palapala Kii i hoopukaia ma ka hihia oki mare o Akana Valentine kue ia Peter Valentine a iloko o ia manawa kowa e pai ia i kope oiaio o ua palapala Kii nei i oleloia, ma ke KUOKOA a me Hawaiian Gazette iloko o eono pule e like me ka mea i hoakakaia ma ke kanawai, e kahea aku i ka mea i hoopii ia e pane mai ma ke Kau i oleloia.  I hoike no keia, ke kau nei au i ko'u lima i keia la 12 o Novemaba A. D. 1884.

            DANIEL PORTER,

            Kakauolelo o ke Aha Hookolokolo Kaapuni

            Apana Ekolu, o Hawaii.          2001-6w.

 

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI

            Apana Ekolu o ka Hawaii Pae Aina.  Ma ka hooponopono waiwai, ma ka waiwai o KAEA k. o Kohana Akau, Hawaii, i make kauoha ole imua o ka Lunakanawai Chas. F. Hart.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a D H Hikikoki o Hilo, Hawaii, e noi ana e haawi ia ka palapala hookohu Lunahooponopono Waiwai ia kekahi mea kupono.

            Ua kauohaia o ka POAKAHI oia ka la 15 o DEKEMABA 1884, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma Kapaau, Kohala Akau, Hawaii, ma ka hora 10 o kakahiaka, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, in a he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la.

            Kakauia ma Kohana Akau, Hawaii, ko Hawaii Pae Aina, Nov. 17 1884.

            CHAS. T. HART.

            Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu.  2001-3

 

AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai, ma ka hana o ka waiwai o KAMAKEE (k) o Waihee, Maui, i make kauoha ole.  Ma ke Keena imua o ka Lunakanawai L. MCCULLY.

            Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka Palapala Noi a Kalua Kamakee, o Waihee, mokupuni o Maui e hoike ana ua make kauoha ole o Kamakee (k) no Waihee i oleloia ma Waihee i oleloia i ka ia 10 Sepatemaba, 1884 a e noi ana e hoopukaia ka Palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai ia H. A. Widemann.

            Ua kanohaia o ka POAKOLU ka la 7 o IANUARI, 1885 ma ka hora 10 kakahiaka oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la ma kona keena, ma ke Hale Hookolokolo, ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu in a he kumu olaio ko lakou, e @@ ole la ai na @oi la.  A o keia kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule maloko o ke KUOKOA he nupepa ma Honolulu.

            Kakauia ma Honolulu, Ko Hawaii Paeaina.

            Dekemaba, 16, 1884.  L. McCULLY.

            Lunakanawai o ka Aha Kiekie,

            Ikea:    HENRY SMITH.

            HOPE Kakauolelo.

 

OLELO HOOLAHA:--E ike auanei na kanaka a pau ma keia, owau o ka mea, nona ka inoa malalo iho, ke hookapu aku nei au i na holoholona lio, pipi, kao, hoki, miula, po@a, kaka, a pela aku, aole e hele wale maluna o kuu mau apana aina e waiho la ma Palama, a oia Ohia, kekahi ma Waikapu, Maui; a ke hookohu aku nei au ia Mr. Niula i luna nana e hopu i na holoholona e hele wale ana maluna o ua mau apana aina la o oia no ka mana ma na mea a pau ma ke kanawai.

            SAM'L KAPULE.

            Auwaiolimu, Waikapu, Maui. 2003-43.@

 

NA HOOLAHA HOU.

 

HOOLAHA HOOKAPU @@@@@@@@@ na mea a pau, oia k@@a ke @@@@@@@ @a aku nei na nina a pau ma K@ ua, K@@@a@a, (Kahua Ranch) a e hoop@@@@ @@@@@@ @@@@@@ @ae ana i keia.  O ka noe a pau e @@@@@@@ ana e hookaawale i ko lakou ma@ p@@@@@@ @@ @@a aku, e loaa no na kauoha i na @ @@@@@ @@@@@@@@ a me keia pule ke hele a@@@ @@ @@@ @@@@@ @@ inoa malalo iho, a i kona @@@@ @@@@ @@@@@ hai e ae ia kekahi mea @@@@@ @@ @@@@ ama o Kahua me na I@@@o.  GEO F @@@@@@

            Kahua, Kohala. Nov 7, 188@                        @@@@@@

 

AHA HOOKOLOKOLO @@@ @@@@ Ekolu o ko Hawaii Pae AIna @@ @@@@@ponopono Waiwai.  Ma ka w@@@@@ @@@@@@ (k) no Kohala Akau, H@@@@@@ @@@@@@ kauoha ole, imua o ka Luna@@@@@@@@@@ HART.

            Ma ka heluhelu a me ka wa@@@@@@@ @@@@ ka Palapala Noi a D. H. H@@@@@ @@@@@ Hawaii, e hawiia ka P@@am@@@@@@@@@@@@@ hooponopono Waiwai i k@@@@@@@@@@@@@@.

            Ua kauohaia o ka POAKAHI, @@@@@@@@@ o DEKEMABA, 188@, @@@@@@@@@@@ hoia no ka hoo@@he ana @@@@@@@@@@@@@ Lunakanawai la ma ke @@@@@@@@@@@@ keia Aha ma Kapa@@, Kohala A@@@@@@@@@@@ m ka hora 10 o kakahiaka @@@@@@@@@ a ma ia wahi no e hele mai ai @@@@@@@@ piiii e hoike mai i ke kumu in a @@@@@@@@@ ko lakou, e ae ole ia ai ea nei la.

            Kakania ma Kohala Akau, @@@@@@, Hawaii Pae Aina, Nov. 17, @@ 188@.

            @AS. P. HA@@

            Lunakanawai Kaapuni Apana @@

            @@@@@

 

OLELO HOOLAHA:--M@@@@@@@@ o DEKEMABA, o na @@@@@@ me mua e kau ana maluna @ @@@@@@ HUI MOKUAHI HOLO-PI@@ @@@@@@ kuai mua lakou i ko lakou ma@ @@@@@@@@ ku (Tickets) ma ka Hale Oihana @@@@@@@@@ po.  A o ka poe a pau i loaa ole @@ @@@@@@@@ moku, e auhau kaulele ia.

            Ma ke kauoha.

            J. P@@@@@@

            @@@@@@

            Honolulu, Nov. 24. 1884.       @@@@@

 

OLELO HOOLAHA: @@@@@@@@@ kanaka a pau, owau o KAU@@@@@@@ (w,) ka wahine mare a KE @@@@@@@@@@@@ aku nei@au iaia e hoi mai e @@@@@@@@ ua haalele kumu ole ma@ @@@@@@@ makahiki he umi i hala ae a@@@@@@@@ ii mai a hiki i keia la a u e hoolaha@@@@ mai.  Ina eia no oia ke noho @@@@@ wahi o keia Pae moku; a ioa a@@@@@@ mai iloko o ka mahina hooka@@@@@@@@ n@o ia no ua make oia, a ua hele @@@@@.  Aina e, alaila, e hiki no ia'u ke ma@@@@@@ ne hou na'u i mea nana e malama @@@@@ a me na pono kino.

            Owau iho no me ka oiaio.

            KALUAHINE@@@W

            Niuhi, Kohala Akau.   @@@@@

 

OLELO HOOLAHA:--E ike @@@@@ kanaka a pau, owau o @@@@@@ (Pake.) ke papa ia aku nui na m@@@@@@@ e hookuu wale ana maloko o ka @@@@@@@ ni Paka, aole e hele wale maloko @@@@@@ na holoholona e hele wale ana ma@@@@@@@ ia no ma ka Pa Aupuni.  A ke @@@@@@@ nei no hoi ke ki@ ana o na kanaka @@@@@ awe a lawe, in a e loaa kekani e @@@@@@ i na hua kiawe, e hoopii ia no.

            A ke papa pu ia aku nei aole @@@@@@@ i ka puka pa mauka o Kapiolani P@@@@@@@ ike ia ana kekahi e wehe ana a @@@@@@ hoopii ia no, aka, e wehe a hoopa@@

            SEE SIN@@@ @@@

            @@@@@

 

HOOLAHA KUDALA:--E k@u @@@@@ ia aku ana @ Lio, he hiki aku @@@@@@ o DEKEMABA, hora 12 awakea, @@@@@ ALUA, ma ka Pa Aupuni ma Ko@@@@@@ Honolulu.  Lio (k,) keokeo kukaena@@@@@ maa mamua, hema J.S.P. Lio@@@@@@ hema A-E-T.     

            A. B. KAA@KUU

            Luna Pa A@@@@@

            Koholaloa, Nov. 28, 1884       1@@0-@@

 

HOOLAHA - LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.  Ke hoolaha @@@@@ mea nona ka inoa malalo, ua ho@@@@@@ lunahooponopono no ka waiwai o @@@@ Spencer o Hilo Hawaii, i make; @@@@@ kauohaia aku nei ka poe a pau he @@@@@ ko lakou e hoike koke mai me @a @@@@@ pono iloko o na mahina eono ma@@@@@@@ a i ole ia, e hoole mau ia aku n@@@@@ Ae ka poe he aie ko lakou i ua waiwai @@@@@ kaa koke mai.

            C. S. KITTRE@@@@

            Lunahooponopono Waiwai o ka @@@@@@@@ mas Spencer, me ka Hooilina i h@ha.

            Hilo, Oct 5, 1884.       @@@@@@@@@

 

HOOLAHA LUNAHOOPONOPONO W@@@@@@ Ua hookohuia ka mea @@@@@@@ malalo i Lunahooponopono no ka wa@@@@ W. Kahuila i make kauoha ole ma K@@@@@ Oahu, a o ke kauoha i kakanuia ma @@@@@ Novemaba, 1884, e hoike ana, o ka @@@@ he mau koina ko lakou i ka waiwai @@@@@ a in a paha ma ka moraki, e hoike ma@@@@@ na hooiaio kupono ma ke keena h@ma @@@@ Kakela iloko o na mahina eono wai @ela @@ aku, a i ole e hoole mau loa ia aku lak@@@@ @ o ka poe a pau he aie ko lakou i ka W@@@@@ oleleia, e hookaa koke ae ma kahi i hora @@@@@@ la maluna, kahi e loaa ai na palapala @@@@@@

            Kakauia ma Honolulu, Nov. 29, 1884.

            Luisa Ahuki w.

            W. R. KAKELA.

            Lunahooponopono Waiwai o J W Kai@@@@

            2@00@@

 

HOOLAHA A KA LUNA AUHA@@@ HILO.  Ua weheia ke keena @@@@ o ka hale hookolokolo o Hilo no ka @@@@ na auhau ma na manawa i hoikeia ma @@@@

Poaha Nov. 20, ma ke keena ma Hilo.

Poalima  21, do  do  do

Poaono  22,  do  do  do.

Poakahi 24, ma Paukaa & Papak@@@ @@@@

Poalua 25, ma Onomea & Pepeek@@@ @ "

Poakolu 26, awakea ma Honom@

Poaha 27, ma Hakala@ me Ho@@@@@@

Poalima 28, ma kahi o Likeke

Poaono 29, ma kahi o D. K. Pa-La@@@hoe

 

Poakahi Dec. 1, ma ke keena ma Hilo @@@@.

            Mahope aku o ia la, ma ke keena @@@ au ma Hilo e loaa ai i ka poe hookaa @@@@@ pau.  E hoomanao hoi na kanaka a pau @@ @@@ ka auhau, i mea e kulikeai me ke @@@@@ hou, o ka poe a pau e hookaa ole mai ana mamua ae o ka la 15 o Dek. e uku no la@@@ he umi pa-keneta maluna o kela a me ke@@ @@@@@ auhauia.  A mahope aku o ka la @@@ Dek. @ homaka ai ke kanawai e pili ana i ka @ hooponopono ana i na dala.           F. S. LYMAN.

            Luna auhau o Hilo.     Nov. 20 1884  @00@-@

 

HOOLAHA I KA POE AIE--Ke ha@@@ aku nei na mea no laua na inoa malalo ma keia hoolaha, ua hookohu pono ia @@@ mau Luna Hooko no ka Palapala Hooi@@@a o Bernice Pauahi Bihopa i make ma Honolulu, mokupuni o Oahu.  O ka poe a pau h@@@@@ koina ko lakou iloko o ua waiwai la @@@@, in a ma ka moraki a ma kahi ano e ae paha, @ hele mai lakou me na hooiaio kupono @@@ na mea no laua na inoa malalo iho iloko o @@@ mahina eono mai keia la aku o ka hoolaha @@ ole pela, e hoole mau loa ia lakou.  A o ka poe a pau he mau aie ko lakou i ka waiwai oeleoia, e hookaa koke mai lakou.

            CHAS. R. BIHOPA,  S. M. DAMON.

            Honolulu, Dec. 2, 1884.          2001 4-f

 

NA MEA I LOAA NO KA PAPA

HAWAII NO KA MAHINA E PA@

ANA OKATOBA 31, 1884

No na Misiona Kuwaho.

 

Mai ka ekelesia o Helani--S. W. Kawe@@@@        $@@@@@

Ekalesia o Kohala -- E. BO@A . . .   @00 00

Ekalesia o Kauk@@oo-- J. A. C@UR@@   @@@@

Mai na kilih@@@ ma Kekakha Kaua@ . . .  30 00

Mai a L. Kaaua--Vernoe, Cala . . .      @@ @@@

Mai Ponape, Mortlock, Ruk me Puiglap, @@@ @

Rev. E. T. Doane . . . .            @8 @@

Mai ka Paemoku Kiliha@i--Rev E A Wa@@up       @9 @@

            ____

            $ 435 @@

 

NO NA BAIBALA AMERIKA

Na buke i kuai@a ma Punape--Do@ne . . . $5 00

Na buke i kuai@a i ka Paeaina Kiliha@@ . . $5, $106@@

No ka pomaikai o ka Oihana Pai Pla-

pala ma Kilibati.

No @@@@ i kuai ia ma Kili@@ti . . . @@ 66

            Huina 624.00

            W W HALL----Kakuol@l@