Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 1, 3 January 1885 — KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki, Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia, Ka Naita nana i kuekaa na lua huna o na Powa. [ARTICLE]

KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki, Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia, Ka Naita nana i kuekaa na lua huna o na Powa.

IKE kau ana iho o ua 'liiwahine la o Rusia iluna oka moku, ua hao mai la ke kapena i kona mana, hemo ka laina, hiu na pea hete, he pakika he pahee kela ika mea o ka holo. Huli iho ia ua ui la a nana iho Ia ma ka aoao o ua wahi Kaupu aukai nei o lakou, he mea e ka hauoli o ka manao no ka holo oka moku, pela ka mea kakau i hoomanao ae ai i keia mau wahi lalani mele : • "Ke hao la na pea hete, No Rusia ka ihu, Hele haaheo i ka ili o k; kai, He kaupu ke hoa elike ai" Hala aku Ia ke kama aliiwahine o Rusia ke au ia i ka moana, e ake aku ana ka manao q ike i ke ao aina hanau ona a me na maka o na makua.

| E haalele kakou e o'u mau hoa hoo- | ipo o keia moolelo i ke. kamailio ana l i ka ui o Rusia, a e huli ae kakou no ka mea nona keia nanea a me kana aloha. Ia lakou nei i haalele aku ai i ka uwapo, a huli hoi aku la no ko lakou hale a ua hoalii iho la hoi na haawina o ke kaumaha maluna o laua no ka mea i hala, a no ko laua pilikia kuloko iho hoi kekahi; ua hoaumoe iho la lakou malaila ia po a hiki i ke ao ana. 1 ke kakahiaka nui poniponi o ua la nei, ua makaukau iho la ke l§pa opio e hele i ka paalii elike me ke kauoha a ka Moi o Sepania, e hele aku ie hoopcfhopono elike me ka olelo kuahaua a ua Moi nei. I ko ianei hiki hiki ana aku me kona mau ukali, ua makaukau mua na mea p,i o ka h^le — — v» v - • • aiu, no ka hookipa ana aku ikealii opio o Arabia me kona n.au ukali, a komo aku la lakou nei i ka rumi hookipa, kahi hoi a ka Moi a me ka ohana alii e noho ana, ua ku mai la kela a me keia a hoomaikai mai la imua o lakou nei. I ka noho ana iho, ua ku mai la ka Moi a haawi i na olelo hoohanohano no ka opio puuwai ahi o na mauna hui o Arabia, a oia iho keia malalo iho nei :

Eke alii opio puuwai ahi o Arabia, oka mea hoi nona ka umauma i lalapaia eke ahi o ka hopo ole, i kauohaia aku nei oe e hele mai īmua o'u elike me ka'u olelo kuahaua i hoopuka ai inamua, a oia hoi keia : Ina oka mea e lanakila maluna o kuu moho, alaila, e liio iaia ka noho alii, kuu kaikamahine, a me ka lei gula o kuu aupuni, a noiaiia, pehea ia kou manao no ke aupuni ame na mea a pau i hoolahaia ? I ke kuu ana iho o ka ka Moi mau olelo ana, o ka wa ne ia o ka kakou koa i ku ae ai a poha aku la kana mau huaolelo me ka waipahe : Eka Moi a me na alii o kou aupuni, ka poe hoi e noho nei maloko o keia rumi, aole au mea nui e kamailio aku ai imua o oukou, eia wale iho no, e noho oukou me ka maiuhia, o oe no e ka Moi ka mana maluna o kou aupuni a ili aku i kau mamo. Eia wale no ka'u wahi nonoi ia oe, oka haku hotele, ka mea hoi nana au i maiama, oia ke Kuhinā Nui o keia aupuni. a e hoomaka kona noho ana ma ia kulana mai keia la aku a hiki i kona mau la hope, a ili aku no hoi keia kulana i kana mau mamo, a 6 mau aku kona noho ana ma ke ano he kuhina nui.—Me ka malulo. —A noho īho la la i lalo. Ku mai la ka Moi a pane mai la : Ona mea a pau au i kamailio mai !a, aole au e kala i noo-

noo mua ai ia meai a e hooko no au ia mau mea, no ka mea, o ko'u hoahamm ponoi no ia. I ka pau ana o keia mau olelo a ka Moi, ua hookuu ia ke anaina e hoi aku no ka paina ana; oiai la kou nei e hoonuu ana i na ono i hoomakaukauia, ua kamailio mai la ka Moi, e noho lakou ma la po no ka haawi ana i kekahi anaina hulahuia, a ua ae aku la no hoi lakou nei I ka uhi ana mai o ka malu po, aia hoi ua ike ia aku !a kekahi huakai nui e kamoe ae ana no ka pa alii me ko Sakou mau aahu piha. I ka hiki pono ana ae i ka manawa, ua hoike mai laka pa ahi i kona nani kilakila, oia hoi* va hoopuni īa ka hale ahi me kela a me keia ano kukui me na waihooluu like ole. la wa, ua kani maila na mea kani, a hoomaka iho la ka hula ana; a ua malamaia keia anaina *hula mai ka hora 7 o ke ahiahi a hiki i ka hora 4 o ka wanaao, a ua hoalii iho la ke sanoe

a ka waina maiuna o keli a.me keia mea, a haule iho la lakou hiimoe ma kahi no a lakou e hula ai me ka īke ole ae ika mea e hana ai, no ka Eui loa o ka ona.

Ika puka ana mai okala ti lK|plele mai la i kona nani o honua, ua makaukau ka paina iho la lakou nel Pau ka paina! ana, ua noi aku la ka kakou l*"r . : ka! Moi o Sepania, e hookuu mai e hoi i kona aupuni no ka ike aita i ka maka o ka makua, oiai ua hali ka manawa. Ika lohe ana oka ikeia mau olelo a ke koa opio, ua ai mai la kela, a hoomakaukaukau iho la lakou nei no ka hoi aku i Arabia. Ika makaukau ana, ua kau ae la lakei nei ma na lio, a oka kakou koa he:. ua hookau ae la ia i kana aloha me/una oka lio i haawi manawalea ia mai e kajtioi o Sepania, a haawi ke aloha panai pu mai no hoi ke anaine. i huro he nui a me na hoomaik u palena ole, a hoomaka aku la ka h'Jlikai>a tla eueu nei e nee aku no ke ah Kuahiwi mai ka hale alii aku. Oiai la :ou e hoomau.ana i ka hele imua, a i ko likou hiki ana aku ma ka piko o kekahlaāui, ua huli like mai la lakou a p«vu a nana mai la ia kai o ka aina, a o ka aku o ke kulanakauhale alii Ika ka aheahe mai hoi aka makr ( m, 0" ka wa no ia o Kahanuopaineki i puana ae ai i keia mau olelo kaukau no ke aloha i<ke kulanakauhale alii a me na wahi e luakaha ai :

"E ka nani o ka hale'alii, # E na iki mai la, Ka nani hoi o kou mau irjla pua, Kahi hoi i loaa ai o ka mea a'u i alo--9 . fha'i, I ko%halawai ana me ia, Ua like kona umauma »ue ka manu [nunu, Ka nohea o kona mau maH, * Ua like n» ... Ka ualeoko, ka punohu ula, Pela kona mau papalina. A o keia huaikai a'u Ua nui a pomaikai; a, Ke huli hoi nei au i kuu aina hanau [me kuu puolo kaumaha, Oia hoi ka nani o aa nani, a me ka [wehi o na wehi." Pau ae la neia mau huaolelo kaukau a ua opio nei, a puapuai mai la kona mau waimaka, a e kupenu mau ana hoi me ka palulu ana ae hoi me kona haika; a nana hoi e uwe, o ka ha'u wale mai no ka kona mau ukaii.

I ka mao ana ae o keia mau haawina kaumaha, ua hoomau aku la no lakou i ka hele ana ma ke ala kuahiwi, a aole hoi i liu loa ka lakou heie ana aku a komo aku ia lakou nei iloko oka ululaau, pau ka ike'na i ke ao aina, kaa i ka poliu kua a Kane, ua hooomau no lakou ika pii ana ma ke kuahiwi apo la la, ua hoaumoe iho la lakou nei maloko o kekahi kakela kahiko e ku ana mawaenakonu o kekahi kula palahalaha, me kona mau kiai e malama ana i ka maluhia oua kakela la. Iko lakou hiki ana aku, o ka hapalua o ka hora 8 o ke ahiahi, ua hookipa ia aku la lakou nei me ka maikai, a malaila hoi lakou i hooluolu ai a ao wale no ia po; i ke kakahiaka nui ae, ua ala ae la lakou nei a paina iho la. A pau ko lakou aina kakahiaka, makaukau iho la lakou nei no ka hele ana ma ka lakou huakai ma ke ala e hiki aku ai i kahi e ku ana oka moku. He elua pule ko iakou hele ana ma ke ala kuahiwi, hiki aku la iakou ma kahi o ka moku e ku ana, a na moe hoi lakou nei ma kahi hotele a lakou nei i moe mua ai. Ike ao ana ae, ua hoomaka ukiu iho la iakou nei e hoi aku iluna o ka moku, a i ko lakou nei pili ana aku ma ka aoao oka moku, ua kau mua aku la na lio o lakou nei, a mahope aku no hoi lakou nei

I ko lakou kau ana aku iiuna o ka moku, ua hao mai la ke kapena ī kona mana ma ke kauoha a ko lakou alihikaua nui oia o Poo Hao, aia hoi, welo ana ka hae alii o Arabia i ka huini o ke kia, a me he Noio la hoi ka hele'na a ua wahi manu aukai nei o lakou, hele kela 4t a hiiala na kia, kikii ka pe» i ka makani" lloko o keia wa, ua kauoha nou aku la ua alihikaua nui nei i ke kapena, e hooiho pono aku ka moku me ka eleu no na kapai o Anhia, au ka pono o ka ike aku i ka piko o na kuahiwi o ko lakou aina aloha. I ka hoopuka ana aku o ka moku mailoko aku o ke awa, pa mai la kahi makani mai ka akau mai me ke koloaahe ma« h'e, «like hoi me ka pii mahuahua ana mai o ka ikaika o ka makani, pek no hoi ke. kapena i hoopii palua, pakolu a pa-ha ae ai i kona »ke hooholo moku, ke hele nei ka ke ehuehu o ke

kai, ke uwe hone la hoi na rigini i ka makani, a aohe hoi he hana a ka kakou mau eueu, o ka nanea hoolai ika nono o na puka ihu.

Xo elua la o keia holo ana o iakou, me ka hoomau mai hoi o ka pa ana o ka ma ia ano mua, a ma ke kakahiakami oke kolu oka la, oisi hoi ka wehe ana mai o ka pawa o kakahiaka nui, aia hoi, he mea eka hauoli o ke kapena a me na sela iko lakou ike ana aku i ka piko ona kuahiwi oka aina a'oha, ka aina hoi i haiamuia e fa nani ame ke onaona ona pua. Aohe hoi i hiki ae ika hora So ua kakahiaka nei, ahu wale mai la ke kulanakau-1 hale o ka alihikaua nui a adiraara!a: Poo Hao, e waiho mai ana me ka nani nui imua o lakou nei, ake hagwi mau ana hoilakou nei ina huro o pauoli, a na keia mau leo nui o'ka hauoii e uwa nei o na sela, Ua puiwa ae la ka ui 0 Arabia a, puoho ae Ja," a-pii4pa ae ia iluna*o ka' oneki oka moku.* I k<> na hiki ana aku o ila ur la iUina, huli 'pono alu la. kona alo 1 -ka aina, a me |ka leo baslutu o ke ae ai oia : Auwē ! Aole keia oke awa, ua lalau mai nei kakou, a eia ka>kou i ke atta hoolulu ona aumoku kaua powa o ka hiena o Arabia nei, a e pau ana kakou ika make ! No ketti leo hooho apwe oka pilikia, v ua lohe koliuliu aku la e Kahanuopaineki iloko o kon? hiamoe nuj a puiwa ae la ia me ka hikilele, no kona lohe pono ana 1 ka mea nona ka leo, no kana aloha no ia. Ala loa ae la ia mai kona wahi moe ae a nana aku la ma kahi i moe ai o Vana aloha, *aole nae ia ma kona wahi. No keia kumu hoopohihihi i kona noonoo, pii loa aku la ia iluna o ka oneki, a i ka ike ana mai o kana aloha iaia, ua holo mai la ia a puili mai la ma ka puhaka o Kahanuopaineki a pane mai la : E pau ana kakou ika make i ka hiena o Arabia, oiai eia kakou i ke awa hoolulu o kona mau aumoku powa. Ia wa i hawanawana iho ai kana aloha ma kona mau popeiao : E kuu aloha, mai hopohopo oe no ka make, a mai hoolilo loa hoi kou noo

noo ana no ia mea, oka mea au ī hai mai nei, o ko'u makuakane hookama no ia; nolaila, e hoi kaua e komo iko kaua mau aahu piha. Iho aku la laua nei a kahiko iho la ia laua iho, ai ka paa pono,*ana, ua hoike mai la laua i ko laua oiwi kiiakila, a he mau alii kiekie laua no ke ao holookoa; a pela pu no hoi me na ukali o ka kakou koa. Ia wa, ua holo mai la kekahi waapa i kinohinohi ia me na waihooluu like oie, a he nani ka oielo ana. (Aok i pau.)