Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 3, 17 January 1885 — Page 2
| This text was transcribed by: | Lynn Mangel |
| This work is dedicated to: | macKenzie and Kendall Mangel |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ka Nupepa Kuokoa
No ka Makahiki,……………..$2.00
No Eono Makina,……………$1.00.
KUIKE KA RULA.
Poaono…………………..Ianuari, 17, 1885.
KO KAKOU PEPA.
Ina aia ma ka lima o kahi poe luna na helu ekahi a me elua o ke KUOKOA no keia makahiki, e oluolu lakou e hoihoi mai i keia keena me ka hakalia ole. No ke kii nui ia mai o ka pepa i keia makahiki ua aneane nele makou i na helu mua, a ke hiki mau mai nei no hoi na kauoha mai ka poe makemake pepa. E oluolu na luna e hoolohe i keia, a e hoihoi koke mai i na helu e waiho nei ma ko lakou lima.
Eia kekahi, e hoomanao ka poe lawe pepa a pau i na rula o keia pepa a e hookaa koke ke dala uku makahiki o ka pepa, a i ole e hookaa pau e hookaa i kekahi hapa. E hookoia keia rula me ka pololei. Ko makou paipai keia, a iloko o keia mau la iho no e hoopaa ia ai ka pepa ke kaa ole mai ke dala, e hoolohe ka pouo o nele auanei. O ka poe i lawe ma o na luna la, a i pono ole ka hana a ka luna a nele ka mea lawe pepa, aole me makou ia, maluna no o ka luna kona poho, a e koi aku no i kana luna. Nolaila e lawe no ka poe lawe pepa ma o ka luna i ike mua ia he pololei ka hana. Aohe e pilikia ka poe e lawe ana ma o na luna i ikeia he hoopono a he pololei ka hana. Pela no me ka poe lawe pololei mai keia keena aku, aohe lakou e pilikia.
O ka poe a pau i lawe i keia pepa no ka makahiki 1884 ma o Palao la o Iwilei, o Honolulu nei, e oluolu lakou e hoike mai i ko lakou mau inoa ma keia keena a me ka nui o ke dala a lakou pakahi i uku ai ma kona lima.
E HOOM AN AO.
E hoomanao ko makou mau makamaka kakau, ma ka moa wale no o ka pepa e hoounaia mai ai na palapala o kela a me keia ano. He nui na palapala i kakauia mai, no keia pepa na manao oloko, aka, he inoa okoa loa ka mea i kakauia mawaho ; aole i kupono loa na palapala i kakauia mai ma ia ano, no ka mea, ua hoikeike mua aku no makou imua o na makamaka ma na helu hope o ka makahiki i hala, e kakau pololei mai ma ka inoa o ka pepa nei, aka, iloko o keia mau la ke hoea mai nei kekahi mau leta mai ka poe okoa loa, no lakou ka inoa mawaho, a no ke KUOKOA na manao o loko. Ma keia ke kauoha hou aku nei makou e hoouna pololei mai ma ka inoa o ka pepa wale no, a e lawe kela a me keia @ maka a hoomanao.
@ hoomanao pu no hoi i keia e na Kakauol@lo a na Ahahui Euauelio a pau o na mokupuni, e lawe a e kakau i ka lakou mau moolelo ma ke ano nui wale no, ale ma ke ano kuanui a kuawili ; he nui na moolelo i loaa mai i o makou nei i kakauia ma ke ano kuanui, a ma ka nana ana no ia mau ano, ua manao makou aole i kupono loa ; ne ka mea o ke kalai manao naauao, lawe mai ia i ka io wale no, aole i ka iwi a me ka opala, a pela makou e kono aku nei ia lakou e hahai ma ia meheu, a i hooko ole ia keia, a hoea hou mai me ke kuanui, alaila, ua makaukau makou me na koi lipi e poke i na iwi, me na pulumi hoi e holoi aku i na opala, a o ka io pakaa ka makou e hanai aku imua o ka lehulehu.
Pela pu me na makamaka e kakau mai nei i na nu hou no ka pepa, e hoohalike me na hoikeike maluna ae, a kakau ma ke ano maemae a mik@oi no hoi, oiai eia me makou kekahi leta i kakau lapuwale ia e kekahi me kona manao e hoopukaia kela mau ano lapuwale a apu ma ka pepa, ke hoole aku nei makou, aole loa e hoopukaia kela manao, a ke kapae loa nei makou.
He Leo i na Kanaka Opio.
Eia iwaena o ko makou poe heluhelu o keia kulanakauhale he lehulehu o na kanaka opio e lawelawe nei ma na hana lima, e like me ka hana kamana, amara, humuhumu, a pela aku. Aole wale ma Honolulu neia poe, aka ua ike kakaikahiia no keia poe mikiala ma ka hana ma na mokupuni a pau o kakou. Ina e mahuahua aku ia poe he mea ia e pomaikai ai ka lahui, ke lilo lakou i poe paahana akamai, a hoopono me ka hoolulu i na hana pono mawaho ae o na hana ponoi a lakou iho, e pono ai ke noho ana kino o ka lehulehu
O na mea e pomaikai ai na kanaka opio o kakou e lawelawe nei ma na hana lima, aole wale o ka hoomanawanui i ka hana. Aka, he mau ano e ae kekahi ke kumu e loaa mai ai na lua pomaikai o ka hana, a ke ole e loaa ia mau ano ua aneane makehewa ka hana. Heaha ia mau mea? Eia ka mua. O ka makaukau, eleu, a me ka@oluolu pono e hiki ai ke hooko i ka makemake o ka poe e haawi mai ana i ka hana. He waiwai nui ka hana. Aole ilihune nui o ka honua nei e like me ka nele hana. E aho ka nele i na mea e ae mamua o ka nele i ka hana. O ke akamai, oluolu, hana pono, ikaika, hikiwawe ma ka hooko ana i ka makemake o ka mea ana i haawi mai ka hana, he mau mea keia ma ka aoao o ka paahana e pomaikai ai oia, no ka mea aia a ikeia keia mau ano, aole auanei oia e nele i ka haawiia mai o ka hana.
Eia ka lua : O ka malama pono i na wahi loaa uuku o ka hana ana. Aohe pomaikai ke loaa mai a lilo mamuli o ka lapuwale. Lilo wale no i ka lealea na wahi loaa a pau loa. E aho e lilo no ka lealea kauwahi hapa, a koe mai kahi hapa no kou waihona, a no kahi paha e hooulu hou aku ai ; a no ka hoolako ana me ka hooluolu ana i kahi home. He lehulehu na kanaka opio o keia kulanakauhale e hoolilo mau nei i ka lakou loaa i kela a me keia Poaono ma na hale ona a me na wahi lealea e ae o ke kulanakauhale, a pau loa kahi loaa i hoomanawanui ai no na la eono. He kakaikahi ka poe e malama pono ana i kahi loaa. Aka o keia poe kakai kahi, o lakou ke pomaikai ana ; o lakou ke pii ae me ka mahaloia e ka poe hanohano.
Eia keia mea e pono ai : o ka ike i ka hoopono a hoopono iho. O ka noho pono, e malama ana i ka hiku o ka la a me na hana kupono o ia la. O ka hoohele mau i ka hale o ka Haku, a me ka malama i na hana a ka Haku. O ka manaoio i na mea i ike maka ole ia, a i hoikeia mai iloko o ka Buke. Oia na mea e pono ai kanaka, a o ke akamai me ka ikaika i ka hana i nele i keia mau mea, he mea waiwai ole ma kona hopena. He olelo kaulana no Hawaii: "Ua mau ke ea o ka aina i ka Pono." Auhea ka Pono? Mahea kona waihona? Iloko anei o ka Buke? Aole. Iloko anei o kekahi mea kino uhane ole? Aole loa! Aka, o ke kanaka, oia ka waihona o ka Pono e mau ai ke ea o ka aina. Ina aohe Pono iloko o ke kanaka a iloko o ka lehulehu, alaila o ka nele ae la no ia o ka aina a me ka lahui. Ua ike iho la no paha na hoa heluhelu o keia pepa. E hana mau ; e hoopono, a na ka mana lani o luna e kokua i ke ola o ka lahui.
MRS. HAMPSON.
Ma kela pule holookoa i hala aku i malama ai o Mrs. Hampson he anaina halawai hoomau maloko o ka luakini o Kawaiahao, a ua hoomauia mai no hoi mai ka Poakahi iho nei a hiki i ka Poakolu nei kona po hope loa malaila, a o na hua i kanuia iho malaila, me he la o ka makou e hoike aku nei he hapaumi ia o na mea i hanaia malaila, a ua minamina makou i ka hapanui o ko makou mau makamaka heluhelu i ka hiki kino ole ae e ike maka a lohe pono.
He mea ku i ka maholo nui ia na hana hai euanelio a keia wahine, a he kulana kona e like me ke kane, kona leo a me kana mau hana no a pau. Ua hai wiwo ole mai oia i ka olelo o ke ola imua o na anaina nui i hoopiha ae ma ia Makini i na po a pau, a ma ka nana ana i na loina o kana mau haiolelo, he mau hiona hoopahaohao ia i ili iho maluna o ke anaina, a ua lawe lakou i ka na mau oleloao i makana kiekie loa.
Ua hoaiai mai oia me ka moakaka lea i ke alanui kupono no na kanaka opio a pau e hele ai a e hana ai a loaa ka pomaikai mau, a ua kono pu mai ia e kuikahi like na mea a pau ma ke ki nai ana aku i ka laulaha nui ana mai o na hana hoopoino i ka lehulehu; me ka hai pu mai aole he manawa hou aku e kali ai, e kinai koke mamua o ka mole ana. Mai hoopalaleha i na hana pono, wahi hou ana, ua akea ka puka i wehea e Iesu no na mea a pau e komo ana a hana i kana hana, a he nui loa aku kana mau mea i hoike mai me na olelo i ku i ka noeau.
O na haawina i kau iho maluna o ke anaina i ike a lohe i kana mau haiolelo ana, oia ke anoano, ka eehia, a me ka momona o ka olelo a ke Akua i haiia mai. Aole oia i hoike mai no ka aoao hookahi wale no, aole no hoi oia i hoololoiahili ma kana kamailio ana, aka, ua hoike mai oia i na pono o ko keia ao a me na pomaikai e loaa mai ana, a no na pono uhane hoi a me kona mau pomaikai.
Ua hoikeike mai oia i ke ala o ka pono a me ka hewa, na kuia e akeakea mai ana mamua o ia mau alahele, a o kana mau wehewehe ana, ua komo kuhohonu aku no ia i ka loa a me ka laula o ka naauao piha. O Mr. Halenabeka ka mua o na kane i ikeia e ka lehulehu, a o keia ka makamua o na wahi ne. He kupanaha maoli no na hana a keia wahine. Ke paipai aku nei makou i na makamaka e naue ae ma ia mau anaina halawai e malama ia aku ana e keia wahine ma Kaukeano a me kekahi mau wahi e ae.
O kela pake hoohehee dala i hopuia iho nei, ua hoopaiia e na kiure.
Ua malamaia he anaina haipule ma Kaukeano e Mrs. Hampson ma ka po Poaha iho nei; ua hoopihaia ka luakini e ka poe hoolohe i kana haiolelo.
Ua hiki mai he lono, o Kauka Neal, ke kane a ke kaikamahine muli a Rev. C. B. Aneru o Maui mamua, ua make oia ma Tureke iloko o ka mahina o Novemaba i hala.
Ua lohe mai makou, ma ka Poaha o keia pule ae e mare ana o Kauka Emekona me ke kaikamahine muli a Kapena Pieka, maloko o ka luakini o Kaukoano.
KELA ME KEIA.
Eia hou no makou imua o na makamaka heluhelu a pau, e oili aku nei me ka ohuohu i na moolelo a me na mea hou o na mokupuni; na nuhou kuloko a kuwaho no hoi, a o ka helu ekolu hoi o ke KUOKOA o keia makahiki e nee mua nei. Aole he mau mea nui a keakea hoi ma ko makou alahele e naue nei i kuia mai iloko o keia mau la, oiai makou e hooholomua ana i ka hana me ka paa pono o ka manawa. Malia paha o nalu iho kekahi o ko makou poe heluhelu a puana ae penei, "Paa pono hoi ko oukou manawa, a pehea hoi e hoea ole mai nei kekahi mau helu o na pepa i o makou nei?" He mea okoa ia e ka makamaka e nalu iho ana pela, ua hookoia na kauoha nupepa i hilinai ia me ka eleu, ua owili ia ma na owili pakahi elike me ke kauoha, a ua ope ia ma na ope nunui kekahi, a komo i ka Hale Leta. He oiaio no paha, ua haule hope loa kekahi mau helu o ka pepa a hoea ole paha. Ma lia paha, aia ma ka Hale Leta kekahi mau kumu ulolohi o ka pepa, a i ole ma o na luna la paha, a i ole ia ma o ka poe paha e hele ana ma na hale leta a apakau wale ae no i ka pepa a ia poe i hooneleia. Ina aia malaila ke kumu o ka haule ana o ka pepa, alaila, ua kaawale loa mai makou, a e pono e nana pono ia kela mau hemahema. O ka pono o ka poe lawe pepa ka makou i nooko ai, a ua lawelaweia na kauoha pepa me ka pololei a eleu pu no hoi, koe na kauoha i hookauluaia no kekahi mau kumu,
KE haawi aku nei ka pepa i kona mahalo i na makamaka e hoouna mai nei i na nuhou o na kuaaina, a me ke kahi mau wahi e ae. Aka, ma ka aoao o ka pepa, ke ho@mau aku nei oia i ke kukala leo nui ana iwaena o kona poe heluhelu, e hoouna mai i na mea hou a me kekahi mau manao e ae malalo o ko lakou mau inoa ponoi, a aole malalo o na inoa kapakapa lapuwale. Ma ia ano ua kapae loa ia e makou kekahi mau manao, a pela i hooneleia ai ka iini o kekahi poe e hoea aku ko lakou mau manao malalo o ko lakou mau inoa kapakapa. Aole no ia wale no ka leo o ka pepa e kauleo aku nei, aka, no kekahi mau manao i hakuepa wale ia no me ka ike pono ole i ka oiaio a hoounaia mai la ianei no a hoolaha ana aku ma ke akea. Ua hiki mai ke kahi mau manao o ia ano ma ke ano he mau mea hou a hoolaha aku la ma ke akea, a ma kekahi manawa mai, hoea mai la na manao pane e hoike @ ana i ka oiaio ole o na mea i hoolaha ia. E akahele loa e na makamaka ma kela mau hana ana, e hooko @ @ makou ma ke kapae loa ana ia mau manao ke hoea mai, a elike paha me ke ano i hoikeia ae la maluna. E hooko piha aku ana makou ia rula.
W O. SMITH,
LOIO, LOIO, LOIO.
KEENA HANA - Helu 36 alanui Kalepa.
tf
E G. WALLER (WALA.)
Mea kuai io bipi ma Alanui Puowaina, ma ka hale i kapaia "Kawaiahao Market," malaila e loaa ai na io bipi momona, a e hoolawa ia ai ka makemake o na makamaka. 2006-1y.
C @H PULAA.
HE LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI
A e loaa no au ma Honomakau, Kohala Akau, Hawaii 2001-tf.
JOHN MAHIAI KANEAKUA.
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI
MA NA AHA KOOKOLOKOLO A PAU O KEIA AUPUNI.
Keena Hana me Hon. E. Preston (loio Peekane) ma Alanui Kaahumanu, Honolulu
G L. FITCH, (KAUKA PIKA.)
Ua wehe ae noi au he Keena Lapaau @ Alanui Maunakea, Honolulu, Helu 70, a e loaa no au ma ke Keena ma ka hora 9 a ka hora 13 o ke kakakiaka o kela a me keia la, hora 5:30 a i ka hora 7.30 ahiahi. @007-y
NA MEA I LOAA NO KA PAPA HAWAII NO KA MAHINA E PAU ANA OKATOBA 31, 1884.
No na Misiona Kuwaho.
Mai ka ekalesia o Helani - W. W. Kawewehi………..$ 13 60
Ekalesia o Kohala - E. Bona………………………….100 00
Ekalesia o Kaukeano - J. A. Cruran………………….. 65 55
Mai na Kilibati ma Kekaha Kauai………………….. 12 @@
Mai ka aiaa hoolimalima ma Hilo…………………… 30 00
Mai a L. Kaana - Vernon, Cala………………………. 20 99
Mai Ponape, Mo@lock, Ruk me @@@, ma o
Rev. E. T. @@………………………………………. 72 75
Mai ka Paemoku Kilibati - Rev E A Walkup………… 19 60
$435 70
No NA BAIBALA AMERIKA
Na buke i kuaiia ma P@-D@ ………….. 25 00
Na buke i kuaiia i ka P@ Kilibati……..$ @ $106 70
No ka pomaikai o ka Oihana Pai Palapala ma Kilibati.
Na buke i kuai ia ma Kilibati……………….$ 1 65
Huina 624.00
W W HALL - Kakauolelo.
E HAAWI IA HE MAKANA NUI
i ka mea e loaa ai ka lio kane nona ka inoa Romeo o ka Mea Kiekie ke Kama Aliiwahine Liliuokalani i nalowale, he keokeo ma kona wawae hope, a he wahi kiko keokeo iki ma ka lae Ua hele pu me ia he lio kane eleele uuku huelo poomuku, me ke kuni (G.) ma ka uha akau hope, he kiko keokeo ma ke kua. Ua hemo laua mai Waikahalulu aku ma ka la ao aku nei. E hoihoi ae ma Wasinetona. tf.
MA KE KAUOHA.
HOOLAHA NO NA KAA HOOLIMALIMA.
O KA Rula 24 o na Rula no na Kaa Hoolimalima me na uku ana, ma keia ua hoololiia a e heluhelu ia me keia:
24 - Ina o na kaa a kaa paha e ku ana ma kekahi wahi hoe na wahi i aeia no lakou, e hopu ia no ka mea hookele kaa e kela me keia makai e ike ana, a koe ua hookele kaa la i oleloia, ua hoopaa ia no ka ohua a ukana paha.
Ma keia Rula, aole loa ia e hoohaiki aku ana i ka pono o na Rula 10, 11, a me ka 12.
E lilo keia i Rula paa mai keia la aku Keena Kalaiaina,
Ian. 13, 1885.
[Kakau Inoaia] C. T. GULIKA,
Kuhina Kalaiaina. 2007-3t.
HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI. Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o k-kahi palapala moraki i hanaia m@aena o KAHOOMAKUA no Pauoa, mokupuni o Oahu, o ka aoao mua, a me NATHANIEL B. EMERSON, o ka aoao elua, ma @ la 10 o Novemaba, 1882, i kakau kopeia @ @ ke Keena o ka Luna kakau kope ma ka B@ 76, aoao 496-7, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi keia, ka hookaa ole ia ana o ka uku panee o ua moraki la i oleloia, nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana oia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, elike me na hoakaka ana malalo iho, ma ka POAONO, la 14 o FEBERUARI, 1885, ma ke Keena Kudala o E. P. Adams, ma Honolulu, mokupuni o Oahu, ma ka hora 12 o ia la.
No na mea aku i koe, e ninau ia J. M. MONSARRAT, Loio ma ke Kanawai.
NATHANIEL B. EMERSON,
Mea Moraki.
Honolulu, Ianuari 14, 1885 : - O ka aina e kudalaia aku ana oia no kela apana aian e wa iho la ma Pauoa, ma ka mokupuni o Oahu, nona ka ili he 2 76-100 eka, a i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui Helu 4495. Kuleana Helu 1595, i haawiia ia - Kekuhina. Ua hoolimalimaia ka apana aina i oleloia i ka Pake no hookahi haneri dala no ka makahiki, a e hookaa ia ana ma ka la 10 Ianuari, 1886, e hiki mai ana. 2007-4t.
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o ANTONE FERNANDEZ, no Makawao, Maui, i mak@
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a KILIKINA (w;) e noi ana e hooia oia ka palapala Kakuoha hope loa a Antone Fernandez, no Makawao, Maui, i make, a e hoonoho ia Wm. Fernandez a me ua Kilikina (w) i mau Lnna Hooko Kauoha.
Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka POAKAHI, oia ka la 9 o FEBERUARI, 1885, ma ka hora 9 A. M. ma ka Hale Hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.
Lahaina, Jan. 10, 1885. 2007-3t.
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii P@. Ma ka Waiwai o KAAUWAI @ @ @ @, Maui, i make
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a KALI (k,) e noi ana e hoonoho ia o Thos. W. Everett, i Luna Hooponopono o ka waiwai o Kaauwai (k.) no Waikapu, Maui, i make.
Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka POALIMA, oia ka la 6 o FEBERUARI, 1885, ma ka hora 10 A. M. ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoik ia.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.
Lahaina, Jan. 10, 1885. 2007-3t.
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o AHULAU (w,) @o Wailuku, Maui i make.
Ua heluheluia a ua waiho ia ka palapala noi a IOSIAH KAHULU, a me G. K. KEPOIKAI, e noi ana e hoonoho ia laua i mau Luua Hooponopono no ka waiwai o Ahulau (w,) no Wailuku, Maui, i make.
No'aila-ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka POAHA, oia ka la 5 o FEBERUARI, 1885, ma ka hora 1 P. M. ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.
Lahaina, Jan. 10, 1885. 2007-3t.
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o KAPOOHIWI (k,) no Wailuku, Maui, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a W. D. KAUPENA, e noi ana i hoonoho iaia i Luna Hooponopono no ka waiwai o Kapoohiwi (k.) no Wailuku, Maui, i make a i kahu no na keiki oo ole a ua Kapoohiwi la.
Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka POALIMA, oia ka la 6 o FEBERUARI, 1885 ma ka hora 9 A. M. ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea ke hoikeia.
ABR. FORNANDER.
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.
Lahaina, Jan. 10, 1885. 2007-3t.
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o OPUNUI (k.) no Waikapu, Maui, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a MAHIAI (w,) & S. W. KAPULE, e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o Opunui (k) no Waikapu, Maui, i make, a e hoolilo ia ia na hooilina.
Nalaila, ke kanohaia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka POAHA, oia ka la 5 o FEBERUARI, 1885, ma ka hora 10 A. M. ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kkohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.
ABR. FORNANDER
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.
Lahaina, Jan. 9, 1885. 2007-3t
MA KE KEENA O KA LUNAKANA-KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o @. H. KALIA, no Pauwela, Hamakua-loa, Maui, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka Palapala Noi a KUMANO (w,) a me WAIWAIOLE (k,) na Luna Hooponopono o ka waiwai o K. H. Kalia, no Pauwela, Maui, i make, e noi ana, e aponoia ko laua Moo-Waiwai, a e hooluu ia laua mai ka oihana, a e hooholoia ka waiwai i na hooilina.
Nolaila, ke kanohaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka POAKAHI, oia ka la 9 o FEBERUARI, 1885, ma ka hora 10 A. M. ma ka Hale Hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.
ABR. FORNANDER.
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.
Lahaina, Jan. 10, 1885. 2007-3t.
NA HOOLAHA HOU.
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o POOMOO (k,) & POOHINA (w,) no Honuauia, Maui, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka Palapala Noi a PUNOHU (k,) e noi ana e hooponoponoia ka waiwai o Poomoo (k) & Poohina (w) no Honaaula, Maui, i make, a e hoohokia ka waiwai i na hooilina.
Nolaila, ke kanoha ia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka POALIMA, oia ka la 6 o FEBERUARI, 1885, ma ka hora 11 A. M. ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me @a mea kue ke hoike ia.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.
Lahaina, 10, 1885, 2007-3t.
Kuai Kudala Nui O
Na Waiwai Paa
-O-
Leleiohoku.
Ua kauohaia mai au e kuai aku ma ke kudala akea ma ka POAKAHI, IANUARI 19, 1885, ma ka hora 12 awakea, ma ko'u keena kudala, na aina malalo iho o ka Mea Kiekie i make Leleiohoku penei:
Ahupuaa o MOEANOA ma Kona Akau, Hawaii ; Kuleana Helu 9971.
Ahupuaa o HONOKAHAU-IKI ma Kona Akau, Hawaii ; 480 eka; Sila Nui 6855.
Ahupuaa o HOOKENA me LAUHULU ma Kona Akau, Hawaii ; Kuleana Helu 9970.
Ahupnaa o KEALIA ma Kona Akau, Hawaii ; Kuleana 7716.
Kulean o KEOPU 2d, ma Kona Akau, Hawaii ; 32 3-10 eka ; Sila Nui 3148.
Kuieana o LANIHAUIKI ma Kona Akau, Hawaii; 2 7 - 10 eka; Sila Nui 3148.
Kuleana o LANIHAUIKI ma Kona Akau, Hawaii; 37 eka ; Sila Nui 3148.
Kuleana o HONUAULA ma Kona Akau, Hawaii ; 34-100 eka ; Sila Nui 3148.
Kuleana o HONUAULA ma Kona Akau, Hawaii; 26 14-100 eka ; Sila Nui 3148.
Ahupuaa o PUNA ma Puna, Hawaii ; Kuleana Helu 8452.
Ahupuaa o KAALA ma Hamakua, Hawaii ; 2482 eka ; Kuleana Helu 9971.
Ili aina o PAU ma ke ahupuaa o Pololu, Kohala, Hawaii.
He pa hale ma KAHONU, Kailua, Hawaii.
He pa hale ma PAPAULA, Kailua, Oahu.
Ahupuaa o PAEOHI ma Lahaina, Maui, he eha apana ; Sila Nui 4388.
Apana I, 3 90-100 eka ;
Apana 2, 7 71-100 eka ;
Apana 3, 2 7-100 eka ;
Apana 4, 16 3/4 roda.
No na mea i koe, e ninau ia A. J. Cartwright Esq., a i ole ia
E. P. ADAMU
Luna Kudala.
Honolulu, Dec. 8, 1884.
ILOKO o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ka Apana Ekolu o ke Aupuni Hawaii. KALAKAUA, Ma ka lokomaikai o ke Akua, o ko Hawaii Pae Aina, Moi:
Ia Jno. H. Sopes Esq., Ilamuku o ke Aupuni, a i ole i kona Hope iloko o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu. Me ka Mahalo:
Ke kauohaia akunei oe e kii ia T. S. PICKARD ka mea hoopiiia, ina e waiho mai ana oia i kana pane i kakau ia iloko o na la he iwakalua mahope iho o ka hooko ia ana o keia, e hele mai imua o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu ma ke Kau o Sepatemaba o ua Aha la e malama ia ana ma ke Keena Hookolokolo o ka Hale Hookolokolo ma Waiohinu Mokupuni o Hawaii, ma ka Poaha, ka la 4 o Sepatemaba e hiki mai @na, ma ka hoar 9 A. M., e hoike mai, no ke aha la ka mea e ae ole ia ai ke noi a EMMA R. PICKARD ka mea hoopii e like me ka mea @ hoakakaia iloko o ka Palapala Hoopii i pakuiia. A e hoihoi mai oe i keia palapala me ka hoike piha o kau mau hana mamuli o keia palapala.
Ikea e ka Mea Hanohano A. FRANCIS JUDD Lunakanawai Nui o ko makou Aha Hookolokolo Kiekie, i keia la 22 o Mei, A. D. 1884.
DANIEL PORTER,
Kakauolelo Aha Kaapuni Apana Ekolu.
I keia Palapala Kii, ua pane ka Ilamuku penei: Oiai ua huli au ia T. S. Pickard i oleloia, aole oia i loaa ia'u iloko o keia Aupuni. A nolaila ke hoihoi aku nei au i ka Palpala Kii me ka hooko ole ia i keia la 8 o Dekemaba, 1884.
Kakauinoaia JNO. H. SOPER.
Ilamuku.
Mamuli o na hoike a ke Ilamuku ma o kona hoihoi ana mai i ka Palapala Kii, nolaila, ke hoike nei au ma keia, o ka palapala maluna ae, he kope oiaio a pololei ia o ka Palapala Kii i hoopukaia ma ka hihia oki mare o Emma R. Pickard kue ia T. S. Pickard, a iloko o ia manawa e paiia i kpe oiaio o ua Palapala Kii nei i oleloia, ma ke KUOKOA iloko o na pule eono e like me ka mea i hoakakaia ma ke kanawai, e kahea aku i ka mea i hoopiiia i pane ma ke Kau i oleloia. I hoike no keia, ke kau nei au i ko'u lima i keia la 11 o Dekemaba A. D. 1884.
DANIEL PORTER,
Kakauolelo a ka Aha Hookolokolo Kaapuni
Apana Ekolu, Hawaii. 2004-6t.
HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI : Mamuli o kekahi mana Kuai i hoikeia maloko o kekahi Palapala Moraki i hanaia mawaena o HO CHIN a o H. AKANA kekahi inoa, no Hilo, Mokupuni o Hawaii. o ka aoao mau, a me KIN CHEW a o H. AIONA kekahi inoa, o ka aoao elua, ma ka la 17 o OKATOBA, 1883, i kakau kopeia ma ke Keena o ka Luna kakau kope o ke Aupuni ma ka Buke 87 aoao 459 - 62, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana la i ka hoolimalima a me na waiwai e ae i ho keia ma ia moraki, e like me na hoakaka ana malalo iho, ma ka POAONO la 31 o IANUARI, 1885, ma ka hale kuai o HO CHIN i oleloia no Hilo, Mokupuni o Hawaii, ma ka hora 12 o ke awakea oia la.
No na mea i koe e ninau ia J M. MONSARRAT, Loio ma ke Kanawai.
KIN CHEW.
Honolulu. Dekemaba 31, 1885.
Eia malalo iho na waiwai moraki e kudalaia ana : Ka hoolimalima o kela Apana Aina e waiho la ma ke alanui Front, ma Hilo i oleloia, a me na hale e ku nei maluna o ua aina la i haawiia e Akua Awai ia H. Akana a o Ho Chin kekahi inoa ma ka la 27 o Aperila, 1884. 3 Pahu aniani waiho mea kuai o kela a me keia ano, me na ukana iloko oia mau pahu,
3 hale laau, i hale kuke a me i hale uwea waiho mea ai, a oia no na hale e ku ana maluna o ua aina la, i lilo mai ma ka hoolimalima mai a Awai Akau mai.
4 pahu mea hoopahupahu, l p. mea ai anokapiki, l p Fuchow, l p raiki pake liilii loloa, l p aila pinaki, l p unie waiho ukana, 300 p laau Pake, l p wailio mea ai a ka Pake, 2 p puka, l p ka@paakai, l p kapiki Pake, l p @o pa, 9 p waiho laau Pake, 30 @ini waiho laau Pake, 12 owili moena Pake, 4 doz @ini ula, @ 4 doz @ini kamano, 20 @ waiho mea liilii, 1 mea kaupaona nui, 2 mea kaupaona liilii a ka Pake, 2 aniani nana @unui, 1 wali, @ pakaukau, 1/2 doz buke Pake No. 1, 2 doz No. 2, 4 doz No. 3, 4 doz kamaa Pake, 3 apa leponalo, 16 apa kalakoa, 2 doz palule o na ano like ole, l doz paleili keokeo, 2 doz kawele, 4 wawae paina, l pahi okioki laau Pake, l mea kui laau Pake, l waapa hao, 1 doz palule Pake, 4 papale kaleponi, 4 ipu kukui, 3 ipu @, 2 doz paa kakini keokeo, 4 pa waiho palaoa, 4 doz bola Pake, l kapuahi hao & na lako, l ipuhao Pake nui, l doz omole waiala, 1/2 doz noho maikai, 26 puolo laau Pake, 1/2 doz puolo awapuhi, 4 kukui, l poke, 1/2 doz hainaka, 1/2 paona lopi @lika Pake, l doz paha mea paani, 2 noho ohe Pake Chow chow.
NA HOOLAHA HOU.
HOOLAHA PAPA : - Mai keia la aku a mahope aku nei. aole loa au e hookaa ana i kekahi aie i aieia ma ko'u inoa, ke ole he palapala ae mai ia'u aku. IOANE KEWALO. Ka@wai, Honolulu, Ian. 7, 1884 2006-4t*
HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI. Ma keia hoolaha, ke hoike aku nei, na hookohaia ka mea nona ka inoa malalo iho i Lunahooponopono no ka Palapala Hooilina o ka waiwai paa o ROBERT P. KUIKAHI o Kukuihaele, Hamakua, Hawaii, i make. O ka poe a pau he mau koina ka lakou i ka waiwai paa i oleloia, ke konoia aku nei lakou e waiho mai i ka lakou mau koina me na hooia@ kupono ana i ka mea nona ka inoa malalo iho iloko o na mahina eono, mai ka la e puka aku nei keia hoolaha, a i ole pela, e hoole mau ia no lakou. A o ka poe hoi he aie ko lakou i ua waiwai la i oleloia, e hookaa koke mai lakou i ka mea nona ka inoa malalo.
R. A. LYMAN.
Lunahooponopono o ka Palapala Hooilina a me ka waiwai paa i huiia o R. P. Kuikahi.
Paauhau, Hamakua Hawaii, Dec. 15, 1884. 2004-4t.
HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI. Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o KAPIKO no Waikiki, mokupuni o Oahu o ka aoao mua, a me McInerny o ka aoao elua, ma ka la 17 o Iulai, 1878, a i kakau kopeia ma ke Keena o ka Luna kakau kope, ma ka Buke 55 aoao 271-3, a i hooliloia ia H A Widemann no Honolulu, mokupuni o Oahu i oleloia, e M Mc Inerny i oleloia, ma o kekahi palapala kuai i hanaia ma ka la 29 o Dekemaba 1883, a i kakau kopeia ma ka buke 85 aoao 227-9, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea i hooliloia mai ua moraki la, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, e like me na hoakaka ana malalo iho, ma ka Poakahi, la 2 o Feberuari, 1885, ma ke Keena Kudala o Lyons & Levey ma Honolulu, mokupuni o Oahu ma ka hora 12 o ke awakea o ia la. No na mea i koe e ninau ia J M Monsarrat, loio ma ke Kanawai. H. A. WIDEMANN,
Hope Malama waiwai.
Ka Mea i hooliloia mai ai o ka Moraki.
Honolulu, Ianuari, 1885. - O ka waiwai e kudala ia aku ana, oia no kela apana aina e waiho la ma Pahoa, Waikiki, a oia no hoi ka aina i kapaia o "Kaukahoku," a o kekahi lihi hoi o ka aina i hoakahaia na palena ma ka Palapala Sila Nui i haawiia ia J. Kahai a i hooili ia eia ia Kapiko ma o kana Palapala Kauoha hope loa i hanaia ma ka la 27 o Augate 1874, a nona hoi ka ili he 4 85-100 eka, ua kupono keia aina no ka mahi raiki ana.
2006-4t.
KUAI KUDALA HOOLIMALIMA.
O na aina a pau i hoikeia malalo iho, oia hoi na waiwai paa o PAHAU, e kuaiia aku ana ma ke kudala ma ka POAONO, IANUARI 17, i ka hora 12 awakea, ma ke keena kudala o E. P. Adamu,
Alanui Moiwahine.
Apana l - He pa hale me na hale maiuna ma Kamoiliili, e kokoke ana i ke kahawai e eliaa nei o Goo Kim, 55-100 eka.
Apana 2 - Aia no ma Kamoiliili mauka o ke alanui aupuni, a maanei iho hoi o ka luakini me hookahi hale maluna, 3 eka.
Apana 3 - Mauka no o ke alanui aupuni a mao iho o ka apana 2, 2 51-100 eka.
He elima makahiki hoolimalima, e hookaaia ka uku hoolimalima ma ka hapaha makahiki ; na ka mea hoolimalima mai e uku na auhau a me na lilo o ka pepa ; o na hoolako ana me ka mea hoolimalima aku ; e hoolimalimaia no e like me ke kanawai. S. B. Dole
Kahu malama o na keiki oo ole a Pahau.
E. P. Adamu
Luna Kudala.
HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI. Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o KAAIHAPUU no Honolulu, mokupuni o Oahu o ka aoao mua, a me W H Wolters o ka aoao elua, ma ka la 18 o Dekemaba 1883, i kakau kopeia ma ke Keena o ka Luna kakau kope ma ka Buke 85, aoao 210-12, a i hooliloia e W H Woltelrs ia M. D. Monsarrat ma o kekahi palapala kuai i hanaia ma ka la 6 o Ianuari, 1885, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea i hooliloia mai ai ua moraki la, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, e like me ua hoakaka ana malalo iho, ma ka Poakahi la 2 o Feb rurari 1885, ma ke Keena Kudala o Lyons & Levey ma Honolulu, mokupuni o Oahu, ma ka hora 12 o ke awakea o ia la.
No na mea i koe, e ninau ia J M MONSARRAT,
Ka Mea i hooliloia mai ai o ka Moraki.
Honolulu, Ianuari 7, 1885. - O ka aina e kudalaia aku ana, oia no kela apana aina e waiho la ma Pahoa, Waikiki, nona ka ili ne 71-100 o ka eka, a o kekahi lihi o ka ili aina o Pahoa i hoikeia ma la Palapala Hoona Kuleana helu 85815, a i hooliloia mai ia Kaaihapuu e Richard Nalopi ma o kekahi palapala kuai i hanaia ma ka la 18 o Dekemaba, 1883, a i kakau kopeia ma ka buke 83 aoao 238-9. 2006-4t.
HOOLAHA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI. Ke hoolaha aku nei ka mea nona ka inoa malalo, ua hookohuia oia i lunahooponopono no ka waiwai o Cpat. Thos. Spencer o Hilo, Hawaii, i make. Nolaila, ke kauohaia aku nei ka poe a pau he mau koina ko lakou e hoike kike mai me na hooiaio kupono iloko oo na mahina eono mai keia la aku, a i ole ia, e hoole mau ia aku no lakou. A o ka poe he aie ko lakou i ua waiwai la, e hookaa koke mai. C. S. KITTREDGES.
Lunahooponopono Waiwai o ka waiwai o Thomas. Spencer, me ka Hooilina i huiia.
Hilo, Oct. 5, 1884 2006-6m
HE LIO NALOWALE !
Ke hoolaha aku nei au i ka poe e loaa ana kuu Lio kane eleele, ua kuniia i ka hao ma ka uha hopeme ka hao ano e, a ua kuniia ma ka a'i (B.) Elua wawae keokeo mahope, ua paa nawawae mua i ka hao. I ka la 20 keia mon., ka nalowale ana. Ina e loaa i kekahi, e hoihoi mai no ia'u ma Iao, Wailuku, ma kahi o Kale, Kaupo, he $5.00 ka uku. J. C. FLORS. 2006-4t*
HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI. Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi Palapala Moraki i hanaia mawaena o KAIAPA, no Kahana, mo kupuni o Oahu o ka aoao mua, a me S. B. Dole o ka aoao elua, ma ka la 17 o Aperila, 1883, i kakau kope ia ma ke Keena o ka Luna kakau kope ma ka Buke 79 aoao 445-7, a i hoolilo ia M Mc Inerny e S. B. Dole ma o kekahi palapala kuai i hanaia ma ka la 25 o Apr 1883, a i kakau kope ia ma ka buke 79 aoao 447-8, a mai ia M Mc Inerny ia H A Widemann, Hope Malama Waiwai, ma o kekahi palapala kuai i hanaia ma ka la 29 o Dekemaba, 1883, a i kakau kope ia ma ka buke 85 aoao 227-9, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea i hoolilo ia mai ai ua moraki la, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, e like me na hoakaka ana malalo iho, ma POAKAHI la 2 o FEBERUARI 1885, ma ke Keena Kudala o Lyons a me Levey ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ma ka hora 12 o ke awakea o ia la. No na mea i koe e ninau ia J M MONSARRAT, loio ma ke Kanawai. H A WIDEMANN.
Hope Malama Waiwai.
Ka Mea i hoolilo ia mai o ka Moraki.
Honolulu, Ianuari 7, 1885. - Ka aina e kudala ia aku ana oia no kela apana aina e waiho la ma Kahana, Koolaolao, Oahu, non ka ili he 5 @ eka, a oia ka apana l o ka aina i hoikeia ma ka Palapala Sila Nui Helu 1519, Kuleana Helu 10555, i haawiia ia Ohekau a i hooliloia mai ia Kaiapa i oleloia e Hamaualau (w) a me Kaawa kana kane mare ma o kekahi palapala kuai i hanaia ma ka la 11 o Ianuari, 1872, a i kakau kopeia ma ka buke 33, aoao 469-70. 2006-4t.
NA HOOLAHA KUMAU.
KE KUAI HOEMI NUI
A WAIPAHE O NA
Waiwai Aiwaiw@
-O-
CHAS J. FISHEL.
EIA LA
NA PAPALE BIVA HOU LOA,
PAPALE WAHINE KAE HULU-
HULU O NA ANO A PAU LOA,
NA LIHILIHI HOU E HAA AI N@
PIHAPIHA, A E HAO AE AI OE
LINOHAU LUA I NA KALAKOA
HOU LOA A HEHEE OLE IHO,
A I NA GINIHAMA HOU IHO OE@
LILO AI OE I KA WAI A E
KU AI KAENA A NA IWA HOO
HEHELO O UA KAONA NEI KE
KUAI MAI I NA HULUMANU HO@
E loaa no ma ka halekuai
Chas. J. Fishel.
NAPAPALE PAHUA LAIKA, @
NA ANO A PAU
Na kakini hou a me na@
MEA LIILII E AE E PANIO AI NA
LEDE ME NA KEONIMANA.
Na Waiwai hou o ka hoea ana mai nei @
no keia Halekuai.
Na Paikini hope loa hoi o ka loaa @ mai nei no mai Europa mai o na lih@ kuuwelu hou loa, a i kupono loa hoi @ keia mau wahi.
NA KAMAA HAAHAA O NA LEDI
O NA ANO A PAU.
Na lihilihi puka aniani nani hou loa, @ waipahe na auhau no ka I-a.
Ua loaa mai nei iloko o keia mau la koke i o nei he 100 paa lole o na keiki, oia ke ka ka, lole wawae, puliki, a e kuaiia aku ana @
Hapalua Dala
Wale no o kak Paa hookahi. Heaha la ia @
Na lole Lilina hou loa
MA KA HALEKUAI EMI O
CHAS J. FISHEL.
Ina oukou e makemake e ike i ka oiaio, a e @ kulike ai hoi me ko oukou mau iini, e ka m@ no a maloeloe a hele pololei mai no io'u @ @ hooiaio no oukou iho, oiai ke kuai aku nei m@ @ na waiwai a pau me ka emi loa i ike ole ia @ kekahi mau wahi ew ae o keia aina. E na@ @
MA KA HALEKUAIO
CHAS. J. FISHEL,
Kihi o alanui Papu me Hotele. @ @ @