Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 4, 24 January 1885 — Page 2

Page PDF (1.85 MB)

This text was transcribed by:  Karen Mah-hing
This work is dedicated to:  To my halau, Na Lei Hulu I Ka Wekiu--much aloha always

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

No ha Makahiki,...............................$2.00

No Eono Mahina,..............................$1.00

 

KUIKE KA RULA

 

Poaono............................................................................................................Januari, 24, 1885

 

He Ao ana e Pono ai.

            Ua laweia ka oihana loio o Keliikoa mai ono aku, mamuli o ka pono ole o kana lawelawe ana ma ka oihana.  Ua hoomaluia o J. Barenaba no ekolu mahina aole e lawelawe i ka oihana loio, mamuli no o ka pono ole no o kana hana.  Ua hookuuia o S. K. Mahoe me ka hoahewa ole ia ma ka mea i hoopii ia mai ai oia imua o ke poo o kona oihana.  No ka hewa i hoopiiia mai ai o H. N, Kahulu, aole makou i lohe i ka mea i hooholoia, mahope aku paha e koopuka ia ai. 

            O keia mau hana, e nieniele ana, a e hookolokolo ana i na loio, na lunakanawai a me na luna aupuni e ae, mai na poo mai o ko lakou mau oihana, he hoike ana ia i ke ano kiekie o ka oihana i lawelaweia a me ka makeeia o kona ano maemae.  Aole keia he hana e hopohope aie ka poe hana pololei.  Aka, o ka poe i makemake ma ka nana kekee, e hopo io no lakou no ka haloia o ka lakou mau hana.  O ka manao o keia pepa i kona poe heluhelu a pau e lawelawe ana ma kekahi oihana aupuni, a oihana e ae paha i pili i ka pono o ka lehulehu, e hooko aku i ka hana me ka pololei, a e malama maemae i ka inoa o ka oihana, alaila aohe me e hopo ai.  Ina he mea pohihihi kekahi e pili ana i ka oihana, e ninau i na poe maluna ae a no lakou e kahikuhi mai. 

            Ua lohe pinepine keia pepa no na hana kolohe a kahi mau lunakanawai apana, a me kekahi poe makai, a pela no hoi no kekahi poe loio—ua ona, ua lawe i ka uku kipe a pela aku.  Ua oiaio no paha kekahi o keia mau lono, a he oialo ole no kekahi.  Aia iwaena o ko makoupoe heluhelu he lehulehu wale i hike ke hilinai ia a mahaloia no ka pololei o ka hana ana.  O ka makemake maoli e hana i ka pono, a aole o ka hoike akamai, oia kekahi kokua ikaika e pono ai ka lawelawe ana.

 

Na Lono o ka Hema

            I keia pule iho nei i hiki mai ai he mau lono no ka laweia o kekahi mau pae aina o ka hema aku nei o kakou e kahi mau mana aupuni nui o Europa.  O ke aupuni o Geremania a me ke aupuni o Farani ka hoomaka e lawe a e pakul aku malalo o ko laua mau hoomalu ana i kekahi mau paeaina o ka Pakipika Hema ma ke ano he mau panalaau no laua iho.  Iloko o na makahiki i kaa hope ae nei ua ikeia ko Farani makeleho ana i kahi mau pae aina o la moana, a ua lawe mua oia i na paemoku o Tahiti (Polapola) nona.  He mau makahiki i hala ae nei ka wawa olelo ana no na hana a ke aupuni o Geremania e hoohana aku ai maluna o ka paemoku o Samoa.  Nolaila o na lono i hiki hope mai nei, aole ia he mea e hoopahaohao ana i ka poe i ike mua a i noonoo akahele no hoi no na ouli o ka manawa.

            A@a no nae ma @ia moana ka panalaau nui a ikaika ko Enelani, oia o Auseteralia.  He aupuni ikaika kona, a ua hikiwawe kona ulu ana a e mau aku ana no hoi ka ikaika o kona pii ana o keia mua iho.  Ua oleloia ua pihoihoi ko laila poe no na hana a Geremania a me Farani e hoao ne mawaena ia mau kai, o@ai ua pili kokoke no kekahi mau aina i manaoia e lawe i ka panalaau nui o Auseteralia.  Ke manao nei kekahi poe, e lilo ana paha ke@a i kumuhana ano nui mawaena o na aupuni o Europa a me Enelani ma keia mua iho.  Pela paha, aia ia lakou ia.

            Heaha la ka pili o Hawaii iloko o keia hana?  E i mai auanei paha kekahi aohe pili, ua kaawale loa no kakou.  Ae, ua kaawale io no paha kakou, ke ole ka onouia ana aku o ka palpala keakea o ko kakou wahi aupuni uuku, mailuilu, imua o na mana aupuni nui o ka honua, e papa ana ia lakou aole e komo a e lawe i kekahi mau aina o ka moana Pakipika.  Ua hoouna ia aku ia palapala keakea imua o na aupuni nui.  Aka, auhea la ka hoomaopopo ana mai o ko lakou manao?  Malia paha ua mahaoi wale aku keia aoao.

 

[Kakauia no ke KUOKOA]

            UA LOHE mai makou ua hoonoho@a he Lunakanawai hou no Hilo-paliku ma kahi o ka mea i haalele mai i ka oihana.  Ua koho ae ke Kiaaina o Hawaii i kekahi kanaka e noho ana ma Honolulu i pani no ka mea i haalele mai,  a @na ka hoomaopopo iho ma keia hana a ke Kiaaina ua nele loa o Hilo i ke kanaka kupono e noho ma ka oihana.  I ko makou hoomaopopo ana he mau hana kue keia i ka pono kaulike o ka poe e noho la ma ka Apana o Hilo, a he hana hoowahawaha i na makaainana o ia Apana.  Ua lohe wale makou i ke kaniuhu o Na Lei Kiaaina o ka Moku o Keawe, i ka mahamaha ole mai o na makaainana o ka apana o Hilo, a he me he la oia ke kumu o keia mau hoonohonoho ana a ke Kiaaina., aka, ina he oiaoi ia mea, ke olelo ae nei makou aole keia o ke alanui e loaa ai ka naau aloha o ka lahui.  He mau hana keia e hoomokuahana ai i na noonoo maikai ana o na kanaka o ka aina, a e hiki ai @a lakou ke puana ae me ka oiaio, o ke Kiaaina ka i hoowahawaha ia lakou.  Aole keia o ka mua o ka na makaainana o Hawaii hoowahawahia ana.  I ka noho aku o ka Makai nui o Hawaii, ua hoomaka koke ae oia e hana i na hana e like me ko ke Kiaaina, ma ka hoonoho ana i kekahi malihini i hope nona, me ka alawa ole iho iwaena o na kanaka o ka Mokupuni kahi ana i hope aku ai i hope.  He mau hana ano e no keia, a he mau hana kue i na makaainana, a @na e ano e mai ka manao o na keiki papa o ia moku i keia mau hana, aole he kumu e ae e lu mai ai ia mau noonoo ana, o keia mau hana hoowahawaha wale no a ke Kiaaina a me ka Makai Nui.  He nui no na makaainana o ka Moi e noho la ma Hawaii i kupono ke noho ma na oihana liilii ma ia moku, a aole he kumu o keia lele e ana aku ma kahi e loa i malihini e noho hana ma kahi kupo no e noho ia e na kamaaina.  Aka, he kumu no keia mau hana.  Ina na hoa o Hilo e hoomaopopo iho i ka lakou mau hana i na kau koho balota a pau, e ikeia no auanei ko lakou kuokoa ma ke koho mau ana i na kanaka i hiki ole ke lumalumaiia ka noonoo, a no ia kumu, ke hoonohonoho e ia aku nei na kiai makalua e panipani ai a e apoipoi ai i ko ka lehulehu wahi kuleana hookahi e noonoo a e hooponopono nona iho,---oia hoi kona lunamakaainana.  Ke imiia ae la ka make o na keiki o Hilo.  a pela no e hoohanaia aku ai ma Kona, ma Kohala, a ma Kau, a me na Apana e ae a puni ka Pae Aina.  Ke manao nei kakou na na Kiaaina a me na Makai Nui keia mau hoonohonoho ana, pela io no, aka, he lala lawelawe wale no laua no kekahi mau mana e ae ma ke kua aku, i oi aku mamua o laua; he mau mana e ake ana e kinai i ko ka makaainana wah@ kuleana i koe ma ke Kanawai.  Ke po’a mai nei keia mau mana, ma ka hoonohonoho ana i na luna aupuni ma na kuaanina, i kalele no lakou maluna o ka leo koho kuokoa o ka lehulehu, @ kahi pono hookahi o na makaainana.  Aole keia mau hana he kue kanawa@ maoli, aka, he pee ana nae malalo o ke kanawai, i hiki ai ke hoohuli i ke koho ana.  E ake ana keia mau hana a keia mau mana e lilo na la kou e hoonohonoho na luna makaainana o na Kau Ahaolelelo, a no ia mea, ke hoopihaia nei na oihana ma na kuaaina me na kanaka i kulaia a i alakaiia e hooko aku i keia ake nui e holoi @ ke koho kuokoa ana o na makaainana, no ka hopohopo ia ina e koho kuokoa ana ka lehulehu i na kanaka kuokoa no lakou iho, e loaa auanei na imiia o na hana ano e, kapulu, hawahawa, a hoopoino i na pono o ka lehulehu, e ka Mana Hooko a me na lala o ka Mana Hooponopono Aupuni.  He nui no na mea e pili ana i keia kumuhana ano e, a ua manao makou e hoomau hou aku i ka wehewehe ana i keia wa, ma keia hope aku, a i na wa a pau, @ ike ai na hoa heluhelu o keia nupepa i keia nihi a me keia mau hana ano e a lakou e haohao ae paha, ka lawaia ana aku o ka malihini a hoonohoia ma ka oihana ma kahi o na kamaaina, ae hilinai ana no makou e ike pu mai ana no ka lehulehu i keia mau hana, he mau hana maalea, a he pili no i ka poe e ake ana e loaa na poe nana e kokua mai e uhiuhi i ka lakou mau hana e like me ko kekahi poe i ike ia loko o ke Kau Ahaolelo i hala.

 

HUNAHUNA O NA AINA E.

                Ma ka la 6 o keia mahina i hooili@a ai kekahi kaua hanana mawaena o na pualikoa o na Farani a me na pualikoa o na Make ma kahi kauhale o Hanoi, a na kaua wiwo ole aku na Farani me ka hoomanawanui, a iloko o ia mau hooikaika ana, ua lilo mai la ka lanakila o ke kahua kaua ma ka aoao o na Farani me ka hoauhee pu aku i na pualikoa Pake.  Ua luku aku na Farani he eeono tausani o na pake me ka lilo pu mai o ko lakou mau kulana.  Ma na waiwai p@o hoi, ua lawe mai na Farani he heluna nui o na pu ra@fela, he mau pukuniahi Kurupa, me na pono ai he nui.  Ko Farani poino hoi ma keia kaua, he ekolu mau alii a me 65 koa @ hoehaia, a he 19 i make.  Ua hului pau mai na Farani i na papu a me na wahi hoahu mea kaua a eia ke paa ia nei malalo o ko lakou mana.  He lanakila hanohano keia o na Farani imua o na enemi. 

                Ua waiho ae ke Kuhina nui Ferry o Faani i kana noi ma Belegiuma e haawi ia no Farani kekahi mahele o kekahi mokuaina ma ka hema o Aferika.

                Ua loaa aku kekahi kauoha i na pa kapili o Beritania e hoomakaukau koke ia na moku kaua e kapili ia nei ma ia mau wahi no ka hoolana ana aku ma ke kai a e makaukau hoi no ka hui ana aku me na aumoku ma ke Kowa Pelekane no kekahi hana nui.

                Ua hoea ae he lono mai Katuma aia o kenela Gordon ke lele kaua la maluna o na puali kipi e hoohahani la iaia.  Ua hikilele pu ae no ho@ o Osman Digma me kona pualikoa no na lono a@a na koa Pelekana ke hele mai nei ma na waoakua no ka lelel kaua mai maluna ona.  Ke lalelale la oia i kona mau koa no ke keakea ana i na Pelekane.

                Ma ke kulanakauhale iho nei ka hope makai o Makawao, a huli hoi aku la no ma ka Likelike ma ka Poakahi nai.

                E nana ae e na makamaka i na hoolaha hou e puka aku nai, ua hele makou a piha pono.

 

J P. HANAAUMOE

 

He Lolo a he Kokua ma ke Kanawai ma na

                Aha Hoomalu a Apana o keia Aupuni.

 

E loaa no au ma Puna, Hawaii.

 

NA MEA I LOAA NO KA PAPA

HAWAII NO KA MAHINA E PAU

ANA OKATORIA 31, 1884.

 

No na Misiona Kuwaho.

 

Mai ka ekalesia o Helani—S.W. Kawewehi...$13 60

Ekalesia o Kohala – E. Bona...........................200 00

Ekalesia o Kaukeano – J.A. Cruzan..................65 55

Mai na Kilibati ma Kekaha Kaual.....................12 20

Mai ka aina hoolimalima ma Hilo..................30 00

Mai a L.  Kaaua—Vernon,  Cala.................20 99

Mai Ponape, Mortlock , Ruk me Puiglap, ma o

Rev. E. T. Doane.............................................72 75

Mai ka Paemoku Kilibati—Rev E A Walkup....19 60

                                                                                  _____

                                                              $435 70

 

No Na Baibala Amerika

 

Na buke i kuaiia ma Ponape---Doane......25 00

Na buke i kuaiia i ka Paeaina Kilibati...81 65  $106.70

No ka pomaikai o ka Oihana Pai Pala-

                                pala ma Kilibati.

Na buke i kuai ia ma Kilibati................81 65

                                                     Huina                       624.00

                                W W HALL---------------Kakauolelo

 

 

E HAAWI IA HE MAKANA NUI

i ka mea e loaa ai ka lio kane nona ka inoa Romeo o ka Mea Kiekie ke Ka ma A@iiwahine Liliuokalani i nalowale, he keokeo ma kona wawae hope, a he wahi kiko keokeo iki ma ka lae   Ua hele pu me ia he lio kane eleele uuku huelo poomuku, me ke kuni (G.) ma ka uha akau hope, he kiko keokeo ma ke kua.  Ua hemo laua mai Waikahalulu aku ma ka la 20 aku nei.  E hoihoi ae ma Wasinetona.            tf

 

AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai.  Ma ka hana o ka waiwai o ELIZA BETH SHAW, o Honolulu, Oahu, i make kauoha ole.  Ma ke Keena imua o ka Lunakanawai Nui A. F. JUDD.

 

                Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka Palapal Noi a HATTIE N.C@@kett a me kana kane no Wailuku, mokupuni o Maui, e hoike ana ua make kauoha ole o ELIZABETH SHAW no Honolulu, ma Honolulu i oleloia, i ka la 12 o Novemaba 1884, a he waiwai kona e waiho nei ma Honolulu a me Waihee, Maui, a e noi ana @ hoopukaia ka Palapala Hookohu L na Hooponopono WaiWai ia H.A. Widemann o Honolulu i oleloia.

                Ua kauohaia o ka POALIMA ka la 13 o FEBERUARI M.H. 1885, ma ka hora 10 kaki hiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Luna kanawai la ma kona keena, ma ka Ha’e Hookolokolo, ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he k@mu oiaio ko kalou.  e ae ole ia ai ua noi la.  –A o keia kauoha e hoolahaia ma ka olelo Beritania me Hawaii i ekolu pule maloko o ke KUOKOA me Hawaiian Gazette he mau nupepa ma Honolulu.

                Kakauia ma Honolulu, Ko hawaii Paeaina Ianuari, 21, 1885.                                            A.F. Judd,

                Lunakanawai Nui o ka Aha Kieekie.

                Ikea :                     Henry Smith

                                                Hope Kakauoleleo.  2008.@t

 

AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono WaiWai.  Ma ka hana o ka Waiwai o SARAH KAILIWELA, he keiki oo ole, no Honolulu Oahu i make kauoha ole.  Ma ke Keena imua o JUDD Lunakanawai Nui.

                Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka Palapala Noi a Cecil Brown, Kahu malama o Sarah Kailiwela, he keiki oo ole, e hoike ana ua make kauoha ole o Sarah Kailiwela i oleloia, ma Honolulu i oleloia, i ka la 15 o Ianuari 1884, a he waiwai kona e waiho nei, a e noi ana e hoopukaia ka Palapala Hookohu Luna Hooponopono Waiwai iaia.

                Ua kauohaia, o ka POALIMA ka la 13 o FEBERUARI, M.H. 1885, ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la ma kono keena, ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, a ae ole ia ai ua noi la.  A o keia lauoha e hoolahaia ma ka olelo Hawaii me Beretania i ekolu pule maloko o ke KUOKOA me Hawaiian Gazettta he mau Nupepa ma Honolulu.

                Kakauia ma Honolulu, Ko hawaii Pae Aina Ianuiari 16, M.H. 1885.

                                                                                                                                                                A.F. JUDD,

                                Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie

                Ikea:  HENRY SMITH,

                                                Hope Kakauolelo                                                                              2008-@T.

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUMI Apana @lua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Waiwai o MAKO  LEKU (k) no Kipahulu, Maui, i make.

                Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a A. UNNA, ka Luna Hooponopono o ka waiwai o MAKOLEKU (k) no Kipahulu, Maui, i make, e noi ana e hoaponoia kana Moo-waiwai, a e hookuu iaia mai ka oihana, a e hooholoia ka waiwai i no hooilina. 

                Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau, ke pili o ka P@AHA, oia ka la 12 o FEBERUARI 1885, ma ka hora 9 A M., ma ka hale h@okolokolo ma Hana, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke ho@keia.

                                                                                                                ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H.P.A.

                Lahaina, Ian. 14, 1885                                                                                                     2008-@@

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Waiwai o KAAIAKAMANU (k) no Kipahulu, Maui, i ma@e.

                Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a KAUHANE (w), e koi ana e hooponoponoia ka waiwai o KAAIAKAMANU (k) no Kipahulu, Maui, i make, a e hooholoia i na hooilina.

                Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka POAONO, oia ka la 21 o FEBERUARI, 1885, ma ka hora 10 A.M. ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoikeia.

                                                                                                                ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni Apana Elua  @.p.a.

                Lahaina, Ian. 14, 1885                                                                                                     2008-@t.

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Waiwai o AIKANE (k) no Naopuu, Kaupo, Maui, i make.

                ua heluneluia a ua waihoia ka palpala noi a MAKUAOLE (w) a me KAILIOHA (k), e noi ana e hooponoponoia ka waiwai, o AIKANE (k) no Naopuu, Kaupo, Maui, i make, a e hooholoia i na hooilina.

                Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka POAONO, oia ka la 21 o FEBERUARI, 1885, ma ka hora 11 A.M., ma ka halo hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoikeia.

                                                                                                                ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni Apana. Elua  H.P.A.

                Lahaina, Ian 14, 1885                                                                                                       2008-3t.

 

EIKE auanei na mea a pau loa ma keia.  Owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke hookapu aku nei au i na holoholona Lio, Bipi, Kao, Hoki Miula a pela aku, aole e hele wale maluna o kuu aina e waiho la ma Manawaikohao, Hamakua, Hawaii.  A ke hookohu aku nei au ia Mr. Keola i Luna nana e hopu i na holoholona e hele wale ana maluna o ua aina la, a oia no ka mana ma na mea a pau ma ke Kanawai.

                                                                                                                MRS. KAHOOILI.

                Kaala, Hamakua, hawaii, Ian. 24, 1885                                                                     2008-4t

 

NA HOOLAHA HOU

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Waiwai o PALEKA KIKOOPAOA (k) no Pauwela, Hamakualoa, Maui, i make.

                Ua heluheluia a ua waihoia ka palpala noi a KAMAKA (w), e noi ana e hooponoponoia ka waiwai o kana kane, o PALEKA KIKOOPAOA. no Pauwela, Hamakualoa, Maui, i make, a e hoonohoia i kahu no na keiki oo ole a laua.

                Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka POAONO, oia ka la 21 o FEBERUARI 1885, ma ka hora 9 A>M>,; ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na kue ke hoikeia.

                                                                                                                ABR. FORNANDER,

Luna kanawai Kaapuni Apana Elua H.P.A.

                Lahaina, Ian. 14, 1885.                                                                                                    2008-@t.

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Waiwai o PEELUA no Kaloa, Koolau, Maui, i make.

                Ua heluheluia a waihoia ka palapala noi a RAHABA (w), e noi ana hooponoponoia ka waiwai o PEELUA (k) no Kaloa, Koolau, Maui i make, a e hooholoia i na hooilina.

                Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka POALIMA. oia ka la 27 o FEBERUARI 1885, ma ka h@ra 9 A.M., ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoikeia.

                                                                                                                ABR. FORNANDER,

Lu@akanawai Kaapuni Apana Elua H.P.A.

                Lahaina, Ian. 17, 1885.                                                                                                    2008-3t.

 

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Waiwai o PAAOAO (k) no Kipahulu, Maui, i make.

                Ua heluheluia a woihoia ka palapala noi a KAMAI (k) kekahi o na Hooilina o ka waiwai o PAAOAO (k) no Kipahulu, Maui, i make, e noi ana e hoonohoia i mau Comisina, na lakou e mahele a hookaawale i ka aina o ua Paaoao la mawaena o na Hooilina.

                Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka POALIMA.  oia ka la 13 o FEBERUARI 1885, ma ka hora 10 A.M., ma ka hale hookolokolo ma Hana, oia ka la a me kahi i kohoia no ua noi la, a me na mea kue ke hoikeia.

                                                                                                                ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H.P.A.

                Lahaina, Ian. 17, 1885.                                                                                                    2008-3t.

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI.  Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o k kahi palapala moraki i hanaia mawaena o KAHOOMAKUA no Pauoa, mo@@p@@@@, Oahu, o ka aoao mua, a me NATHANI@L  B. EMERSON, o ka aoao elua, ma ka la 10 o Novemaba, 1882, i kakau kopeia ma ke Keena o ka Luna kaukau kope ma ka Buke 76, aoao 4@6--7, a mamuli o ka uhaii@ ana o na kumu nelike o kela moraki, oia hoi keia, ka hookaa ole ia ana o ka uku panaee o ua moarki la i olehoia, nolaila, ke hoolaha ia aku nei @ ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana oia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, elike me na hoakaka ana malalo iho, ma ka POAONO, la 14 o FEBERUARI, 1885, ma ke Keena Kudala o E.P. Adams, ma Honolulu, mokupuni o Oahu, ma ka hora 12 o ia la.

                No na mea aku i koe, e ninau ia J.M. MONSAREAT, Loio ma ke Kanwai,

                                                                                                                NATHANIEL B. EMERSON,

                Mea Moraki,

                Honolulu, Ianuari 14, 1885; ----O ka aina e kudalaia aku ana oia no kela apana aina e wa iho la ma Pauoa, ma ka mokupuni o Oahu, nona ka ili he 2 76-100 eka, a i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui Helu 4995.  Kuleana Helu 15@5, i haawiia ia------------Kekuhina.  Ua hoolimalimaia ka apana aina i oleloia i ka Pake no hookahi haneri dala no ka makahiki, a e hookaa ia ana ma ka la 10 Ianuari, 1886, e hiki mai ana.                                                                                                                                                2007-4t.

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Waiwai o POOMOO (k,) & POOHINA (w,) no Honuaula, Maui, i make.

                Ua heluheluia a ua waihoia ka Palapala Noi a PUNOHU (k,) e noi ana e hooponoponoia ka waiwai o Poomoo (k) & Poohina (w) no Honuaula, Maui, i make, a e hooholoia ka waiwai i na hooilina.

                Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka POALIMA, oia ka la 6 o FEBERUARI, 1885, ma ka hora 11 A.M. ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a e kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.

                                                                                                                ABR. FORNANDER,

                Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.

                Lahaina, 10, 1885.                                                                                                             2007-3t.

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Waiwai o ANTONE FERNANDEZ, no Makawao, Maui, i make.

                Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Kilikina (w;) e noi ana e hooia oia ka palapala Kauoha hope loa a Antone Fernandez, no Makawao, Maui, i make, a e hoonoho ia Wm Fernandez a me ua Kilikina (w) i mau Lnna Hooko Kauoha.

                Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pi’i o ka POAKAHI, oia ka la 9 o FEBERUARI, 1885, ina ka hora 9 A.M. ma ka Hale Hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi kohoia no ka ho@lohe ana i ua nonoi la a me na mea ku ke hoikeia

                                                                                                                ABR. FORNANDER

                Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.

                Lahaina, jan 10, 1885.                                                                                                    2007-3t.

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Waiwai o KAAUWAI (K.) no Waikapu, Maui, i make.

                Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a KALI (k,) e noi ana e hoonoho ia o Thos. W. Everett, i Luna Hooponopono o ka waiwai o Kaauwai (k,) no Waikapu, Maui, i make.

                Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka POALIMA, oia ka la 6 o FEBERUARI, 1885. ma ka hora 10 A.M. ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, o a ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.

                                                                                                                ABR. FORNANDER

                Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.

                Lahaina, Jan 10, 1885                                                                                                      2007-3t.

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Waiwai o AHULAU (w,) no Wailuku, Maui i make.

                Ua heluheluia a ua waiho ia ka palapala noi a IOSIAH KAHULU, a me G.K. KEPOIKAI, e noi ana e hoonoho ia laua i mau Luua Hooponopono no ka waiwai a Ahulau (w,) no Wailuku, Maui, i make.

                No@aila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka POAHA, oia ka la 5 o FEBERUARI, 1885, ma ka hora 1 P.M. ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.

                                                                                                                ABR. FORNANDER,

                Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.

                Lahaina, Jan. 10, 1885                                                                                                     2007-3t.

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Waiwai o KAPOOHIWI (k,) no Wailuku, Maui, i make.

                Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a W.D. KAUPENA, e noi ana e hoonoho iaia i Lunda Hooponopono no ka waiwai o Kapoohiwi (k,), no Wailuku, Maui, i make a i kahu no na keiki oo ole a na Kapoohiwi la.

                Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka POALIMA, oia ka la 6 o FEBERUARI, 1885 ma ka hora 9 A.M. ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.

                                                                                                                ABR. FORNANDER,

                Lunakanawai Kaapuni Apaua Elua o ko Hawaii Pae Aina.

                Lahaina, Jan 10, 1885.                                                                                                  2007-3t.

 

 

MA KE KAUOHA

 

HOOLAHA NO NA KAA HOOLIMALIMA

 

                O KA Rula 24 o na Rula no na Kaa Hoolimalima me na uku ana, ma keia ua hoololiia a e heluhelu ia me keia:

                24.---Ina o na kaa a kaa paha e ku ana ma kekahi wahi koe na wahi i aeia no lakou, e hopu ia no ka mea hookele kaa e kela me keia makai e ike ana, a koe ua hookele kaa la i oleloia, ua hoopaa ia no ka ohua a ukana paha.

                Ma keia Rula, aole loa ia e hoohaiki aku ana i ka pono o na Rula 10, 11, a me ka 12.

                E lilo keia i Rula paa mai keia la aku

                                                                                                                Keena Kalaiaina,

                                                                                                                Ian. 13, 1885.

 

[Kakau Inoaia]                                                                                   C.T. GULIKA,

                Kuhina Kalaiaina                                                                                                               2007-3t.

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Waiwai o OPUNUI (k,) no Waikapu, Maui, i make.

                Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a MAHIAI (w,) & S.W. KAPULE, e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o Opunui (k) no Waikapu, Maui, i make, a e hoolilo ia i na hooilina.

                Nola la, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka POAHA, oia ka la 5 o FEBERUARI, 1885, ma ka hora 10 A.M., ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kah@ i k@hoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.

                                                                                                                ABR. FORNANDER,

                Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.

                Lahaina, Jan. 9, 1885                                                                                                       2007-3t.

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Waiwai o K.H. KALIA, no Pauwela Hamakua-loa, Maui, i make.

                Ua heluheluia a ua waihia ka Palapala Noi a KUMANO (w,) a me WAIWAIOLE (k,) na Luna Hooponopono o ka waiwai o K.H. Kalia, no Pauwela, Maui, i make, e noi ana, e aponoia ko laua Moo-Waiwai, a e hookuu ia la@a mai ka oihana, a e hooholoia ka waiwai i na hooilina.

                Nolaila, ke kauohala aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka POAKAHI, oia ka la 9 oFEBERUARI, 1885, ma ka hora 10 A.M. ma ka Hale Hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.

                                                                                                                ABR. FORNANDER,

                Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.

                Lahaina, Jan. 10, 1885.                                                                                                    2007-3t.

 

 

I LOKO o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ka Apana Ekolu o ke Aupuni Hawaii.  KALAKAUA, Ma ka lokomaikai o ke Akua, o ko Hawaii Pae Aina, Moi:

                Ia Jno. H. Sopes Esq., Ilamuku o ke Aupuni, a i ole i kona Hope iloko o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu.  Me ka Maholo:

                Ke kauohaia aku nei oe e k@i ia T.S. PICK ARD ka mea hoopiiia, ina e waiho mai ana oia i kana pane i kakau ia iloko o na la he iwakalua mahope iho o ka hooko ia ana o keia.  e hele mai imua o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu ma ke Kau o Sepatemaba o ua Aha la e malama ia ana ma ke Keena hookolokolo o ka Hale Hookolokolo ma Waiohinu Mokupuni o Hawaii, ma ka Poaha, ka la 4 o Sepatemaba e hiki mai ana, ma ka hoar 9 A.M., e hoike mai, no ke aha la ka mea e ae ole ia ai ke noi a EMMA R. PICKARD ka mea hoopii e like me ka mea i hoakakaia iloko o ka Palapala Hoopii i pakuiia.  A e hoihoi mai oe i keia palapala me ka hoike piha o kau mau hana mamuli o heia palapala.

                Ikea e ka Mea Hanohano A. FRANCIS JUDD Lunakanawai nui o ko makou Aha Hookolokolo Kiekie, i keia la 22 o Mei, A.D. 1884.

                                                                                                                DANIEL PORTER,

                Kakauoleleo Aha Kaapuni Apana Ekolu

 

                I keia Palapala Kii, ua pane ka Ilamuku penei:  Oiai ua huli au ia T.S. Pickard i oleloia, aole oia i loaa ia’u iloko o keia Aupuni.  A nolaila ke hoihoi aku nei au i ka Palapala Kii me ka hooko ole ia i keia la 8 o Dekemaba, 1884.

                Kakauinoaia                                                                        JNO. H. SOPER,

                                                                                                                                Ilamuku.

 

               

                Mamuli o na hoike a ka Ilamuku ma o kona hoihoi ana mai i ka Palapala Kii, nolaila, ke hoike nei au ma keia, o ka palapala maluna ae, he kope oiaio a pololei ia o ka Palapala Kii i hoopukaia ma ka hihia oki mare o Emm@ R. Pickard kue ia T.S. Pickard, a iloko o ia manawa e paiia i kope oiaio o ua Palapala Kii nei i oleloia, ma ke KUOKOA iloko o na pule eono e like me ka mea i hoakakaia ma ke kanawai, e kahea aku i ka mea i hoopiiia e pane ma ke Kau i oleloia.  I hoike no keia, ke kau nei au i lo’u lima i keia la 11 o Dekamaba A.D.1884.                                                                            Daniel Porter,

                Kak@uolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu, Hawaii.                              20004-6t

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI:  Mamuli o kekahi mana Kuai i hoikeia maloko o kekahi Palapala Moraki i hanaia mawaena o Ho CHIN a o H. AKANA kekahi inoa, no Hilo, Mokupuni o Hawaii, o ka aoao mua, a me KIN CHEW a o H. AIONA kekahi inoa, o ka aoao elua, ma ka la 17 o OKATOBA, 1883, i kakau kopeia ma ke Keena o ka Lu@a kakau kope o ke Aupuni ma ka Buke 87 aoao 459-62, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka @oao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kuda@a akea ana ia i ka hoolimalima a me na waiwai e ae i ho keia ma ia moraki, e like me na hoakaka ana malalo iho, ma ka POAONO la 31 o IANUARI, 1885, ma ka hale juai o HO CHIN i oleloia no Hilo, Mokupuni o Hawaii, ma ka hora 12 o ke awakea oia la.

                No na mea i koe e ninau ia J M. MONSARRAT, Loio ma ke Kanawai.

                                                                                                                KIN CHEW

Honolulu.  Dekamaba 31, 1884.

 

                Eia malalo iho na waiwai moraki e kudalaia ana:  Ka hoolimalima o ke’a Apana Aina e waiho la ma ke alanui Front, ma Hilo i oleloia, a me na hale e ku nei maluna o ua aina la i haawiia e Akau Awai ia H. Akana a o Ho Chin kekahi inoa ma ka la 27 o Aperila, 1884.  3 Pahu an@ani waiho mea kuai o kela a me @ eia ano, me na ukana iloko oia mau pahu. 

                3 hale laau, @ hale kuke a me @ hale uwea waiho mea ai, a oia no na hale e ku ana maluna o ua aina @a, i lilo mai ma ka hoolimalima mai a Awai Akau mai.

                4 pahu mea hoopahupahu, @ p. mea ai anokapiki, @ p Fuchow, @ p raiki pake liilii loloa, @ p aila pinaki, @ p ume waiho ukana, 300 p laau Pake, 1p waiho mea ai a ka Pake, 2 p poka, 1 p ka paakai, 1 p kapiki Pake, 1 p so pa, 9 p waiho laau Pake, 30 @ini waiho laau Pake, 12 owili moena Pake, 44 doz tini ula, 4 doz tini kamano, 20 tini waiho mea liilii, 1 mea kaupaona nui, 2 mea kaupaono liilii a ka Pake, 2 aniani nana nuni, 1 wati, 5 pakaukau, ½ doz buke Pake No. 1, 2 doz No. 2, 4 doz No. 3, 4 doz kamae Pake, 3 apa leponalo, 16 apa kalakoa, 2 doz palule o na ano like ole, 1 doz paleili keokeo, 2 doz kawele, 4 wawae paina, 1 pahi okioki laau Pake, 1 mea kui laau Pake, 1 waapa hao, 1 doz palule Pake, 4 papale kaleponi, 4 ipu kukui, 3 ipu ti, 2 doz paa kakini keokeo, 4 pa waiho palaoa, 4 doz bola Pake, 1 kapuahi hao@ na lako, 1 pihoa Pake nui, 1 doz omole waiala, ½ doz noho maikai, 26 puolo laau Pake, ½ doz puolo awapuhi, 4 kukui, 1 poke, ½ doz hainaka, ½ paona lopi ailika Pake, 1 doz pahu mea paani, 2 noho ohe Pake Chow chow.

 

NA HOOLAHA HOU

 

HOOLAHA PAPA:----Mai keia la aku, a mahope aku nei.  aole loa au e hookaa ana i kekahi aie i aieia ma ko’u inoa, ke ole he palapala ae mai ia’u aku.  IOANE KEWALO.  Kamanuwai, Honolulu, Ian. 7, 1884 2006-4t.

 

HOOLAHA A KA LUNAHOOPONPONO WAIWAI.  Ma keia hoolaha, ke hoike aku nai, na hookohuia ka mea nona ka inoa malalo iho i Lunahooponopono no ka Palapala Hooilina o ka waiwai paa o ROBERT P. KUIKAHI o Kukuihaele, Hamakua, Hawaii, i make.  O ka poe a pau he mau koina ka lakou i ka waiwai paa ii oleloia, ke konoia aku nei lakou e waiho mai i ka lakou mau koina me oa hooiaio kupono ana i ka mea nona ka inoa malalo iho iloko o na mahina eono, mai ka la e puka aku nei keia hoolaha, a i ole pela, e hoole mau ia no lakou.  A o ka poe hoi he aie ko lakou i us waiwai la i oleloia, e hookaa koke mai lakou i ka mea nona ka inoa malalo. 

                                                                                                                                R.A. LYMAN.

                Lunahooponopono o ka Palapala Hooilina a me ka waiwai paa i huiia o R. P. Kuikahi.

                Paauhau, Hamakua, Hawaii, Dec. 15, 1884.

                                                                                                                                                                2004-4t.

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI.  Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o KAPIKO no Waikiki, mokupuni o Oahu o ka aoao mua, a me McInerny o ka aoao elua, ma ka la 17 o Iulai, 1878 a i kakau kopeia ma ka Keena, o ka Luna kakau kope, ma ka Buke 55 aoao 271-3, a i hoolioia ia H A Widemann no Honolulu, mokupuni o Oahu i oleloia, e M Mc Inerny i oleloia, ma o kekahi palapala luai i nania ma ka la 29 o Dekmaba 1883, a i kakau kopeia ma ka buke 85 aoao 227-9, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke h@olahaia aku nei e ka mea i hooliloia mai ua moraki la, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, e like me na hoakaka ana malalo iho. ma ka Poakahi, la 20 Feberuari, 1885, ma ke Keena Kudala o Lyons & Levey ma Honolulu, mokupuni o Oahu ma ka hora 12 o ke awakea o ia la.  No na mea i koe e ninau ia J M Monsarrat, loio ma ke Kanawai.

                                                                                                                                H.A. WIDEMANN,

                                                                                                                                Hope Malama waiwai.

                Ka Mea i hooliloia mai ai o ka Moraki.

                Honolulu, Ianuari, 1885. ---- O ka waiwai e kudala ia aku ana, oia no kela apana aina e waiho la ma Pahoa, Waikiki, a oia no hoi ka aiina i kapaia o “Kaukahoku,” a o kekahi lihi hoi a ka aina 1 hokakkaia na palena ma ka Palpala Sila Nui i haawiia ia J. Kahai a i hooili ia eia ia Kapiko ma o kana Palapala Kauoha hope loa i ha@aia ma ka la 27 o Augate 1874, a nona hoi ka ili he 85-100 eka, ua kupono keia aina no ka mahi raiki ana.                                                                                                                                              2006-4t.

 

KUAI KUDALA HOOLIMALIMA.

                O na aina a pau i hoikeia malalo iho, oia hoi na waiwaipaa o PAHAU, e kuaiia aku ana ma ke kudala ma ka POANONO< Ianuari 17, i ka hora 12 awakea.  ma ke keena kudala o

                                                                                                                                E.P. Adamu,

                                                                                                                                                Alanui Moiwahine.

                Apana 1---He pa hale me na hale maiuna ma Kamoiliili, e kokoke ana i ka kahawai e eliia nei o Goo Kim, 55-100 eka.

                Apana 2---Aia no ma Kamoiliili mauka o ke alanui aupuni, a maanei iho hoi o ka luakini me hookahi hale maluna, 3 eka.

                Apana3---Mauka no o ke alanui aupuni a mao iho o ka apana 2, 2 51-100 eka.

                He elima makahiki hoolimalima, e hook@nia ka uku hoolimalima ma ka hapaha makahiki:  na ka mea hoolimalima mai e uku na auhau a me na lilo o ka pepa; o na hoolako ana me ka mea hoolimalima aku; e hoolimalimaia no e like me ke kanawai.

                                                                                                                                S.B. Dole

                Kahu malama ona keiki oo ole a Pahau.

                                                                                                                E.P. Adama      

                                                                                                                                Luna Kudala

HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI.  Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o KAAIHAPUU no Honolulu, mokupuni o Oahu o ka aoao mua, a me W H Wolters o ka aoao elua, ma ka la 18 o Dekemaba 1883, i kakau kopeia a ke Keena o ka Luna kakau kope ma ka Buke 85, aoao 210-12, a i hoo@loia e W H Wolters ia M.D. Monsarrat ma o kekahi palapala kuai i hanaia ma ka la 6 o Ianuari, 1885 a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea i hooliloia mai ai ua moraki la, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, e like me ua hoakaka ana malalo iho, ma ka Poakahi la 20 Feberuari 1885, ma ke Keena Kudala o Lyons & Levey ma Honolul@, mokupuni o Oahu, ma ka hora 12 o ke awakea o ia la.

                No na mea i koe, e ninau ia J M Monsaratt loio ma ke kanawai.  M.D.  MONSARRAT,

                                Ka Mea i hooliloia mai ai o ka Moraki.

                Honolulu.  Ianuari 7, 1885.---O ka aina e kuda laia aku ana, oia no kela apana aina e waiho la ma Pahoa, Waikiki, nona ka ili ne 71-100 o ka eka, a o kekahi lihi o ka ili aina o Pahoa i hoikeia ma ka Palapala Hoona Kuleana helu 8515, a i hooliloia mai ia Kaaihapuu e Richard Nalopi ma o kekahi palapala kuai i hanaia ma ka la 18 o Dekemaba, 1883, a i kakau kope@a ma ka buke 83 aoao 238-9.

                                                                                                                                                2006-4t.

 

HOOLAHA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.  Ke hoolaha aku nei ka mea nona ka inoa malalo, ua hookohuia oia i lunahooponopono no ka waiwai o Cpat. Thos. Spencer o Hilo, Hawaii, i make.  Nolaila, ke kauohaia aku nei ka poe a pau he mau koina ko lakous e hoike koke mai me na hooiaio kupono iloko o na mahina eono mai keia la aku, a i ole @a, e hoole mau ia aku no lakou.  A o ka poe he aie ko lakou i ua waiwai la, e hookaa koke mai.                                                        C.S. KITTREDGES.

                Lundahooponopono Waiwai o ka waiwai o Thomas.  Spencer, me ka Hooilina i huiia.

                Hilo, Oct. 5, 1884.                                                                                             2000-6m

 

HE LIO NALOWALE@

                Ke hoolaha aku nei au i ka poe e loaa ana kuu Lio kane eleele, ua kuniia i ka hao ma ka uha hope me k@ hao ano e, a ua kuniia ma ka a@i (B.)  Elua wawae keokeo mahope, u@ paa nawawae mua @ ka hao.  I ka la 20 keia mon., ka nalowale ana.  I@a e loaa i kekahi, e hoihoi mai no ia’u ma Iao, Wailuku, ma kahi o Kale, Kaupo, he $5.00 ka uku.                                           J.C. FLORS

                                                                                                                                                2006-4T@

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI.  Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi Palapala Moraki i hanaia mawaena o KAIAPA, no Kahana, mo kupuni o Oahu o ka aoao mua, a me S.B. Dole o ka aoao elua, ma ka @a 17 o Aperila, 1883, i kakau kope ia ma ke Keena o ka Luna kakau kope ma ka Buke 79 aoao 445-7, a i hoolilo ia M McInerny e S.B. Dole ma o kekahi palapala kuai i hanaia ma ka la 25 o Apr 1883, a i kakau kope ia ma ka buke 79 aoao 447-8, a mai ia M McInerny ia H A Widemann, Hope Malama Waiwai, ma o kekahi palapala kuai i hanaia ma ka la 29 o Dekemaba, 1883, a i kakau kope ia ma ka buke 85 aoao 227-9, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela morki, nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea i hoolilo ia mai ai ua moraki la, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, e like me na hoakaka ana malalo iho ma POAKAHI la 20 FEBERUARI 1885, ma ke Keena Kudala o Lyons a me Levey ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ma ka hora 12 o ke awakea o ia la.  No na mea i koe e ninau ia J M Monsarrat, loio ma ke Kanawai.                                                                                                                              H A WIDEMANN

                                                                                                                                Hope Malama Waiwai

 

                Ka Mea i hoolilo ia mai o ka Moraki.

                Honolulu, Ianuari 7, 1885—Ka aina e kudala ia aku ana oia no kela apana ain e wai ho la ma Kahana, Koolauloa, Oahu, nona ka ili he 5 02 eka, a oia ka apana @ o ka aina i hoikeia ma ka Palapala Sila Nui Helu 1519, Kuleana Helu 10555, i haawiia ia Ohekau a i hoolioia mai ia Kaiapa i oleloia e Hamaualau (w) a me Kaawa kana kane mare ma o kekahi palapala kuai i hanaia ma ka la 11 o Ianuari, 1872, a i kakau kopeia ma ka buke 33, aoao 469-70.                                                                               2006-4t.

 

NA HOOLAHA KUMAU.

 

KE KUAI HOEMI NUI

A WAIPAHE O NA

 

Waiwai Aiwaiwa

 

CHAS. J. FISHEL

 

 

EIA LA

 

NA PAPALE BIVA HOU LOA,

                PAPALE WAHINE KAE HULU-

                                HULU O NA ANO A PAU LOA,

                                                NA LIHILIHI HOU E HAA AI NA

 

PIHAPIHA, A E HAO AE AI OE

                LINOHAU LUA I NA KALAKOA

                                HOU LOA A HEHE OLE IHO,

                                                A I NA GINIHAMA HOU IHO OE E

 

LILO AI OE I KA WAI A E

                KU AI KAENA A NA IWA HOO-

                                HEHELO O UA KAONA NEI KE

                                                KUAI MAI I NA HULUMANU HOU.

 

E loaa no ma ka halekuai o

 

Chas J. Fishel

 

 

NA PAPALE PAHUA LAIKI, O

NA ANO A PAU

 

Na kakini hou a me na

 

 

                MEA LIILII E AE E PANIO AI NA

 

                                LEDE ME NA KEONIMANA.

 

 

 

Na Waiwai hou o ka hoea ana mai nei no

 

no keia Halekuai.

 

 

 

 

Na Paikini hope loa hoi o ka loaa ana

 mai nei no mai Europa mai o na lihilihi

 kuuwelu hou loa, a i kupono loa hoi no

 keia mau wahi.

 

 

 

NA KAMAA HAAHAA O NA LEDE

 

O NA ANO A PAU,

 

 

Na lihilihi puka aniani nani hou loa, he

waipahe na auhau no ka I-a.

 

 

                Ua loaa mai nei iloko o keia mau la koke i o nei he 100 paa lole o na keiki, oia ke kuka, lole wawae, puliki, a e kuaiia aku ana no

 

 

Hapalua Dala

 

Wale no o ka Paa hookahi.  Heaha la ia!

 

 

Na lole Lilina hou loa

 

MA KA HALEKUAI EMI O

 

 

CHAS J. FISHEL

 

 

ina oukou e makemake e ike i ka oiaio, a e kulike ai hoi me ko oukou mau iini, e ku ae no a maloeloe a hele pololei mai no io’u nei a hooiaio no oukou iho, oia i ke kuai aku nei au i na waiwai a pau me ka emi loa i ike ule ia ma kekahi mau wahi e ae o keia aina.  E neue mai

 

MA KA HALEKUAI O

 

Chas. J. Fishel,

 

Kihi o alanui Papu me Hotele.                                                                                   1190-ft.