Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 4, 24 January 1885 — [Kakauia no ke KUOKOA.] [ARTICLE]

[Kakauia no ke KUOKOA.]

Ua lohe mai makou ua hoonohoia he Lunakanawai hou no Hilo-paliku tna kahi o ka mea i haaleie mai i ka oihana. Ua koho ae ke Kiaaina o Hawaii i kekahi kanaka e noho ana ma Honolulu j pani no ka mea i haalele mai, a tna ka hoomaopopo iho ma keia hana a ke Kiaaina ua nele loa o Hilo i ke kanaka kupemo e noho ma ka oihana. I ko makou hooniaopopo ana he mau hana kue keia i ka pono kaulike o ka poe e noho la ma ka Apana o Hilo, a he hana hoowanawaha i na makaainana o ia Apann. Ua lohe wale makou j ke kaniuhu o Ka l*ei K.»aaina o ka Moku o Keawe, i ka inahamaha ole mai o na makaainana o ka apana o Hi !o, a he me he la oia ke kumu o keia man hoonohonoh o ana a ke Kiaaina, ina be oiaio ia mea, ke olelo ae

I nei makou aole keia o ke alanui e loaa 'ai ka naau aloha oka lahui. He mau | hana keia e hoomokuahana ai i na noonoo maikai ana o na kanaka o ka aina, a e hiki ai la lakou ke puana ae ine ka oiaio, o ke Kiaaina ka i hoowahawaha ia lakou. Aole keia oka mua oko na makaainana o Hawaii hoowahawahaia ana. Ika noho ana aku o ka Makai nui o Hawaii, ua hoomaka koke ae oia e hani i na hana e like me ko ke Kiaaina, ma ka hoonoho ana i kekahi malihini i hope nona, me ka alawa o!e iho iwaena o na kanaka o ka Mokupuni kahi ana i noho aku ai i hope. He mau hana ano e no keia, a he mau hana kue i na makaainana, a īna e ano e mai ka o na keiki papa o ia moku i keia mau hana, aole he kumu eae e ulu mai ai ia mau noonoo ana, o keia mau hana hoowahawaha wale no a ke Kiaaina ame ka Makai Nui. He nui no na makaainana o ka Moi e noho la ma Hawaii i kupono ke noho ma na oihana liilii ma ia moku, a aole he kumu o keia lele e ana aku ma kahi e loa i malihini e noho hana ma kahi kupo no e noho ia ena kamaaina. Aka, he kumu no keia mau hana. Ina na hoa o Hilo e hoomaopopo iho i ka lakou mau hana i na kau koho balota a pau, e ikeia no auanei ko lakou kuokoa ma ke koho mau ana i na kanaka i hiki ole ke lumalumaiia ka noonoo, a no ia kumu, ke hoonohonoho e ia aku nei na kiai makalua e panipani ai a e apoipoi ai iko ka lehulehu wahi kuleana hookahi e noonoo a e hooponopono nona iho, —oia hoi kona lunamakaainana. Ke imiia ae la ka mak»o na keiki o Hilo. a pela no e hoohanaia aku ai ma Kona, ma Kohala, a ma Kau, a me na Apana eae a puni ka Pae Aina. Ke manao nei kakou na na Kiaaina a me na Makai Nui keia mau hoonohonoho ana, pela io no, aka, he lala lawelawe wale no laua no kekahi mau mana e ae ma ke kua aku, i oi aku mamua o laua; he mau mana e ake ana e kinai i ko ka makaainana wahi kuleana i koe ma ke Kanawai. Ke po'a mai nei keia mau mana, ma ka hoonohonoho ana ina luna aupuni ma na kuaaina, i kalele no lakou maluna o ka leo koho kuokoa o ka lehulehu, ī kahi pono hookahi o na makaainana. Aole keia mau hana he kue kanawai maoli, aka, he pee ana nae malalo oke kanawai, i hiki ai ke hoohuli ike koho ana. E ake ana keia mau hana a keia mau mana e lilo na la kou e hoonohonoho na lunamakaainana o na Kau Ahaolelo, a no ia mea, ke hoopihaia nei na oihana ma na kuaaina me na kanaka i kulaia a i alakaiia e hooko aku i keia ake nui e holoi ī ke koho kuokoa ana ona makaainann, nc> ka hopohopo ia, ina e koho kuokoa ana ka lehulehu i na kanaka kuokoa no lakou iho, e loaa auanei na imiia ona hana ano e, kapulu, hawahawa, a hoopoino i na pono o ka lehulehu, e ka Mana Hooko ame na lala oka Mana Hooponopono Aupuni. He nui no na mea e pili ana i keia kumuhana ano e, a ua manao makou e hoomau hou aku i ka wehewehe ana i keia wa, ma keia hope aku, a inawa a pau, i ike ai na hoa heluhelu o keia nupepa i keia nihi a me keia mau hana ano e a lakeu e haohao ai paha, ka laweia ana aku oka malihini a hoonohoia ma ka oihana ma kahi o na kamaaina, a e hilinai ana no makou e ike pu mai ana no ka lehulehu i keia mau hana, he mau hana maalea, ahe pili no ika poe e al:e ana e loaa na poe nana e kokua mai e uhiuhi

i ka lakou mau hana, e like me ko ke kahi poe i ike ia loko oke Kau Aha olelo i hala.