Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 5, 31 January 1885 — MAKAAINANA. [ARTICLE]

MAKAAINANA.

Ua ike iho makou maloko o ka nupepa Elele i kona (Makaainana) ahewa i na olelo a kekahi luna kudala ao ke dala Hawaii. 0 makou pu kekahi e lohe mau ana ia olelo, a ma ko makou hoomaopopo iho, aole no hoi i ku mu ole ka hoopukaia ana 0 na olelo hoowahawaha no keia dala. Ua nui ko makou wehewehe ana 1 ke ano a me ke kumu waiwai oke dala Hawaii, a me ke ano 0 na lawelaweia ana i hiki mai ai i Hawaii nei, ka haahaa o kona kumu waiwai io, a me ka hiki ole ke hooliloia ma na wahi e ae, me ke poho ole. Ua haawiia ka mana ma ke Kanawai e laweia mai keia mau dala mamuli o na manao maikai, ahe mea hoohauoli no hoi i ka lahui Hawaii i ka loaa ana 0 ke dala nona ponoi iho, me ka manao ia ua lawa pono kona io. Aka, maho pe iho o ka manawa, ua hoohauleia mai ke kuhihewa o kekahi poe he lehulehu i keia wa pokole aku nei, ika hoole ana mai o ke Aupuni, aole e lawe i ka lakou mau dala ponoi i lawe mai iloko 0 ka aina nei no ka hookaa ana aku i na auhau o kela ame keia ano. Ua hoolaha mau aku makou i ka waiwai ole 0 keia dala, ma o ka emi 0 kona kumu waiwai, a he mea e hoolauwili ai a e hoopoino ai i ke kalepa ana iwaena 0 kanaka. Aole makou e ahewa ana i ke kii, ke ano a me ka helehelena 0 ke dala. Ua hoahewa makou i keia dala no ka lawa pono ole no na ka'.epa ana mawaena 0 kakou iho, a no ka hookaa ana aku i ko kakou mau aie maanei a ma na aina e aku. oke kumu nui i hewa ai o keia dala, e like no me ka makou i hoolaha mua ai, ua emi kona kumu io. Ua maa'ea ka hooliloia ana o ka aie Aupuni e ke Kuhina Waiwai a me ke Kuhina oko na Ama e, ma oka hookomoia ana mai o ke dala i emi kona kumu waiwai malalo oka mea 1 maa mau, a no ia hana, ua hoopaaia keia lahui e uku aku ma ke da!a gula, ke dala i oi aku mamua oka hookahi haneri keneta, ina na keia dala keokeo e imi aku ke gula e hookaa ai. Ua puka ino kekahi poe, a na ka lahui e hoolawa ke poho, a o oukou no ka poe nana e koho mai ka poe i puka ino. O kekahi kumu e hooheneheneia'i o keia dala, a ka Elele, e lili nei, no ka hana a ke Aupuni, ana Kuhina. I kekahi wa hoolaha mai aole e lawe i ke dala Hawaii, a mahope ike i ka hewa, a hoaa, alaila, hoolaha hou mai, e lawe ana no no na uku auhau o ke Aupuni. He mau hana kamalii maopopo keia, ahe kumu no hoi e aka, a e piheneheneia ai. Ua manao aku hoi kakou he hanohano ke dala, eia ka hoi e lauwiliia ana e laua nei a lilo i mea hooheneheneia. Aloha no paha ke dala Hawaii, me kona mau hiohiona nani, i ka hoihoi hou ia aku i Kaieponi a hoohehee hou ia aku. Ua lohe mai makou i kekahi luna aupuni ua manao ia e lawe ana ke Keena Waiwai a piha kaelua haneritausani dala keokeo Hawaii, alaila hoopau ka lawe ana, a 0 ua mau dala keokeo la e hoounaia aku i kahi e, a hoolilo aku no ke kumu poho. No keia mau poho, nolaila anei keia mau hoonohonoho ana i na kanaka nia ka oihana, nana e hooweli i ka poe koho balota o na kuaaina, i komo mai na lunamakaainana e kokua ana e apoipoi i neia mau hana pono ole ? E like me ia au e Makaainana 1 ike aku la i ka la kudala 1 ka hooheneheneia oke dala, pela no ka hooheneheneia 0 ka luna aupuni nana i hookomo mai ke dala, a mamuli o keia mau hana, ua komo mai ka hoohilahila a kekahi poe ia Hawaii, a ua ike iho ua emi kona kulana hanohano mamuli 0 ia mau hana.