Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 6, 7 February 1885 — [Kakauia no ke KUOKOA.] [ARTICLE]

[Kakauia no ke KUOKOA.]

I kela me keia manawa ua hiki mai 1 i 0 makou nei na palapala a me ke ki- ; no pu kekahi 0 ka poe 0 na apana kuaaina e hoike mai ana i ko lakou hooha- , lahala i na hana a me na olelo hqoholo

ana lunakanawai apana. Ua ike no makou he mea nui ka hoolaha ana i ka olelo e pili ana i kela a me keia loanaka a me ka helu papa ana 'ku i na hoahewa i hiki mai i 0 makou nei y aka, aole makou i manao e kapae loa i ka noo-

noo ana no ia mea, oiai, he mea nui, ina he oiaio, na olelo i loheia no na hana a na lunakanawai e pili ana i ka pono o ka lehulehu. Ua manao makou, he wa kupono keia e hoopuka aku ai 1 na kalai manao ana ma keia kumu manao, ma ke ano laula. He mea nui ka oihana lunakanawai, a he kulana koikoi ko ke kanaka i hoonoho ia ma ia oihana; aia ma kona lima ka pono o kela a me keia kanaka o loko 0 kona apana; nana e kaana po'no na mea a pau i lawe ia mai imua ona; nana e hakilo i ke ano 0 ke kanaka me kana mau olek? imua ona i loaa ka oiaio, a mamuli o īa mea e hoopili iho ai i ke ano 0 ke kanawai, a loaa mai ka olelo hooholo e hoopuka aku ai no ka pono a me ke kaulike o ka poe i hiki mai imua ona. Mamuli 0 kona hooko pololei ana i kana oihana e loaa ai ka maluhia o ka apana; na ka maikai a me ka paewa ole o kana mau hana e hooma'u i na, hana kuee, i na hana kolohe, i na hahaki kanawai o loko o kona apana. O ke kanaka 1 hahai i na olelo maluna ae he kanaka ia e nele ole ana i ka hilinai ia e kona apana, e kona lahui ke lohe ia kona moolelo, a he makua maikai ia ( no ka poe a pau malalo o ka mana o kona aha, e like me ko na lunakanawai kiekie maluna o na mea a pau o ka Paeaina, ma ke kanawai. O ka hoopololei o ka hana a keia kanaka oia ke kahi o na koo a me na kokua ikaika i ka elelo a ko kakou Moi, e hooulu a e hoolaupai i ka aina. A pehea kakou e ike a e lohe nei i ke ano a me ka hana a na kanaka i hooiliia aku ai keia hanohaho nui ? Ke malama ia nei anei ke ano o ka hana me ka pololei a me ka | ihiihi e like me ke kanawai, e like ke kaulike, a e like ka noonoo hoopono a maikai o Ve kanaka i hoomaopopo i ke koikoi 0 kona kulana a me ke ano nui o ka hopena o kana mau hana maiuna 0 kona hoa kanaka ? He kanalua nui ko makou e noho nei no ka hapanui o ka poe e noho ana ma ka oihana lunakanawai; me he la, o ka hapa uuku ka i ku i ka mahalo ia. He nui na kumu e hookanalua mai ai i ka noonoo ana i ke ano o na hana a na lunakanawai—he hana paewaewa ka kekahi poe, he hoopili wale ko kekahi, he ike ole ko kekahi, a he noonoo ole maoli no ko kekahi poe. Aole makou e kapa aku ana i na lunakanawai apana he poe hewa, a manao hewa, ma ko lakou ano maoli iho; aka ua kom.o liilii aku lakou iloko 0 na lauwili malalo o na kumu he nul He nui na kumu nana € hoonau-

eue ike ano oke kanaka, e huki ia ana kona manao e ke kumu nana i hapai ae iaia ma ke kulana, he mana ko ke 'Lii, he mana ( ko ke Kiaaina, he mana ko ke kanaka waiwai, he mana ikaika ko na makana o kela me keia ano

iaia, a mamuli o keia mau mana, ua hookauwa aku oia iaia iho i kekahi manawa no ka pono o keia mau mana kalele wale iho me ke kuleana oiaio ole, a ua haalele i ke kulana a me ka hana hanohano a ka lunakanawai oia hoi ka hooko ana i ka pono mawaeAa o kela a me keia mea, kiekie a haahaa paha, waiwai a ilihune paha, a "haule mai na lani." Aole wale o keia mau mana, a pau ae, he ikaika loa ka mana pono pilikino o ke kanaka ma ka hoopepe ana iaia i ka hooko pololei ana i kana mau h'ana. Na keia kumu hop£ e hoopio i ke ano o ka lunakanawai apana a hoopepe. E kono ana keia kumu e hoopi|liwaleika poe a pau ana i ake ai e | hoolilo i mau kokua nona i ka la koho balota. Mamuli o kona ake e loaa hou mai, ua pepehi oia i kona kulana, ua hoopio ia ke kanawai a lilo i kauwa no kana mau hana, ua haku ke kanaka maluna o ke kanawai, no kona huki ia eka manao nui, aole no ka pono o ka lehulehu, aka nona iho. Malalo o keia mau kumu i weheweheia ae la makou e hoomaopopo aku nei ua pololei na kumu hoohalahala a kekahi poe e pue mai nei e hoolaha aku ika hana a kekahi poe lunakanawai. O makou no kekahi i hoohalahala i ka lilo o ka lunakanawai apana i hoa no ka Ahaolelo, oiai, e piele ana oia i ka mana o kana oihana i kumu nona e hiki ai. ama la kumu ua mauna ia ka pono ame ka mana a me ka hanohano o kana oihana, a e hoopoino ia ana ka pono kaulike o ka lahui.—Ke hoike nei makoumaanei me ka manao e hoomau aku i kekahi wa hou aku.