Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 7, 14 February 1885 — Page 3

Page PDF (1.67 MB)

This text was transcribed by:  Puakea Nogelmeier
This work is dedicated to:  George Naope

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

 

Paiia e THOS. G. THRUM ma ka Halepai o ka nupepa "SATURDAY PRESS," Keena Hooponopono, ma na kihi o ALanui Moiwahine Ma Nuuanu.

            E hoouna mua mai na Olelo Hoolaha ma ke Keena Hooponopono mamua ae o ka hora me ke awakea o na Poaha a pau. Aole e hoopukaia na Olelo Hoolaha ke laweia mai mahope o ka hora i hoikeia maluna. E hooko koke aku ana makou i keia rula maluna.

            E hooili mai i na leta a pau a me na kauoha a me ka uku pepa ia KA NUPEPA KUOKOA ma Honolulu. Ina e loaa pono ole aku keia pena  kona poe lawe, e hai mai me ka hakalia ole i keia Keena.

            Oka uku a keia pepa e haawi ai i kona me ana, he umi keneta no ke dala, koe ka apana o Kona, Oahu, a me kekahi mau apana e ae kahi nui o ka luhi i ka halihali ana i ka luna ma ia mau apana, e hooiia ka uku luna.

KELA ME KEIA

            Ma ke ahiahi aku nei o ka La Poni ma ua malamaia he Aha Mele mauka o Kalihi.

            He hookahakaha ka na Hui Kinai ana o ke kulanakauhale nei ma na alanui ma ka Poaha nei.

            Ma ka Likelike i ka Poakahi nei i holo aku ai ke Kiaaina Dominis no ka mokupuni o Maui.

            O na lono e wawaia nei, e kukulu hou ia ana he hale holo hau ma alanui Beritania. He hale nui keia e hana ia aku ana.

            Ma ke awawawa o Manoa, ua hanau mai na Mr & Mrs M Kapakaula he opuu rose kaikamahine no ke au hooaku lahui.

            Ma ke ahiahi o ka la 5 o Feb., ua hoohuiia e Rev S Kaili o waikapu, Maui, o Mr Nuupe me Miss Kiake ma ka berita o ka mare.

            Ma ka Poakahi nei i holo aku ai ka mokuahi Tokio, a e haalele ana oia ia Kapalakiko ma ka la 26 o keia mahina a ku hou maanei ma ka la 7 o Maraki, no ka hoihoi hou ana aku i ke Kanikeia Irwin.

            Ua hopuia iho la he ekolu pake puhi okolehao ma Molokai, a ua loaa pu aku me na pono hana no ke puhi ana. Ua hookolokoloia a hoopaiia no $50, no elua pake, a hookahi i lawe ia mai no Honolulu nei.

            Ma Kapalama-uka, ua make ma ka mua o keia mahina o Paulo, he pua i mohala ae mai ka puhaka mai o Mr a me Mrs Edward Harbottle, a ua mae nae.

            E ku mai ana ka mokuahi Zealandia maanei mai Kikane mai, a malaila mai lohe ia ai na lono no ka heihei waapa pukahi mawaena o ko laila mau keiki me ka moho hoehoe waapa pukahi o Amerika.

            Ma ke ahiahi Poakahi iho nei, ua hopuia iho la ka haole puhi ahi o ka mokuahi kolo Alert me ewalu tini opiuma ma kona kino. A ma ka mokuahi Mariposa hoi he pake puhi ahi no ka i hopuia me 41 tini opiuma.

            Ma ke ahiahi Poakahi nei i ku mai ai ka mokuahi kolo moku Alert iloko o na la holo he 15 mai Kapalakiko mai, a oiai oia e hookomo mai ana, ua holo aku la ka Moi mawaho i ukaliia e ka Loio Kuhina no ka hoau mua ana iaia.

            Ma ka Poaono hoe o ka mahina i hala i lawe aihueia aku ai he heluna dala nui mai ka pahu aku o Amina Ahiona, oia hoi he 90 dala ma ka bila, a he ekolu hapaha ma ke gula. Eueu no hoi keia piko pau i ka iole.

            O keia la o makou e hoea aku nei, oia no ka la hapenuia o na keiki o ka aina pua, a ke loheia aku nei na leo o na pake me na kanaka Hawaii i ka hooho hapenuia pu ana, (konohi) He puke ae nei ka hoi oukou.

            Ma ka la Sabati aku nei, oiai kekahi wahine e hoi mai ana mai ka pule mai, a hiki ma ka hale o kekahi makamaka, ua haule iho la ia a make loa. O Kahikimua ka inoa o keia wahine.

            Ua ku mai ka mokuahi Tokio mai Iokohama mai ma ka la Sabati nei me na paahana Iapana elike me na itamu i hoolaha mua ia e keia pena. He heluna mahuahua keia o ka Iapana.

            Heaha mai nei la ohi nei o ka moku Elele, o ka haule wale no ka ia o na huina iloko o ke kai. I ka apulu no paha o kahi moku, apulu pu me na rigini, i ka wa e pii ae ai na luina , pahu au ana iloko o ke kai. M M O B

            Ma ka po o ka la 28 o Ian i hala, ma Malanahai, Hamakua, oiai ke alii wahine o ka po e hoalu ana, a ia kuuna mai i kona nani piha, a mailoko mai o ia kuu'na ana mai i kona nani piha, i mohala mai ai he opuu daimana (keikikane) na Mr & Mrs Eli Keahua.

            Ua pa ae ka makani Kona ma Kau, Hawaii, iloko o ka pule i hala me ka ikaika, a ua holapu pu ae la no hoi ke ahina 12 eka ko o ka Hui o Pahala. He kau papaa la loa no hoi keia o Kau.

            E kamailio ana o Prof Wayland imua o na anaina hui o Kaumakapili a me Kawaiahao ma ka luakini o Kawaihao, ma ke ahiahi o ka la apopo hora 7:30. He kumu oia no kekahi kula loio ma Amerika, a na kona makuakane i haku kekahi mau buke hoonaauao i unuhiia ma ka olelo Hawaii, a i kula ia ma ke kula nui o Lahainaluna.

            Ma ke kakahiaka nui Poakolu i kaalo ae ai ka mokuahi Arabia mawaho o ko kakou awa nei mai Kapalakiko mai. Ua hoike ia mai ma o ke pailata la, i hele huli mai nei oia i ka mokuahi San Pablo o ia laina hookahi. Iaia i holo mai ai, aole oia i ike i kekahi moku ma kona ala hele; ua kaalo mua ae nei oia ma Hawaii, Maui a hoohiki loa mai nei i Oahu nei. Mawaho no oia kahi i kalewa ai a holo loa no.

 

I ka nupepa KUOKOA:-

            E oluolu kou ahonui e hookomo iho i keia wahi hunahuna mea hou ma kahi kaawale o kou mau kolamu i ike mai ai na kini ou mai Hawaii a Niihau, a oia keia malalo iho nei: Aia ma ka Poaono la 31 o Ian., ua lilo i ka piko pau i ka iole he $90 ma ka bila a me ekolu hapaha ulaula, mai ka waihona dala aku o B Amina Ahiona, ma alanui Kula.

B M MENESE.

 

Na olino o ka lai a Ehu.

HOIKE KULA SABATI. Ma ke Sabati Feb. I I hala, ua malamaia ka hoike o na Kula Sabati o Keauhou, ma ka luakini o Kaisareia ma ka aekai o Makalawena, ma ke kauoha a ke Kahu Kula Sabati Nui J G Hoapili Esq. Aole i hiki mai ke Kahu Kula Sabati Nui, na ke Kahu Ekalesia a me na Kahu Kula Sabati Apana i malama i ka hoike. Ekolu no kula i hiki mai ma keia hoike ana. 1-Kula o Kealaula, o D P Keoahu ke Kahu, a o J Kaailuwale a me J W H Isaac na alakai. 2-Kula o Kaisareia, o J W H Kukapu ke Kahu; a oia no me K M Kaihemakawalu na alakai. 3-Kula o Kohanaiki, o C K Kapa ke Kahu; a oia no me J K Kahali na alakai Ua malamaia na hana me ka maluhia a me ka maikai. O keia hoike ana, ua oi iki ae ia i ko na hoike mua i hala, a ke paipaiia aku nei na kula Sabati a pau o Keauhou nei, e ala mai ka hiamoe loihi ana no ka wa loihi. Ua kohoia no hoi he mau Elele Kula Sabati i ka Ahahui e noho ana ma Waiohinu i Kau, iloko ae nei o ka pule mua o Maraki. Eia na elele i kohoia: J K Kaholi no ke Kula Sabati o Kohanaiki, K.M Kaihemakawalu no ke Kula Sabati o Kaisareia; J W H Isaac Kihe no ke Kula Sabati o Kealaula.

            NO KA MAKANI A ME KE KAI. He mau la makani keia o ua lai-ehu-kai nei, ke hele la ka moana a hakukoi, a kai koo no hoi; oiai ua pii ke kai i kumu pali, a aohe wahi mea loaa mai, i ka ua mea o ka inoino; a ke akakuu mai nei nae hoi i keia mau kakahiaka.

            O KA LA. He oia mau no kona anee ana, aohe ua iki; aka, he wahi kilhune wale iho no i ke kakahiaka o ka la 3 iho nei, a pau no. He oi keia o na makahiki kau papaa la nui wale o na Kona nei, ke hele la a uwe o Kanepuniu i ka wela a ka la; a ua nalo pu no hoi me na hoailona ua o ua aina kupolua nei i ka lai. Aia ke ao opua ma ka moana, a me ke ao papalaoa iluna o Hainoa; aka, aia no he wa e hiki mai ai, oiai, he wa ko na mea a pau.

J W H ISAAC KIHE.

 

PAU AHI MA KA MOANA.

            Ma ke ku ana mai o ka moku Kalepa i ka Poaono i hala, i loheia mai ai ka lono puahi o kekahi moku ma ka moana ma o ke kapena mai, a penei kana hoike: Iaia e holo mai ana no Hawaii nei mai Kapalakiko mai, ua ike mai la oia i keia moku e lalapaia ana a ke kahi he ekolu haneri mile a oi mai ka aina mai. Ua holo mai oia no ka haawi ana i na kokua, a iaia i kokoke mai ai aole he hookahi kanaka i ikeia maluna o ka moku pau ahi. He moku Kalepa no keia e lawe ana i na ukana nui mai Nu Kakela Enelani aku, a e holo ana no Kapalakiko. he moku Pelekane keia, nona ka inoa Cotoden Law,  he moku hao hou loa no hoi. Ma ka hoomaopopo ana, me he la he moku keia i loaa i kekahi mau pakaha wale o ka moana, oiai ua pau ka hapanui o kona mau waiwai i ka laweia a me na kanaka pu maluna. Ua laweia ae kekahi mau ukana liilii mai ka moku pau ahi mai O ka moku nana i lawe mai i keia lono oia no o Forest Queen, Kapena Neilson.

 

UA HALA.

E ka Nupepa KUOKOA e,

            He mea hoehaeha i ka naau a mokumokuahua i ke aloha, ka haalele ana mai i keia ola ana ka maua kaikamahine hanau muli.

            Ua hanauia o Kaluamohai liilii, ka maua opuu rose lani ma ka la 7 o Sepatemaba, 1884, a ma ka la 26 o Ianuari, 1885, ua haalele mai oia ia maua na makua e noho a aku ma keia aoao o ka muliwai eleele o ka make.

            O ka hi, pakeko, ka wela ma ke poo, ka mai huki, oia na ano mai i kau iho maluna on a, a hala aku la ia i ka make.

            O ka nui o kona mau la o ke ola ana ma keia ao mauleule, he eha mahina me 19 la.

            O ka eiwa o ka maua mau keiki, he eono kaikamahine , a i laweia 'ku hoi he ekolu e ka Mea Mana Loa, a he ekolu keikikane; a o ke koena o na keiki e ola nei, he eono.

            E hoomaikaiia ka Inoa o Iehova ka mea nana i haawi mai, a o ka mea nana e lawe aku. Mr K SAM PAKI

Honokowai, Kaanapali, W. Maui.

 

NA LAHUIKANAKA WAIWAI O KE AO NEI.

            O ka lahui Farani ka lahui i ikeia ka waiwai a me ke kuonoono iloko o na makahiki he nui i hala, aka, aole he aupuni i pakela aku kona waiwai elike me Amerika Huipuia. O ka huina o na waiwai paa a me na waiwai lewa o na mokuaina a me na Teritori ke hui ia, he nui hewahewa a he lawa ole, koe kona mau panalaau mawaho ae ona; a me he la in a e hui pau ia, alaila, ua ku o Amerika ma ka papa akahi o ka waiwai Iloko o kela a me keia makahiki e pii mau ana kona waiwai, a ua oi palua aku no ia i ko Farani mau loaa makahiki. Nolaila ma keia heklu ana i keia makahiki e hele nei, e hala loa 'ku ana kona mau loaa mamua o ko Farani, ina e helu pu ia ana na loaa o kona mau aina aupuni, ka mea hoi i helu ole ia iloko o ko AMerika mau huina waiwai a pau. Nolaila, o ke koho mua loa i loaa i ka lehulehu no na loaa o keia aina no keia mua aku, e lilo ana oia ke alakai iloko o keia mau makahiki aku, no ka mea iloko o iwakalua makahiki i hala ua oi pakela aku ka holomua o ka waiwai; a in a aole i loaa ia kulana iaia iloko o ia mau makahiki, aia no he manawa nona e hiki ai i ke keehina panepoo o kona mau loaa.

           

KA HOKUAO HOU.

            A hiki i keia la a makou e puka aku nei, aole he mau hiona a lono hoi i loheia mai no ka mokuahi Hoku Ao Hou aka, a malia in a aku no paha i ka moana kahi i hele mai ai. Ke wawaia mai nei hoi e kekahi poe, in a e hiki mai ana iloko o keia mau la, alaila e holo kaapuni mua ana oia i ko kakou mau mokupuni mamua o kona hele ana aku ma kana misiona no na aina e. Pela io anei? O kekahi no hoi i kanaka, o ka walaau wale ae no.

 

Na hiona o ka La Poni Moi.

            Ma ke kakahiaka o ka la 12 o keia mahina, oia ka Poaha, ua puka ae la na hui Kinai Ahi o ke kulanakauhale nei, ma ka hele hookahakaha ana ma na alanui no ka hoomanao ana i ka laahia o ka la i poniia ai ko kakou Moi. He la kulaia keia no ka lahui i hooholoia iho nei, e lilo i la kulaia aupuni, a ua hoomanao pu ae no hoi na keena hana o ke aupuni ma ke pani ana i ko lakou mau ipuka a me kekahi mau hale e ae; ua huki pu ae no hoi na kanikela i ko lakou mau have no ka hoomanao pu ana. He la maikai keia, he omamalu a malie no hoi. Maloko o ka pa alii ua malamaia he ahaaina nui, a ma ka hoomanao pu ana i ka hanohano o ka la, ke komo pu aku nei makou iloko o ia mau hoomanao ana. Ma ka hora 12 o ke awakea o ia la, he kipu ma Huehue.

           

LEO PAIPAI.

            E hoike hui ana na Kula Sabati a pau, mai na Hamakua, na  Kohala , na Kona a me Kau i Waiohina. E hoomaka ana i ka hora 9 A M i ka la 6 o Mar. ae nei, ke ole na keakea; e hui pu ae ana ma ia hoike ke Kiaaina o Hawaii. O ka mokuahi Malulani ke ala maalahi ke kau aku, elua nae dala ka uku, ke holo a hoi mai. J.G HOAPILI. K K S N

 

Kona Akau

            Ma keia mau la i kaa hope aku nei, nana aku ia la kauluwela ka hoi ka uka, ka ua mea he ahi; "Hele huhu ke ahi me ka momoku" Ka hele huhu paha ia la, aia ke kumu o ke ahi i Kahaluu, kapalulu ana i uka o Holualoa. Hui hoi me ko Holualoa ahi, hele i ka loa i ka laula; aia ka panina o ko Holualoa ahi i Kahului, e ole kahi mea kilihune ua, pio ai. Ina paha ua papapau he aa ko ka hale. Aia ma ko Kahaluu mai ahi, i pau ai na kihapai kalo a kahi poe; pau pu me ka manana. Mai nui paha ka poino, ina aole i pii kahi poe e kinai i ua kupueu la

            Ma ka Poalima la 6 o Feb., ua malamaia he ahaaina, na ko Holualoa me ko Kahului poe, maloko o ka hale halawai o Kahului; he wahi paina keia no ka luhi o ka hana ana i ka pa; ua nui ka poe i akoakoa malaila. he pa keia no ke pale ana aku i na holoholona, o Kailua no a palena. Komo aku la i ka aina o ka poe mea aina o ka uku no ka hope. Nolaila, ua maluhia na holoholona.

JNO KAIEWE JR.

            Ua haalele iho o Mrs George Hardy a me kana moopuna ia Honokaa, a kau aku la ma ka mokuahi Iwalani i ka la 23 o Ian., no Honolulu. Ua hiki ma Honolulu i ka Poaono la 24 ae me ka nawaliwali ole. A iaia me kana moopuna ma Honolulu, loaa iho la oia i kekahi mai hikiwawae, a laweia aku la kona hanu ola. A mamuli o ka hooikaika ana o kana moopuna e hoihoiia kona kino lepo i kon one hanau, ma Honokaa, i ike mai ai kana kane, ka ohana a me ka lehulehu, i kona kino lepo. Ma ke ahiahi o ka Poalua la 27 o Ian., ua hoihoiia mai ke kino kupapau, ma ka mokuahi Iwalani; a i ka auina la o ka Poakolu ae, hiki mai la i Honokaa; a hui leo ole iho la me kana kane, ka ohana a me ka lehulehu me ka luuluu.

 

NA WATI

He huina hou o na Wati Amerika maikai loa e hoolilo pau aa aku ana ma ke kuai ma ka halekuai o

DILLINGHAM & CO

Malalo o na iho o na kumukuai a pau e kuai ia nei ma kekahi mau wahi e ae o ke kulanakauhale nei.

HONOLULU.

 

NA WATI

            Ua hanauia oia ma Haina e pili pu la me Honokaa, na Mr Pau me Mrs Kapela; he keiki kupa no neia aina. I kona nui ana mare ia George Hardy; ua noho me ka maikai a hiki wale i kona hala ana aku la. Ua piha ke 40 a oi makahiki. Ma ka hora 2 o ka auina la Sadati, Feb.1, i hoolewaia'i ua hoomaka ka huakai hoolewa mai ko laua hale noho aku. O ka hana mamua me na poe hele wawae, ke kaa kupapau iho, ka moopuna a ka mea i make, i ukaliia e W H Rickard, ke kaa iho o ke kane wahine make me Mrs N RIckard, ke kaa aku o Mrs Ellen me Mrs Emama, ke kaa iho o Rickard Jr me kana Eva, ko J R Milla kaa iho me kana Eva, ka huakai holookoa aku maluna o na lio. He hookahi mile ka hele ana o ka huakai a hiki aku la i ka halepule Katolika. Akahi wale no huakai hoolewa i ikeia ka nui; no ka mea, ua 300 a oi poe i komo i ka huakai hoolewa. Malaila pu ae ka Luna Makai Ulumaheihei, Hon. Kaunamano, ka Lunakanawai Miau. J KAULAINAMOKU JR.

            Honokaa, H H

 

Nu Hou o ko na Aina E.

            Ma ka hora 2:10 o ka auina la o ka la 24 o Ian. i hoopahuia ai na Hale Ahaolelo Alii o Enelani. He nui ka poino i loaa ua mau hale la a me na keena oihana aupuni. Ua kokoke kahi i hoopahuia i ka Hale o na haku. Ua hoikeia ae ua waihoia ka mea hoopahu ma kekahi kuono malalo o ka hale. Mamuli o keia pahu ana ua nui na ola i poino; oiai, o ka Poaona, ka la i hoopahuia'i, he la makaikai mau ia ia o ka Hale o na Alii. O kekahi wahine i hele makaikai ae, a iaia i kokoke aku ai e komo iloko o ka hale, ike aku la oia i kekahi puolo e waiho ana, a hoike aku la oia i ka makai, ia wa kii aku la ua makai la a lawe aku la i Westminister Hall; aole nae oia i hiki aku ilaila, pahu e ae la. Ua nui ka poino i loaa i keia makai; a mamuli o keia pahu ana ua poino pu aku la elua makai ma kahi kaawale aku; a he mau mea okoa iho no elua, he kane a he wahine i kokoke aku i ka makai i lawe ai i ua puolo, ua hoopoino pu ia. O ka puka aniani nui maluna ae o ka puka komo nui a me na puka aniani ma na aoao o Westminster Hall, ua okaoka liilii. Ma ka hale hoi o ka Poeikuhauoli ka i hoopoino nui ia; a he manuheu wale aku no-ko kekahi mau wahi e ae. Mamua ae o ke pahu ia ana o ka Hale o na Alii, oiai kekahi kane a me ka wahine e hoi ana me ka awiwi mai ua hale mai la, maluna o ke kaa, lohe aku la ke kahu kaa i ke pahu, a hoopaa iho la i ka holo ana o ke kaa; ia wa i lele aku ai ua mau mea la mai ke kaa aku a holo aku la a alualu aku la ua kahu kaa la, a ma kana kauoha i hopuia ai laua e ka makai.

            Ma ka hora 4:30 o ia ahiahi, no ua hoopahuia ke Towera Keokeo. He nui no hoi ka poino i ikeia malaila. Iwaena o na ola i hoopoinoia, he lehulehu wale na keiki i hoopoino pu ia. Ua hoike ae kekahi kanaka, i ka manawa i pahu ai ua moku ae la kekahi o kona mau aa koko; he weliweli na poino i hanaia, a ua ku i ka manaonao na kino, oiai ua apahu pu ia ae la ka pepeiao, pokopoko na au, a lele liilii ka io o ka poe i loaa kukonukonu.

NA LONO NO KE KAUA.

            Ua hiki ae na lono ma Ladana no ke kaua ma Aigupita, a e hoike ana ua lono la penei: Ua hahani mai la koa o Mahdi me ko keneta Situata mau koa ma kahi he iwakalua a oi mile mawaena o lakou, a ua ku makaala loa na puali o na aoao a elua no ka hoouka ana, a ke nee mua la o kenela Situata ma ke alo o ua enemi.

            Ma kekahi lono mai, ua hui ae la na aoao a elua ma ke kahua kaua, a ua hooukaia he mau kipoka hahana mawaena o lakou. He puali nui ko El Mahdi oiai na koa Pelekane he uuku loa, aka ua haalele pau aku la na Pelekane i na elele o ka make maluna me ka pauaho ole, a hiki i ka wa i hui ai na aoao a elua he alo a he alo a hoolele na puupuu, aka ua kupaa no ka enemi ma kona kulana me ka hoomau no i ke kaua a hiki i ka wa i pau ai ka hapanui i ka make, a auhee aku la kekahi poe. Ua nui ka make ma na aoao a elua, aka, ua kaa ka hanohano o ke kahua kaua ma ka aoao o na koa Pelekane, me ko lakou hoauhee pu aku i na enemi. Ua lilo pu mai la me kekahi hapa o ko lakou mau lako kaua a lako ai, a he nui no hoi ka poe i lawe pio ia, o ka heluna nui o na koa malalo o kenela Stuata, he 1,500 wale no.

            Hala ae la keia poino o na Pelekane a ma kekahi la, ua lele kaua hou mai

NA WATI

O na makamaka a pau e makemake ana, aia

@@@@@@$25.00

haawi mai  no ia ano he

WATI KAU HALE

O na ano a pau loa, mai ka nui a ka liilii

e hooia no na makamaka ke hele kino mai

e kuai ma ko'u halekuai

ALANUI PAPU

NA WATI

 

la no na enemi no lakou ka heluna nui hewahewa mawaena o ewalu a me umi tausani maluna o hookahi tausani a oi wale no koa Pelekane. Ua holo mai na enemi me ka puahi nui e hoao ana e wawahi i na laina koa o na Pelekane aka ua hoouna mao ole aku la lakou i na elele a ka make maluna o na enemi me he pakaua la, a na ia mea i hoauhee aku ia lakou me ka haalele pu ana iho i na heana he nui ma ke kahua kuua, a he heluna nui loa o ka poe i hoehaia. Ma ka aoao o na Pelekane, aole he nui o na poino.

            Ma keia mau kaua nui i hooiliia e na koa Pelekane uuku loa imua o ka heluna nui hewahewa o na koa o ka enemi, aole loa hookahi o kela a me keia koa i haalele i kona kulana iho, oiai na elele make a ka enemi e hinio ana mao a maanei, aka, ua kupaa lakou ma ia kulana a hiki i ko lakou haule a make ana he poe koa oiaio no ke kahua kaua, a he koko i laahia no ka uwahi o ka pauda.

            Ua hoea aku la keia lono  no ka lanakila hanohano ana o na keiki Pelekane maluna o ka poe kipi ma ke kulanakauhale o Ladana, a pahola awiwi ae la iwaena o ka lahui, noalila ua hauoli ae la na mea a pau mai o a o me ke kaena pu ana iho.

            Ma na loon hope mai nei, ua hoikeia aia o kenela Stuata ke waele la i na enemi me he nahelehele la, a ua hamama ka puka no ke komo ana aku iloko o Katuma. Aia malalo on a he lehulehu wale o na ala kaa ahi kahi e loaa ai i na enemi he mau lako ai a kokua no lakou, a he hoohaiki ana ia i ka pono ma ka aoao o na enemi. Ma na hakoko ana o keia Kenela me na enemi, ua loaa iaia he mau palapu.

            Aia ma Tonakuina he pualikoa Farani i makaukau e lele kaua aku maluna o na pualikoa pake e hookahua la malaila, a ke haawiia la na kauoha ma o a maanei kahi o na koa i noho ai no ka nee ana imua. Aia no hoi malaila he 80,000 koa pake i makaukau e hui pu mai me na Farani ma ke kahua kaua a nawai auanei la ka lanakila.

            Ua lele kaua aku na Farani i na pualikoa o na pake ma Kelung, aka, ua hoauheeia mai lakou e na pake iloko o na hakoko ikaika ana o na aoao a elua. Ua make ma ka aoao o na Farani he 70 a oi koa. Ua emi hope mai lakou ma ko lakou kulana mau, a ke hoao hou la lakou e lele kaua aku ma kekahi mau wahi e ae.

            He lono mai Alekanedaria mai e hoike ana ai o Kenerala Gordon ma kahi haiki loa ma Katuma, a ke noho la kona puali iloko o ke kuapilikii, oiai he wahi lako ai uuku ko lakou e lawa ai no kekahi mau pule pokole, a aia no hoi na koa o na enemii ke hoohahani la i on a la. Aole i ike ia kona hopena ke loaa ole aku na kokua. Aka, ma kona ano he Kenela wiwo ole, ke paa mau la no oia ia wahi me ka haalele ole iho, oiai oia kekahi kulana ikaika loa o na enemi.

            He lono ka i hoikeia mai, ua  ano ulu ae ka haunaele ma ka aha mele o Kalihi i ka po Poaha nei no ka on a.

 

HOOLAHA HUI KALEPA

            Ke hoikeia aku nei ma keia, ua hoohui ae nei ma keia la o SAMUEL J LEVEY a me WILLIAM H ALDRICH o Honolulu, ma ke ano kalepa, no ka lawelawe a kuai i na mea ai o kela a me keia ano ma Honolulu. malalo o ka inoa hui S J LEVERY & CO

(Kakauinoaia)

WH ALDRICH

 

OLELO HOOLAHA

            E nee ana o Kauka J Brodie (Beorde) i keia la 14 o Feberuari, mai kona wahi mua aku ma alanui Papu, a i ka pa iho nei o Henere Mar, ma Waikiki iho o ka pa o Kauka Makipine, oia ka helu St Alanui Beritania.

NA HORA HANA

Mai ka hora 8 a i ka 10 a.m

hora 1:30 i ka 3:30 pm

hora 7 i ka 8 P M

LA PULA

HORA 9 a i ka 10 AM

 

WAIWAI

Ke kauohaia aku nei ka poe a pau he pono hookahekahe wai ko lakou, mai keia la aku, o ka manawa hookahkaha wale no i aeia oia na hora mai ka 6 a ka 8 am, a mai ka hora 4 am ka 6 PMl; aole ma na manawa e ae.

Ma ke Kauoha

CHAS B WILSON,

Luna Wai

Honolulu, Ian 30,1885.

 

 

NA HOOLAHA KUMAU

KAKELA & KUKE.

 

E laa na pahiolo, koi hole,

e hamale, koi nui a me liilii, kila,

wili puaa, rula, apuapu, kai o na ano a pau,

kala kaa , hao hoopaa puka

 

pohaku hoana kepa, lei ilio, kaula hao ilio, pahi, upa, pahi umiumi, kalapu,

kope hulu, pulupulu, oepa kalakala, lina hao, ami, keehi, a me ke

 

-KAULA OPU-

 

Palau o na ano a pau,

Oo, ho, koala, pe, kipikua, hao kope, au ho a pela aku, kua bipi,lei bipi, kaula hao bipi, uwea pa, uwea keleawe, hao pili.

 

PA-PALAI MAKAU ME KE AHO

 

 

Ili wai, papa holoi, kopa ala, kaula kuaina, hu'akai, ehi wawae, hulu pena, a pela aku.

Pena wali, kini nui a me liilii o na ano a pau, me ka pepa kuhikuhi, pena keokeo, aila pena, aila hoomaloo, vaniki kaa, a me vaniki moe;

 

 

PENA HOOMALOO

-a me aniani hale-

 

AILA MAHU, AILA MIKINI, AILA HAMO ILI, AILA KAA, INIKA KAMAA.

 

PAUDA, KUKAEPELE, KIANA PAUDA, UIKI IPUKUKUI O NA ANO HE NUI A LEHULEHU.

 

LOLE MAKEPONO

 

E laa na

 

AHINAHINA, KALAKOA. KEOKEO, LEPONALO, HULUMANU, UWE-WAHINE, KUI HUMUHUMU, A ME KA LOPI.

 

Ke Kuike e loaa no la ma kahi o

Kakela & Kuke!

 

NA MEA PIULA

 

Mikini Humuhumu

 

Mekini a WHEELER a me WILSON

 

MIKINI A WILCOX ME GIBBS

 

NA MAKINI A

-REMINGTON-

 

He nui loa na mea hao me na ukana e ae o na ano a pau, aole hiki ke hai pau ia aku, hewa i ka wai na maka ke ike.

 

Laau Lapaau Kaulana Loa

A DR JAYNE.

LAAU HOOMAEMAE KOKO LAAU HOOPAU NAIO, LAAU KUNU, PENIKILA, HUAALE PAAKAI, LAAU HOOPAAHI. A

 

Me na Laau Hame a Pela 'ku.

 

Kakela me Kuke.

 

J T WATERHOUSE

(Waiakahani.)

 

HALEKUAI KUKAA NUI ME LIILI.

 

Ua piha pono me na waiwai makamae hewa ai na maka i ka nui o ka lehua.

 

Heaha no la hoi ia

 

MALAILA

 

Na Apa Kilika o na ano a pau,

Pahoehoe o na ano a pau,

Alapia o na ano a pau,

Huluhipa o na ano a pau,

Na Huluhulu holoku,

Na Keokeo Paina,

Lilina hau puu.

 

Wetoria.

Leponalo,

Lainakini,

Ahina pelekane,

Na Kihei o na ano a pau,

Na Koloka o na wahine,

Na Kihai Huluhulu,

Na Kalakoa o na ano a pau,

Na Kihei uhi moe,

Na Koloka o na wahine,

Na uhi Kilika,

Na uhi Alapia,

Na Hainaka nunui a liilii

 

Eia Hou.

 

HE HELUNA NUI ONA PAA LOLE O NA KANE A ME NA KAMALII.

Na Apa paina maikai loa,

Polu manoanoa a lahilahi.

Huluhulu manoanoa a lahihahi,

Na Apa huluhulu a pahee,

Na paa lole huluhulu, kane, me kamalii,

Na Pililakeke loloa a pokopoko,

Na Palule kaula o na ano a pau,

Na Palule keokeo,

Na Palule kalaloa,

Na Paleili.

 

Na Papale wahine i kinohinohiia me na pua me na hulu nani, a he heluna nui o na kane a me na kamalii o na ano a pau

 

HE HELUNA NUI O NA KAMAA

Na Kamaa buti,

Na Kamaa pihi,

Na Kamaa huka,

Na Kamaa laholio,

Na Kamaa weleweka.

 

HE HELUNA NUI O NA NONO LIO MAIKA

 

Na Noho Italia,

Noho pulu mamua a mahope o kela a me keia ano

 

NA AILA O KELA A ME KEIA ANO.

 

Na Aila honua helu i he aiai me he wai.

Aile pena, aila hoomaloo, aila Oliva,

Aila inu, Aila lauoho.

Waiala maikai.

 

NA PENA WAIHOOLUU LIKE OLE.

Keokeo,

Eleele,

Polu,

Melemele,

 

&c &c &c &c.

 

Ina iho Ina Iho.

 

Na ipuhao, na ipu ti,

Na koi nui a liilii,

Na pahi nui a liilii,

Na pahi olo, pakani

Na pahi olo palua

 

Na lahu nui a liilii,

Pakeke nui a liilii,I

Na lako kamana,

Na lako amala,

Na kamaa lio,

Na moe hao,

Na pela uwea.

 

NA LAKO HAO, MA KA AINA A ME KA WAI

 

Na lako pa,

Pa nui a lilii,

Na bola, Na kiaha aniani,

Na aniani kilohi,

N ipukukui o na ano a pau.

 

HE HELUNA NA MEA AI.

Palena poepoe,

Pelan poepoe pala

Palena huinaha,

Palaoa o na ano a pau?

Na kamano maikai loa ma ka pahu,

Na kamano iini,

Paakai o Livapulu,

Paakai inu,

Paakai hu,

manu Kaleponi,

Palani ai a ka lio.

 

helupanui o keia mau waiwai aiwaiwa ko'u mau halekuai aole i pau i ka huaiia aku na oukou no e hele mai a kilohi no oukou. Ua waeia keia mau waiwai me ka maiau, ma Pelekane, Farani, a me Amerika, no ka pono a me ka pomaikai o na kanaka Hawaii, me na kauoha mai na mokupuni hookoia a e ka eleu loa.

J T WATER HOUSE

[end]