Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 7, 14 February 1885 — KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki, Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia, Ka Naita nana i kuekaa na lua huna o na Powa. [ARTICLE]

KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki, Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia, Ka Naita nana i kuekaa na lua huna o na Powa.

IMUA o oukou e na tausani hoa heluhelu o keia nanea, raa ka helu o kela pule i hala iho nei, ua ike kakou, ua komo aku ke anu hui maeele o ka weli ma na kihi a pau o ke kulanakauhale alii o ka Ui Pua Rose, oiai hoi na keiki l'alani e hookuu pau loa ana i ka lakou inau mea make me ko lakou ikaika a pau, aka nae, aia no he mau wahi kokua kakaikahi nana e hoopakele ae i ua Ui la a me kona kulanakauhale alii,

a me kona mau tausani makaainana; nolaila, e hoopau kakou ina kualehelehe ana no lakou, a e huli ae hoi kakou no ko lakou mau hoopakele nana i luku aku i na enemi, a no ka kakou koa hoi, e maeele auanei paha ko oukou mau puuwai e na hoa hooipo o keia nanea, a e holo auauei paha ka li-a i na oei>eiao, ke hooinaikeike mua aku ka inea kakau, i ka holo niahuka ana o ke keiki alii Puliana imua o ke koa opio, a me kona paa j>io ana iloko o na lima wikani o Kahanuopameki, a me ke alii powa o na kuahiwi o Palani, ua lilo laua he mau manu punua iloko o ka lima o ke koa opio nona ka inoa i kau ia ka weli e na aupuni a pau o ka honua.

Oiai ke koa opio e hoomau ana i ka nana ana i kona mau naita t ua ike aku la ia i ka holopono o kana mau hoonohonoho ana a ua ike pu aku la no hoi oia ika makaukau piha o kona mau naita oiai lakou iloko o ka enaena o na mea kaua aka enemi; nolaila, hoohuli koke ae la oia i kona mau lena ike a kaulona i>ono aku la ma kahi e paapu ana na enemi me ka haawi ana i ka lakou mau mea make maluna o na makaainana o ka Ui Vua Rose, auwe ! he mea e ka ehaeha o ka naau ke ike aku i ko lakou mau koko e kahe awai ana maluna o ka ili honua. Pii ae la ke aloha iloko oka puuwai o ke koa opio no na makaainana o kana aloha, aka ua oi aku nae ka pii mahuahua ana o ka inaina wela Uoko o kona puuwai, a iloko o ia manawa ua hoohuli k6ke ae la ua o|ho nei 1 kona lio a holo aku la |me ka puahi nui, a emoole, komo aku la ia itoko o na enemi, e luku ana hoi me ka mainoino nui; ke holo nei ke koa opio iwaenakonu o na keiki Palani me ke kilakiU aui, oiai oia ehaawi pau ana i ka ikaika o kona mau io uala, a no ka manawa pokole loa keia ulupa ana a ua opio nei i na enemi, ua auhee aku la lakou maike alo aku o ka opio. Ike aku la ua opio nei ua auhee aku kona mau enemi, noiaila, alawa hou ae la oia i kona mau ukali, a ike aku la ia ina enemi e auhee ana imua o lakou, e holo ana hoi i pakeie i ka make we|tweii uiai ni kaeae a aku o na mauna hui.

No keia mea, ua pau ae !a Kahanuo{aineki hoomaoiopo ana * kona mau ukali, e kaua no lakou ei*ke me ka ikaika i iooa ia iakou, a ili ou no hoi e imi iko bkou wahi e j*3Kele ai, aka, he mea hiki n« paha i ka nea heinheiu ke koho iho, aoie no mea nana e hoohoka keia mau najt?<*aa ka oi ona mea kaua. Noiaila, iKx'hdffie

ta u& opio nei i kona Ho a hahai aku !a mahope o na enemi e auhee la rne ka puahi nul He manawa pokole io* keia holo ana o ka opio, ua hoea aku la ia ma kekahi kiekiena, aia hoi, ik? aku la ia i kekahi heluna nui o na enemi e hoouka ana i ke kaua me kekahi o kona mau ukali, nolaila, ua kuu pau aku la ia i ka holo o kona iio, a he haluln ana 0 kona mau kapuai, ua komo poo aku la ia iloko o ka enaena © na ihe a ka enemi, a hoomaka aku la ia Huku ia lakou me ka mainoino nui, a aole hoi he hookahi o lakou i pakele tku 1 ka umii ana a kona mau lima. Xo ia mea, ua hoopuiwa koke ia ka haku Makuisa i ka pau loa ana o na enfcmi 1 ka niake iloko o ka manawa |>okole loa, oiai he hoookahi wale iho tio ia e kaua nei me na enemi ma keia awawa, aka, alaalawa ae ia kona mau maka ma o a maanei, a ike aku la i kona haku aiii opio, a hele aku la ia a haawi aku la i na hoomaikai ana imua ona, a ia wa no laua i hoohuli like ae ai i ko iaua mau lio a holo aku la ilalo o ke awawa. Ano, e na hoa hooipo o keia nanea,*he mea hoohauoli i ko oukou mau puuwai ka ike ana iho i ka hopu pio ia ana o Puliana, a me kona alii powa.

Oiai laua nei i hiki aku ai ilalo oke awawa, kahi hoi a ke keiki alii Puliani a me kona mau tausani naita e luku ana | i na kamaaina o ia wahi me ka mene- j mene ole, ua hoomaka koke aku~la*ia eu nei a me ka haku Makuisa - i* w m h&laōle'i* ka !aua mau hauna pahi, a e haawfmau maf ana hoi na enemi 1 na mea make maluna o laua nei, aka, heaha la ii mau mea make imua oua mau eueu nei. E ho!o ana hoi laua iloko o ka enemi me ka haawi ana i ka make weliweli maluna o lakou a pau, e hookahe ana hoi i ke koko o ka poe haakei ika ili oka honua me ka mainoino nui, a no ka hapalua hora keia kaua ana, ua pau loa ika make a pakele aku hookahi. Amao ka pakele ana aku o keia naita, ua holo aku la a hai aku la i kona haku alii Puliana, a pane aku la ia : E kuu haku Puliana, ano ka wa pono no kakou e holo ai kakou i pakele, oiai o ko kukou mau tausani naita, ua pau loa lakou i ka make, ano ka wa e holo ai, oiai ua kokoke mai na enemi ! Me ka puuwai.o ka haakei, ua hoouna aku la ia i kona mau ukali ponoi, a ua kaena pu iho la k no hoi ua Puliana nei, "na kona mau ukali ponoi auanei e hopu pio i ke koa | opio o na mauna hui, a na kona mau | lima ponoi hoi e kau i ka make malujna ona;" wahi ana i pane ae ai me ka I hilinai maluna o kona mau ukali He

mea oiaio no paha kana mea i upu at ina hoi he u-a loa hoi ke koa opio; aole hoi i moeuhane mua ua Puliana nei oia ke paa ana i na umii a na lima hao o Kahanuopaineki, a o kona kino hoi ke kau ana ilunia o ka amana li kanaka o Arabia; a nolaila, ke kokoke mai nei ka wa a me ka hora e hookoia ai ka ke alii opio mea e kau nui nei, a e hooma ka hoi kakou e nee aku imua, a e hoonanea ia auanei kakou e na kuhinia walohia o keia nanea kaili puuwal

I ka wa i hiki aku ai ka makamua o na ukali o ke keiki alii Puliana i kihi a ke koa opio a me ka haku Makuisa e ku ana i ke kahua hakaka, ua haawi ae la ko lakou alakai i ke kauoha t kona mau hoa naiia e lele like aku lakou maluna o ua opio nei a me kona kokoolua, a e hopu pio aku hoi u laua e like me ka olelo kauoha a ko Ukou alii, he nakeke ana no na mea kaua ka mea i loheia, halawai ae la ka lakou niau pahikaua > ike ta aku b na hunahuna a)ii e helelei iho ana i ka honua; no ka manawa pokole loa keia hooili kaua ana, aia hoi na keiki Palani he mau kahua lepo no na keiki o na mauna hui e hehi ai a e holo al Iloko o keia kaua i hooukaia, aoie he hookahi o na enemi i pakele aku i ka laua ne» mau makakila, a no keia mea, hoohuli koke ae la ka opio puuwai ahi i kona lio a hok> poldki aku la ma kahi a na enemi e hoolulu ana. 1 konahiki ana aku» ua hoomaka aku b ia e luku i na enemi, a me he uno ana na ka maka, aia he mau heana o na kino o na eaemi e «ai* ho ana he luahi na ka make laainoino

Ua hoomau aku ia no ua opio nei i ka hoio ana ma ia kulana a i kona hiki ana 3tu ma kekahi aoao, ua ike koke aku la la i ka hae alii o i'ulh ana, me kekaht heiuna nui o kona mau naitu e hoopuni ana i kona maiuhia. Pu-ki mai la ke koa opio i ke kaulawaha o kona Iw, a huii aku la ia e nana i l£n.i ukall,"ala, liauoii loa iho ia ia i ka ike ana aku i kona mau ukaii <? uhai mai ana ma kona iueheu. No ia mea, hoohuii hou ae ia ia i kona iio a holo aku la me he makani puahiohio ia, he manawa ole, ua komo pono aku ia ua koa opio nei iloko ona enemi, a hoopue iu aku ia ia lakou; ua holo aku ia keia ma kel| a me keia aoao o na enemi me ka iuku ana me ka mainoino nui; a i kona huii hou ana mai, ike aku ia ia aohe ka hae aiii o Puliana, noiaiia noonoo iho ia o Kahanuopameki, ua holo mahuka aku oia no ka imi ana i wahi nona e pakele ai, nolaiia ua hoio ioa aku ia ia ma kahi iku ai o kona hae. 1 kona hiki ana nku malaila, he oie ka ike ia aku, i kona kiei ana aku ma kekahi aoao, ike aku la ia i ua keiki alii Puliana nei e kuu pau ana ia i ka holo o kona lio, a e ahai ana ka pupuhi 1 kau-a mea o ka makau i ka make. Ka ha ha ' Ao no i ke koa, ao pu no i ka holo.

la manawa, ua hoomaka aku ia la e uhai maho\)e o ua Piana nei, a he imo ana na ka maka, pili ana keia mahope, a hoomaka iho la keia e lalau i ua keiki alii Puliana nei me ka manao e kamailio laua me ka oluolu, a e haawi mai noi i kona mihi ana imua o Kahanuopaineki, aka, okalakala e mai la nae ua Puiiana nei, a hoomoe mai la i kana pahikaua maluna oke koa opio, aka nae, mamua o kona hoao ana e hooko i kona īnaina, ua paa e aku la kona pu-ana-i i na lima wikaoi v o> ki, a lewalewa ana ke alelo o ua kalohe la; i oni ae ka hie, he ole ka mea a jxihe|mo aku, |»ela na paahana i hoomanao ae ai i keia mau wahi lalani mele : "Akahi oe a ike pono, I ka hana a nei eueu; Kaulana ma na aupuni. Ka Naita Kahanuopaineki; laia e ka eha lokuloku, Na lima wikani hao siia; Nana i umii paa loa, Lewalewa ko alelo e Puliana. ? '

Oiai ua opio nei e paa hele mai ana i kana nio, ua hoea koke aku la kona mau ukali oia hoi kana aikane aloha a me kona haku Makuisa, a haawi aku la ia i ke pio ma ka lima o kana aikane, a e hoihoi aku hoi a hoopaa aku iloko o ka lialepaahao, a e kauoha aku | hoi i na kiai o ka hale alii e kiai lakou me ka makaala loa i ke pio a hiki i ko na wa e hoi aku ai. Kunou mai la kana aikane me ka hoihoi nui a hifti hoi aku )a ia. Ika haia ana aku o kahi aikane rne kana ukana nui, huli ae la ke alii opio a ike aku la ia i kona makuakane a me na ukali e kaua ana me na enemi, a i ko laua nana aku me he la ua like a like na aoao a elua ma ka ike hookelakela ina na mea kaua. nolaila, i mea e hoopokole ia ai ke kaua ana, ua hoohuli like ae la laua nei i ko laua mau lio a holo aku la me ka awiwi nui no ke kahua kaua. Aole i enio, I halu!u ana laua nei, a hoomaka aku ia 110 hoi e luku i na enemi me ka mainoino nui. Ika wa i ike mai ai ke alii powa o Pilani i ka pau loa i ka make i keia naita, ua kau e aku la k& weli o ka makau iloko ona, aka, aole nae oia i holo, ua hilinai iho la no la na kona ikaika iho, nolaila, ua aia mai la oia a me kona mau tausani naila a hoouka me ke koa opio puuwai ahi, ka mea hoi nana e ulupa aku nei kona mau naita.