Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 11, 14 March 1885 — HE MAU LETA MAI NA AINA E MAI. [ARTICLE]

HE MAU LETA MAI NA AINA E MAI.

Tapiteuka, Aug. 12, 1884. Henry Waterhouse, Aloha nui oe, a me ko ka hale a pau. He malihini keia maka peni ia oe, aka, he kupa a he kamaaina ma ka hana a ka Haku. Ke nee mua nei na hana poao, aole emi i hope. Ona haiawai Poakolu, aia no ka nui 0 ka lawelawe ana ma ka lima o na hoahanau, a pela no na halawai Poalima a na wahine. Ua kau iho nei keia lahuikanaka i mau Kanawai no lakou iho, i mea e hoomalu ai ika aina. Aua hana no hoi i mau alanui aupuni e like me Honolulu, ua au mai Moanalua a hiki i Maunalua, pela ka loihi i hanaia ai ke alanul O na Kula Sabati ameoa Kula he ie La, ke mau nei no ka malamaia ana, Ke aloha aku nei o Ema ia oe, & me a'u pu no hoi kekahi

Aioha na Chas. B. Komakalol TAP£TAUSA t ACG. 12, fS$4. Heniy Waterhouse, Aloha nui oe, a me ko ka hale no a pau. Ua loaa mai nei kau palapala ia'u, a me na mea a pau au i hooili mai ai ma ka moku Kaluna. N'a mea liilii o Tapit£uea. Ke holo nei ka hana maanei i keia wa, a ke nee mau nei imua. Na Kanawai o ka aina, ua kauia iho nei, a ke ku nei me ka maikal O ke Kanāwai no ka pepehi kanaka, ina e make ka mea ana i pepehi ai, e make no oia. Alna inu nima, he 10,000 hua niu ka hoopai, ua like me $50.00. Ka eku hoopai no ekolu aihue, he 8,000 hua niu, a he nui wale aku, ua hooko

pono ia keia miu kanawai Ua pepe hi iho nei kekahi kanaka i kekahi wahioe a make loa, a ua hookoia ke kaaawai Ua koho ia iho nei he mau luo&m&kaainana i poe Kau Kanawai, a oa lakou i kau keia mau kanawai Maikai ko makou mau al&nui» ua I> ke me alanui Moi a me Nuuanu ka pa lahakha, ao na uwapo koe a mahope aku» Ke wīkiwiki nei au no ka. hele i ke kihi o ka aina i keia la i ke ao no keia hapaha makahiki; a hoi mai au, alaila hoomaka au a me na kanaka e uhau i ka uwapo. Na Kula Sabati, ke mau nei no» na halawai ua mau no, he oia mau no na hana maikai Oia mau no ko makou ola kina Ao le mea hou. Me ke aloha a nui W. B, Kapu.

TAPrrEUE.v, Sept 26, 1884. Aloha oe a me mama, a me na kaikuahine, ka ohana a pau. Ua hiki mai i o makou nei ka moku Kalvn% i ka la o lulai, a roalaila i loaa mai ai na nupepa a me na leta, a mai laila mai no 1 ioheia mai ai ka hiki ole aku oka moku Hoku Ao ma kona alanui moana; a malaila pu no i lokeia mai ai no ka moku Hoku Ao Hou, he mokuahi kiakolu maikai No makou iho. —Maikai no ko makou ola kino. No ka hana a ka haku. —Maikai no. Ke mau nei kona nee ana imua. Oluolu no ka manao i ka ike aku e hele mau ana no īmua na hana aka Haku. Na halawpi Poakolu ame Poalima a na wahine, ke paa mau nei a puni ka aina holookoa o Tapiteuea nei I ka nana aku, 0 ka hana no ia a ka uhane o ke Akua, hoohuli mai i ka poe auwana, haukae, ike ole i ka oiaio oke Akua Kahikolu. Kupaa no na hoahanau ma ka pono, a kokua nai ma na hana pono akui ka oiaio. Ua kokua iho nei na keiki a me na makua no ka moku Hoku Ao Hou, ma na hua niu, a o na dala i loaa ma kuu lima he $40; aole nae i pau ka niu i ke kuaiia i keia wa, Eia no ke waiho nei; ina paha e pau, e loaa ana paha he $80. Aia hiki mai 0 Kaluna, alaila hooili aku au i na dala e waiho nei ma kuu lima.

Na mea uilii o tapiteuea.—Ma ka la 22 o lune, 1884, ua koho na makaamana o ka aina i kekahi poe elemakule, i po'e kau kanawai no ko lakou aina iho, a 1 poe makai. He kanawalu ka nui o ka poe i kohoia. Kanawai 1. Ina e pepehi kekahi i ke kanaka a make, o kona hoopai he make. Kanawai 2. Ina e hele wale kekafu me ka hoopaa ole i kona waena, o kona hoopai 200 hua niu. Kanawai 3. Ina moekolohe kekahi mau mea, o ko laua hoopai, 6,000 hua niu o ke kane, a 3,000 o ka wahine. 4. Aole e palua wahine a ke kane hookahi. Ma keia kanawai ua nui ka pioo a me ka huhu 0 kekahi poe, oka poe palua a pakolu wahine. Ua hookoia no keia kanawai. A he nui aku na kanawai i kauia. Ke hookoia nei na kanawai a pau i hooholoia. Ke alanui o tapiteuea.—Ua hoowololeiia ke alanui, a ua hoopalahalaha ia e like me ke alanui Nuuanu; maikai ke nana aku, a olioli na kanaka i ka hana ana, a me ka hoopaa ana i kekahi mau kowa kai i komo ole ke kai, a he

uwapo ia i keia wa. . Kokoke e paa elua luakini hou i keia wa; ilaila aku nei au a hoi mai nei i keia pule. Ke aloha aku nei o Emaia mama ame kuahine ma. Aloha aku i na makamaka a. pau. Owau no me ke aioh?. W. B. Kapu. BUTARITAiII, Jan. 22, 1885. Aloha oe a me mama ame ka oliana a pau. Ano no i hiki mai r.ei kau wahi leta i kakauia i lulai 15, iS$4, mekekahi puolo hooili, mat ka moku mai ona haole o Jeluij. He hoomanao mau no maua e noho nei ia oukou, a kuka pu no hoi maua no ko kakou noho launa ana malaila. Aole no he pilikia o ko makou noho ana e noho nei, he oluolu no ko makou mau ola kino, ahe maikai no ke ola o keia lahui a me ke oia o ka ohana alii o oneL Na hana oka pono.— Ke mau nei ko makoU mau hana o ka Haku ma ko makou aina nei He ala mai no nae na keakea i na hana pone. 0 na haole kalepa e noho nui mai nei ma ka aina, oia kekahi poe makemake ole ina hana maikai* Makemake lakou i na hana iapuwale, a ke hoohainu malu nei kekahi poe i kanaka i ka rama. Ke hooikaika nei ke alii a me ka poe makemake maluhia e kioai i kela moonihoawa. Ua hopu koke ia a hoopaaia 1 ka hao, a me ka uku da!a e hemo ai No ka inu hookahi ana he $30- A peh no fla hewa e ae na mea keakea i ka holo ana o ka pono iwaena o ka lahuL

Ke uwe aku nei o Mary Kalau ia mama ame kuahine ma. £ hai aku i ko maua aloha ia Poka Gelina a roe ka ohaea. Na ka Haku e hoomalu ia kakou, a ma kona aloha e hoohui hou ia'i kakou, ma ke kino paha ma kela ao paha. Me ke aloha ia oukoo a pau. R. Maka.