Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 12, 21 March 1885 — KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki, Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia, Ka Naita nana i kuekaa na lua huna o na Powa. [ARTICLE]

KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki, Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia, Ka Naita nana i kuekaa na lua huna o na Powa.

IKE ao ana ae, a oiai ua pau ka aina kakahiaka, kauoha ia aku la na naita helu ekahi e akoakoa ae ma ke kahua mokomoko mamua oke kani ana oka hora ewalu. Aole i hiki pono ae i ka manawa, ua piha pu ae la ke kahua kaua i na moho hoohakaka, a e ku ana hoi na hale lole he 55 o na puali naita helu ekahi o kela a me keia aupuni, a he poe hoi keia i kaena ae i ko lakou lanakila maluna o na eueu noho kuahiwi o Arabia ke hoea mai ka hora e hoike ia ai na moho hakaka, a ano hoi ua hiki mai ua la nel Ika makaukau pono ana ona naita a pau ma ko iakou mau hale lole ino, ua kali aku la oka hiki mai ona Moi opio, a aole no hoi i upu iho, ike ia aku la na mau opio nei me ko )aua mau ukaii, a ua kahikoia hoi lakou me na kahiko o ka oihana, a o lakou hoi ka poe i kapaia u na kae'ae'a ona mauna hui, ao na nmauma i lalapaia eke ahi oka wiwo oie. t

I ke komo ana mai o na Moi kane a me na Moi wahme e ukaJi ia ana hoi e na kaua lio he 500, a o ua alii opio nei hoi me kona mau ukali mai no hoi a noho iho la ma ko lakou mau noho i hookaawaleia. I ke kuu ana iho o ka nae, ua ku mai !a ka Moi a wehe mai la i kekahi haiolelo imua o ke anaina nui i hiki mai : "la oukoa e na alii nui o na aupuni a pau, a me ka poe maka hanohano i hiki mai, a me ko ou* kou mau oaita helu ekahi o kela a rae

i keia aupuni, k.i po« hoi e kau nui ne? | e lem na makana makamae m.\i ka uma aku o na alii opiJ, o ki mea e Unakila ana ma ke kahua «iaua, v;a auanei ka mea nuna e papahi ka hanohano o ke kahua jvaio, a iaia no hoi e !i!o ai na makana t hoomakaukauia, ou la 1 lohe oukou. Ia wa i paiakuii ae ai k3 lewa i na ieo huro o ka olioh, a o na naiia hoi, ke hauiani eoai nei lakou nva Uma o ko lakou mau lio. Panai hou mai ia ua Moi nei i kana haioielo i ka i ana mat f E a'u mau keiki wiwo ole, i nui ke aho a papahi i ka hanohano o ke kahua hoohakaka. Oka oukou ha kaka mua, oia ka hakaka me na pahikaua maluna o na lio, a kauohaia aku 5a e hoi keia a me keia puaii i ko la kou mau haie iole iho, no ka hoomakaukau ana no ka hakaka. No ka ha paha hora ka loihi. ua kani wawaio mai la ka pu aka mea puhi pu, ai ke kuu ana iho, ua kauohaia aku la na naita 0 Italia he 19 me ko lakou alakai, a ina e hui pu ia iakou, ua like me 20, a ku mai la i ke kahua mokomoko me ka hanohano nui, a hookikahakaha ae ia ma ke kahua. O keia ro hoi na naita

i kapaia u Na Liona ona ululaau amc na awawa o Italia." Ike kani hou ana mai o ka pu a kuu iho, he hoepuiwa a kau no hoi ka weli i ka ike ana aku o ke anaina makaikai i na eueu o Arabia e puka mai ana mai ko lakou hale lole mai, oiai ua ku-i mua ka lono ma na kihi a pau o ka honua e hookaulana ana iko lakou mau inoa Ike pu ia aku la no hoi ka hulali olinolino mai o na makana hoohiwah'wa o ke kahua kaua a lakou i haaheo ai i na hoouka kaua ana mamua aku. Hele ae la la kou me ke ano lomaloma a hoihoi ole, a ke uwa mai nei ka Moi o Italia a me kona mau makaainana ia lakou nei ma ke ano hoohenehene. E liki ana no 'hoi ua Moi nei i kona mau naita e ku haaheo mai ana i ke kahua; a no ka kakou mau eueu hoi, ua puana ae la hoi ua Moi nei : "Ka i.no he ikaika na naita o keia aupuni, aohe keia o na ano a me na hiohiona e ike ia aku ai he koa ahe wiwo ole, oia hoi ke ano e like la me ko'u mau naita e ku mai la ike kahua. O ! na ko'u mau liona e hookau aku i ka make mainoino maluna o kela mau naita o Arabli nei, a na ko'u mau naita hoi e papahi i na makana mai ko lakou haku mal"

Hele aku la no hoi ua mau hiena nei me ke ano lomaloma aku mai la ma kekahi aoao, aole no hoi i u īho, kani pohapoha mai ia ka leo 0 ka oie daia a ka haku pnuku, a īkeia aku la na naita o na aoao a elua e nookuoi pono iho ana 1 ko lakou kulana maluna o ko la-

kou mau lio. lke pu ia aku la no hoi na lio o ua mau hiena nei, e onioni ana ko lakou mau pepeiao, e kahilihiii ana hoi ko lakou mau huelo, a e hoike mai ana hoi ko lakou mau nanama i ka hoihoi it»e ke kaulona pono ana i na naita o Italia e ku mai ana ma kekahi aoao.

Aole i liuliu, ku mai la ka Moi ona mauna hui a helu mai la, a i ka piha ana o ka hiku, ua hooma*ka ae la oia e 0 i kona kookoo gula, a o ka wa no ia 1 kuupau iho ai ua mau naita nei i ka holo o ko lakou mau lio, emoole, halawai ae la lakoa i kahi hookahl No ka ikaika loa o ka holo ana o na aoao a elua, ua hookui aku la ka lio o kekahi oka kakou mau eueu me ke alakai o ka puaii naiia Italia, oiai ua aiakai nei 1 hoolele pono mai ai i kona lio iwaena

o na eueu, me ka manao e hoomoe mai i kaoa hauna pahi, aka, ua poho wale ia mau kuko ana, no ka mea» ma o keia hookui ana o laua me ka ikaika t ua kuwalawaia aku la ua aiakai nei me kona lio, a haule aku la ke kino o ua alakai nei i ka honua aohe oni, ua mike loa; a o kona lio hoi, raa o keia ku«aiawala ana, ua loaa aku la he elua mau naita o kona puali, a pau pu iho la iakou i ka waiho t ka ili honua aohe hanu, aohe pana, ua haakk mai la ka uhane i ke kina Ua pau lakou t ka make me ka pahikaua ole, a he mea hookahaha loa hoi keia i ke anaina makaikai, i ko lakou ike hou ana aku he poe naiia Arabia wale no ke hookahakaha ae ana ma ke kahua hakakjL No keia lanakih hanohano i loaa i ka kakou mau eueu, oiai hoi na naita o Ilalia e waiho ana i ka honua he luahi na ka aiake, ua puia ae la ka kwa i na leo huro o ka hauoli raai waena mai o ka poe makaikai, a e panaī pu mai ana no hoi me na hoohiiwhilu. A iloko o keia manawa i hookaawaleia aku ai tta oaita o Ital«a, i kauhna mamua he mau Ikkwl A no keia make weliweli i hoo kau ia maluna o lakou, ua komo aku la

:u nun.\o mihi iloko o ka Mot no kani ;r,.\a oleio ha.mui i kona m,\u n 11u, a me na olelo awihi.A hoi o ka hoino i r.a eu o na nuuna hui. Ao!e no i liu iho, kani hou niai '<a o!e akn haku puuku» euioole no noi, i'uka niai b na naiu o Per\isāa, he v>oe no hoi i paulehia nu na niea kaua, a aia hot iakou nalalo o ke alakai ana aka Naiu oke Kea Ulauh, ka mea i kaillana a puni o Perusia. I ka makaukau" pono ana o ua mau moho la, ua kani mai la ka pu a ka haku puuku, a ia wa no i kuu pau iho ai ua mau mo ho nei i ka holo o ko lakou mau lio, a oiai hoi kela a iwe keia aoao e hoopo | lolei ana ika lakou mau maka wini oi |o ka lakou mau pahikaua ma ka puuI wai o kona enemi iho> ia vra i hoelele ; pono aku ai ka haku Makuisa i kona ho iwaena o na enemi, a pulumi aku i la i kona mau enemi, a he mau minute Ipokole loa keia hoouka ana o U kau.>, I tke hou ia aku la no na hiena o na ma- | una hui e kikakaha mai ana ma ke kahua me ka hanohano nui. No keia lanakila hanohano i kaa mai ma ka aoao oka kakou mau eueu no ka lua 0 ka manawa, ua hulo mai la ke anaina me ka hauoli; aka he mea nana e hoouilani i ka manao 0 ka Tiga Liscbona, ke kanaka i kaulana a puni o Po£ugala, a

i kona wa e lohe ai i ka lilo o ka Una« kila i ka kakou mau eueu, e lohm no ka u-i o kona mau niho no ka piha i ka inaina, a o kona makemake nui o ka hea koke ia mai o kona puali. Ike kuu ana iho o keia mau leo hauwalaau, ua kani mai la ka ole, a o ka wa no hoi ia i oiti mai ai ua Tiga Lisebona nei me kona mahele, a i ke ku ana mai ma ke kahua hakaka, oniu ae la ia i kana pahikaua no eha manawa, a ua loheia ka hu o ka makani no 30 iwilei ka mamao mai kana pahi mai, oiai oia e oniu ana. i Kani mai la ka pu a hoomaka iho la ka paio ana; me ka eleu nui ua Tiga Ltsebona nei i hoolele mai ai i kona iio a uhau mai la i kana pahikaua maluna o ka haku Makuisa, aka mamua e ke k® ana o kona manao, ua jwlamimo aku la ua haku Makuisa nei nie he popoki la, pahemo aku la ia ma kekahi aoao, a oiai hoi ua haku Makuisa la maialo pono ae oua Tiga Lisebona nei pahu aku la oia i kina pahikaua ma ka poaeae akau, aia hoi, hehee iho la ua Lisebona nei mai kona lio iho, a haule aku la ika honua Ia wa hulohulo mai la ke anaina no keia lanakila hou 1 loaa i na eu o na mauna hui, a oiai hoi ke ulupa niai la kela mau naita o ua haku Makuha nei i ke koena aku 0 na naita o Lisebona, a he mi nāwa pokoie loa keia hakaka ana, ua lilo na enemi i mea ole imua oka kakou mau hiena. Pii ae la na e-a hohono o ke koko 0 ka poe i pau i ka make, a e lana ana ma ke kahua kaua me he lokowai la.

No keia mau hiohiona o ka weli i hoalii iho maluna o ke kahua mokomoko, oiai hoi na naita o na mauna hui e hookahakaha ae ana ma ke kahua me ka hiehie nui t he mea ia nana e hoohauoli ana i ke anaina, aka ua kau pu iho no hoi na haawe kaumaha niaiuna o ke anaina, iwaena ona hauoii ana no ka poe i hookaheia ko lakou mau koko ; ma ke kahua hoohakaka; a o ka oi aku i nae o ke kaumaha iwaena o keia anai* na nui, o na Moi nona keia inau puali naita, oiai e hooho mai ana lakou hc akua keia mau naiia nana e iuku aku nei i ko lakou mau naita; alea, puana hou mai la iakou me ka leo nui 'O ' e ke alii opio puuwai ahi o na mauna hui o Arabia nei, o ka make ana o ko makoii mau naita ma ka iima o kou mau naita, he make hanohano ia i ka maka o ka pahikaua." N r o ka loaa mau oka lanakila i ka kakou mau naita t ua pii mau ka nune a me ka oamunamu iiilii ana o na puaii aku i koe, a e kali ana no hei o ka hea ia maL Kani mai !a ka o-le aka haku puuku, a emoole no hoi puka mai ia na naita o H'ale, me ka hiehie. Ano, e o'u mau boa hooipo o keia nanea, ma keia kaua ana e ike iho ai kakou i ka loihi o ka manawa t hoouka ia ke kaua mawaena o keia poali naita o Waame na hiena ona mauna hul I ka oilī ana mai o keia puali mai ko takou hale lole mai me ka hanohano nui, huii ae ta ke alakai oia hoi o VV'oh, (ke ano o keia. no ka hanu mahope o kona | mau enemi me he iUo hahai b, a he iua oie no boi o kona ikaika.) Hoio aku nei ua Woli nei kona mau ruuta a ku ana imua o ka Moi a pane aku Ea : £ka Moi, e oluolu oe eae mai ia makou me na laau ihe makou e hakaka ai» a me īa mau mea no boi makou e hoao ai e paio me oa eueu o kou aupuni nei *AaU