Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 15, 11 April 1885 — He moolelo walohia. KULU NA WAIMAKA ILOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO. [ARTICLE]

He moolelo walohia. KULU NA WAIMAKA ILOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO.

Ua laweia ae imua oka Aha Hookolokolo kekahi wahine nona ka inoa o Mrs. I>ella Gardner t no ka hewa ana i hanaU oia hoi kona kipu ana i kana kane mare a me ka iaua bebe ma ko laua home ma ke kulanakauhale o Kikako, a penei na mea i hanaia : He Kauka ka oihana a kana kane e lawelawe ana, a ua noho pu laua iloko o ka beriu maie no ka mioawa loihi, a ua hanau mai na laua he kaikamahine ka mea i hoikeia ae la maluna. Mahope koke iho o ka hanau ana mai o ka !aua bebe ua loaa koke iho la he kuee mawaena o ke kane, a nolaila ua hoouluhua mau aku keia kane i kana wahine me ka oielo a9»a e haalele iaia a me ka laua keiki Aka, aia iloko o keia wahme ka manao oni paa o ke aloha no ka«na ka-

ne ame ka laoa o|mtt rose hou s loaa j roai lto laua inan puhaka mai. Ua hoo- j paka aku k kek kaae imua o kana wra-. hine i na o?do lapuwale lea a aloha | oie me ka hooweiīweli pu aku, a ua ko-1 mo no na manao huhn a Uli iloko o ka | naau o kana wahine ao Veia mau hana, aole nae qo ka hooinau loa» aka t ua koroo pu mai !a iloko o kona naaii huhu ka ikaika oke aloha» a hooauhee aku la i na manao awahua o ka inaina Qoko ona; ua ninau pinepine aku oia i kana kane e hoike mai i kumu o kona manao ana e hana pela, a aole nae he wahi mea a hoomakili ia mai, aole uo hoi he mau huaolelo e hoike mai ana e heīe ana no oia a hoi hou aku, aka, o ka hoouluhua mau wale iho la no i kana wahine i na wa a pau.

No keia mau hana a kana kane t ua ano uiupuni loa mai la oia no ke aloha iaia a me ka laua keikL U a ano olalau kona noonoo i kekahi manawa, a e ike mau ia ana Oia maloko o ko laua rumi moe e hii mau ana ike keiki ma kona alo me ke kulu mau ana o kona mau waimaka, a he kaumaha hoi kona ina manawa a pau. Ua ike no ke kane i keia mau hiohiona o kana wahine, aole nae oia i hoomalielie aku. Nolaiia, heie aku nei keia kane e hooY* ; ponopono i kona mau pono no ka hele ana ma ia po, a ua maopopo no nae i keia wahine na hana a ua kane la. Hele aku nei ka wahine a pane aku la iaia me ka uwe ana : £ kuu kane, heaha la keia mau hana au ? E hele ana oe ihea i keia po ? E hele ana anei oe |a hoi hou mai ? "E hele ana au," na huaolelo i paneia aku e kana kane. Makaukau ae la na mea a pau oiai hoi ka wahine e ku ana a e nana ana maluna 0 kana kane me ke aloha, a e haule makawalu ana hoi kona mau waimaka eloelo. Oiai ka hana mao ole ake aloha kane oiaio hoonipo ana maluna o ka wahine, lele aku ia oia a honi aku la 1 ke kane me ke kulu o na waimaka, a pane aku la me ka haalo'ulo'u : "E oluolu anei oe e kali ikj iho a ike ia 1 bebe ? Ua ae koke aku la kana kane, a holo aku la oia a lawe mai la 1 ka bemai kona wahi moe mai oiai oia e hiamoe ana. Honi īho la ua kane U i ka laua keiki a huli aku e hele. Hoihoi koke aku la ka wahine ika bebe ma kona moe, a oia hoi ka wa i hooi loa ia aku ai na manao uluku o ke aloha no kana kane; haalele iho Ia oia i ka bebe a e hoonaku ana hoi ma o a maanei o ka rumi. /Komo ae Ia oia ma ! kekahi keena okoa, a ma ua rumi la I hoi i loaa aku ai iiia kekahi pu pana- | pana a puka koke ;\ku la oia iwaho. A oiai kana kane aloha ole e hoomaka ■aku-ana ekoke aku la ka pu no elua manawa, a haule aku la ua kane nei 1 lalo he kino make. Hoi hou aku nei keia wahine a ma ka moe e waiho ana o kana bebe a ki aku la a make, a mahope iho hoohuli pono ae la oia i ka waha o ka pu ma kona lae a kani ae la, a ma o kekahi ulia ua pahia ae la ka poka ma kona papalina a haule aku la ka pu mai kona lima aku. Hopu iho la oia i kana bebe e waiho make ana a holo aku la no kekahi mau hale e ku koke mai ana ma kona home a waiho aku Ia na lakou e malama, a hali loa ia aku la oia no ka halemai me na alina o ka manaonao a ka poka ma kona papalina, a iloko o ka lawelawe pono ana a ke kauka ua loaa iaia ka oluolu kupono. Ua make nae kana bebe me kana kane pu mamuli o na haawina ano e i loaa laia.

Mahope īho o kona pohala ana mai na hoomailo ana a ka eha ma kona papalina, ua laweia ae oia imua o ka aha hookolokolo e noonoo pano i ke kumu 0 kona ki-pu ana a make kana kane j mare ame ka laua kaikamahine. laia | maloko o ka rumi hookolokolo, ua lulumi mai la kona mau makamaka, a me na hoaloha pu e hoomama ana i kona mau manao kaumaha, oiai oia e paiauma ana no kana kane a me ka laua bebe, a oiai hoi ua ao kanaka mai la oia i keia wa, a ua ulu mai la na hoomanao ana iloko ona no ka mea i hanaia ma kela po, a aole hoi i haalele mai ia ano kaumaha i kona mau nanama. Ua hoohanini mau ia na waimaka o keia wahine, a nana no hoi e uvre,,ua hui pu mai la ke anaina holookoa ma ia haawina hookahl Ua weheia mai la ke anāina hookolokolo, a heluheluia mai la ka moolelo o na hana me ka ilihia anoano, a mahope iho o ka pau ana, ua hiki ole 1 na loio o na aoao a elua ke haawi i hookahi ninau i keia wahine no kekahi mau minute, oiai laua e ku ana me na waimaka e kahe a wai ana mai ko laua mau maka mai mamuli o ko laua lohe ana i keia moolelo walonia. No kekahi manawa, ua pane aku la ka loio o ka aoao pale īmua oka aha, "aole i hana keia wahine ma kona manao maikai, aka, ua uluhiaia kona noonoo i ke aloha a ano olalau a hana aku la i ka mea a kona noonoo maikai i makemake ole al Me keia mau hoakaka wak no aka loio pale, ua komo koke aku na Jure ma ke keena a emoole pnka mai Ia ka olelo hooholo e hookuu ioa ana i keia wahine Huli ae la ka lunakanawai imua ona Jure a pane aku la : "E x» keonimana, ua kuikahi pu ko'u manao rae ko oukou, e hookuu ia keia wahine mai na umli ana a ke kanawai; oiai o ka hana i lawelaweia e ia, aole me ka noonoo kanaka."

He mana*a hou keia no na maka-| maka e !u!urns mai ai me na waimaka i j ka wahine i heokuuia, oiai oia e uwe j ana ma ka umauma o koeia mama ale-1 ha, ahe mea hiki ke olelo ae ua naha * kona puuwai i ke aloha.