Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 15, 11 April 1885 — PAKELE KE OLA MAI POINO! NA OLA UHANE EHIKU MALUNA O KA WAAPAPEA Hoao e huli hoi no Kou, aka, ua hakoko pu me na ale o ka moana ma ke ala. [ARTICLE]

PAKELE KE OLA MAI POINO!

NA OLA UHANE EHIKU MALUNA O KA WAAPAPEA Hoao e huli hoi no Kou, aka, ua hakoko pu me na ale o ka moana ma ke ala.

Pau na manaolana no ka hehi hou i ka aina, a hoao e pakele ma ka palau ana i ka aina me ka ihu o ka waapa. A pae i Kapua ka waapa panana ole. Oiai na hora kakahiaka oka la 5 o keia mahma e nee awiwi ae ana no ka hora 12 awakea, ua hemo mai la ka laina i hoopaaia ai ko makou wahi waapa mai ka uwapo mai o ka makeke o Ulakoheo a niau palanehe aku la maluna 0 ka ilikai halai mālie o ke awa o Kou, oiai kona īhu e kia pololeiia ana no ka nuku o Mamala, a i hele hoi kona mau pea a poho pono i ka makani kolonahe e pa mai ana ma ke kukulu akau, a ano aui iki ae la"ma kekGkuiu"hikina, ano na minute pokole wale no keia holo ana, eku ana ka ihu o ua wahi halelana nei i na ale hulilua mawaho ae o Kalia. Ua hoohalaia he manawa loihi maluna o na ale, oiai ua wahi halelana la e oioio ana maluna o na ohuku ale, a oiai no hoi na minute helu e hookokoke ae ana i ka hora 12, aia hou makou e kikahakaha mai ana mawaena o na boe no ke awa. He kakahiaka maikai keia a e pa ana ka makani me ke aheahe maikai, a ua ike pu ia aku la kekahi mau moku liilii e kakelekeie ana maluna o ka ili hualala o ka moana ma ua kakahiaka la. He elima mau ola uhane maluna o keia waapa, he eha 0 lakou he mau kanaka opio, a hookahi o lakou i oi aku na makahiki, aka ua hiki i ka mea kakau ke oielo ae, he kanaka ui opio ia, a iaia ka uli o ka hoe.

I na minute hope loa e kiei ae ana i j ka hora 12, aia hou keia wahi waapa j ke kauaheahe la no waho a e holo ana! hoi me ka pakika launa ole, a me he pupuu ana a hoolei loa, pela oia 1 hele aku ai ma ia wahi me ka puahi nui a pii ana kona uwele-bao i ka makani e honi aku i ka paoa aaia o na oho lipoa o Kalehuawehe, a aole no i hoomau ia aku ma ia kulana, oiai ua lawa aku la na hanu ana ia mau ea huihui, a pa-e no ka leo o ke kapena e lele-pauki, o ka niniu poahi ae la no ta o kona hope a hooiho hou mai la no ke awa. I keia wa a na pea o ua wahi halelana nei e pahaha hele mai ana a e palau ana hoi kona ihu i na auiui ale me he pahi la, o ka wa no ia i ikeia mai ai ke kauwahi waapa uuka me kona pea nui peleleu e waiho kapakahi ana mawaho ae o ke awa o Kalihi, a oia no hoi ka wa i kaalo ae ai makou mawaho ae o ka boe maihole, a no ke kolonahe loa o ka makani, ua hooihoiho loa aku ia makou malalo ma ke alahele o kela waapa. He kowa kaawale loa keia mawaena o makou a me kela waapa mamua, a oiai 0 ko makou waapa ka i kaulana i ka holo me ka lele ma ke kukini, nolaila, ua hehihehi ku wale ia aku la no na ale a kaa-lalo ana makou ma ka aoao o kela waapa e hookomo ana i ke awa o Puuloa a o makou no ka pulelo mua ana aku noho ana iloka O keia kahi 1 moeuhaae mua ole ia « hele, oiai no ke awa wale iho no na manao arut Ia makou i hoohuli hou ai iwaho no ka hoi ioa mai 1 ke taona. ua kaalo hou ae la makou ma ka aoao o kahi waapa iki a aioau aku ia ko makou hookele i ko lakou wahi e hele ana, haiia mai la iloko o Kalauao a me ke kono pu ana mai e hele pu me lakou. Ui ae nei ka hookele waa i ka nui, a o ka wa no ia i aee mai ai kekahi m fec kokua, &Jafa

I mai hoi kahi ōq ka honh&le 100, kumm $ kaki ao ka hooial«s ani ka iuoa oke paEau no ke kakau poepoe, o ka b<x>hsli ae la no īa no Rakuaix M* ia «ahi i bek like «ku ai txa pa ma ke kolo ana o kahi t k.ihi, i hiki ma Kalauao ma ka hoea 3 paha o ka aeina ia. Mahope o toa hooponopono aaa i oa waapa ua lele akn la oo kaehaie, a ua eieu pu mai k xta kamaaina m> ka hoomakaukau ana t na mea ai, a poina nui iho la. Mabope oka hoomaha iki ana, ua hookle koke mai U no ke kapena no ka hoi» hooholo loa ia ae la, ao ka liuliu iho la no ia; kau aku la ma na waapa, hekau ae la na pohako, hiu na pea, a o ka hei mai la no ia. Okawa a na waapa ehia i haalele ai ia Kalauao, mahope iho o ka pau ana o ka hora 4 ahiahi; ua kan pu mai la me makou hookahi kanaka makua o kahi waa iki a he keiki opio nona paha na makahiki eono. Ia makou nae e hoomakaukau ana no ka hoi mai t ua ka-ua mai la na kamaaina e noho, oiai ua ike e mai la no paha iakou i ka ino o waho ke hele la o loko a kuakea, aka, ua aa mai la no na hookele waa e hoi, a oia no keia HULI HOI ANA KO HONOLULU. Puka mawaho o ke awa o Puuloa o ka hora elima paha ia oke ahiahi, ma īa wahi i kaawale ae ai na waapa, holo pih aina mai la kahi waapa iki, a o makou hoi hoopiipii ae la no waho T me ka manao o ka hookele, a kiekie iluna hoohuli no komo i ke awa.

Pau mai la ko makou ike ana i kahi waa iki a pela no hoi lakou ia makou. Ua pa ikaika roai la ka makani mamua pono a e pii ana na ale ahiu o ka moana me ka weliweii, aia mamua ke pailata kahi i hoomalimali ai e akahele mai hoi o lepe ae ka ihu, a he oie loa ka laka mai, oi noke aku a o ka wa oi loa ae la ia oka piena. Ke hoomaka nei ka po e uhi mai, a aia makou ka hoopii mai nei no ka aina me ke apuepue, a oiai ua alako loa ia aku la makou ilalo e ke au me ka nou pu ae o ka makani. He wa keia no ua wahi halelana la e kupaka ana, e hooleilei ia ana me he pauku la, e komo poo a pulelo hiu ana iloko o na ale, a mai mua no ke' kai a oili ana mahope, a pulupe iho )a na olulo, koe kahi mea uuku. Noho alii iho la ka po, a pau ae la na manao lana no ka pae maaiahi i ka aina; ua anu ae la ia wa, a e hoomanawanui ana me ka manao o ka holo no keia a hulihia aku ka waapa i ke poi'na nalu a i ole naha paha, alaila, au aku ma ia wahi no ka aina 1 pakele a make paha, no ka mea ke hookokoke aku nei makou i ka aina, a e hooholoia ana ka waapa e pae i uka no ka make me ke ola.

Ilokō o na Kooi'kapKa ana ūa niki mai la ma kahi e haki ana ka nalu, a ia hoao ana e pae ua hiki ole, a me ke aumeume i huli ae ai makou no waho a hooiho aku la no Puuloa, ma paha o kahi keia e make mua ai, a kanu paha na iwi i ka opu o na i-a. Holo aku la ma ia wahi me na manaolana ole no ke ola, hakoko hou aku la me na ale, ke noho nei me ka haukeke, pulu ae la na wahi aahu mailoko a waho, a. kali iho Ia e ike i ka hopena e ili mai ana, aka. hookahi mea i ike o ka Mea Mana Loa. 0 ke awa o Puuloa kahi i manao ia e pae, aka, ua hou wale aku la no īloko o na ale me ka ike ole ia o ke awa. Haule loa aku la makou malaio o Puuloa me ka mau no o ka pa ikaika ana a ka makani, a oiai makou e puhi'a īa'na, ua hoao hou e hoopae, a ma keia pae naaupo ana, aoie loa hookahi ale a nalu hoi i poi maluna o makou a hiki i ka palau ana o ka ihu i ke one, a pale kana aku a palekana mai, no ka pae olulo ana i Kapua ka waa panana ole. O Keahi ka inoa o keia wahi, a he mau hale kakaikahi ke ku ana o na kamaaina; hoea aku la malaila e ninau ana i ke ala no Puuloa, a ua kuhikuhi la mai la. He loa ia wahi o ka hele ana mai a na olulo, oiai kekahi hapa ma ka waapa a ma ka aina kahi. Hiki ma na kauhale noahu paakai o Kimo a kau hou ma ka waapa no keia aoao o Puuloa, a ua pae ola aku la ma ia wahi me ke anu a halawai pu me na kamaaina; malaila kahi i hoaumoe ai ma ia koena po, oiai o ka hora 11 a oi ko makou wa i hiki aku al Ma ke kakahiaka nui o ka la 6 ae, hoi mai la no Honolulu nei, a ia makou i puka ae ai ma ke awa, ikeia mai la kekahi waapa e hooiho ae ana, a eia ka he poe huii ae i na olulo. Pili ma ko makou aoao me ka ai a me na pono aahu no makou. Hoolana na waapa a paina nui iho la, a mahope o ka paina ana, hoe mai la na waapa no Honolulu a.hiki i ka loaa ana ae i kahi mokuahi Kamapuaa (Alert) Paa ka laina ma kona hope no ke awa, a i ka hiki ana mai o na olulo ua piha pu na uwapo i na makaikai, a pili hou ma ka makeke. Aole he o!a i poino ma keia; ulia ana, koe nae ke anu. Ua palekana mai ka opu o ka moana. Ma ka panina o keia wahi huakai ua haawi makou a ke haawi hou net i na hoomaikai i ka Mea Mana l oa no ko na hoopakele ana ta makou a pae hoo i ka aina, a e mau k» aku na hoomaikai ana —me ke Kuhina Kalaiaina na ma> haāo kidkie ma kona holonaua i ka hoouna ana ae i ka moku huli t na olulo, a pela pu i na kamaaina i pakma aku ia makou ma kela po i pae olulo aku al ma Kalaekao, a ua hauoli makou e la-

we mai la mau hookipa im rae ka pa* nai pcs ake t ke ALOHA. Maklo iho ka Palapala Hoomaukai a na olulo i ke Kuhma Kilamm : 1 ka Mea Mahaloa Chas» T. Gruc*, Ko ka Moi Kuhiaa Kakuaina, —Ala-ia. w E ohiolm oe e lawe akis i ko makou hoomaikai kiekie i ke aupunī, ma ou la, i ko«8 hooana awiwi ana ae i ka mokuahi £it* e hali i ka waapa a me na ola ehiku maluna iho, oūi e hoohuoi ana ko niakou mau ohana maanei no ko makou pakeie a poīno paha ma ka moona, mahope o ka hala ana o ka wa kupooo no ka hui \auna pu ana ipe ko makoa niau ohana, mai ka hora iajo a. m. oka la 5 o Aperiia a hiki i ke kakahiaka oka la 6 maL Ua aie no hoi makou ia Mr. J. U. Kawainui, ma kona hoike koke ana ia oe i ka hoohuoi o ko makou mau a i hoomaikeike aku no ka pono e imi e hoopakele ina ua ulia io ka pomo ia makou ma ka moana.

Oiai ua hikukoi no ko makou oili no ka piUkia ia makou e hoopiipii mai ana mai Ewa mai no Ho* nolulu, aka ua palekana nae makou ma ka huli hoo ana 1 hope a hookele i ka waapa e pae i ka aina me ke akaka ole o kahi e pae aku a;; a mamuli o ka uha pomaikai ua pae aku la makou i ka ai na oia o Keahi me ka poino de o kekahi ola. O keia hana au e ke Kuhina, ua hoike mai ia i kou makee nui i ke ola 0 na kanaka Hawaii e loaa ana ina ulia poino. O makou iho no me ka haahaa. C JB. Kamaile, Hamaia, Solomoxa, P. M. Aea, J. Kanakamaikai, Sam'l K. Aki, Kekaula Aki (opio ) Ia C B Kamaile, Hamaia, Solomona ma—Aloha oukou : I ka oukou palapala o keia la e hoike ana i ko oukou hoomaikai kiekie i ka hoouna koke ia ana o ka mokuahi " Eleu " i ka la 6 iho nei, ua loaa pono mai.

He mea hauoli i ka hooia ia mai o na hooikaika ana o keia Keena .ua loaa ka mahalo kiekie ia, a o na hoike oluolu o ko oukou mahalo» he mea ia e hoomau aku ai i ko makou hooikaika ana e kokua i na manawa a pau i ka poe i loaa i ka pilikia. Mamua o ko'u hoopau ana i ka[u palapala e oluoiu oukou e lawe aku i ko'u hauoli piha no ko oukou pakele ana me ka loaa ole o kekahi poino, koe wale no ke anu oka po,—a e hilinai mai he hoalauna au no oukou a o ko oukou holomua ka'u e hilinai mau ai. Me ka mahalo. Chas. T*Gulick. Kuhina Kalaiaina.