Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 18, 2 May 1885 — O J. Ili ua hala! [ARTICLE]

O J. Ili ua hala!

Ma ka hora 11 p* m. o ka po Poaoao !a ii o Apeiila nei, ua o3i pulelo aku la ka ohaoe» lde ke ea, ptu ka ha■o» «aiho i ke kino iepo me ka oni ole, i waiho pii hoi i ka haawina kaumaha « ka ohana e paiauma aku ma keia kae o ka lua; kuu ka luhi, pau ka auwe ina i oa ehaeha okeiaaa Ualoaao J. Ui i ka mai OfHilepule i ka nak. '84 i hala 7 a na ia mai i hoomailo i kona kino a hiki i kona hala ana aku la i ka moe kau moe hoot!a Penei kahi moolelo noaa: Ua ha&auia o J. Ili mal Kakpana, Puna, Hawaii, t ka mak. 1816, m kona kaikuaana Joseph Haei hooaaauao iaia ma na mea he!u; mak* 1847, komo i kekula hanai o Hilo; 1851, kohoia i kekua kuiau no O. B.

Laimana; 1854, kohoia s kumu Pooa iuna nui 130 ke kula, ma ta kulana oa i nohoai a hiki i ka mak- 1859, wa&o oia i ke kula. Ma kona noho ana i ke kula, ua mapono oia i na kanawai a.me na rula, a ua hilīnaila kana mau hooponopono ana eka Papa Kahu o ke kula; ua komo iloko o kooa manao ka noonoo ana e imi i mea e kuoooono ai ka noho ana, aua holopono ka mea a ko* na imnao i hoolala ai Ua loaa laia he niau eka aina 443 ma ke ano Alodio; a maluna oia mau eka aina oia i noho ona ai a kuu aku la ka iuhl laia i waiho ai i ke kula a hoi mai no ka aina. ua lawe oia ma ka oihana ao ma ke ano kula wae, ua nui na keiki ana i ao ai, a eia lakou ke noho mana nei ma na oihana ienulehu o ke AupuhL I k& 1862, mare me Miss Kaanaana Kualuku; ma ko Uua noho mare ana, ua loaa he mau keiki, 3 keikikane a 3 kaikamahine, a eia lakou ke ola maikai nel Mai ka 1859 a hiki i ka 1884, ua lawelaweia na oihana lehulehu o ke Aupuni, Lunakanawai, Lnna Helu, Luna haawi Palapala mare, Agena Hooiaio Palapala kuai, a pela aku. He kanaka heahea, oluolu, hookipa i na malihini hiki aku ilaila. He Karis tiano hoopono a kokua raa na hana o ke Aupuni o ke Akua, a pela pu no me kana wahine. Me ka ohana i hoonele ia i ka makua ole ko'u welina a me ka wahine kanemake ko'u aloha waimaka, a ke komo pu aku nei iioko o ke kumakena uloha. Kou oiaio. S. \V. K. Paiaala.

Ke manao nei kekahi poe ua mamao loa aku ka wa e kamaiiio ai no ka holo balota o keia mua aku ma ke koiamu ona nupepa. He oiaio no paha ia, aka, he mea hewa ole no nae hoi ka makaala ana o ke kiai pono ke malama i kana hana. Ua maopopo i na hoa heluhelu o keia nupepa, he hoopaiiua mau makou i na hana a ke kanaka nona kamoolelo e like me ko Kipikona,nolaila ua ukali makou i kana mau hana, me ke kiai nokapon&o kalehulehu. Nolaila, mai kuhihewa kakou, a noho palaka, me ka manao he po moe ko ke kolohe. Ina ua manaoio kekahi poe pela, e alawa ae kakou a e nana ia Lahaina. Oiai, ua po'aia iho nei ka waihona o ke Aupuni a hakahaka, a aohe waiwai nui i koe, alaila, hoihoiia aku nei ka "hunona" a makou i Lahaina, e pelo i ko laila poe, i kuleana e komo niai ai iloko o keia Kau Ahaolelo ae. No ka piha hopohopo o keia Aha Kuhina, ke hoolala nei ke Aupuni no ka poe kupono 9 komo mai e kokua i ka lakou mau hana i hala, a me na hana o keia mua aku. Nui no ke kolohe, nui no ka maaīea, a nuī'no fīoi ka pun! wale o kekahi poe. E nana iki ae kakou ike kahi mau wahi luohīona o ka maalea a me ka puni wale i ka hana a keia maalea nui, nana i noopunipuni a puni ka poe Moremona o Kuianakauhale Loko Paakai a me na Moremona o Molokai, —hoopunanaia aku nei o Kikaha ma Lahama, i kiai no Maui, o Kaulukeu no Hilo, o ke Kiaaina Poomaikelani no Hawaii, a leie wale aku nei ka aina ia Nahinu, a pela aku. A eia no hoi paha o nei, ke hoonui hou ia mai nei na puali (koho) koa, a ke aoia nei i ka paikau i pololei ka maki a me ke koho ana, Nui no na hana hoowahawaha e hanaia nei. Ua kohu pua ka alunuia oke koho balota ana a ke kanaka. Ua haalele ka noonoo o na Hooko Aupuni

i ka lakou hana o ke kiai a hooko pololei i ka hana a na mana ekolu i hana ai, a eia ke nihi ae nei e kaihi i kahi kuleana o ka lehulehu i koe, oia ka pono balota. Me he la, ika nana 'ku ke ake nui nei ko loko pofc, e komo hou mai ka poe pili aupuni, ka poe koho ma keia hope aku, aole ma ke kau lima ana 0 ikeia auanei, ma ke u nae. No ka mea, ina he bila kanawai hoonui auhau kekahi i keia kau ae, e koho ana ka poe kokua ma ke u, o ike pono ia anei na lima ke kau ae iluna e na makaainana. Ho iho a nui, e lahui ahonui ka hoi, ua like ka hoi keia lahui me ka poe Iseraela 1 ke au o Parao ma Aigupita.