Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 20, 16 May 1885 — (Kakauia no ke Kuokoa) [ARTICLE]

(Kakauia no ke Kuokoa)

Ua lohe mai makou, ma ka halawai ana a ka Ahakukamalu, ua wuiho mai ka Aha Kuhina i kekahi olelo hooholo, e noonoo ia e ia aha. O ke ano o ka olelo hooholo, e kauoha ana i ke Kuhina Waiwai e uku aku i kekahi mau tausani dala, no ka hoolawa ana i na li lo no ka hoolewa o ka Moiwahine Emma. Ma ke ano aloha i ke Alii 1 make. ua mahalo makou i ko ke aupuni kokua ana i ka hoolawa ana i na liio o ka hoolewa, oiai he wahine Alii o Emma, i aloha nui ia e na makaainana a me na malihini i lohe i kana mau hana kokua, a hana maikai no kona lahuL Ma ke Kanawai, ke hoomaopopo nei makou he mau hana kue keia i ka pono a me ka maluhia o ka aina. Ua oleloia ma ke Kumunanawai, o ka ahaolelo ka mana ma ka hoolilo ana 1 na dala o ka Waihona, a aohe mana e ae, koe wale no he hoekahi pauku e hoakaka ana, no na kaua, mai ahulau, a pela aku, he hiki i ka Moi iloko o ka Ahakukamalu ke hookaawale 1 haawina dala mailoko ae o ka waihona, no w mea. A oiai aole ka haawina i kauoha ia n»a ka olelo hooholo a na Kuhina i waiho mai ai, a i hooholoia e ka ahakukamalu, i pili malalo o ke kumukanawai a ma na kanawai e ae o ka aina, ke puana ae nei | makou, he mau hana hehi kanawai a na Kuhina e hana nei, a e ao nei» ka Moi a me kona aha kuhina e hana 'ku. He oiaio no aole keia o ka mua o ka hahaki kanawai ana a keia aha kuhina, aka he hana mau no keia a lakou e hana nei; mai mua mai no a keia wa, He minamina makou i ke alakai ia o ko kakou Moi> r hooko aku i na hana kue kanawai, a kona mau kuhma e hana nei, no ka mea« he mau ao ana keia a ka poe ia iakou ka malama ana i ka maluhia o ke kanawai, e Ulo ai ke kaaawai i mea hoowahawaha la. Eiaka

leholehu ke ike kino nei i ka hookoia o ke kanawai maiuna o lakou, i kumu e maliihia ai ka noho ana, a eia hoi kakou ke ae ia mai nei ena hana ana kuhina, he mea uuku waie no ke kaeavrai 0 ke kumukanawai o ka aina, he pa le la no na pono oke kanaka. Malaio o ia manao i heakakaia ai ke kuleana o kela a me keia, a o ka hahaki waie la ana, he mea ia e hoohopohopo mai ai i ka maluhia oko ke kanaka noho ana. Ina kakou e nana i ke ano o keia mea, ma ka moolelo o na aupuni, o ke kumukanawai kekahi mea lili loa ia 7 a o ka mea e hoowahawaha ana ma kana mau hana, e iilo ana oia i mea manao ino ia eka iahuL He nui na Moi o Enelani, o Farani, o Sekotia, a me kekahi mau Moi e ae o Europa, i hoopai ia eka maina oka lahui maiuna oka amana, a nialalo o ka oi o ka maka koi, no ka pakaha waie i ka mana o ke kanawal Na hookahe koko nui a weliweli ma na haunaele kuloko iloko o na mokuaina o Europa, ua ulu mai no malalo o keia kumu. Ua ano hoohalikeia ka mana hoolilo o ka Waihona o Hawaii nei, me ko Enelani, aia na ka hale o na Lunamakaainana e hooholo, ālaila lilo i mea io, ina aole, aole no. Ina oukou e hoomaopopo, aia iloko o keia mau la pokole, ua hooholo ka aha Lunamakaainana o Enelani i puu dala no ke kaua, ina e hoole keia aha ua liio ko na kuhina manao kaua i mea ole. Aole i ike ia, ua aa kekahi o na Loea 0 ia aina piha naauao, i ao aku i ka Moiwahine o Enelani e lalau i kekahi hapaumi o ka waihona, me ke kahea mua ole i ka aha lunamakaainana, a ae mai lakou. Me ke ano like no oko kakou kumukanawai me ko Enelani ma keia mea, eia nae, ua hooliloia iho la ke alanui e hoomaopopo ana i ko kt'Lii a me ko na makaainana mau kuleana, i mea hehi ku ia e keia malihini, i aluaiu ia mai ena ulia hoopai o kana mau hana pono ole mai ka halepaahao mai oka mokupuni Malia, a hiki ike kulanakauhale o Loko Paakai, a hiki wale i Hawaii nei, a eia ke ao nei i ko Hawaii Moi e hana ī na hana e lilo ai 1 mea hoowahawaha ia, e like mo kona hoowahawahaia.