Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 25, 20 June 1885 — (Kakauia no ke Kuokoa) [ARTICLE]

(Kakauia no ke Kuokoa)

l ka pui.k i hala aku nei, ua hoomaka hou mai e pii nui ka uku 0 ke dala gula. Ua hoaa kekahi poe kalepa i ke gula e hookaa ai i na uku ana ma ke gula no na mea kuai, a no ka nele loa, ua hoopiipii ia mai ke kumukuai a hiki 1 ka ehiku keneta me ka hapa Mai keia wa e mau ana ka pii o ke gula a hiki wale i ka pau ana o keia makahiki. O ke k«imu o keia, no ke dala seleva i hookomoia mai iloko o ke aupuni nei, e Mr. Spreckels, ka ona miliona, ma o ka ae ana aku 0 keia Aha Kuhina. He mea maopopo o ka hookaa ana o na inea ai a me na mea mea aahu e hoo komoia mai ana mai na aina e, ma ke g )la no e uku ia ai. Ua ike no keia Aha Kuhina ia mea, aka, nie ke kaakaa no 0 na maka 1 keia kulana o ke kalepa ana me na aina e, ua hoaie aku no nae ke aupuni i ke dala seleva, nona ke kumu waiwai io he kanawalu keneta. Ua hiki mai keia dala emi o kona kumu waiwai, a ona dala eae ua hoounaia ma kahi e aku, a eia ke kaa'lo nei ke dala Kalakaua iwaena o kakou me ka hopohopo ia e ka poe kalepa, oiai aole e hiki i keia dala ke ae ia no ka hookahi hanen keneia ma na wahi eae mawaho o Hawaii. Malalo o keia kumu, ua kaki mai ka poe mea daia gula e like me ko lakou manao he kupona I keia wa he ehiku fceneta roe ka hapa ke kumukuai 0 ke gu!a, a elike me ka emi ana mai o ke gu!a ma ka aina nei, pela e pii aku ai kona kumukuai. Me*ka moakaka no o keia kumu hoopilikia ma o ke da!a seleva Hawaii, ua lohe mai niakou e hiki hou mai ana no he hookahi hanen me kanahiku kumaono tausani dala Hawaii, a ke aupuni i ae hou aku nei i ka ona mihona Spwk«ls. Pehea lakakou e manaoaku ai t keia mau hana a ka Aha Kuhina ? Hookahi wale no ano o keia mau hana, he kumakaia keia ika lehulehu. Ua pilikia ka Aha Kuhina i ka ona mihona a hookahi wale no o lakou wahi pono i koe, oka ae waJe aku no i oa hookele a keia haole* i mea e paa ai ko lakou noho ana 2 keia mau la. Ona hopena a makou i wanana mua aku ai, ua hiki mai, a o ke kumu nui o keia mau hoo poino \ ka lehulehu, mamuli no ia o na hana piepīele a keia Aha Kuhina i na pooo o ka lehulehu i ka ona miliona, t kumu hoopomaikai no lakou iho. Q keia n* hookele aupuni, e kao ana kahi waa i Kapua.

I w h o pyle h&i mai kapialima hana lapana. O ke kolu | keia o na piha moku i pae mai ma Ha- ■ «an nei Ma ka mea i ike ia no keia ? : poe, he lahi>t ano kupone no keia no i ka houiaukanaka ana i ka aina, Va ike kakou i ka maikai o ke kanaka i hlki ■ mai, a ilaila pay ae la ko makou mahaI lo ana O na hookele ana i keia hana, !e Uke nie ka makou e olelo mau nei, | ua neohlo h ak« ma ka iima o ka Ona ( Miliona Spreckel5, a ma ka lima hoi o Kanikela Irvrin ma lapana. Ma ka houiuulu ana i na H!o o ka hoopae ana mai i ke kino makua hookahi mai laI pana maū ke uku ia neī keia mau haoS le maiihini no ka iaweiewe ana i keia j hana, he iwakalua a hiki i ka iwakaiua kumamalima tausani daia jnika no ka hookahi tausani kino makua i hiki mai i Hawaii nei. Ke hoomanao iho kakou i na lilo o ke kino kanaka makua o na pukiki. he kanaiwa waie no dala o ka mea hookahi, komo waie ka Ulo no na keiki opiopio, a he kanalima daia hoi ko ka lapana hookahi, he mea maopopo, he helehelena o ka hana koiohe ke hana ia nei, mawaena o na hea iloko o keia aelike hoopae lima hana mai Iapana mai. He kanaono la a oi aku o ka hoio ana mai o na Pukiki ma na kai ioa o ka moana Aielanika, a hala aku ka Lae Hao, au mai i keia ioa o ka Pakipika. Eia koke ae no o Iapana, a he umikumamalua no ia o na moku mahu e iawe mai nei 1 ka ohua, ku i ko ka- | kou awa nel He emi loa ka iilo no ka | ai ma Iapana, a mahea iho ia ke kumu i pii ai ka uku o ke aupuni ia Irwin a ia Spreckels, a hiki i ke kanaiima no ka mea hookahi. I ko makou iohe mai kekahi iuna aupuni i ike i keia mea, aole i hauie malaio o ka iwakaiua tausani ko Irwin oia iloko o kela nie keia tausam Iapana e hoopaeia mai nel He mau data no keia a ka poe hookaa auhau e awaia ia ia i ka poho o ko hai lima, a me ko iakou nei mau pakeke waha nunui. Ma keia mau hana kakou e hoomaopopo ai i ke ano o keia Aha Kuhina i ke kupono a kupono ole. He aneane keia poe e po'a i na maka o Hawaii, aka, e pai mau ana nae i ka minamina i ke kanaka Hawaii, i ke oia 0 ka Hawaii, a peia aku. E ka lahui Hawaii mai Hawaii a Niihau, o ke kanaka nana e piepiele nei i na pono ame na dala e hookupu nei oukou no ka malama kupono ia ana o ke aupuni, he kanaka uhane aloha ole keia. E like no me kona ano, peia oia e hoohana nei i ka pono o ka lehulehu. 0 na makapehu o kakou o keia mau la, no ka lakou mau hana hawawa. Ke hanai nei oia e llke ae la me keia 1 na dala o ka lahui 1 kekahi monopoie o na malihini, a oia hookahi ke ka m aam ā~ ' ak a," ia 1co keia me keia kanaka, a no ka manawa wale no e ae ia ai kana mau hana.