Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 28, 11 July 1885 — Page 4

Page PDF (1.68 MB)

This text was transcribed by:  Gloria Vlachos
This work is dedicated to:  Na Lei Hulu I Ka Wekiu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA NUPEPA KUOKOA

 

Na ka Makahiki     $2.00

@@ @@@@ Mahina      1.00

KUIKE @A RULA

 

@@@@@        IULAI 11, 1885

 

Haawina Kula Sabati.

 

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

Eia kekahi, a i na la he nui, hiki mai la ka olelo a ke Akua ia. Eha i ke kolu o ka makahiki, i ka i ana mai, E hele a e hoike ia oe iho ia Ahaba; a e hoohaule au i ka ua maluna o ka honua.

 

      2.   Hele ae la hoi o Elia e hoike ia ia iho ia Ahaba: a he wi nui ma Samaria.

 

      3.   Kahea ae la o Ahaba ia Obadia, ka luna o kena hale.  He weliweli nui ko Obadia ia Iehova:

 

      4.   A o keia hoi, i ka pepehi ana Iezebela i na kaula o Iehova, lawe ae la o Obadia i na kaula hookahi haneri, a huna papakanaluna ae ia lakou iloko o ke ana, a hanai ae la ia lakou me ka berena a me ka wai.

 

      5.   I mai la hoi o Ahaba ia Obadia, E hele oe ma ka aina i na kumu wai a pau, a me na kahawai a pau; e loaa paha uanei ia kaua ka manu e malama ai i na lio me na  hoki i ola, o hoonele ia kaua iho i na holoholona a pau.

 

      6.   Mahele ae la hoi laua i ka aina e pau ia i ka heleia.  Hele ae la o Ahaba ma kekahi aoao, oia iho; a hele ae la hoi o Obadia ma kekahi aoao, oia iho no.

 

      7.   Oiai o Obadia ma ke alanui, aia hoi, halawai mai la me ia o Elia: a ike hoi oia ia ia, moe iho la oia ilalo ke alo, i aku la, O oe no anei kela haku o'u, o Elia?

 

      8.   I mai la oia ia ia, Owau no: e hele oe e hai aku i ko'u haku.  Aia hoi o Elia.

 

      9.   I aku la hoi kela, O ke aha la ko'u hewa e haawi ai oe i kau kauwa i ka lima o Ahaba e pepehi mai ia'u?

 

      10. Ma ke ola ana o Iehova kou Akua, aohe lahuikanaka, aohe aupuni, kahi i hoouna ole aku a@ kuu haku e imi ia oe ilaila: a i ka lakou olelo ana, Aole ia, lawe oia i ka hoohiki ana i ke Akua, o ia aupuni a me ia lahuilanaka, i ka loaa ole ana ou ia lakou.

 

      11. Ano hoi, ke olelo nei oe, E hele e hai aku i ko'u haku, Aia hoi o Eha.

 

      12. Aia hoi auanei keia, a hala au mai ou aku nei, e lawe aku ka Uhane o Iehova ia oe ma kahi e ike ole ai au; a hele au e hai aku ia Ahaba, aole hoi e loaa oe ia ia, e pepehi mai auanei oia ia'u; aka, ke weliweli nei au kau kauwa ia Iehova mai ko'u wa kamalii mai.

 

      13. Aole anei i haiia i ko'u haku ka mea a'u i hana aku ai i ka wa i pepehi ai o Iezebela i na kaula o Iehova, o ko'u huna ana'e i hookahi haneri kanaka o ko Iehova poe kaula, papakanalima ma ke ana, a hanai aku ia lakou me ka berena a me a wai?

 

      14. Ano hoi, ke olelo mai nei oe, E hele e hai aku i ko'u haku, Aia hoi o Elia: a e pepehi mai no oia ia'u.

 

      15. I mai la hoi o Elia, Ma ke ola ana o Iehova o na kaua, imua ona e ku nei au, e hoike io aku no au ia'u iho ia ia i keia la.

 

      16. Hele aku la hoi o Obadia e hala wai me Ahaba, a hai aku la hoi ia ia; a hele mai la o Ahaba e halawai me Elia.

 

      17. Eia kekahi, i ka wa i ike ai o Ahaba ia Elia, i mai la o Ahaba ia ia, O oe no anei ka mea i hoopilikia i ka Iseraela?

 

      18. I aku la hoi oia, Aole na'u i hoopilikia i ka Iseraela, aka, nau, a na ka ohana a kon makuakane, i ko oukou haalele ana i na kauoha a Iehova, a ua hahai hoi oe mamuli o na Baala.

 

      Pauku Gula, I ko oukou haalele ana i na kauoha a Iehova, a ua hahai hoi mamuli o Baala i Na Lii, 18: 18.

 

      Manao nui, O ka mihi a me ka haalele i ka hewa, ka mea e pakele mai ka hoopai o ka hana ana i ka hewa.

 

NA HELUHELU LA.

 

                                                                                          Poakahi,    Nalii, 17: 17-24

                                                                                          Poalua,      Nalii, 18: 1-18

                                                                                          Poakolu     Ios,        7: 16-26

                                                                                          Poaha        Hal,     27:  1-14

                                                                                          Poalima     Hal,     37:  1-40

                                                                                          Poaono      Ies,         2:      1-13

                                                                                          Sabati,       Mat,       4:  1-6

 

      Mele, "Mai hoopanee," Hoku Ao Nani, p.163.

 

      Pule.

 

                        NA NINAU.

 

      Mahea ko Elia noho ana a loihi? Me wai? Heaha ka pilikia ma ia ohana? Ua manao ka makuahine no wai keia poino?  Ua aha o Elia i ka hole ana?  Ua hoolohe anei ke Akua i kana nonoi? Ua hoola hou ia anei ke keiki? Heaha ka olelo a ka wahine ia Elia? i Na Lii. 17. 24

 

      Ehia makahiki ka mau ana o ka @@ ma ia aina?  @@@.  4.  25.  Iak. 5  17.  I ka @@@ ana o ia mau la. heaha ke kauoha @  @@@ @@ ua Elia?  18: 1.  Kana@ua anei o Elia i ka hele e h@@@@@ me Ahaba? A he anei i imi o A@@@iaia. me ka manao e pepehi?  Na wai hoo@@@@@@@@?  Na wai i kauoha ia Elia e hele e haiawai me Ahaba? Owai @@ @@@@?

 

      Ua @@ anei ia aina mamua? Ki@. 41: 56.  He pilikia nui anei ka wi?  He pomaikai anei e ulu ana no loko o keia poino? Owai ke akuakii i hoomanaia malaila ia wa?  Ua hiki anei ia Baala e haawi mai i ka ua, oiai ua papa ke Akua?  He mana iki anei kana?  Ua kau mai a loihi i keia hoopai, e lilo anei ia i mea e noonoo ai kanaka no ka hewa o ka haalele ana ia Iehova? Aole anei ia he mea e mihi ai lakou, a hoi hou kekahi poe ia Iehova?

 

      Owai ka luna o ka hale o Ahaba? Ua komo pu anei o Obadia me ka poe hoomana ia Baala?  Pehea kon@ hoopakelk ana i kekahi poe kaula? P. 4.  Owai ka poe e imi ana i ko lakou ola? A kue no o Obadia i ke aliiwahine? No ke aha ka hoonoho ana i ka haipule i luna ma ka hale o Ahaba? Ua malama pono anei ka poe maka'u ia Iehova. i na mea i waiho ia ma ko lakou lima?  Ua hoonoho anei na alii e ae i na kanaka haipule ma na o@hana nui o ke aupuni?  Peheo o Iosepa a me Daniela?

 

      Heaha ke kauoha a Ahaba ia Obadia? No ke aha keia imi nui ana i wai? Aola anei e loaa ka wai, ina ua noi aku i ke Akua?  Ua manao paha o Ahaba ma, ua aho ka noho pilikia ana me ka hoohaahaa ole imua o Iehova,  He pono anei ia manao?  Owai ka i loaa ia Obadia ma ia hele ana? p. 7.  Heaha ka Elia kauoha iaia?  Makau anei o Obadia i ka hai aku ia mea ia Ahaba?  No ke aha? p. 12.  Wiwa wale anei o Obadia? p. 13.  Ua kokua anei i ko ke Akua poe kanaka?

 

      Oiai na ke Akua i kauoha ia Elia e hele ia Ahaba, e hooko anei me ka wiwo ole? p. 15.  I ka halawai ana o Ahaba me Elia, pehea ka pane ana o ke alii? p. 17.  Na Elia anei i hoopilikia i ka Iseraela? Nawai, wahi ana? p. 18.  Me ke aha?

 

      I nahea ko Obadia hoomaka ana e hahai ia Iehova?  O ka wa opio anei ka maikai e imi i ke Akua?  O ka poe kali a lilo i kanaka makua. ua huli anei lakou i ka pono?  Ina makemake i kumu laau ku pololei, ua pono anei e ulu kekee mua, alaila hoopololei?

 

      O ka lilo ana i haipule i ka wa opio, he mea anei ia e hooikaika i ka manaoio? Ke ole e makau ia Iehova, lanakila anei ke hoowalewale ia?  Ua ike ia anei ka manaoio iloko o na hana?  He kumu akei e malama ole ai ia Iehova?  Ina ua hiki e noho haipule ma ka hale o Ahaba - ia, kanaka hewa aole anei ma na wahi a pau?  E imi anei kela me keia e noho pono, i lilo i mau hoike no ke Akua?

 

      Lilo anei ka paipai ana, a me ka hoopai ana, i mea e paakiki ai ka naau i kekahi manawa?  Hoowahawaha anei ka poe paakiki i na pono nui mai ke Akua mai, a manao nui i na mea lapuwale?  Aole anei i hoo@li pinepine ka poe hewa i ko lakou pilikia maluna o hai, e like me Ahaba?  Aole anei o ka haalele ia Iehova ke kumu o na pilikia he nui?  Ua pono anei i na kauwa a ke Akua e noho wale?  O ka mea manaoio e hoolohe ana i ke Akua, a e hele ana ma kahi ana i hoouna ia ia!  He wiwo ole, a e hoike mau ana no ke Akua.  He wahi anei e pakele ai, ke ole e mihi a haalele i ka hewa?

 

      Ua ike o Ahaba, ina e malama ana kekahi i ka ke Akua, e malama pono ana i kana.

 

      He wahi hoomaloka e hele ana me ona puu @ala nui, ma kahi kuaaina, a kipa oia ma kekahi hale.  Pihoihoi oia i ka hiki ana ilaila, aka, i ka ike ana i ke kamaaina e laiau ana i ka Baibala, a malama i ka pule ohana mamua o ka hoi ana e moe, ua pau kona makau.

 

      Mele, "E huli, e huli,"  Hoku Ao Nani, p. 143.

     

      Pule.

 

MADE OVER AGAIN

(KA HANA HOU IA'NA.)

 

      He kanaka kuai o Li, a he kanaka penahale o Sila Muka, he elemakule haipule Sila, a he kanaka no ke ao nei o Li.  Hoolimalima Li ia Sila e pena i kona halekuai.  Mahalo Li i ke pena ana o Sila.  Maikai kona inoa ma ka papa hoailona.  Nui na hua, Kimo @@ Nani ka hale, ano hou.  Olelo Li ia Sila Ina hiki ia oe ke hana pela no'u, e pena mai ia'u i like au me ke kanaka hou, pomaikai au.  Pane Sila, hiki no i na kanaka ke hana kou ia no.  Pane Li, pela anei?  He nuhou ia ia'u.  Pehea la e hiki ai?  Makemake au e nalo aku kuu lauoho poohina, a e loaa na maka hou, no ka mea ane powehiwehi ko'u ike.  Aole no ke kino hou, pane Sila, e wehe ana oe i kou kino i kekahi la, e like me kou wehe a hoolei ana i kou kuka kahiko a kaawale loa aku.  Pela anei?  Ninau Li me ke ano oluolu ole.  Heaha ke ano o kau olelo, hiki i na kanaka ke hana hou ia?  @@@@@ iloko o Iesu kekahi kanaka. he mea kou @ia. ua hala na mea kahiko ua @@@ @@@ ae la na mea a pau. @@pane @@@@.  Ke ano ka @a o kau h@n@ hou a@a @ ke kanaka?  Pane @a, aole o@@ @@@ @@@@@@ ia ano hou ana @ ke kanaka Lilo no @@ Kris@@@@@@@ i @@@ kahiko, pela @@ @@.  Make na k@@@ o na haipule ke kanaka @@waho; aka o ke kanaka n@@ loko. ikaika mau ia i keia ia i keia la, pane Sila.  P@hihihi kau o Sila akaka ole ia'u. pela @@ paha. pane o Sila.  O ka me@ i hana ia na ke kino, he kino no ia, a o ka mea i ha@aia na ka uhane, he uhane ia.  Ma ka hanau mua ana, akaka ole na mea o ka uhane. akaka ole ke ano o ka baibala' aia a hoohanau hou ia ke kanaka e ka Uhane Hemolele, alaila. akaka na mea o ka uhane.  Ke pa nei ka makani i kona wahi i makemake ai.  a lohe no oe i kona halulu, aole nae oe i ike i kona wahi i hele mai ai, aole hoi i kona wahi i hele aku ai, pela hoi na mea a pau i hanauia e ka uhane.

 

      Akaka ole nae keia mau mea ia Li, a hoi wale aku oia i kona hale noho, a lilo i kana hana kuai.  Aka, aole olulu o kona manao iaia iho, hoomanao oia i kana kamailio ana me Sila; a e hoahewa ana kona lunaikehala i kona ano iho.  Loohia oia i ka mai, ala mai ka makau i ka make, nui ka pihoihoi; a kii aku ia Sila e hele e ike iaia, hele no Sila e ike; olelo Li, e wehewehe hou mai oe i ke ano o ka hana hou ia ara o ke kanaka;  ike ole au.  Pane Sila, a hoohanau hou ia oe e ka uhane e pono ai.  A ninau Li, heaha ka'u e hana ai?  Pane Sila, aole nau ka hana, o ka haawina o ke Akua, he ola mau loa ia mao Iesu Karisto la. Kamailio no Sila me Li a loihi.  Kokua mai ka Uhane Hemolele, poha mai ka malamalama ia Li, hala ka pouli, lilo oia i kanaka hou iloko o Kristo, a no hou ae na mea a pau.

UNUHIIA E HAWAII.

 

E AO I KA HELUHELU.

 

      He luahine au, aole ike i ka heluhelu.  Hiki anei ke ao a loaa ka ike? Hiki no paha.  Kauoha Iesu, e huli i ka Palapala Hemolele, pehea e hiki ai ke huli ke loaa ole ka ike?  Ua ike au i kekahi poe ui, a kanaka makua, a wahine makua, a elemakule, a luahine, aole i ike i ka heluhelu.  Paipai au ia lakou e ao i ka heluhelu.   E nana i keia moolelo malalo iho:

 

      He wahine huli i ka poe baibala ole i hiki iaia ke hoolako, no Enelani keia wahine.  Komo oia iloko o kekahi hale a ike he lauhine e noho ana; ninau oia, makemake anei oe i baibala?  Ae, makemake maua i baibala me ka hua nui, ua kamailio maua no ia mea iloko o keia makahiki, me ka iini ana e hele mai me ka baibala hua nui.  Ninau ka wahine, hiki anei ia oe ke heluhelu?  Kuu olomana, ua makapo oia no kona elemakule, aole hiki iaia ke heluhelu.  Aka ua ike au.  Hiki ia'u ke heluhelu iaia.  Powehiwehi iki nae ka ike no ka @@@@ o na hua ma ko maua baibala.  E kamailio ana maua no ka hoole ia maua iho i kekahi mau mea ai, a hoano e i kekahi hapa o ko maua mea ola kino, i hiki ke kuai i baibala me ka hua nui no maua iho ke hele mai kekahi me ia ano baibala.  Pane ka wahine, nui paha ko olua aloha i ka baibala ma ka hoole ana i ko olua pono kino i loaa ka baibala.

 

      Ae, oiaio no ia, he kauoha ponoi no ia ia maua; he kauoha no ka baibala ia kakou a pau, pane ka wahine.  A pane ka luahine, pela no; aka, ano e ke kauoha i loaa mai ia maua.  A kii ka luahine i wahi ipu nahaha a lawe iwaho i wahi owili pakolu a pahaia.  Wehewehe oia ia owili, a loaa i wahi apana pepa ekaeka, ua kakauia maluna iho keia mau hua.  "E ao i ka heluhelu i kou baibala."  Ninau ka wahine, mahea ia loaa ai keia apana pepa ia oe?  Pane ka luahine, e hele ana au ma ke alanui, ike au i kekahi apana pepa e pipili ana i kahi lalalaau ooi.  Ua kiekie no ia lala; aka, ua hooikaika au, a lawe au ia i ka hale e heluhelu ia e ka'u kane, no ka mea, aole au i ike i ka heluhelu ia wa.  Oia ka ike.  Heluhelu oia a penei ka heluhelu ana.  "E ao i ka heluhelu i kou baibala."  Aole anei keia he kauoha ia'u ?  Pane ka wahine, pela io no paha.  A pehea ia loaa ai ia oe ka ike?  Ua noi ikaika au i kela ka mea e moe ana mao (kana kane ia,) a ao mai oia ia'u i na hua mamua, a i ka hookui ana mahope, he hana luhi nae ia na maua elua, olelo pinepine oia e Nane, aole e loaa ana ka ike ia oe ua lauhine loa oe.  Pane au, he kauoha nae ia e Ioane.

 

      E hoomanao oe, alaila hooikaika hou oia e ao mai ia'u, paupauaho hou no nae, a olelo, hupo oe aole loaa ka ike.  Hooikaika hou no oia me a'u pu, no ka mea, ua maopopo he kauoha keia na ke Akua mai, ko no ka makemake, loaa no ia'u ka ike i ka heluhelu, olioli hoi ka'u kane no kona hoikaika  ana e ao mai ia'u, a hiki ia'u ke heluhelu nona.  Aka, o kuu hemahema ka baibala hua nui ole.  Hoihoi ka luahine ia wahi apana pepa ekaeka i kona wahi ma ka ipu hanana.  Hu ke aloha o ka wahine a haawi i baibala me ka hua nui nana me kana kane makapo.

 

      E hoohalike ka poe ike ole i ka heluhelu me Nane, a e kokua ka poe ike ma ke ao ana i ka poe ike ole.

      UNUHIIA E HAWAII.

 

E HANA ME KOU IKAIKA.

 

      Holo o Ana i kona makuahine ma kekahi la, a olelo, ke makemake nei au e kokua mai ia'u i ka wae an@ i kekahi pauku baibala.  He @@@@@ baibala aha? @@nau ka makua.  He pauku na'u e pai ma ka pepa a kapili ma kuu @@@@ ma kala mua o la 2222 i mea alakai ia'u ma na la apau  o ka makahiki.  A pane ka makua, eia paha ka pauka maikai "O na mea a@@@ i loaa mai i kou lima e hana'i e hana oe me k@@ ikaika."  K@@ @   10

 

      Maikai loa ia, wahi a Ana.  Heaha nae ke ano.   on na mea apau? Nui wale ke ano. Na nana maikai nae, aole na hana hewa.  Na hana maikai e pili ana ia oe iho, a i na hoa ou, i ka poe pilikia, ilihune, mai, eha, naaupo, auwana, malihini, e noho kokoke ana, a ma kahi loihi paha.  Pai no o Ana i keia pauku, a hookomo iloko o ka laau (frame) a kau ma kona rumi moe , ma ka la mua o Ianuari.

 

      Ma ke kakahiaka o ka la elua, ala oia a nana kona maka ma ia pauku alakai.  Ae, maikai, e hana au i kela a i keia hana maikai me kuu ikaika.

 

      Ma kekahi kakahiaka e hoomakaukau ana o Ana e hele e ike i na hoa ona.  Olelo kona makua, e Ana, e hooponopono oe i kuu rumi a maikai. Hana pupuahulu Ana.  A pau ka hooponopono ana i ka rumi,  nana oia a olelo, ua maikai paha.  Hoomanao koke oia i kona pauku alakai.  E hana me kou ikaika.  Aole au i hana pela.  A hana hou oia mai mua a hope. 

 

      Ma kekahi la, e hele ana o Ana e ike i kekahi hoa kula.  Lohe oia i ka uwe ana o kekahi keiki.  Nui ka poe i lohe ia uwe ana, aole nae lakou i ninau, e uwe ana oe no ke aha?  Aka, o Ana, ninau oia, a akaka, he keiki nalowale ia a imi oia i ka mea e hiki aku ai oia i ka hale o na makua.

 

      Ma kekahi la, loaa ia Ana me ke alanui, he luwahine ili@une a makapo.  he kookoo ma kekahi lima, a e o ana i kekahi lima e imi ana i mea alakai iaia i kona wahi.

 

      Pela ka hana mau ana a Ana.  E na kaikamahine a me na keiki kane Hawaii, na ui hoi, me na makua, me kakou apau; he pauku alakai maikai ka Ana no kakou.  Nui na hana e loaa ana i ko kakou mau lima e hana'i.  E hana ia mau hana me ka ikaika, a me ka maikai, me o aloha no i ka HGaku ia Iesu, a nana no e uku maikai mai ma ka lani.

UNUHIIA E HAWAII.

 

KE KUHIHEWA O KEONI SANAE.

 

      He kamana o Keoni Sane.  Hele mau no i ka halawai a i ke kula Sabati mamua.  A manaolana ke kahunapule nona.  Aka mahope iho,ua nalo aku Keoni Sane, aole i ik@ ia ma ka halawai ma ia luakini.  No ke aha la?  Eia ke kumu:  Ua kuhi Keoni ua hana ino o Alani iaia.  Ua keakea i kana hana.  He hoahanau Alani, a ua hele ia luakini hookahi me Keoni Sane.

 

      Hele no ke kahuna, a kuka pu me Keoni Sane, a hooikaika e hoolaulea mawaena o laua me Alani i hoi hou Keoni Sane i ka halawai.  Makehewa nae,, hoole loa Keoni Sane, aole au e hele hou ia luakini, oiai e hele ana o Alani ilaila.  Ma kona hookihi ana, he hoahanau ekalesia hemolele oia, aka, ua hana ino mai oia ia'u.

 

      Mahope iho hele Keoni i kela luakini i keia laukini e lohe i kela a i keia kahuna, a e nana i na hana.  Hookalahala nae, aole mahalo i na hana.   Mahope iho, haalele oia i na luakini apau.  A noho malie ma kona hale iho e heluhelu i na nupepa, a pela aku.  Loihi ka la Sabati.  Imi oia i ka mea hoopau manawa.  A hele ma na Sabati i na hale lealea a inu rama.  A e iho kiki ana i ke ala o ka make.

 

      He hoa kula sabati hoi ko Keoni, o Watela ka inoa.  Ua hele i kahi e no na makahiki eha, a hoi mai.  I ka hele ana i ka luakini kahi i hele ai o Keoni nana oia, aole o Keoni.  Ninau oia, auhea o Keoni Sane?  Aole i kala kona haalele ana i ka luakini, a i na halawai apau, a ke hele lalau ala no ma na Sabati, hele i na hale inu rama.  Ua emi kana hana, Ua haalele na kanaka iaia.  A e phno ana oia ilalo.

 

      Hele Watela i ka hale o Keoni, e noho ana kana wahine iloko me na keiki.  Ninau oia, auhea Keoni?  Aia no i kahi i hele ai.  A paka na keiki iwaho, olelo  ka wahine, ua hele lalau loa ka'u kane, o Keoni, aia paha ia i loko o kahi hale inu rama.  Ua imi o Watela ia Keoni, a kamailio pu laua a loihi, ninau, no ke aha kou haalele ana i ko kaua luakini? No ka hana ino mai Alani ia'u.  Ehia kanka ma ia luakini?  Aole au i ike, elua haneri paha.  Ua hana ino anei lakou ia oe?  Aole, o Alani wale no.  He poe hana maikai ka nui.

 

      A ke manao nei anei oe he kumu maikai ia no kou haalele ana ia luakini, o k hana hewa ana a ka mea hookahi? Ehia dala poho au no Alani?  Nakeni apau iloko o ka paona, ao dala ea.  Ae, nui no ia mau dala.  Manao nae paha oe, he uuku ia poho.  Nolaila ua lawe oe i kou mau dala apau ma ka hale, a hoolei iwaho.  Heaha ke ano o kau olelo pela?  He naaupo anei au, a hana lapuwale pela?

 

      Aole paha au i manao pela.  Aka, ua like kau hana me ia.  Aole anei oe e hoopau ana i ka maluhia o kou naau, a e pepehi ana i kou uhane, a e hana ino ana i kou ohana, i kau mau keiki e alakai hewa ana ia lakou.  No kou haalele ana hoi i ka luakini, a hale i na @@@ @@@@ @@@@ @@  na la Sabati, ua nah@@ na keiki mama@@ @@ a e hele @@ ana i ka make.  Ma ia kamailio ana.  @@ @@ Keoni Sane i kona hewa, ua inihi, ua hoi @@@ i ka luakini a i ka hana maikai.

UNUHIIA E HAWAII.

 

            KJa Moonih@@@@@@@ o ke keiha mua.

 

      Loaa mai la ia'u he wahi palapala, i keia pule aku nei e,  pili ana no no na hana a ka omole, a penei na manao.

 

E ka mea i mahaloia,  Aloha kaua:

 

      Ua kaumaha loa ia au i ka hoike ana aku ia oe, ha haule hou au, a eia au ke paa nei iloko o ka halepaahao o Jefferson.  Aole anei e hiki ia oe, ma ka inoa o ke Akua, e uku oe i kuu uku hoopai, a e lawe aku ia'u mailoko aku o keia wahi.  E aloha mai hoi oe ia'u, a e oluolu oe e hele mai ano, a na'u no e hoihoi aku kou lilo.  Aohe o'u hoaloha maanei, a ua nawaliwali ia au.

 

      O ka mea nana keia wahi palapala me no olelo o ka poino, na kekahi kanaka ui epiopio; i piha i ka naauo maikai, a no loko mai o kekahi ohana i mahalo nui ia.  No kekahi wa pokole, he haumana oia no ke kula kiekie o ke kula Kahuna.  He umikumamalua hora mamua'e o ka paa ana aku ona i keia halepaahao no ka ona, e noho ana no i ka Home Christiano, kahi e malama ia ai ka poe inu rama me ka maemae loa, a e hoolana ia ai ko lakou manao ma na mea maikai.  A no ka ike ia o kona haule pinepine ua imi aku kekahi hoa'loha i hana kupono nana, i lilo ole aku ai oia mahope o na manao palaleha.  Aka, mamua o ka napoo ana o ka la, ua mio aku la oia me ka ike ole ia aku, a ona mai la, a hopu ia mai la no.  A pela wale ka hana a keia kanaka ui opiopio; aole i piha pono kona iwakalua makahiki, oluolu a haohaa kona ano ke nana aku, a minamina no hoi.

 

      Ua olelo mai oia ia'u, ina e hoomaka mai ka makemake e inu, ua nawaliwali loa iho la kona manao, aohe ikaika e hiki ke kaohi mai, ia ia iho, ua like oia me kekahi wahi apana laau, e milo ia ana e ka wai.

 

      Ua ike oia a ua hoomaopopo no hoi i ke koikoi a me ka awahia o keia mau olelo a ke Akua, O ka mea e hana ana i ka hewa, he kauwa oia na ka hewa.  Aka, o ke aloha o ke Akua, he hana i na hana kupanaha, e ao ae ai ka naau o ke kanaka, aohe mea nana e hoole.

 

      Nolaila, o kona hoopa ana i ke kiaha mua, ua like ia me ka pa ana mai o ke kanaka i punia i ka wela o ka fiva kaulana i ka luku kanaka, he fiva melemele; a o ke kulu hope loa ana i ike ai o konoa wa inu rama a i ole paha ia mamua o kona make ana, o ke kulu hope no ia o ke kiaha mua ana i inu ai.  A mahope iho la o keia mau mea a pau, me he mea la, ke ike nei au i na la a pau, i ka oiaio o ke Akua i kakau ai i keia mau huaolelo me ke ahi:  Mai nana i ka waina i kona ulaula ana, mahope nahu mai ana me he nahesa la, a pa mai me he moonihoawa la.  Nolaila e eeke, a e makau i ke kiaha mua, no ka mea, o ka mua no ia a me ka hope o ke kanaka inu rama o ka make.

 

      He mea haohao loa i kahi keiki kakau lei pohue paa ole o ka manawa o ke KILOHANA POOKELA a ka mea nana i kapa mai nei ma ka Elele ma o kekahi itamu, ka loaa ana iaia he hoailona mua o ka mai i kapaia he olohewa, ua oiaio kau, he wahi kamalii, lei pohue a huaelo, a pela aku, a e ae aku au ia, a o ke olohewa ana e like me oe ka mea i noho a pepelu ka iwi kuamoo ma ka pai palapala, e hawanawana aku au ia oe i lohe ole mai hoi o Hawaii a Niihau, a i pakui hou ole aku ai hoi keia mai ia oe he hilahila, aole loa i loaa he haawina o ia ano iaia.  He hookahi kamalii iwaena o na kanaka makua o ke KUOKOA i ike mau ole ia, a o ka mea au e kuhihewa mai nei, a o ka laau lapaau ana e haawi aku ai i ola ko mai, oia keia, "E akahele mai oe o helelei ou mau papa auwae, a palaha p@ hoi ko ihu me ou mau papalina i ka puupuu iki a kamalii, loaa ka mea maneo o ka po."  He kanaka makua oe, a he wahi keiki wale iho no au.  E puali auanei ka opu o ka naonao ke lohe aku ua pehu ou mau lehelehe.  E hamau kaua.

 

WAI!  WAI!!

     

      Ke kauohaia aku nei ka poe a pau he pono hookahekahe wai ko lakou, mai keia la aku, o ka manawa hookahekahe wale no i aeia oia na hora mai ka 6 a ka 8 A.M., a mai ka hora 4 a i ka 6 P.M.; aole ma na manawa e ae.

 

CHA B WILSON

 

JAMES M. MONSARRAT.  (MAUKAKEA.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI,

      He luna hooi2io Palapala

      E hana ia no na Palapala Kuai, Palapala Hoolimalima, a me na palapala pili kanawai e ae ma ka olelo Hawaii.  Dala no ka ho@@@ ma ka moraki ma na waiwai p@@.

      KEENA HANA: alanui Kalepa

 

H L. CHASE      (KEIKI.)

 

                  Mea Paikii kaahele ma na mokupuni.  E hanaia no na kii me ka maikai a me ka eleu pu no hoi.  E paiia no na kii oui a liilii e like me ka makemake o na makamaka.  He oluolu ka auhau no ke pai ana      @@@@@@

 

 

NA HOOLAHA KUMAU.

 

HALEPAI O THOS. G. THRUM

 

O KA NUPEPA

 

SATURDAY PRESS @@@@ KUOKOA

 

ALANUI KALEPA, HONOLULU

 

Maliala e paiia ai na ano a pau o na

 

                  BUKE,

 

                              HOIKE O NA KULA,

 

                                    HOIKE A NA KOMITE,

 

                                                NA HAAWINA KULA SABATI,

 

                  PAPA KUHIKUHI O NA ANO A PAU,

 

                              HOOLAHA NUNUI A LIILII,

 

                                    BALOT, LIPINE PAPAL@

 

                                                TIKETA, WAHI LETA,

 

                                                            BILA PAI NAKAHKA

 

                                                                        HOOLAHA KUDALA,

 

                                    @@@ @@@ @@@

 

      Hoko o ka wa pokole a me ka auhau haabaa.

 

      A ma ka halekuai o THOS G. THRUM ma ALANUI PAPU, e loaa ai ua

 

            Kalana kakou o na ano a papu,

 

            Wahi Leta        "          "          "

 

            Inika                "          "          "

 

            Penikala          "          "          "

 

                              Mea Hoopipili, buke hoomanao,

 

                              Peni gula a me kumu gula,

 

                              Kii, a me na laau,

 

                              Buke kii o ka ohana,

 

                              Buke kii a na keiki,

 

                              Na mea paani a na keiki,

 

                              Kaa ana keiki,

 

                              Kaa huila lua o na opio.

 

            A he Agena no ke ana lole pepa o na

 

                              Keiki a me na wahine

 

      No ka hoailona ana i na lole me na inoa ponoi e hookoia na kauoha a pau no na papa inoa ke waihoia ma keia halekuai me ka uku pu o ka papa inoa i makemakeia.  Uku no ka inoa hookahi me ka inika a me ka hulu, $1,50 ina ma ke papa inoa keleawe, a ina maka papa inoa dala, $2.

 

      O na kauoha pau mai na mokupuni e hookoia ina e hoouna pu ia mai me ke dala a me ka moakaka pono o na hoakaka ana.

      THOS. G. THRUM

 

M THOMPSON, (KAMIKANA)

 

HE LOIO A KOKUA MA KE KANAWAI.

 

      Keena hana maluna o ka Hale Pohaku o Kamapela, (Campbells' Block,)  Rumi helu 8 me 9. Puka komo e huli pono la i ke Alanuui Kalepa, Honolulu.

 

PAPA!   PAPA!

 

AIA MA KAHI O

 

LEWERS & COOKE,

 

(O LUI MA)

 

ma ke kahua kahiko ma alanui Papa o me Moi.

 

E loaa ai @@

 

PAPA NOUAIKI.

 

o kela a me keia ano.

 

Na Peni Puka, Na Puka Aniani, Na Olepelepe, Na Pou, Na O a, Na Papa Hele, Na Papu Ku, A me na Papa Moe nui loa

 

Na P@@@ o na Hale o na Ano a Pau.

 

Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai e pau, Na Kui mai ke Nui a ka Makalii, Na Ami Puka, Na Ami Puka Aniani, Na Ami o na ano a pau, Na Aila Pena, o kela me keia ano Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale, Na Aila e ae o na ano a pau.

 

MA WAI VANIKI

 

A ME NA

 

WAI HOOHINUHINU NANI!

 

O NA ANO A PAU LOA.

 

NA BALAKI ANO NUI WALE.

 

A ke hai ia aku nei ka lono i na Makamaka @ pau, ua makaukau keia mau Makamaka o oukou e hoolawa akku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana

 

NO KA

 

UKU HAAHAA LOA.

 

E like me ka mea e holo ana mawaena o

 

LAUA a me ka MEA KUAI.

 

HELE MAI E WAE NO OUKOU.

 

KAKELA & KUKE

 

 

            E laa na pahiolo, koi hole,

 

                  hamale, hoi nui a me liilii, kila,

 

                        wili poaa, rula, apuapu, kui o na @@@

 

                              a pau, kala kaa hao hoopaa puka

 

            pohaku hoana, kepa, lei ilio, kaula

 

                  hao ilio, pahi, upa, pahi umiumi,

 

                        kalapu, kope hulu, pulupulu. oepa ka

 

                              lakala, lina hao, ami, kee@@ a me @@

 

KAULA  OPU.

 

      Palau o na ano a pau,

 

            Oo, ho, kopala, pe, kipikua,

 

                  hao kope, au ho a @@

 

                        a aku, kua bipi, lei bi

 

                              pi, kaula hao bipi, uwea

 

                                    pa, uwea keleawe, hao p@@@

 

                                          piula, kaa palala, ipuhao, @@@@@

 

PA-PALAL MAKAU ME KE AHO

 

            Ili wai, papa holoi, kopa ala. kaula kuaina, hu'akai, ehi wawae, hulu pena, a pela aku.

 

            Pena wali, kini nui a me liilii o na ano a pau, me ka pepa kuhikuhi, pena keokeo, aila pena, aila hoomaloo, vaniki kaa, a me vaniki moe.

 

PENA HOOMALOO

 

      a me aniani hale

 

AILA MAHU, AILA MIKINI, AILA MAMO @@, AILA KAA, INIKA KAMAA.

 

PAUDA, KUKAEPELE, KIANA PAUDA, UIKI IPUKUKUI O NA ANO HE NUI A LEHULEHU

 

LOLE MAKEPONO

 

E laa na

 

AHINAHINA, KALAKOA, KEO KEO, LEPONALO, HULUMANU UWE-WAHINE, HUI HUMUHUMU, A ME KA LOPI

 

Le k@ike e lo@@ no @@ ma kahi e

 

 

Kakela & Kuke!

 

NA MEA PIULA

 

Mikini Humuhumu

 

M@ki@i @ WHEELER a me WILSON

 

MIKINI A WILCOX ME GIBBS

 

NA MIKINI A

 

REMINGTON

 

      He nui loa na mea hao me na ukana e ae o na ano a pau, aole hiki ke hai pau ia aku, hewa i ka wai na maka ke ike.

 

Laau Lapaau Kaulana Loa

 

      A DR. JAYNE.

      LAAU HOOMAEMAE KOKO LAAU HOOPAU NAIO, LAAU KUNU, PENIKILA, HUAALE PAKAI, LAAU HOOPAA HI, A

 

Ma na Laau Hamo a P@l@ 'ku.

 

Kakela me Kuke.