Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 34, 22 August 1885 — HE MOOLELO NO KA NAITA ALA-HUNA KA WELI, A O KA POWA HOI, O KA ULULAAU ELEELE. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA NAITA ALA-HUNA KA WELI, A O KA POWA HOI, O KA ULULAAU ELEELE.

He Naiiea i pilialn»» na Huo'po ana a ke Aloha, aona mea Kupaianaha a Ho ipahaohao hoi i hanaia, % me q«l hana Weliweii i ikeia ina ia au Hooka.'a Makakila. Ma ia uiau ulu)mu anoano, I a olapa ae ai iia s,ht uwila--He uaita ! He powa ' Ka weli! AMAHOPE iho 0 ka make ana 0 kuu makuakane, ua lilo au mala'o oka noho mana oke Duke N'ui o liadena. A ua lohe-ia no hoi ma ke kulanakauhale o Badena, no ka nawaliwaii loa o Sir Aka vona Morina ; nolaila, ua manao ke Duke e imi i kahi e hiki ai no ka ana aku i ke kakela I)ena kadofa malalo o kana hoomalu ana a

me kana mau kauoha ponoi. O ke kulana o kahi a ke Kakela Denakadofa t ku nei, he kulana o ke ano ikaika loa. oiai, aia rn;'waena konu ia o ka ala e hiki ai mai ke aupuni aku o Badena a i ke aupiini o Watemabaka ; e* makemake ana oia e hoonoho i kekahi o kona inau kanaka koa ma ke kakela. Aua inanu» ia o kahi wa le no e hiki ai, oia no ku'u male ana me ua kanaka la ; nolaila, i keia mana wa ua maopopo anei ia oe na mea a pau e Ef'iua ? " " Auwe !i ho«"»ho ae ai o Elina me ka leo nui. 14 O Pasekala Danawolefa anei kth kanaka a ke duke e manao nei e iuale me oe, a e li'o hoi oia ka haku o ke Kakela Denakadofa ?" He oiaio, o ua kanaka )a no ia/" i pane aku ai o Elika. <& Alaila, e manao ana ka paKakej duke e hoolilo ia oe i wahine na kela | kanaka ino ?•" wani a Elina roe ke ano piha i kn inaina. " Pela kana olelo raai. " " Aka ua manao nn hoi au he kana-, ka oiuoiu ke Duke J.eoi{>ola Aale anei ou manao he kanaka opiopio ia i* n wahi a Klina. •' Ae % ua nuiuo no au he ano opio piu no ia, no ka mea ; he elua wale no ?nakahiki i ha'.a ae nei o kona noho

«na i ka nohoaUL " " A heaha ke kumu nui o kona manao ana e hana me keia ? M i ninau alu ai o FJina. *• Ke kumu nui a Naita Aka i hai mai ai ia'u, oh keia; ua manao kekahi \ r*oe barona'o Watcmabaka e hui a e kii i [ mai i kahi wzhi o ke auponi o Radena, | a ua manao ia e hui pu »ku ana me na ! iK»wa g ka Ululaau Eleele nei me ka en<n»i ke makaukau; nolaila ua makemake 'oa ua duke nei e lilo mua iaia ke k;«ke?a» a o kahi ikaiika soi no hoi ia o keia ac*ao o ke aupuni, a no&ila t 'i-arau ikaiVa loa ai ke dmke e mai* au me P®sfkala Dacawolcfa, 3 e 1»lo hoi i» k\km\ ka mana o ke Kakela DcnaVa« dofi» a fee la jpaha ia oe kej kumn o keia mau haiML 1 * s Haloiloi niai la na waiinaka o Elina, a pane mai U; e aioha, kuu hoaloha iloko 6 ka pilikia, e hookuu ia : a e hoouna mai i kona jx>e koa ilaila. Aol« u'u maomo e haawi aku ana ou-

kau i kau wahi no iakou : aoie, ua ike no au aole oe e haawi pio aku i kou kakeia, kou home hoi a kou makua* kane » waiho mai ai, a e pakaha wale ia e keia duke. " 14 Peia io no paha e kuu Klina. aka, e kau mai ana paha kana hoopai maluna o'u, i hiki ole hoi ia'u ke alo ae. Aka S he mana paha kona e hoomaie ai ia'u i kana mea e makemake ai aka, aole e liio ka moa oke kakela ke ole au e haawi maikai aku i ko'u lima. w " Ae, aka he hiki nae i ke duke ke hana mai i ka pa tausani o na ino ma mua oua ino. He hiki iaia ke kaili i kou noho oluolu, a me kou noho ma luhia ana, ma ke ano pakaha me ka lima ikaika. A heaha no hoi kou mea i hoao ole ai e hoouna ia Ilaneka imua oke Duke Leopolo; malia o oiuolu mai no hoi ia ke wehewehe ia aku na mea a pau imua ona, no ke kumu o kou hoole ana 1 katia kauoha?" Aka ua iuliluli ae la ko Eiika poo, a pane aku ia. " Ua manao au aohe wai- ! wai o ka hoouna ana ia Uaneka imua o ke duke, no ka mea, ua hele mua no ia imua oke duke. I hoouna ia e ko'u makuahine e hele e kue ikaika aku noj ka maie a ua duke la e manao nei. Ua kamailio aku o llaneka imua ona me kona akamai a pau, me kona hahai ana aku no ka hoopalau i hana ia mawaena 0 maua, a me ko maua aloha paa kahi 1 kekahi. Aua hoolohe jx>no ke duke 1 ka lianeka mau olelo mai ka mua a hiki i ka hope, a ua noonoo nui no hoi ia no kekahi wa. Aka, aole i3 e haawi

pio i ka mea ana i manao ai e hana. Ua hai mai la ke duke ia Ilaneka ; o ke oia o ka nohoalii kana rnea i manao

nui ai, auka mea no hoi ia ana e noonoo mua ai nu ka noho maluhia ana o kona nupuni; a oiai hoi, oka hanaole ana i ka mea e lnaa ai ka noho lanakila ana no na nua elua wale no, alaila mai no oia i kona kaumaha no kona hana ana i kekahi «uea e kiili ae ai i ka noho oluolu ana o kona mau hoa kanaka ; a eia hni o ka manawa oka aina i ka wa ano kulanalana, noiaila ua hiki ole keae mai ike noi a llaneka. Ua hai mai no nae hoi ke duke ia Ila neka e kali. Aua hai pu mai no hoi ia, e hoouna mai ana ia Sir Naita Pase* kala l)anawoiefa i ke Kakela iX»nakadota, a ua inanao no hoi ia e makemakeia ana la e makou ke hiki mat ia. "

" Ua manao ae n«ri oe e Klika e haa wi pio, a ae wale aku ? K haawi pj»> wale ana aenei oe i Vo j aloha, no na ia a pau o kuu ola ana ? " pola o Klina i pane akn ai me na waimaka e iho ana ma kona mau {lapaiina waliwa'i. "

" Aoie ! Aole ioa ! " Pela o Elika i hooho ae ai me kona ku ino ana ae iluna. il Aoie au eae wa)e aku ana im ka h > >ikaika ole. Ina e manao ana o Sir P iseka!a, e loaa ana )aia kekahi »nea e make waie aku ana mnlalo ona iioko oke Kakela Denakadofa, aia'ia, ua kuhihewa loa ia ; oiai e ike no ia ke hiki mai, o ka naniana i manao ai e loaa ana iaia maloko o ke kakeia, n e ka oluohi ; ua manao au e loaa ana iaia he moonihoawa, a i hiki o!e hoi iaia ke hana elike me kona makemake lapuwale. A ina ro hoi oia e lawe id'u i i wahine nana, iluko o na ino a pau «Vu e hana aku ai imua ona, alaila, aole ia kanaka. A aoie ioa no hoi au e haawi i ko'u lima i ua puuwai eleele la, rm ka hooikaika ole ana. i kekahi inea e pale aku ai. * * 4 Oia : Oia I Pel* hoi i pane aku ai ke kaikumahine ake kanaka uhai ho loholona, me ka olioli nul "Ua manao no hoi au, e loaa ana no kekahi

kokua mai ia Nai!a Aka mai i na wa a pau. w w Ae, e hoomaikai ia kona puuwai i j>iha ike aloha E hana ana ijo la i ria mea a pau c hiki ana iara ; aka, hc ano kanalua ko'u nona. Ua a«o nawaiiwah K a ia, a o kona noonoo niaikni aoie t Uk<? me mawua. Anwe k«u makua alohi o Sir Xaita Aka ! Ua kokoke loa mai koaa manawa' A—E! Heaha l»wi kelainea?" I keia wa, ua poiwa ae la ua mau kaikaauhme nei, i ko laua lohe ana aku i V«rkahī leo anu. nunulu, » pu-a ;mai rtia kekahi wahi kokokelm b laua, me hemea !a he Ino no kekahi e vraiho an?» Uoko o ka eha?ha nyl Ma keta manawa. tia afa ino ae Ta o Felita, ka ilio, a ku ana ihina, i oku ae ta kona ihu iluna me ka hanuhanu ana, a holo ino aku !a ma kahi % ka leo i pa-e mai ai. "Eal AU hou no m leo nei; M wahi j a Elina, uie ko Jau* tobe pono !oa ana

aku, he Ico no kekahi Unaka e uw« ana i ka eha. o ka r>uka ana ae o k.\ EUka mau elelo iaia i hoomaka ae ai e ka:«a iliov ua hiki raai la ka ilio a ku an.x iniu» o laua, me kona ano hi o a hoihoi me ka nana inau na i una maka 0 kotu kahu ; ao!e i Uuiiu iho, u.i ka; \ koke nku la <*-Felita a holo me ka huli a nana nui inh e*rn ana kona kahu mahuj>e ona. 1 keia wa ua pane koke aku la o Klika i kona kokoolua, " ua loaa ia Fe!ua kekahi hana n* kana ;" a Ike aku la iaua ī ka nana mai ia iat»a me ka t;wc ana. u K tuhru k.iua nta ho{K% 1 ike hoi kaua heaha b hoi keia mea." " Aole anei ou ano k«nraU'n» makau no ko kaua hele ana aku ?" ' 4 Aole. Aole o I-V.ua e ttv:\kenuke e lawe ia'u ma kahi ana i ike ai he p: » kia e kau mai ana maluna o kouu hak - A ! Aia hou no la ! He kanaka ata iloko o ka pilikia nuu nolailu, e wik» kapa, malia he hiki ia kaua ke hana a kok :a hoi i ka mea e pau ai kona waiho ai;a i ka pilikia. " I keia u-a a pau, ke ku muu mai n-.i no o Keiita me ka hoomau i ka uv«c ana, me k'.»na ake nui ana o kj ike m.u 1 kona hnku opio i ka uhai aku :.;ia. A ua pau koke ae la no hoi ko Eliaa ano kanalva, a kahea koke aku h o Klika i ka ilio e holo aku. Ia wa ua hi-.li ino ae h o Kelha a holo aku la i'.uua, me ka heiehelena i piha i ka hauoli n »i.

Ua alakai aku la o Tclita i vm wan kaikamahine lamaUinn oke k; hu.i oneanea kahi a ka hale e ku nri, a loa aku ta lakou nei iloko o ka uluiauu [>oulinli. E holo ana me ka mai. iO oi'e ina he pilikia ke kau mai nna nia!uria o laua. Pehea la, ina iko bua wa tua loko o keia ululaau mehameha, a hiki mai kekahi n»ea e hoopuino ai » ko lai;a niau oU, aka, he mea oie wale nti ia i leau! o ke Kakela T>erVīfkAilf fa.