Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 35, 29 August 1885 — Page 4

Page PDF (1.59 MB)

This text was transcribed by:  Linda Barrett
This work is dedicated to:  To our beloved Kumu Patrick Makuakane for his continued inspiration

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Nupepa Kuokoa

 

No ka Makahiki,..........$2.00

No Eono Mahina,.........$1.00

 

KUIKE KA RULA

 

@oaono           Augate 29, 1885

 

Haawina Kuia Sabati.

 

  Hel@ XII @@b@. 2@, 1885, Kumuhana.  Naamana @@ S@ Pauku Baibala.  2 Na L@, @ @ @@.

 

  O NAAMANA ka luna o ka poe kauwa o Suria, he kanaka koikoi ia imua o kona haku, a ne hanohano o kona makai no ka mea, ma o na la, ua hoolanakila mai o Iehova i ko Suria; he kanaka koa nui no hoi ia, a ua lepera.

  2  A ua hele aku la ka poe koa hao wale, no ko Suria, a ua lawe pio mai lakou i kekahi kaikamahine opiopio mai ka aina o ka Iseraela mai: a ua lawelawe ia na ka wahine a Naamana.

  3.  I aku la ia i kona haku wahine, Ina o kuu haku ma ke alo o ke kaula ma Samaria, ina ua hoola mai kela ia ia i kona lepera.

  4.  A hele aku kekahi, a hai aku la i kona haku, i aku la, Penei a penei ka olelo ana a ke kaikamahine no ka aina o ka Iseraela.

  5.  I mai la ke alii o Suria, O hele, o hele, a e hoouna aku au i palapala no ke alii o ka Iseraela.  A hele aku la ia, a lawe aku la ia ma kona lima i umi talena kala, a me na apana gula eono tausani, a me na lole aahu he nui.

  6.  A lawe aku la ia i ka palapala i ke alii o ka Iseraela, i aku la, Ano, i ka hiki ana'ku o keia palapala ia oe, aia hoi, ua hoouna aku au i ou la Naamana i kuu kauwa, i hoola mai ai oe ia ia i kona lepera.

  7.  A pau ka heluhelu ana a ke alii o ka Iseraela i ka palapala, haehae iho la ia i kona aahu, i aku la, He Akua anei wau e pepehi aku a e hoola, i hoouna mai ai keia kanaka io'u nei, e hoola i ke kanaka i kona lepera?  no ia mea, ke noi aku nei au, e noonoo, a ike, ke imi mai nei paha, i mea no'u e hewa'i

  8.  A i ka manawa i lohe ai o Elisai ke kanaka o ke Akua, ua haehae ke alii i kona aahu, hoouna aku la ia i ke alii, i aku la, No ke aha la oe i haehae ai i kou aahu?  e hele mai ia ano i o'u nei, a e ike no auanei ia, he kaula no iloko o ka Iseraela.

  9.  A hele mai o Naamana me kona mau lio, a me kona halekaa, a ku ma ka puka o ka hale o Elisai.

 10.  Hoouna aku la o Elisai i elele io no la, : aku la, E hele oe e auau iloko o loredane, ehiku auau ana, a e hoi hou mai no kou io ia oe, a e maemae oe.

 11.  Huhu iho la o Naamana, a hele aku la, i iho la.  Aia hoi, ua i iho au ia'u iho, E hele io mai auanei ia iwaho, a e ku, a e kahea aku i ka inoa o Iehova o kona Akua, a hapai i kona lima maluna o ka wahi, a e hoola i ka lepera.

 12.  Aole anei e oi aku ka pono o Abana, a me Parepara, na muliwai o Damaseko, mamua o ka na wai a pau o ka Iseraela?  aole anei e pono ia'u ke holoi iloko o ia mau mea, a maemae ?  A huli ae la ia a hele aku la me ka huhu.

 13.  Hele mai kana poe kauwaa a ko koke, olelo aku la ia ia, i aku la, E kuu makua, ina i olelo mai ke kaula ia oe i kekahi mea nui, aole anei oe i hana?  oiaio hoi, i kana i ana mai ia oe, E auau oe, a e maemae?

 14. Alaila hele aku la ia i lalo, a lu iho la iloko o loredane, ehiku lu ana, e like me ka olelo a ke kanaka o ke Akua; a hoi hou mai kona io e like me ka io o ke keiki uuku, a ua maemae ia.

 15.  A hoi hou aku la ia i ke kanaka o ke Akua, oia a me kona poe a pau, a Kiki aku la, a ku imua ona; i aku la, Aia hoi, ano ua ike au aole he Akua ma ka honua a pau, maloko o ka Iseraela wale no; ano hoi, ke noi aku nei au ia oe, e lawe oe i ka makana a kau kauwa.

 16.  I mai la ia, Ma ke oia o Iehova, imua ona au e ku nei, aole au e lawe.  Koi aku la kela ia ia; aka hoole mai la ia.

            Pauku Gula, E holoi mai ia'u, a e oi aku kuu keokeo i ko ka hau. Hal. 51: 7.

            Manao nui, Hookahi wale no mea e pono ai ka mea hewa.

 

NA HELUHELU LA.

 

            Poakahi, 2       Na Lii, 4:  38--44.

            Poalua,            "           "    "   5:  1--16,

            Poakolu, "        "    "   5:  17--27.

            Poaha, Is.        1:  10--20.

            Poalima           Mat   8.  1--13.

            Poaono            Luk.     17: 11--19.

            Sabati,             Hoik.   7:  9--17.

 

            Mele.  "Aole inoa maikai ae."  H.A.N. p. 125.

            Pule.

 

NA NINAU.

 

            Heaha ka pilikia nui o ka aina ma hope iho o na mea i haiia ma ka haawina i hala?  @ Na Lii, 4: 38.  E hai mai i ko Ilisai hana mana ma Gilegala?  p. 38--41.  Heaha ka makana i lawe ia mai ia Elisai?  p. 42  Ia wai ka haawiia ana?  Pehea ka pane ana o kana kauwa?  p. 43.  Kanalua anei o Ilisai?  Ua maona anei kanaka?  Koe anei kauwahi ona ai?

            No wai ka haawina o keia la?  No hea keia kanaka kaulana?  Mahea o Suria?  Manao nui anei ko Naamana haku iaia?  No ke aha?  Iloko nae o keia hanohano a pau, heaha kona pilikia nui?  Ua hiki anei ke hoola ia na lepera?

            Ina ma ke aupuni o ka Iseraela, ua ae anei i na lepera e lawelawe ma kela a me keia oihana?  Ua ae anei ia lakou e noho pu me kanaka?  Nawai i kau mai i na kanawai no lakou?

            Owai kekahi pio ma ka hele o Naamana?  2 Na Lii, 5: 2.  Nohea keia kaikamahine?  Owai kekahi pio ma Aigupita, no ka aina o ka Iseraela, i lilo i pomaikai nui no ia aina?  Owai hoi ma Babulona mahope mai?  Ua mau no anei ko laua malama ana ia Iehova, oiai e noho ana ma ka aina hoomanakii?

            Pehea ka olelo a keia kaikamahine?  p. 3.  Owai ke kaula ma ka Iseraela ia wa?  I ka lohe ana o ke alii o Suria, pehea kana kauoha ia Naamana?

            Owai ke alii ma Suria?  Heaha kana i hoouna ai i ke alii o ka Iseraela?  p. 5, 6.  He makana nui anei ka i hoounaia?  Oia hoi, he $16,000 gula, a me $48,000 kala.  Hiki anei e kuai i na pono uhane me ke kala, a me ke gula?  Owai ka mea i manao e kuai ia pono me ke kala?  Oih. 8: 18--20.

            I ka heluhelu ana o ke alii i ka palapala ua aha oia?  Heaha kana olelo?  Ua makemake anei ke alii o Suria e hoala i ka hakaka iwaena o laua?  Heaha kana i imi ai?  I ola no wai?  Owai ka i lohe i ke kaumaha o ke alii?  p. 8.

            Ua haalele nui anei ke a@i a me ka lah ui i ke Akua mamua?  Hele koke anei o Naamana imua o Elisai?  Ma ke ano hookano paha?  Ua puka mai anei o Elisai e halawai me ia?  Heaha kana kauoha ia Naamana ma ka waha o Gehazi?  p. 10.  Oluolu anei o Naamana i keia?  Huhu oia no ke aha?  p. 11.  Pono anei e huhu aku i ke Akua ina aole i hooko ia ko kakou makemake, a me ke ano i manao ia?

            Heaha ka Naaman olelo?  p. 11, 12.  He mau muliwai maikai anei ko Damaseko?  Pehea hoi o Ioredane?  He lepo, he ino, ka wai?  O ka auau ana paha ka mea e ola'i o Naamana, o ka hoolohe paha i ke kauoha a ke Akua?  Mai loaa ole ia Naamana ke ola, ke ole ka pane ana o kana kauwa iaia pehea?  p. 13.  Ola koke anei oia i ka auau ana ma Ioredane?  p. 14.

            Hoi hou o Naamana i hea?  Ua ae anei o Elisai e lawe i ka makana ana i lawe mai ai?  Heaha ka Naamana i noi ai?  p. 17.  A hala aku la o Naamana ma, owai ka i hahai mahope ona? p. 18.  I ka uhai ana i ke Kanawai eiwa, ua pau anei kana hana hewa ana?  Heaha kana olelo hoopunipuni ia Naamana?  p. 22.

            Ua loaa anei ka mea ana i kuko ai?  I ka hoi hou ana ia Elisai ua hoopunipuni hou anei?  p. 25.  Ua pomaikai anei o Gehazi i ka loaa ana ia waiwai ma ke ano kolohe?  Heaha ka poino i ukali iaia no ia hana?  p. 27.  Hiki anei ke huna i ka hewa mai ke Akua aku?  Nele anei ka hahai ana o ka hoopai i ka mea e hana ana i ka hewa?  Ina loaa ole ka poino maanei, aole anei ma keia ao?  Pehea ke kanaka waiwai me Lazaro; owai ka i pomaikai ma kela ao?

            Ua hiki anei i kamalii ke alakai i ka poe naauao a akamai, i kekahi wa?  Ua hiki anei i ka naau hookiekie ke komo ma ke ala ololi?  Ua hiki anei ke hoomaemae ia ka naau?  E hoopau loa ia anei ka hewa?  Is. 1: 18.  Nawai e kala i na hewa?

            He mana anei ko kekahi mea e ae e kala i na hewa?  Mahea ke kuhikuhiana i keia ala?  Nawai i haawi mai i ka Baibala i alakai?

            Ua hiki anei i na alakai makapo e hoopololei i ka hele ana o kekahi?  Owai ka malamalama a me ke ola?  Ma ke koko owai e hoomaemae i na mea a pau?

            Mele, "Koko Kamahao,"  H.A.N. p. 87.

            Pule.

 

KA KUMUHANA O NA KULA

 

SABATI, O KA AHAMUI KULA

 

SABATI O KA MOKU

 

PUNI O OAHU.

 

            1.  O ka haawi makan ana i na Kula Sabatit he mea anei ia e ulu ai a mau na Kula Sabati?

           

            KULA SABATI O KAWAIAHAO.

 

            2.  Heaha la na hoeueu kupono no na Kula Sabati?

 

            KULA SABATI O KAUMAKAPILI.

 

            3.  O ka hoala ana i na ninau pohihihi @@@@ o ka Baibala, he mea anei ia @ @aauao ai na Kula Sabati?

 

            K.S. o KA@IHI & MOANALUA.

 

            4.  Heaha ka waiwai o na Hoike Hapaha o na Kula Sabati o kakou?

 

            K.S. o EWA.

 

            5.  Ke kuleana anei ko na kumu kula aupuni iloko o na oihana Kula Sabati?

 

            S.S. o WAIANAE.

 

            6.  Owai @a ka mea mana e pono ai e koho i na Kahu Kula Sabati o na mokupuni.  O ka Ahahui Kula Sabati o ka Paeaina anei, a i ole ia, o na Ahahui mokupuni paha?

 

            K.S. o WAIALUA.

 

            7.  Mhea ia ke kulana pono o na K. S., ma na makua anei, a i ole ia, ma na keiki paha?

            K.S. o KAHUKU.

 

            8.  Heaha ia na hana kupono e apo ia ai no opio a hoopaa ia iloko o ke Kula Sabati?

            K.S. o HAUULA & KAHANA.

 

            9.  He mea anei e ulu ai na Kula Sabati, ie koho ana i na Kahu Kula Sabati mokupuni?

            K.S. o WAIKANE.

 

            10. I aha ka kakou hana e hana'i i mea e holo ai na hana Kula Sabati imua?

            K.S.  o KANEHOE.

 

            11.  O Ka malama mau ia ana o na Hoike Hui nui ma ka malama o Iune ma Honolulu, heaha ka waiwai?

             K.S. o WAIMANALO..

 

            I na Kula Sabati o ka mokupuni o Kakuhihewa, e hoomakaukau i keia mau haawina no ko kakou halawai ma Kaumakapili, ke hiki aku i ka Poakolu mua o Okataba, 1885.

                                                                                                E. S. TIMOTEO.

 

            Kakauolelo o ka A.K.S o ka mokupuni o Oahu.

 

KA MOOLELO NO KAINA A ME

ABELA.

 

            He moolelo keia i hoike piha ia maloko o ka baibala, ke aniani kilohi o ka poe a pau e nana ana ia buke hemolele mai ke Akua mai.  Oia hoi keia malalo iho:  Mahope iho o ko ke Akua kipaku ana ia Adamu laua me kana wahine mai Edena aku, hanau mai la o Eva ia Kaina i kana keiki hiapo.  Hauoli nui iho la kona makuahine, i aku la, "ua loaa iho nei ia'u ke kanaka no Iehova mai."  Manao iho la paha o Eva, no ka mamo o Kaina i hanauia'i ka Mesia.  Ua hauoli hewa ua wahine nei, no ka mea, he kanaka hewa loa o Kaina.  Mahope iho, hanau hou iho la o Eva i kona kaikaina ia Abela.  He kanaka maikai o Abela, ua hele pololei ia imua i ke alo o Iehova a imua o kanaka.  He kahuhipa o Abela, a o Kaina, he mahiai ia.  I mai la o Mose ia laua, i mai:  "A i kekahi inau la ae la, halihali mai la o Kaina i ka hua o ka honua i alana ia Iehova.  Lawe mai la hoi o Abela i na hanau mua momona a kana poe hipa, a maliu mai la o Iehova ia Abela a me kana mohai; aka, aole ia i mahu mai ia Kaina a me kana mohai."  A ike o Kaina aole i maliu mai o Iehova i kana mohai, huhu nui iho la ia.  Ohumu aku la ia i ke Akua, a huahua aku la no ia i ka pomaikai o kona kaikaina.

            Mahope iho, i kona kamailio pu ana me Abela ma ka nahelehele, ku ae la o Kaina iluna a pepehi iho i kona kaikaina a make.  "No ke aha la i pepehi ai iaia?  No ka mea, ua hewa kana hana iho, a ua pono hoi ka kona kaikaina."  Aole i pau kona hewa malaila.  "Olelo mai la o Iehova iaia, auhea la o Abela kou kaikaina?  I aku la ia, aole au i ike; owau anei ke kahu o kuu kaikaina?"  Nani ka paakiki o ka naau o ua kanaka la @ he olelo wahahee kana, "aole au i ike."  Aia no ke koko o Abela ma ko na mau lima, aole i pau i ka holoiia.  Ua akaka lea ma kona lae iho ka maka'u, a me ka huhu, a me ka hilahila; aka, aole haahaa iki kona naau, no ia mea, manao oia e huna i kona hewa i ka maka o Iehova.

            Aole o ka wahahee wale no; ua pakike aku ia i ke Akua.  "Owau anei ke kahu o kuu kaikaina?  E pono anei oe ke ninau mai ia'u i kona wahi i noho ai?  No keia mau mea, hoahewa mai o Iehova ia Kaina; hoolilo mai no ia iaia i kanaka aea, a ke kuewa wale maluna o ka honua.  A kau iho la o Iehova i hoailona maluna o Kaina o loaa ia i ke kahi mea nana ia e pepehi a make.  A mahope, hele aku la o Kaina i kahi ma ka hikina o Edena, noho iho la ma ka aina o Noda, a kululu iho la ia i kulanakauhale.

            Ua lohe kakou i kona kukulu ana i ke kulanakauhale, a i kona noho pu ana me kana wahine, a me na keiki, aole nae kakou i lohe i kona mihi ana i kona kewa, a i kona lilo ana i kanaka hou.  He mea e naauao ai no kamalii, a me na makua i ka moolelo o Kaina a me Abela.  No ia mea, e hoolohe mai e na pulapula hou o kuu Lahui Hawaii i kekahi mau mea a'u e hoakaka aku ai.

            1 He mea e mahuahua mau loa ai ka hewa.  E nana oukou ia Kaina.  Heaha ka hewa mua ana i hana'i?  O ka pepehi kanaka anei?  Aole loa.  O ka huhu hala ole ma ka naau ; aka, mahuahua no ia i kela la i keia la a lilo loa ia i inaina nui ; a mahope pepehi wale aku ia i kona kaikaina maikai.  Pela no ka hewa a pau loa.  I kekahi l@, aia no ke kuko hewa ma ka naau o kekahi.  Aole maka'u nui ka mea nona ka hewa ; no ka mea, manao oia, he mea liilii ia, aohe mea e pono ai ; aka, i kono uumi ole ana i kela hewa, e mahuahua no ia, a lilo ia i aihue paha a i pepehi kanaka paha.  I mai la o @akoba, "aia hoi, ua hoaa ia he puu wahie nui e ka huna ahi."  Aole mahuahua ka hewa ma keia ao wale no ma kela ao mahope kekahi.  Ma keia ao malalo, ma ka po o ke ahi pio ole, e mahuahua no ka huhu, me ka inaina, a me ka p@@kiki o ka naau, a mea ia hewa aku, ia hewa aku, o na la pau ole.

            2  E pono e na kamalii a me na makua ke maka'u i ka mua o ka hewa>  E nana oukou i ka huna ahi  He mea liilii ia ua pio koke ia i ka huna wai hookahi:  aka, nui ka hewa o ka mea liilii.  Ina haule ma kahi opala, ua wela i ke ahi ka nahelehele, na hale, ke kulanakauhale paha, a me na kanaka he nui loa.  Pela no ka hewa.  I ka manao o kanaka, he mea liilii ke kuko hewa aku, a me ka huhu, e like me ka huna ahi liilii.  Aka, ua akaka lea ia, e lilo koke keia mau mea liilii i mea nui ke uumi ole ia lakou.  Oia ka make i make ai o Abela ia Kaina.  Aole oia i maka'u i na hewa liilii, aole i uumi, no ia mea, ua lilo ia i kanaka hewa loa, a make aku la kona pokii i kona mau lima.  "Aloha wale oia."  No ia mea, e kamalii, e maka'u oukou i ka hewa.  E uumi i na manao ino a pau loa e kupu iho ana ma ko oukou naau.  I ko oukou wa opiopio e lilo oukou i poe hou, i poe haumana no Iesu.

            E aloha aku iaia.  E hoopili aku ma kona aoao.  E malama ia pono i kana, alaila, e kokua mai oia mamuli e oukou.  Amene.

            SAM. PAKI.

 

KE ALAKAI

 

Oihana Leta Hawaii.

 

Kuhikuhi no ka Oihana

 

Leta Kuloko a

 

me Kuwaho.

 

Helu 1, Iulai 1885.

 

 

            41  Na na kapena moku e lawe pololei i na eke leta a me na leta a hiki i ka hale leta, mahope koke o ke ku ana o moku.  Aole e hookomo ia kekahi waiwai i ka hale dute, aia a hooko mua ia keia.

            42  O na kapena moku e haalele ana ia anei no na aina e, ke kauoha ia nei lakou e hoike e mai i ka lohe i ka Luna Leta i 36 hora mamua ae o ka wa holo.

            43  O na moku e lawe ana i na eke lete Hawaii, e hookaawale ia ona wahi kupono e malama ai, a e hoopaa ia me ka laka a me ke ki.  Ma ke kanawai, aia maluna o lakou na ahewa ia ana ke malama pono ole ia na eke leta oiai maluna o ka moku.

            44  Ua hoomakaukauia he mau wahi leta nui ma na hale leta a pau, maluna o na mokuahi, no ka hookomo a me ka hoouna ana i na leta mawaho ae o na eke leta, a i kiolaia no leta ma na awa ku moku e kipa ia aku ai.  Ua hoana okoa ia keia mau wahi leta i mea e kokua ai i ka hali ana ia mau leta i waihoia aku me na kapena a me na puuku o na mokuahi a me na moku kuna e lawe.

            45  O na leta e hoouna ia ana mawaho ae o na eke leta, e hookomoia iloko o na wahi leta i kauia me ke poo leta, ina no loko nei iho o ka aina, a ina paha no na aina e.

            46.  O na puolo a me na ope leta, i oi ole aku mamua o eha paona ke kaumaha, e lawe ia mai no ia a haliia aku ma na wahi o loko nei o ka aina wale no, ma ka uku mua ana mai i hookahi keneta poo leta no ka auneki hookahi.

            47  O ka leta i hookomoia iloko o ka eke leta, ua hiki no ke kii hou ia mai e ka mea wale no nana i kakau, a me ka wiho pu mai i palapala e hoike ana i ka laweia ana aku o ka leta mai loko aku o ka eke leta. 

            48.  O ke oki ana i ke eke leta a apo hoopaa, a wehe kue kanawai paha i ka eke leta i hoopaaia a eke liilii paha, he hihia openi ia, aole loa e nana maka ia e na luna aupuni.

 

NA POO LETA.

 

            49  O na poo leta Hawaii, a me na pepa poo leta, e loaa no ma ko lakou waiwai io, ma ka Hale Leta Nui, a i ole ia, ma no Hale Leta Lala e ae a puni ka aina.

            50  O na poo leta e kaana hana ia nei, oia na poo leta 1 keneta, 2 keneta, 5, 6, 10, 12, 15, 18, 25, 50 a me 100 keneta poo.  O  na poo leta 1, 2, 5, 10 a me 12 keneta, ua paiia lakou me na waihooluu like ole.

            51  O na wahi leta i paiia oia no poo 1, 2, 4, 5, a me 10 keneta, ua hiki no ke loaa ma ke kuai ma no hale leta a pau.  No na leta kuloko a me kuwaho, ua kupono loa lakou, a ua maikai loa no na leta hoouna mawaho ae ko ka eke leta.

            52.  O na pepa poo leta kuloko hookahi keneta; e loaa no ma ke kuai ma na hale leta a pau.

            53  O na pepa poo leta papalua i kapaia "na pepa poo leta pane," ua manao ia i hikiwawe ka pane ana, ua hoopukaia oia i keneta no ka pepa poo leta ninau, a hookahi keneta no ka pepa poo leta pane mai.

            54  E kap@@@ ia ke poo @@@ i na @@ @ a pau ma ke kihi maluna o ka aoao akau e kakau @@ @@ @@ @@@@ @@waho o kawahi

            55  O na paa poo leta Hawaii, na pepa poo leta a me na wahi leta i hai e ia na po@ leta e @@@@ no ma ka Ha'e Leta.  He $3.00 no ka paa hookahi

            56  O na nei n@ na poo leta i kuniia, aole e hoolak@ ia @k@, a aole i@ @@@ Hoi e hoolohe ia kekahi nei na lakou, ma ma ka leta a ma kahi ano e ae, e ka po@ paahana o ka hale leta.

 

NA KUMUKUAI O NA POO LETA

NO NA MEA PILILETA

KULOKO

 

57 --     No na leta e hoouna ia ma na wahi a pau o ke aupuni, no ka hapa auneki, he 2 keneta.

            No na leta k@olaia mai a leta kulanakauhale i paiia a pepa liilii pai i ken.

            No na pepa liilii pai i hoohamama ia ma na wahi a pau o ke aupuni, he i ken.

            No na nupepa i paiia iloko o keia Aupuni a hoounaia i ka poe lawe o loko nei o ka aina mai ke keena pai mai, aole uku.

            No na buke, na pepa manoanoa, na kii pepa, a pela aku, no ka auneki hookahi, he i ken.

            No na apana lole hoikeike o kela a me keia ano, no ka auneki hookahi, he i ken.

            Na nupepa, na apa nupepa, na alemanaka,, na bila hoolaha, na buke pepa, na papapala wina, a me na mea pai e ae i humu ole ia, no kela me keia 4 auneki, a hakina auneki paha, he i keneta.

            Uku o ka leta dala, mawaho ae o ka uku maluna, he 10 ken.

            No ka Oihana Kuikawa, no ka leta i auneki, he 10 ken.

            58.  No na mea wai, na mea hoopahu a me na mea e ae e hoopoino mai ai i na eke leta, ua papa loa ia ka hookomo ana mai.

 

NA KUMUKUAI O NA POO LETA

O NA AINA E.

 

            59--No na leta i America Huipuia, Canada a me Mekiko, no ka hapaha auneki pakahi, he 5 keneta.

            No na leta i na aina a pau i komo iloko o ka Hui Poo Leta, he 10 keneta.

            No na leta i kekahi o na Panalaau o Ausetaralia, he 12 keneta.

            No na pepa poo leta, pakahi, he 2 keneta.

            No no pepa poo leta pane, pakahi, he 4 keneta.

            No na Buke a me na Pepa Kalepa, no 2 auneki pakahi a hakina paha, he 2 keneta.

            No na mea paiia, no 2 auneki pakahi a hakina paha, he 2 keneta.

            No na apana lole hoikeike (i oi aku mamua o 250 garama, a i oleia no 8-3/4 auneki) no 2 auneki pakahi a hakina paha, he 2 keneta

            Uku o ka leta dala, mawaho ae o na uku maluna, he 10 keneta.

            No ka hoopaa ana i na leta dala me ka palapala hookaa e hoihoiia mai ana, mawaho ae o na uku maluna, he 15 ken.

            60--Aohe Poo Leta Puolo mawaena o Hawaii nei a me America Huipuia, a mau aina a ae; aka, o na puolo liilii, "ina e hoopauia," (o ka nui a me ka mama i kaupalena ia mai) hiki no ke hoounaia i kahi i makemake ia me ka palekana.

 

NA LETA DALA.

 

            61--Ke kukulu ia nei ka Oihana Leta Dala i mea e hoolawa ia ai ka hali ana me ka palekana o na leta waiwai nui, ma na lilo emi mai, mamua ae o na mea maa mau.  O ka oiaio maoli nae, i mea e hooia aku ai no ka hoouna ana me ka palekana o na mea i hoopaa ia, oiai o na puolo i hoouna ia ma keia ano, he kakaikahi loa ka nalowale.

            62--O na ope a mea na puolo he mau buke ko loko a waiwai e ae paha i kupono ke hoouna ma ke eke leta, a leta, nupepa, a kii paha e hookomo ia ana ma ka leta, "ua hiki no ke hoopaaia" e hookomo ia i ke eke leta kuloko, ke uku e ia mai ka uku he umi keneta mawaho ae o na uki poo leta mau, a e haawiia na palapala hookaa no ka loaa ana mai i na wa a pau.

            63--Ma ka Oihana Leta Kuwaho, o na leta, na nupepa, a me na puolo liilii wale no (he 8-3/4 auneki ke kaumaha) ke hoopaaia. O na puolo nunui ku i ke dute ia, e hoounaia ma na mea halihali e ae

            64--I ka hoopaa ana i na leta e hoo unaia ana i ko na aina e, aole e haawiia ona palapala hookaa, ina he umi wale no keneta i uku ia mai.  Ina i makemake ia ona palapala hookaa hoihoi mai, aliala, he umikumamalima keneta ka uku mawaho ae o ka uku poo leta mau.

            65--O ka leta dala, aia wale no i ka mea nona ka inoa i kakau ia ai mawaho o ka wahi e haawiia ai, a oia wale no ka mea i hoomana ia e kakau mai i ka palapala hookaa o ka loaa ana aku.

            66--O na leta a me na paolo waiwai mui a pau, o ka pono e hoopaaia.  Ina aole e hoopaaia, aohe moali e loaa aku ai ina e nalowale ana.

 

            Koikoi na kuaua o ke kulanakauhale nei i keia mau la i hala iho la.

 

            Ma ka Poaono i hala i hoomaka ai ka hoike o na kula Sabati i akoakoa ae ma Kohala.

 

NA HOOLAHA KUMAU.

 

JAMES M. MONSARRAT.

            (MAUNAKEA.)

LOIO A HE KOKUA MA @@ K@@@WA@.

He Luna H@@@@@@ Palapala.

 

            E @@@@ @@ no na Palapala @@@@.  Palapala Hoolimalima, a me na pal@@@@ wai e ae ma @@ olelo Hawaii.  D@@@ @@ ka hoale ka @@@@@ ma na @@@@@@@.

            K@@@@ Hana:  @@@@@ K@@@@.

 

PAPA! PAPA!

 

AIA MA @@@@ @

 

LEWERS & COOKE,

 

(O LUI MA)

 

@@@ ke kahoa kahiko ma @@@@@@ Papa @ @@ Mai

 

E loaa ai @@

 

PAPA NOUAIKI

 

o kela a me keia ano

 

 

Na Pani Puka, Na Puka Aniani, Na Olepelepe,

            Na Pou, Na Oia, Na Papa Hele, Na papu

                        Ku, A me na Papa Moe nui loa

 

Na Pili o na Hale o na Ano a Pau.

 

Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai e pau

            Na Kui mai ke Nui a ka Makalii, Na Ami

                        Puka, Na Ami Puka Aniani, Na Ami

                                    o na ano a pau, Na Aila Pena, o

                                                kela me keia ano Na Aila Hoemaloo,

                                                            he lehulehu wale,

                                                                        Na Aila e ae o na

                                                                                    ano a pau.

 

NA WAI VANIKI

 

A ME NA

 

WAI HOOHINUHINU NANI

 

O NA ANO A PAU LOA.

 

NA BALAKI ANO NUI WALE.

 

A ke hai ia aku nei ka lono i na Makamaka

            pau, ua makaukau keia mau Makemake

            o oukou e hoolawa aku ma

            na mea a pau e pili ana

            ma ka lana oihana

 

NO KA

 

UKU HAAHAA LOA.

 

 

            E like me ka mea e holo ana mawaena o

                       

                        LAUA a me ka MEA KUAI.

 

HELE MAI E WAE NO OUKOU.

 

HALEPAI O THOS. G THRUM

 

O KA NUPEPA

 

SATURDAY PRESS me KUOKOA

 

ALANUI KALEPA, HONO--ULU

 

Malaila e palia ai na ano a pau o na

 

BUKE,

 

            HOIKE O NA KULA,

 

            HOIKE A NA KOMITE,

 

            NA HAAWINA KULA SABATI,

 

PAPA KUHIKUHI O NA ANO A PAU,

 

            HOOLAHA NUNUI A LIILII,

 

            BALOTA, LIPINE PAPALE,

 

            TIKKETA, WAHI LETA,

 

            BILA PAI HAKAHKA

 

            HOOLAHA KUDALA,

 

Buke e ka wa pokole a me ka auhau haahaa.

 

A ma ka halekuai o THOS. G. THRUM

            ma Alanui Papu, e loaa ai na

 

            Kalana kakau o na ano a pau,

 

            Wahi Leta       "           "           "

 

            Inika                "           "           "

           

            Penikala           "           "           "

 

            Mea Hoopipili, buke hoomanao,

            Peni gula a me kumu gula,

            K@, a me na kau,

            Buke kii o ka ohana,

            Buke kii a na keiki,

            Na mea paani a na keiki,

            Kaa a na keiki,

            Kaa huila lua o na opio.

 

A he Agena no ke ana lole pepa o na

            Keiki a me na wahine

 

No ka hoailona ana i na lole me na inoa p@@oi e hookoia na kanoha a pau no na papa inoa ke waihoia ma keia halejuai me ka uku pu o ka papa inoa i makemakeia.  Uka no ka inoa hookahi @ e ka i@ika a me ka hulu, $1,50 ina ma ka papa inoa kel@@we, a ina ma ka papa inoa dala, $2.

            O na kauo@a pau mai na mokupuni e hookoia ina e hoouna pu ia mai me ke dala me ka moaka ka pono ona hoakaka ana.

            THOS. G. THRUM

 

NA HOOLAHA KUMAU.

 

KAKELA & KUKE

 

E laa na pahiolo, koi hele,

            hamale, koa nui a @@@@@ @@@@@,

            wili poaa, @ula, ap@@@@ @ @@ @@ ano

            a pau, kala kaa, hao ho@@@@ p@ka

 

pohaku hoana, kepa, lei iho, ka@

            la hao ilio, pahi, upa, pahi @@@@@

            kalapu, kope hulu, pulupulu, @epa ka

            lakala, lina hao, ami, keehi, a me ke

 

KAULA OPU

 

Palau o na ano a pau,

            Oo, ho, kopala, pe, kipikua,

            hao kope, au ho a; e a aku, kua bipi, lei bipi, kaula hao bipi, uwea pa,

            uwea pa, uwea keleawe, hao p@@

piula, kaa palala, ipuhao, ip@ @

 

PA-PALAI MAKAU ME KE AHO

 

Ili wai, papa holoi, kopa ala kaula

            kuaina, hu'akai, ehi wawae.

            hulu pena, a pela aku.

 

Pena wali, kini nui a me liilii o na

            ano a pau, me ka pepa kuhikuhi,

            pena ke@@@, aila

            pena, aila hoomaloo,

            vaniki kaa, a me

            vaniki moe,

 

PENA HOOMALOO

 

a me aniani hale

 

AILA MAMU, AILA MIKINI, AILA MAMO @@@ AILA KAA, INIKA KAMAA

 

PAUDA, KUKAEPELE, KIANA PAUDA, UIKI IPUKUKUI O NA ANO, HE NUI A LEHULEHU

 

LOLE MAKEPONO

 

--B @@@ @@

 

AHINAHINA, KALAKOA.  KEO KEO, LEPONALO, HULUMAN@ UWE-WAHINE, KUI HUMUH@ MU, A ME KA LOPI.

 

            Ke Kuike e loaa me la ma kahi o

 

Kakela & Ku e:

 

NA MEA PIULA,

 

Mikini Humuhumu

 

Mokini a WHEELER a me WILSON

 

MIKINI A WILCOX ME GIBBS

 

NA MIKINI A

 

REMINGTON

 

He nui loa na mea hao me na ukana e ae o na ano a pau, aole hiki ke hai pau ia aku, hewa i ka wai na maka ke ike.

 

Laau Lapaau Kaulana Loa

 

A DR. JAYNE.

LAAU HOOMAEMAE KOKO

LAAU HOOPAU NAIO, LAAU

KUNU, PENIKALA, HUAALE

PAAKAI, LAAU HOOPAA HI,

 

Me na Laau Hame a Pela 'ku.

 

KAKELA-KUKE.