Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 41, 10 October 1885 — SUEDENA ME NOREWAI. [ARTICLE]

SUEDENA ME NOREWAI.

Eka poe heluhelu Kuokoa, mak* enake a.oei oukou e lohe i kekahi mau mea no Sue<Jpna me Nore*r%i ? Ae, e hai mai oe. Ae, ke ae nei au e hoike aku i kekahi mau mea no keia mau ainau E nana mua oukou ika Pa&yah Aina. Aia nmhea keia mau air.;\ ? Aia m* ke komohana akau 0 Eurom. He mau aina oioli e pili ana kekahi i kekahi me he mau mahoe la. He h»iani maupia nae me he iwi kuamoo l\K He anemoku ka huina o hua* t,i 50 mile k* k*a» a 450 miie ka laubu Ane 5 ouiiona kanaka ma Sue* a ane 1 miliena ooa Norewak

Elaa qo aupuni kuokoa koa mamaa.» Elua n»7 ia nvkahi«« i<> 14 . U4* haa*ri lfe a!is o I>enemaka ia N«re-j wai i ke aiu o Sue<iana. A mahopel iho ua aoho laua nialaW iho o ke lii j hookahi, oia ke ahi o Su«Jena. A«»le j nae pela ka iuakemake o Nore*ai | Makemake oia e noho kaawak a kuo \ koa na Aka aole i heokoīa koaa makemake. Ua hoomauia ka hui a h;ki \ keia *a. 0 Qs«ki II oia ke aln i keia manawa. He aiii enaikai no keia, oa mahalo nuiia. He kanaka oluom. | lokoeiaikai, ano keoniinaaa, puni oaa | oaa Makemake loa ika ike Ua akamai roa ka olelo Eeniaaia. He haku mele hoi oia, Akamai n»a ka meleana a roa ka hookani ana ina ka piano, me ka oregana. O kona moto nuī keia r u Ra iaii aaa i ka pono me ka pomaikai o kona m.iu aina elua, o Suedena me NoreHaL" Ane like roe ka moto o Kamehameha 111. i u Oka pono ke ea oka aina/' Eia no ma keia Paeaina kekahi poe paihana no Noiewai me 3uedena. KA HOOMANA O SUEDENA ME SOKEwal —Ka hooinaoa Lutera, oia ka heomana kanawai Ka ekalesia aupuni ia. Ke r iii, oia ke poo oka ekaiesia. Na kanaka a pau ka ekalesia, na kane, na wahine, na kamalii ke loaa na makahiki he 14. Hele lakou i ka ahaaina a ka Haku, ka poe pono, ka poe hewa, huikau no ma ka ahaama. Na kahu ekalesia, he poe hewa no kekahl Aole i nanaia ka lakou hewa. Hiki no ke iilo i poe kahunapule, a 1 poe kahu ekalesia. Na ke auupni no e malama 1 na kahunapule mailoko mai o ke dfla

aupuni. E na ekalesia euanelio o Hawaii nei, makemake anei oukou e lilo i ekalesia aupuni, o ka Moi Kalakaua ke poo, a na ke aupuni e malama i na kahu ? Maikai ia ma ka manao o kahi poe Aole luhi ka ekalesia i ka īmi ana i ke elala no ke ola oke kahu. Aia ka ike aupuni ke dala no ia mea. ' Alia oukou e ae. Eia kekahi hewa. Aole no keia ao ke aupuni o lesu. Ua ko lesu aupuni, a ua kaawale na aupuni o keia ao. Ina oke 'lii ke poo o ka ekalesia, ua paa na kahu ekalesia malalo ae ona. E hoolohe lakou | i kona manao, a e kokua mamuli ona. !He kipi ke hookuli, a e hoopauia ko ke aupuni malama ana īa mau kahu. \ hemahema loa lakou, e hoomaauia no, * e hoopilikia ma na mea he nui wale. Pela no ma Nore\vai. Ka ekalesia Lutera ka aupuni. Na ke aupuni e malama t na e k a _ lesia. Ka ekalesia Lutera, he maikai ia mamua. He ekalesia kuokoa i ia i hoopukaia mai mailoko mai o ka; ekalesia Pope. Ua hoomaau nuiia e i ia ekalesia. Aole nae oia i hoomaau i aku. Aka mahope iho, ua lilo ka ekalesia Lutera i ekalesia hoomaau i na i ekalesia e ae, a hoomaau i ka poe ae : ole aku i kana mau hana. Pela-no Suedena me Norewai. Ua hookapuia ke komo ana o kekahi hoomana e ae ' me ka hoopai ikaika i ka poe ae ole i i ke kapu. Hoopaahāoia kekahi. Hooneleia kekahi i na oihana aupuni me na oihana e loaa ai ke ola kino. Hoopaiia kekahi mana dala he nui. Mamua aku, ma ka makahiki 1848 paha, ua ala mai kekihi haumana Lutera o Roserio kona inoa, a hooikaika e hoomaemae i ka ekalesia Lutera ma Suedena me Norewai. Ikaika loa oia ika hoahewa ana i na hana pono ole o ia ekalesia, ka huikau ana o ka poe pono me ka poe hewa, me na kahu ekalesia 1 hewa. I

Hoomaewaewaia oia, a hoomaau nui ia. Hele mai kekahi haiolelo no Sekotia mai e kokua ia Rosenio. Ua hana ino ia keia haiolelo, a kipakuia aku mai ka aina aku. He haiolelo i ala mai o Hauke ka inoa, a hai ikaika aku i ka olelo a lesu, e hoao ana e hoala i ka ekalesia Lutera mai kona hiamoe aoa. Ua hopuia 013, a hoopaaia iloko 0 ka inlepaahao no na makahiki he u. Nui ka poe 1 aloha iaia, a huli mamuli ona. Ua hoomaauia no lakou. Paa nae ko lakeu manao ma ka aoao hou, oia ka aoao K;.ristiano o»aio. Makemake lakou j kahu ekalesia nana lakou e malama. Ao!e ae ka ekaiesia me ke 'lii e iilo ka mea kahuna ole i kahu. Ma ka hooikaika nae o keia poe i ka hoopii ana i ke ahaolelo aupuni, ua hoolohia ke kanawai a hiki ke lilo ko maa kahunapuie oie i kahu ekalesia.

Maiuua, aole loa e hiki ke komo ana o na ekaiesia e ae iioko o ke aupuni o o|Suedena me Norewai, ka ekalesia Lutera wale no ka i ae la. Komo no nae na ekaiesia e ae, na Bapetill. na Mehodika &c A ala mai hoi kekahi poe o ka ekalesia aupuni, a hookaawa* ie ia lakou iho mai ia ekalesia mai. a lilo i ekalesia Lmera kuokoa. Iloko o keia mau makahiki i hala, no ka nui o ka hoopū ana, a no ka nui o ka poe i kokua ia hoopii ana, ua hot> pauia na kapu t a ae ia e noho kuikahi na hoomana iike oie me ka hoomaau oleia o kekahi e kekahi Aole nae i pau ka hoomaau ana o ka eka?esia Lutera. Na keiki i bapetiroia he mana kona maiuna o iakou a hiki i ka maka* hiki 19. Aole pono ke huii bkoo a heie i ka ekaieaia aupuni ole. E ht?opaii» lakem ke hana pela. A e hoopai iaiumakuai ae i ka ahaaina, Nttj

ka plikia o na kaki i bapdiio ole k | *€ *raitmsi'e c a «? ;£s<aa kekahī <?īb3?sa e oia kmo ai Aia a aa Npeūioi® a ua bele t ka aluaiea h-eoiahi, aUila ia*|*>a;>. Ma ka !akou ao ana, ona keiki a na ka lakoa, a Uiu līk> bkt;>u i pae keiki ke Aksa, ma ka ia isu wai Kei ka naaopo oka eka le&ia Lutera aupani! Aka okoa kekahi hapa. {