Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 42, 17 October 1885 — HE MOOLELO NO KA NAITA ALA-HUNA KA WELI, A O KA POWA HOI, O KA ULU LAAUELEELE. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA NAITA ALA-HUNA KA WELI, A O KA POWA HOI, O KA ULU LAAUELEELE.

K* N Haoipo *k» AkAa, SE«4 K=pd-u.rahj. * t.jLsa Weliwiel» i ia *k MiiiiM. MOKUNA IU. He pohihAi Koo ok* n»a»*» 5 He oaalihiai t He p**» t Aka' H« auWana, * he Wiu*— I ka peaw*» v> ka ipo laaīiī. Ke <xt ke »ixiha, Ktl« au » AUA MANAO iho ia no hoi o ELINA, o ke kanaka ana e ike nei i keia wa, o kekahi ia o na kanaka ui a ano kuiana alii ana i ike al A e hooalii mau ana hoi na hoomahie ana ake onaona maluna iho o kona oiwi | nani. He kanaka opiopio loa no ia, oiui he iwakaiuakumamalima waie no! ona mau makahiki. O kona lauoho gula piipii, o kona maka uliuli, na umiumi o na la opio, kona kulana hiehie a t)ie na nani okoa ae i hiki oie i ka mana oka peni ke hoike ae, ua iawa ia no ka hoehaeha ana aku i ka puuw%i palupaiu o ke kamalei a ke kiu holohoi lona hihiu, Maka Obana— a o ka makamua loa no paha keia a ke aloha i hoeueu ae ai iloko o na iwihilo o ke kino laahia o Elina. E komo ana oia me kekahi aahu siiika nani loa ; a ma kona puhaka hoi, e paa ana kekahi mau pu panapana i kinohinohiia me ke gula, i hoopaaia ma kekahi apo ili paiupaiu. A e paa ana hoi ia ma kona lima i kekahipapale veleveia me kekahl hulu nani i omau ia ma ka aoao. A o kona kino a me kona mau lala, e hoike mai ana ia i ke kuiana o ke kanaka ikaika. Ama kona ano a pau ua maopopo he alii ia a he koa hoi, i pakuiia hoi me kona mau helehelena o ka wai lana malie. I ka wa i hiki loa mai ai ua niaiihini nei ma ka puka o ka hale, ua pane mai la ia me ka leo palanehe, a i poha aku hoi i na pahu-kani o ko Eiina pepeiao elike me ka leo hanehane o ka Ura: "E ka lede opio, ke manao nei au o ka hale paha keia o Maka Obana a'u i hiki mai nei."

I keia manawa ua ku iho la o Eiina me kona ano haalulu iki ana, oiai ua ano kau mai la ka lia iaia no ka ikeia o ka mea e waiho mai nei iloko o kona hale, aka aole i liuliu loa īho keia hoo kau ana mai o keia mau hoomakaukau ana miluna ona. "He oiaio," wahi ana i olelo iho ai iloko ona, " aole keia he kanaka kiu, a aole no paha keia he enemi non'a." Ua hoomaopopo aku la no hoi ka malihini opio i ke ano kuhau o ke kamaaina le ie imua ona, ano ia mea ua ; panai hou aku la ia me kona pane hou j ana aku, me ka mmo aka ana iho, a na ia mau ouli no hoi maluna o ke kamahele ia wa, 1 hoopau ae i na manaO' kanalua a hoomakaukau hoi iloko o Elina: " Mai makau oe e ka lede maikal Owau paha ka mea hope loa e iawe mai ai i na hooluhi ana 1 ka hale 0 kou makuakane. E kamailio no au me oe me ke anooke keonimana oiaio, ke noi aku nei no hoi au ia oe, e hoopau i kou ano pahaohao a kanalua hoi, a e hiiinai mai hoi ia'u me ka makau oie. He huakai huii hoaloha keia a'u, a ua manao aū ua ioaa paha iaia na hookipa aloha ia ana maiaio oka maiumalu o kou haie. A ua hewa anei au ma keia?"

" Ina hoi oe e hai mai ana ika inoa oua hoaloha nei ou e sir maikai, a i ole ia," a kali iki iho la ia no kekahi wahi manawa a paue hou aku la, " malia nae paha hoi, he pono ole ko'u ninau ana aku no kona inoa." A nalu hou iho ia iioko ona no kekahi manawa hou, a hoomau hou aku la ia ika pane ana aku ika malihini iloko ona mino waipahe—na mino aka waiolu mai kona puuwai ae, a i hiki ole hoi iaia ke uumi iho:

u E kukai oielo pu no au me oe me oe me ke ano kanaiua ole elike hoi me kau i bai pau mai nei. He malihini me na palapu eha he nui, eia oia mala lo oka malu o ko'u home nei Ao!e hoi au i ike i koaa moa." 44 Ae, aka he kanalua ole ko'u ua ike no kou makuakane." "Ua manao no aa peia, aka aole i maopopo ioa ia'u." M E kapa aku kaua iaia o—owai0 —owai la auanei ? wahi a ka mahhini opio me ka Liino aka ani a me na helehelena hoo* | hoihoi. Owai la aunei ka inoa a kat a I e kapa aku ai iaia,"

i " Ao!e au eaa c kapa aku \ k*rkahi \ inoa nona," waht a Eltnx I " Aka —a p«U io no paha, au ao nae iioko o kou noonoo u* kapa oe i kekahi inoa nonx E hai mai tna knei oe inaua ou ? Aole he wahi pilikia iki e ?oaa sm no kou hoopuki tMi| a no la mea no hoi, ke hoohiki paa tku noi au īooua ou aole au e hoopuk* aku i kekahi mea e." I kela manawa ua lawa ia no ka roa* wthc ana ae i na koana pohihihi i koe iloko o Elina, a manaopaa iho la ia e hihnai aku maluna o ka malihini ma na ano a pau me ka hoomakaukau ole. A pane aku la o Eiina me ka maiie, ame ka mapuna leo nahenahe: " E kapa aku au laia o ToLiBANA. r ' u E hoopomaikai la oe i anela no ke aloha a me na hana maikai! " wahi a ka malihini i hooho ae ai me ka teo nui—he leo hoi ipu a loa ae mai kona puuwai ae. u I keia wa» akani no au a maopopo loa ae la T na ka Makua Nui no i alakai mai i ko'u hoaloha ma keia alanul A e hai mai hoi oe, ua eha loa io no juha ia ? "

"Ua moku loa oia me na eh* kukonukonu he nuL Ina aole ia i loaa aku ia maua i kela manaw-a, ina la aole e mau kona ola a hiki i keia wa. E holokiki loaana ke ola mai iaiaaku mai kekahi moku ftui ma kona aoao." "Ia oe anei a me kou makuakane kona loaa ana aku ? " " Aole e ka sir maikai, o Elika vona D<?nakadofa ko'u kokoolua o kōna loaa ana aku." rt Ow'ai ? n i pane koke aku ai ka malihini me ke ano hikilele, i ka wa o ka inoa i poha mai ai i kona pepeiao. " Oia anei ? " "Ae oia no, a oia no ka mea nana i hoopakele i kona ola. Ina paha o*rau wale no, ina la ua ike ole au i ka mea e hana aku ai. Auwe !" pela o Elina i hooho ae ai i ka wa i hoomanao ae ai i na hana o ka wa i lraa aku ai o kela kanaka ma ka ululaau.— ,4 pehea la ka ioaa ana o ka manao aa iloko ona, e hou aku i kona manamana lima iloko Io ka eha. He mea i hiki ole no hoi ia'u ke hana, ina no oia eha a iluna o | ka'u ilio ponol"

" E hoopomaikaiia ia lcde aloha ! £ pahola aku no maua i panai no ia mau kokua aloha nui." " A i keia manawa hoi—owai la hoi ka raea e oluolu e haawi mai i noho no'u, a e ae pu mai hoi e noho iho au ilalo?" wahi a ka malihini i puana ae •jie ke ano hoomakeaka. Oiai aole ia i haawiia aku e ke kamaaina hale 1 kekahi noho—ua poina loa io no paha o Elina i ka haawi ana aku i noho no kana malihmi, aka i keia wa akahi no ia a noonoo ae. u E kala mai oe ia'u e ke kamahele maikai, oiai ua nanea loa kaua i ke kamailio ana a poina loa hoi au i ka haawi ana aku i noho nou." A i keia manawa o Elina i kuhikuhi aku ai i ka malihini i kekahi noho —a ! noho iho la ke kamaheie ilaio me ka hoomaikai ana aku i kona kamaaina opio maikai. " A i keia manawa no hoi, ke nonoi aku nei au i kou oluolu, a ina he mea pono ia i kou manao, e hai mai oe i kou inoa, a e lilo hoi ia i mea na'u e hiipoi mau ai i na la a pau o ko'u ola ana," wahi a ka malihini i kona boo. kuene pono ana iho maiuna o kona noho.

"Ua manao au aole paha ia i kaulike ia manao ana ou Ua maopopo loa au ia oc i keia manawa, aku o oe, he {x>bihihi nui ia a'u e noonoo nei. A nolaila he mea pono loa pah«i o uc ke hoike mua mai ia oe, ina ua holopono ia i kou noonoo maikai" wahi a Elir»a i pane koke aku ai tne ke kaulua o!-\ Ma keia pane ana mai a ke kamaaina opiOi ua hene iki iho la ka aka a ka malihini a pane aku ia : " Oiai hoi ua hookipaia ko'u hoaloh* me ka maikai malalo o ka malu o kou hale, a he oiaio, aole he wahi mea a'u e kanalua, a e heomakaukau ai no ka hahai ana aku i ko'u inoa ia oe, aka nae mamua o ku'u Hoike ana aku ia oe e noi aku ana au ia oe, e hoopaa mai oe ia oe iho ma kou hoohiki ana mai hoi, aole loa oe e hoike aku i kekahi mea e i ko'u inoa, a ia oe wale no hoi au e hahai aku ai, a i kou makuakane pu hol"

He paina awakea kat malamaia ma ka Hatcle Hawaii ma ka aoina la Voalua iho mii, na ka poe mahi ko. la ae na keiki puhi ohe o ke aupum kihi i hooaanea ai ia papaaina.