Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 44, 31 October 1885 — HE MOOLELO NO KA NAITA ALA-HUNA KA WELI, A O KA POWA HOI, O KA ULULAAU ELEELE. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA NAITA ALA-HUNA KA WELI, A O KA POWA HOI, O KA ULULAAU ELEELE.

Hc N'ane* i piha rar n* Hwpo ana * fc« AloKa, »»n» mea Kupaianaha a Hoopahaehao hoi i hanaia, a me na h.xftA Weliweli i 'ileeia ou J3k au Hooiala Makakila. MOKUNA 111. He pohihihi hot o ka manawa ' H« malihlniHe pawa! Aka 1— He tnaV&na, a he kokua— I ka puuwai o k» ipo laulii. Ke ole ke a'.oha, aole au 1 I ka pau ana o keia mau kamailio hihio ano e ana a ke kaikamahine opio ua puiwa a hikilele ae la ia, a ku ae la hoi ia iluna me ka waiho ana aku i ka na mau mea hana, a hoomaka ae la ia e holoholo i o a ia nei me na kai'na paianehe ana o kona mau kapuai, nae na lia pau ole e lokuhala ole ana iloko 0 kona puuwai. Ua hooni ae anei ke ; aloha iloko ona no ke kanaka opio o |ka mauna ? Oiai hoi o ka makamua | loa keia o na mea hoano-e i loaa ia Eli--Ina no kekahi kanaka opiopio. A heaha hoi ka waiwai o keia mau manao ana ! Malia paha aole ia e ike hou aku ana i na kiionohi o ua kamahele la o ka Ululaau Eleele. Aka ! Aia nae he hoku nui malamalama o ka Manaolana

mamua pono ona, a o.ka mea nana e haawi mai i na hooko ana no keia mau kahoaka o ka manawa i kau iho maluna o ke kino opiopio o ke kaikamahine i haulehia iloko o na koina paa a ke aloha. A oiai hoi oia e holoholo nei ine ke ano nanea loa, ua puiwa ae la ia i kona lohe ana i ke aoa ana ae o kana ilio, a alawa ino ae ia la a ike aku la i kona makuakane, a pane aku la ia me ke ano pihoihoi: "Ua olioli loa au i kou hoi koke ana mai la. He malihini ka kaua, eia i ka hale nei. A aia oia iloko. Mai makau no hoi oe iaia. Me he mea ia ua ake nui loa no ke alii powa mai e ike iaia, oiai he oi aku a kona hauoli i ka ike ana mai i ua malihini nei." "Ka ! Pela anei? Ua hai mai no anei ia i kona inoa ia oe?" " Ae." 0 Ganawolefa anei ? Ae ! a hopu aku la ia i ka lima o kona makuakane, a pane hou aku la. Ua hai mai nei no oia i kona inoa ia'u me ke ano hoomaka'uka'u oleJa'u. Ua ike no ka oe iaia. "Aole. Aole au i ike mai nei iaia." "Aka, ua manao au i maopopo no ia ia oe." A ua ike no oe i na mea e pili ana nona, "wahi a Elina meka hikiwawe. E kuu kamalei, heaha la kou mea e ake nui ai e ike no ka mea e pili ana iaia ? A heaha hoi ka la kanaka ia oe ? Ea! pane mai oe : Ua kamaiiio mai anei oia i kekahi mea ano e, a lapuwale ia oe ? "A haka pono aku ia ko Maka Obana mau maka i kana kaikamahine aloha." "E papa aloha ! Heaha ke ano o kau mea i mnau mai nei ?" "Ka! I koiohe waie aku nei no au ia oe. Aole no paha o'u manao ui ke kanaka e like me Ganawolefa, e hana i kekahi mea oia ano." "He oiaio, a peia io na Oiai aole au i ike i kekahi kanaka olelo noeau a maikai hoi mamua, e Uae me ia." "A ' Alaiia, ua ioaa iho nei na kukai olelo hoihoi ana mawaena o olua ? A pehea hoi ke ano oia kanaka ? E wehewehe mai oe i kona ano imua o'u, oiai he makemake loa au e ike i kona ana rt Me ke kanaiua oie—a mai kona puo* wai maoii ae, —pane aku ia ke kaikamahine me ka poioiei a me ka oeaio: i O kekahi ta o na kanaka ui a f u i ike ai; a ano alii no hoi Ua ike no au he kanaka koa ia; a he kanaka nianaopaa hol He mau hekhelena kona e iike ole ai me ko ka hoopanipuni» a puuwaī eieele hoi A eia no hoi, he kanaka akamai, a piha naauao ioa ia. Ua ha hu mai oia ia'u i na mea a'u i ike uk

ai rr>**mua —he mau mea pohihihi a hoopahaohao no hoi i ko'u noonoo. Eia nae hoi he powm t* —aole au i nt* oa'>io loa no u mea. 1 ko'u poowmi aa ik« av* aole he maa manao ino o ka pawa iioko ona." He kanaka ane kahiko ia i ko'u manai\ wahi a Maka Ohina. He kanaka kahiko t Heaha la kau mea e noonoo nei ? Aole ia i kokoke iki aku i kou kahiko 1 ko'u manao. Oiai he kanaka opiopio loa ia, aole paha i oi aku kona mau makahiki mamua o ka iwakaiuakumamakolu a makaluakumamaha. I keia manawa nana pono akn la ke kanaka kiu holoholona hihiu o na kua hiwi i kana kaikamahine me ke ano pahaohao nui. Ona heleheiena hoomahie i kau iho maluna ona mamua iho, a pau ae la ia, a uhi i'oo !a maluna o kona mau heleh<?tena na nanaina o ke kuoa A liuliu iki iho la, kau aku la la i kona lima maluna o ke poo o kana kaikamahine aloha.

"E kuu keiki, e malama pono oe i kou puuwai! Oiai ke heomaopopo loa nei au ua hooni kukonukonu loa ia kou puuwai no keia kanaka. Ake hai uku nei no hoi au ia oe e malama loa oe ia oe iho, mai kona kaili ana aku i kou puuwai, a o kou kino laahia hoi. Ua manao no hoi au he kanaka hoopono nei, a manao oiaio no o Ganawolefa ; aka, e hoomaopopo oe, aole paha ia e makemake io ana e lawe ae i kokoolua nona no ka noho ana, mawaena o keia mau noho kuaaina o keia mau kuahiwi." 4, E papa! Pehea la i loaa ai ia oe ia mau manao!" "A ina hoi ha pela, ua pau ae la. Nolaila, e hoomaka aku oe i kau hana, a e hele ae hoi au e ike i ka kaua mali him. Aia no paha ia me kona hua po- ® wn —Tolibana." u Ae. Aia no ia iloko 0~-" Ma keia manawa aole i kati iho ka makuakane e hoolohe a pau pono na oUilo a kana kaikamahine, aka, ua huli aku la ia a hele aku la no ke kua o ka hale. Nana pono aku la o Elina i kona makuakane a hiki i kona nalowale ana aku, a noho iho la la īlalo maluna o kekahi noho, a paa ae la hoi kona mau lima ma kona mau maka, a hiolo mai 1a hoi na kulu waimaka ma kona mau papalina waliwali. No kekahi mau hora loihi keia noho ana ona, me na raanao e hakukoi ana iloko o kona puuwai —a me he la hoi e noho ae ana; aka, mahoj>e iho o keia noho ana o Elina me na manao ino iloko ona, ua ku ino ae la ia iluna, a hoopau ae la ia ia mau manao hoeueu naaupo iloko ona, a olelo iho la ia iaia iho he lapuwale no keia mau oiea. Oiai ua noonoo iho la ia he mau hihio moeuhane ano e wale no keia i hiki mai maluna ona i keia wa, a kona ouuwai i hoopapau nui ai. A manao iho la ia o ka pau, a o ka hopena keia o ia mau noonoo. A huli aku ia ia no ke keena holoi maka no ka hoomaemae ana iaia iho. A kii hou aku Ia ia i kana mau mea hana owiliwili lopi, a hoonnka aku la i ka owiliwili ana, me ka hoomanao hou ana ae no hoi i kekahi manawa no na olelo a ka malihini maikai Aka, noonoo hou iho la la iloko ooa, a hoopau ae la ia i kona mau manao naaupo.