Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 44, 31 October 1885 — He Haina no ka Ninau. [ARTICLE]

He Haina no ka Ninau.

Aole poina i ka poe heluhelu i keia pepa, muhope iho o ka hoike nui o na kuia Sabati o Hawaii ina Kohala, ua hoopuka ia ina na kolamu o ke Kuokoa he teU 1 kakau inoa ia malalo ae u Ni nau/ a o ke }x)o o ia kukulu manao ana o "Waiwai anei ?" E ninau ana ka mea kakau oia 0 Ninau no ka waiwai a waiwai ole paha o ua hoike nui nei n Kohala. Eia mai maialo iho he pane ia "Ninau," i kakau inoa iae "Haina,' e heluhelu akahele iho na m&kamaka i keia mau manao : E ka Nupepa Kuokoa Aloha ot. Ua ike au i kekahi ninau ma kekahi o kou inau heiu i kaa hope ae nei e pili ana no na hana hoike kula Sabati ma Kohak e ninau ana, ua waiwai anei ? Ma ko'u hoomaopopo ana mai ka hoo maka ana o keia huakai a hiki wale i ka hoi ana mai, ua ike au ua ulu mai kekahi mau hua awaawa, e hooliloana i keia hana maikni (kula Sabati) i mea e ma nanalo ai 1 ka wa maluna o ka moku ua ike ia ke ano huikau a me ke ano kupono ole maoli, a ua ike maoii keka hi poe i ka hana ia 0 kekahi mau mea hilahila maluna o kekahi mau kaikamahine 1 hele ma ke ano haumana kuia Sabati. He hua maik&i anei keia no keia hoakoakoa ana i na kaikamahir e opio o na kuaaina ma kekahi wahi ? Ua manao au aole. 1 ka hiki ana mai uia Kohaia, a i ka Uwelaweia ana o na hana, ua ike ia me ka maopopo loa e hiki ole at ke hoole ia, aole eehia na hana a ku i ke ano haipule; he ano hookelakela a ake hi>oioi na ano i ike ia, ma ka lawelawe ant a kekahi nuu kuia Sabati, e ak« ana e ui kahi maiuna o kahi. Oia anei ke kahua 9 keia hana i kona wa i hookumu la ai ? Aole ioa pela, noiaila, ua lilo i inea e nui ole ai ka pomaikai o na opio ma keia hana holke hui, a e koino auanei ka noonoo iloko o ka haumana hou, o ke ano o keia hana kuia $ab«tf he hana paani wale no, a lilo ai i mea e pau ai ke ano pono io ma keia hana maikai Eia kekahi, ua lohe au o ke* kahi mau haumana, a<ite Ukou he poe hele i ke kula Sabati, aole ike ia ko takou mau maka mak>ko o na anaina kula Sabati, aia nae a hiki i ka wa e hoomakaukau ai no na hana hoike, alaiL», koano nuu 1» iakou noka iealea ao j»~

ha a no ka makemake e ike ia tnai paha, a no ka makemake e hooko i kekahi mau imi lipuwale ma keia hoakoatoa ana: ai ka pau aoa o keia hoike, ua hoi aku aole īke hou ia maloko o ka luakioi, aole ma oa anaina kula Sabati, he ona ka hana a me na ano lealea e ae, a hiki i ka *a e hoomakaukau Hou ai, alaila, komo hou e himeni, e h&ioleLo e kuhi ana na Hma me ke ano hooio | i mahalo ia mai e kanaka, aole i manao ; no ka mahalo ia mai e ka mea nana ka hana. Ua wai*ai anei ? Aole i waiwai

Eia kekahi, o na iilo no keia hana | he nui hewahewa na daia i loaa mai, j ina hoolilo ia keia puu daia nui no ka hoohoiomua ana i na hana ma na atna e, e nui ana ka pomaikai, eia ka Papa Hawaii ua makemake i mau Mhionan hou, a i mau daia hou, no ka hooholomua ana t kekahi mau ha&a a ke Akua ma ko na aina e a ma ka home nei; aka, ke hoolilo nei kakou i keia mau lala no na ieaiea o ka hui kuia Sabati a&a. Ina hoomauia keia hana e nui ana na dala hooiil j ia, a e kaniuhu auanei na hoahanau, t e piiikia no na lulu e ae, a o ke emi no ia o na hana maikai, a uwe na paahana ma na aina e no ke kokua oie ia aku. Eia kekahi, ke iilo nei keia hana i.o ike kuia Sabati he hana paio. Ke ike nei kakou ma na nupepa o kakou, ua piha he mau kolamu i na manao pane e paio ana, e hoopaapaa ana ; a o kekahi lala o ke kuia Sabati o Kohaia ke paio nei, ke oieio nei i ke poho, a ua kohu : pauku iwi maoii ma ka waha o na iiio ikeia hana o kakou. Ina e mau ana keia hana e liio ana i mea paio, e olelo auanei kekahi o Kohaia ka oi, aeoielo hoi kekahi o Kau ka oi, a e oleio kekahi o Kona ka 01, a oka lilo no ia he paio ka hana, he hoinoino aku 1 kekahi i kekahi, a e niokuahana auanei keia hana. "0 ke aupuni i mokuahana iaia iho aoie ia e mau ; a o ka mea e makemake ana e lilo i mea nui, e aho e lilo ia i mea iaweiawe na oukou." Noiaiia, aole waiwai keia hui kuia Sabati hookeiakela, he h»»a ino ka mea i ike īa. Eia kekahi, ua ike ia kekahi mau hana pono oie ma keia hele ana no ka iioike kuia Sabati, ua ona kekahi mau haumana, ua holo lio lealea ma ke Sabati, ua hula ku i, a he mau wawa iapuwaie e ae kekahi, a he mau himen* hoe-» ipoipo e mele iaana maiuna o ka moku imua o kekahi poe opio, auwe ! Oka anoano ka a ke Diabolo kekahi e lulu pu ia ana ma keia hana, nolaiia. he po no e hoopau i keia mau hoike hui nia kahi hookahi, a me ka hoakoakoa ana i na opio o na wahi mamao ma kahi hookahi, a he mea kupono i na kahu eka |lesia ona eka!esia o Hawaii e kue no keia hui nui ana, a e hoike no kela kuia sabati a me keia kula Sabati ma kona apana iho. Aole au i kamaiiio no keia mea 110 ka manao e paio me kekahi, aka, no ke aloha i ka pono, a no ka makemake e lawelaweia na hana o ke kula Sabati me ka maemae, aole me ke 'ano hana kanaka waie a hooioi wale. I Ke pule nei au 1 ke Akua e kokua n»ai ina kuia Sabati Hawaii. Me ke aloha no. Halna.