Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 47, 21 November 1885 — Page 3

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Nupepa Kuokoa.

Pa@a e THOS. G. THRUM ma ka Halepai o ka nupepa "SATURDAY PRESS." Keena Hooponopono, ma na kihi o Alanui Moiwahine me Nuuanu.

            E hoouna muai mai na Olelo Hoolaha ma ke Keena Hooponopono mamua ae o ka hora 12 o ke awakea o na Poaha a pau. aole e @ @aia na Olelo Hoolaha ke laweia mai @ @ o ka hora i hoike @ @. E hooko p@ aku ana makou i keia @a maluna.

            E @ mai i na leta a pau a me na kauoha a me ka uku pepa ia KA NUPEPA KUOKOA ma Honolulu. Ina e loaa pono ole aku keia pepa i kona poe lawe, e hai mai me ka hakalia ole keia Keena.

            O ka uku a keia pepa e haawi ai i kona poe ana, he umi keneta no ke dala, koe ka apana o Kona, Oahu, a me kekahi mau apana e ae kahi nui o ka luhi i ka halihali ana i ka pepa ma ia mau apana, e hooia ka uku luna.

 

HOOLAHA A KA LUNA OHI AUHAU, Apana o Honolulu, Oahu, 18@5

            Ke hoike ia aku nei ka lohe i ka poe he kaa auhau a pau o ka apana o Honolulu nei, e hoomaka aku ana ka mea n@na ka inoa malalo iho e ohi mai i na auhau no keia makahiki ma kona keena @ ma Kapaaiwa Hale, ma ka Poalua, Novemaba 2. O ka poe a pau i auhauia e hookaa koke ae iaia ma ia ma @ a hiki i ka la 15 o Dekemaba, a i @ pepa e uku ia no he umi pa-keneta no ke dala ke kaa mahope o ia manawa.

            GEO. H. LUCE.        

Luna Ohi Auhau.        1048-4t.

 

            KELA ME KEIA.

            E nana ae i ka papa kuhikuhi o na hoohiwahiwa o ka la 28, ka LA KUAOKOA.

            E kani ana na bele kaawai ma ka Poakahi i ka wa e ku mai ai ka mokuahi Alameda, no ka hoohanohano ana ia Mr. John Nott e hoi mai ana.

            He mau anaina hula Hawaaii ka i malamaia maloko o ka pa alii ma ka Poakolu iho nei, ka Poaha, a me ka Poalima. He wahi koena la 16 no.

            O na poe waapa o ka hui Amara ka moa ohohia o keia mau la; a no ia ohohia ia, ua aa mai la na kalaiwa kaa e heihei pu me ka poe Amara ma ka la 28 o keia mahina ae e hiki mai ana.

            Ua lohe wale ia mai aia kekahi mau kiai ma na puka pa alii kahi i kiai ai me na huipa ma ka lima. Hookahi, he hoemu kana i na ilio e komo aku iloko, a o kekahi hoi he hookuke kana i na haole. Ua manao ia paha o komo na ilio a aoa pu me ka poe hula, a o na haole hoi, o aha ia la.

            Ma ka hora umi a oi o ke kakahiaka Poaha nei, ua haalele iho la ka mokuahi Hoku Ao Hou no na paeaina o ka hema. Ua holo aku oia no Hilo no ka lawe pu ana aku ia Kauka Wetemoa. Lehulehu no ka poe i holo aku. O keia ka huakai hope loa o ke kapena Bray e noho hookele ai no Hoku Ao, a hoi aku oia no kona home ma ka hikina.

            Malalo iho nei na paa mare i mare ia e Rev. D. Kapali ma Kohala Akau Hawaii. Oct. 11, Kuapuu me Kini. Oct. 31, John. Schntle me Kahapalua Kaneakauhi, no Kaneohe i Oahu mai laua a mare ia ma Makapala. Nov. 1, D.S, Kahookano me Wahineikaili Waapa ma Makapala. Nov. 7. Paul Malden Hawer me Mere Kaiwi ma Niulii.

            Ma kekahi o na hale ma Kapuukolo ua loaa aku la he wahi puolo ano e, aka o kona mau hiohiona a pau he puolo o ka hoomanamana he mea ano aeae o loko ano like me ka lepo aeae ano hauliuli, a i ka nana pono ia ana iho ua puana ia mai la, o "Palamoa laua Kumukahi." Ahea pau keia ano poeleele ou e Hawaii.

            Ke kahea ia aku nei na lala a pau o ka ahahui Poola o ka mahele elua e akoakoa ae ma ka hale kula a Iwa ma Kepohoni, ma keia Poaha ae la 26 o Novemaba nei. A ke kahea pu ia aku nei no hoi me na lala a pau o ka aha hui Opiopio Puuwailokahi e akoakoa pu ae ma ia po halawai e malama ia ana ma ia hale kula ma Kepohoni, no ka noonoo ana i na mea e pili ana i ka la kulaia o Hawaii nei e hiki mai ana, oia hoi ka la 28 o Novemaba nei. Nolaila, e liuliu ae na lala a pau o na ahahui a elua, o ke Poola a me ka Puuwailokahi, no ka hoomakaukau ana i na mea e pono ai o ka la kulaia o Hawaii nei.

            PAINA HAUOLI!-Ma ka la 31 o Oct. iho nei, ua wehe ia ae la e Jos. Kamaka he paina hauoli no kona hoi ana aku ma Waialua e noho me R. Haloseat & Son, ua hoomakaukau ae oia ma is la o na ano mea ai like ole, palaoa, palena, laiki, a pela aku, me na mea ai Hawaii kekahi, poi uouo, puaa laulau, me na i-a o ke kai.

            Ma ka hora 9 o ka Poaono, ua kono ia aku na kane a me na wahine a me keiki e naue mai ia la paina, ua nui ka poe i hele mei e ai i kona lokomaikai. Ua hoi aku kela a me keia me kahi puolo a ke aloha. Ma ka la 3 o Nov., ua hoi aku la ia no ka hana, ua kepa oia ma Wailua, $150 ohi mua, mamua o kona hoi ana e lawelawe no ka hana a ka haku, nolaila ua wehe ae oia i keia paina e kono ana i kona mau hoaaloha e naue mai.

            Ma'u wahi mea hou ia o kuaaina nei.

            H. BARESA JR.

 

I O'U HAKU O KE KUOKOA.-E lawelawe, e liuliu mai oukou i ke ola o ka pepa, no ka mea, he mau helu wale no koe, pae kakou ma kela kapa o ka M.H. 1885, mai kali oukou no kahi manawa hou aku, o pilikia auanei ka pepa a ko ole na makemake moolelo a me na nuhou. Eia hoi aole i pili keia koi ana i ka poe i hookaa pono mai ma ko'u lima  a i ka hope o ka Luna Hooponopono. Me keia mau leo, e maliu mai me ka oluolu. O wau no me ka haahaa. D. KAHALELUMI.

            Luna Nupepa.

            Ua haawi ae ke alii ka Moi he ahaaina no ka pualikoa Kuini Ponoi, ma ka po Poaha nei, maloko o ka pa alii. Ua ai a ua inu me ka lawa pono; ua maona a ua momona na lima me na oloolo wawae; o ke kumu ka i hana ia ai pela, i mio ka haulani ana i ka la hookahakaha Nov. 28, a o ka uku iho la paha keia o ko lakou luhi ma ke kiai ana i na aha hula, oia ka ai, ka i-a, ka wai, a me ka leo. Ua kaupaona ia ke kanaka me na huna ai a me na kulu wai, a na ka leo, e paa mawaena o ka mea kaupaona i ukaka ke kaulike. ua lo'u ka aoao o na huna ai me huna wai.

          Me ke kakahiaka o ka Poalua nei, ua ulu ae la he haunaele ma kekahi pa hale ma alanui Kalepa i kapaia "puka polu," ma waena o Jim. he nika i noho kalaiwa kaa iho nei no Bihopa mamua, me kekahi haole. Ua pakiia ke poo o ka nika me kekahi kiaha aniani a moku pu ae la kona ili poo i aneane e ahuwale kona puniu. Ua kau koke ka haole ma ke kaa a holo aku, aka, ua hopuia oia ma Kanekina, a noho ae la ma ka hotele o Kewiki. O ka ona ke kumu i hiki mai ai keia poino.

            O ke kanaka a na limahana o keia pepa i kuhihewa ai he keonimana, a i hoolahaia akuno kona kuhakuha i na pahu hua a me na kope e hoonohoia ana, ua hiki hou mai no oia maanei ma kela Poanono i hala me na nanaina hoomakuʻe o ka inaina a kuha hou iho la i na hua e hoonohoia ana ma ka papa pai no ka pepa o ia la, me ka pane okalakala ana ae ina he mea hiki hou i na limahana o keia pepa ke hoolaha hou i kana mau hana kamalii. Ano, ua hoolilo ia mai ua mau limahana la (i kuha hoomaewaewaia) e kana mau hana, i kumu ao nona, nolaila, o ka lakou olelo ao mua iaia, "Mai hoolapuwale i ke kulana o waia auanei ka inoa." Me keia wahi ao ana, e oluolu paha oe e uwehe ae i ka ipuka o kou waihona noonoo a hookipa aku i keia ma ke ano he makana kiekie a makamae mai na limahana aku o ke KUOKOA.

            PAINA LA HANAU.-Ma Kalapu, Kipahulu, la 4 o Nov., ua malama ae o Mr. Hakuole he wahi paina la hanau no ka laua kaikamahine Miss Naaluha. Ua nui ka poe i naue ae malaila, he poi a me ke uala i hoawaawaia, a ua loaa he $57.00, aole no hoi he mau mea e kekahi e hoonohonoho iho ai la hoi o Laka.

            A ma ka hora 6 p.m., ua hiki mai la ka mea kakau moolelo kaula o Tonerika me Mr. Kalehua me ka laua mau wahi mea hoonanea, a hiki i na hora kuliu o ke aumoe, a huli hoi aku la laua no ko laua home me ka haawi ana i ke aloha good bye. P. PUHALAHUA.

            NA ANOI O KOHALA.-Ma keia mau la e nee nei, he nui na mea ku i ka pono a me ka holomua o ka apana o Kohala, a he mea ku i ka olioli o ka naau ma ka ike ana aku i kela mau makahiki i hala, aole i hookokokeia mai na hana e ku ai i ka hauoli o ka manao; aka, i keia mau la e nee nei, me he la, aneane ae nei paha e piha elima mahina, ka ike ia ana aku o ke ku ana o ka Moilii ma na pali hauliuli a hiki loa aku i na alina kula wai ole, o keia i'a ku; aole i ike ia i na makahiki i hala ae nei, aka, i keia makahiki wale no. Ke ikeia aku la ka elemakule, ka luahine, ke kane, ka wahine, kamalii; ka hele iho la no ia a po ka la. Ma kahi a'u i ike pono ai a hana lima hoi, me he la, o ke koho o ko'u manao a pela no paha na mea a pau i ike maka, o Hoea no ka oi; ma na wahi e ae, ina e piha kahi molemole, he i'a iho la ia; aka, ma Hoea, ma ke eke mauu ka helu; elima eke a emi mai o ke kuuna hookahi; a ola ka maka pehu i'a o ua kuaaina nei, ke ai la a kuakea ka i'a i ka la. E mahalo ia o Kaukuna, G. Kaea, a me Kapena Uia, ka hoala ana i upena, e mahalo ia ko lakou haawi wale i ka i'a i ka poe maka pehu i'a e hele aku ana, a pela no paha ka hapa nui o kahi poe no ia haawina hookahi.

            He mau la wela keia o ua aina haaheo nei, ke hele la na wahi mea kanu a omimi i ka mea o ka wela.

            Ua wehe hou ae nei o Kimo (pake,) he hale pahupahu hou, a elua pakaukau hou i keia wa, a ke niniu nei na ulu.

            Nui no hoi ka poe kau lei, ke hele la a hooke ke alanui i kau a mea o ka piha. A nui pu no hoi ka ona; kui aku kui mai, a loaa he mau palapu.

            Ua lawa au maanei, me ka welina.

            A.W. KEKAIHONU-O-HOOKOOLO.

 

Pakele mai poino.

            Ma ke kakahiaka poeleele wale o ka Poakahi nei, ua lawe ae la o Mr. Brooks (Kuene o ka mokuahi Likelike) i kekahi waapa nui a hoao aku la e holo no ka Likelike e lana ana mawaho aku o ka uapo. Mamuli o ka pa ano ikaika o ka makani a me ka ooloku pu o ke kai ua hiki kupono ole i kona ikaika he hoe i keia waapa kaumaha i ka ka moku, a mahope iho o na hooikaika ana, o ka mea mua loa ana i ike ai, eia oia ke alakoia nei no ka moana. Ua kahea ae oia no ka kokua, aka, ua lilo loa aku la oia; ma ia la a hiki i ka po ana, ua haohaoia kona nalowale, a ua hoomaopopoia no nae ua lilo oia no ka moana ma ka waapa, oiai, ua lohe mahuihui ia kona leo kahea i kokua, a me na hooia ana a ka poe i ike i kona lawe ana i ka waapa. Nolaila, ma ka hora 10 o ke kakahiaka Poalua mai, ua hoounaia 'ku ka mokuahi Mokolii e huli, a oiai lakou e auwana wale ana mao a maanei o ka moana, ua loaa aku la o Mr. Brooks me ka waapa he 14 mile paha ka mamao aku mai Honolulu nei, a he 6 mile hoi mai ka aina ae, a e puhi ia ana oia e ka makani no Kauai. Ina nae paha ua palau ia na pali o Kalalau e ka ihu o ka waapa.

 

Mai ka Apana Koho Balota mai o Hana.

            He oiaio anei o ka poe keia e holo balota ana no Hana? S.W. Kaai, J. Gardner, G.K. Hanuna, P. Kauimakaole, K.P. Kahookele, P. Puhalahua, B. Keoniliilii, J. U. Kawainui, W.R. Kakela.

            E oʻu mau hoa makaainana mai ka wai o ka Oopu i kanahele o Oopuola a hiki i na puu o Lualailua i Kahikinui, nana pono ia mai keia poe e holo balota nei. Ua kamaaina ko kakou mau maka ia lakou, ua ike i ka lakou hana, ko lakou ike kanawai, a me ko lakou ike kamailio.

            A noʻu iho, ke hoike ae nei au i koʻu ike pakahi no lakou. No S.W. Kaai, he Lunakanawai keia, he Luna Kula keia, he Luna Haawi Palapala Mare keia, he Luna Helu keia, he Palapala Loio kona, alima hana a ke Aupuni i haawi ai iaia, piha hana keia kanaka, kuapapa nui na pomaikai, piha ka waihona a hu i waho. A pehea kakoou, ina e hele ana keia, e nana kee mai ana kela ia kakou, ma o no kela, he makole ka kakou. Nolaila, ke kau leo aku nei keia peni, mai koho iaia.

            J. Gardner, ua ike maka ia oia nei, he lola keia he hepa na ke alii. Aia ma na kau ahaolelo ana i hele iho nei, aole oia i kua paio aku i ko kakou mau pono; o na palapala hoopii mai ia kakou aku, oia kana i heluhelu aku; aole loa hoi ona ike i ka hana kanawai, a no kona ike ole i ke kanawai, hiki ole iaia ke malama i ka maluhia o ka apana, aka, no ka pomaikai o ka poe uhai kanawai, olu lakou la he wai ko lalo. Ina e hele hou ana keia ua maopopo he punua oia, he mea pee poli no kela aoao, nolaila e hoopoina loa kakou iaia.

            J.K. Hanuna, o keia kaʻu kanaka e hoike ae ai kakou oia ka kakou e koho ai, no ka mea ua piha ike oia, he ike kanawai kona, he ike kona ma ke kamailio ana, ua maa oia i ko kakou Hale Ahaolelo, a ke hoomanao nei au i kana mau hana i kona mau kau i hele ai ma ka makhiki 1878 oia kekahi koa i ku aku a paio i ka pono o na makaainana, imua o na kuhina iloko o ia makahiki, a nana a me kona mau hoa o ia kau i kulai aku ia papa kuhina a hoopau ia lakou. A ma ka lua o kana hele ana i ka makahiki 1880, ua ku hou aku no oia a paio aku ma ka aoao o na makainana e kulai ana i ka pono a na Kuhina ma kahi mea, a nana ponoi no kekahi olelo hooholo no ka hiki ke hilinai ole ia na kuhina, i kokua ia e na hoa ma ka aoao o na makaainana, pau hou no na kuhina o ia makahiki. A ina pela ko ke kanaka ike e hana ai, alaila, oia ke kanaka e hilinai aku ai. A ma kana kue mau i na kuhina o ia manawa, oia kona mea i hoopauia ai mai ka oihana luna makai, a he oihana loio kana. A mahope mai, ua ikeia kona hooikaika i ka mahiai ko, me ka paio no nae me na enemi, oia keia wili e ku nei i ka lae o Makaalae. A make aku la o A. Unna kona hoa paio, a ke hee nei ka pilali o na keiki o keia apana i ka pono i imi ia e ke poo noonoo, e keia wahi @aa@a; a ina pela ka ike o ke kanaka, alaila, oia auanei ka kakou e koho ai, aole ana mea e makau ai, aole ma ko kakou hilinai wale no ke ike ole i ke kanaka kupono.

            Nou e P. Kauimakaole, makehewa oe e hana, o hoohuli iho oe a kokua ia G.K. Hanuna, ka mea nana i hooikaika na pomaikai, e ku la ko halekuai kokoke i ka hale wili, e hu la ka pilali i ko umauma. A pela no hoi oe e R.P. Kahookele, he mau halekuai paha kou eha a elima paha e ku nei i ka wili o Mokae. Hooikaika ia mai, o G.K. Hanuna ka moho. Nou hoi e P. Puhalahua, e hoohanu oe i na keiki i mau haneri, i mau keikikane wale no i 20 na makahiki kupono i ke koho balota, alaila oe holo balota; a no keia manawa, aole.

            No oukou hoi e na malihini, ua kupono no ia oukou e hele no kela hale hanohaao, ua like a like oukou me kaʻu mea i haanui ae nei, aka, eia wale no ka pilikia, no ko oukou hele mai ia nei e holo balota ai, aole e puka: he puka no, a penei na kuhikuhi ana: E lawe mai i mau tausani dala, a lu iho i ka poe kupono i ke koho balota, e uhai i ke kanawai o ka aina, alaila puka, aloha oukou.

            E kuu nupepa KUKOA, eia mai ka manao o keia makaainana ia hoike ia mai, o hope hewa no auanei i ka loli i ka iʻa maka ole. Owau iho no

            W.P.A. MAKAAINANA.

Hana, Maui.

 

Na mea Hou o Waimea, Hawaii.

            I ka la 5 o Nov., imua o ka Aha Kaapuni o keia Kau. Ma ka hihia o ke 'Lu kue ia Ali (pake) no ka hewa kipe (ia S.L. Kawelo ka Lunakanawai Apana o Hilo Akau.) Ua ae ka mea hoopiiia ua hewa oia.

            Ua noi ka Aha iaia, e hahai mai no na mea e pili ana ia mea. A ua kahea ia o S.L. Kawelo, e noho mai e hoolohe i na mea a Ali e hoike ana.

            Ua hoike o Ali ua hopuia oia ma Laupahoehoe no ka malama ana i ka waiona a oi aku mamua o ka mea kupono. A ua hoopaaia wau ma ka halepaahao a mahope ua bela ia wau a puka mawaho. Mahope o kuu puka ana mai mai ka halepaahao mai, ua hele mai o Kawelo a olelo e uku au i kanalima (50.00) dala iaia, alaila, hoopau waleia kou hihia. Aka, aole @ i haawi i ke dala iaia. Ma ia ahiahi iho no, ua hoouna mai oia i o'u la, he wahi keiki pake, a olelo mai ua wahi keiki pake nei ia'u, ua hoouna mai nei o Kawelo ia'u e kii mai i na dala ia oe he kanalima, olelo au iaia, he umi wale no no dala a'u a haawi no au ia mau dala he umi i ke keiki pake, a nana no i lawe a haawi ia Kawelo, koe no he kanaha dala, aka, aole a'u dala. Ma ia kakahiaka ae, ua hookolokoloia au a hoopaiia wau he $250, $3 00 koina me 3 malama hoopaahao.

            Ma keia wa, ua hoike mai la ka Aha i kekahi palapala a Kawelo i kakau aku ai i kekahi pake e ae o Akona kona inoa; a ninau mai la ka Aha ia Kawelo (me ka haawi maoli ana iaia e nana) ina paha nana ia leta. Ua pane aku o Kawelo, ae, na'u no keia leta.

            Ma keia wa, ua heluheluia ae la ua leta nei e ka mahele olelo L. Wilcox, a penei ke ano nui i loaa aku ma ka uwea telefone:

            Aloha oe e Akona,

            Aole au e ae e hookuu ia Asana no na dala he ($40.00) he kanaha, oiai o kona hewa he nui loa ka hoopai ($500.00) elima haneri dala; he ae au e hookuu iaia, ma oia e uku mai ana ia'u i ($100.) hookahi haneri dala.

            Ua kauoha aku nei au ia Hoakimoa nana e kii aku, mai maka'u oe iaia, oiai ua maa no oia ia'u, ua olelo au iaia he uku loio keia no'u no kekahi hana a kaua.

            Owau no o kau aikane aloha,

S.L. Kawelo District Jugde of North Hilo.

            P.S. Mai hoike wale aku oe i keia leta ia hai.

            Ma keia mau minute ua eehia ke anaina o loko o ke Keena Hookolokolo, a me he la he hekili i pa iho maluna pono o kaupoku o ka hale, ka pilipu o ka hanu o ka houpo, okakala ae la na poo, a li mai la ka oi me he la ua ha'ukeke i ke anu-Maeele na hopunaolelo o keia leta.

            Mahope o keia, ua ku mai o Kawelo, a hoike no na mea e pili ana i ka leta maluna ae, me na helehelena haikea kaukoo aku la na lima me na wawae a pae ana i kula. Hoike pu ae la oia, ua lohe no oia mai kekahi poe lehulehu mai ua maa no na Lunakanawai mamua aku ona i ka lawe i ke kipe a na Hoakimoa no hoi (eia ae no oia) kekahi i hai mai.

            Ma keia wa, ua hoopuka mai la ka Aha i na huaolelo koikoi ano kaumaha, a penei ke ano o ka mea i loheia aku:

            He mea kaumaha a he mea hilahila keia au e Kawelo i hana ai. O kou hookikina ana i kekahi pake e hana i ka hewa kipe, a me kou lawe ana i na dala kipe mai keia pake mai. He mea hilahila no kekahi Luna aupuni ke hana pela, a he mea hilahila no kaa pana o Hilo ka hana ana o ko Hilo Akau mau Lunakanawai e like me keia. Oiai he loio oe a he Lunakanawai no hoi a ma ka mana o keia Aha ke kauoha ia nei oe e hoihoi koke mai oe i kou palapala loio i ke kakauolelo o keia Aha, a ina aole maanei, i ke kakauolelo o ka Aha Kiekie ma Honolulu:

            Ma keia wa, ua noho iho o S.L. Kawelo me na helehelena kaumaha.

            Mahope iki o keia, kauoha ka Aha e hele mai o Hoakimoa: Noiia oia, e hoike no keia mea.

            Ku ae la ia iluna, me na helehelena kunahihihi, a hio me ka leo nui me na lima e haualaki ana mao a maanei nei, a hahai mai la i kana moolelo moewaa ku i ka hoopailua. O na hopunaolelo i loheia aku ma ka uwea telefone, oia keia:

            "Ua kamaaina au i ka Lunakanawai mamua, oia o Kelia, Haupu a me D.K. Pa, ua ike pono au i ko lakou lawe i ke dala kipe. He $70. a Kelia i lawe ai mai kekahi mea mai, a ua hookuuia he haole e Haupu a lawe ia i na dala kipe a pela no o Pa. Nui ko'u hakaka me keia poe Lunakanawai, no ko lakou lawe i ke dala kipe, hakaka au me lakou mai ka hora 9 o kakahiaka a ka hora 5, o ke ahiahi. Nui ka'u mau palapala hoopii i ka Moi no keia poe, a aia no i ke Kiaaina kekahi mau palapala a'u.

            Na'u maoli no i ao aku i keia Lunakanawai (Kawelo) e lawe mai i ke dala kipe i mea e loaa pono ai ka poe kipe.

          No ko'u hahai i ka lawe o keia poe Lunakanawai i ke dala kipe, ua lilo ao i mea eleele loa a hapala ia ko'u inoa a eleele e like me keia kapa nei ka eleele.

            Pane mai ka Aha, nau no oe i hapala iho a eleele, aole ua hai aku.

            O keia anei ke ano kupono no ko kakou mau Luna Hooko Kanawai a kakou e uku nei i na dala? Aole loa!

 

Ka La 16 o Novemaba.

            Hoea ae la ka nani malamalama o ke kakahiaka Poakahi, Novemaba la 16; pahola ae la ka malamalama o ka la o ia kakahiaka nui maluna o ke kulanakauhale alri, a no kekahi wa pokole, ua alaitta ae la ia nani e na ui noho waokele o ke awawa o Nuuanu, oia na kualau e nee papa mai ana maluna o na lau laau, a hoohanini iho la maluna o na kauhale o ke taona alii i hoaahuia ko lakou mau kaupaku e na kahakahana lole o na waihooluu nani, he hoomanao ohohia no ka la hanau o ka Moi o ko Hawaii Paeaina. Ma ia kakahiaka, ua maki ae la ka puali makai malalo o na hooponopono ana o ko lakou kapena Wm. H. Tell, a i alakaiia e ka hana o Keoneula ma ke alanui Alii no ka pa alii; ia lakou nei hoi e hoopii aku ana, e hooiho ae ana ka huakai o na haumana kula o Kehehuna i alakaiia e ka hana o ke aupuni, a o ke alo o ka hale alii ka ilina. Ia lakou nei no hoi e kalali loa la ma kela puka pa, ke komo aku nei keia huakai, a mau aku no, a mau hou aku no. He mau huakai keia o ka ike alii, na makana alii, a me ka hoike ana aku i ko lakou hauoli no ka hooloihi ia ana o ke ola a loaa hou Iaia keia la, a o ke 49 hoi o kona mau makahiki. O ka makamua loa nae o na hoomanao i haawiia no ka laahia o ka la ihiihi, ua kaa ae no ia malalo o na lawelawe ana a ka pualikoa Kuini Ponoi ke ki ana i na pu he 21, a na ka nakolo paha o ko lakou mau leo i kahea ae i ko luna poe e hui pu mai me lakou ma na hana hoomanao, 'a makawalu like nui iho la.

            Oiai ka manawa e nee ae ana no ka hora 9 o ia kakahiaka, ua halo'aol'a ae la na uapo mokuahi a me na oneki moku i na kanaka, e kali ana no na hana heihei waapa o ka la e like me ka mea i hoolahaia; emoole no hoi ua hoea ae la na lunakanawai o ka la ma ke kahua heihei moana, a ikeia aku la ko luna poe e huli hoi ana mai ko lakou huakai hookupu i ka pa alii, a wehe molale ae la i na pani puka o

            Ka la e alohi nei,

            Ma na welelau o ka honua;

            E hai ae oe i kou nani,

            I ka malamalama oi kelakela.

 

NA HEIHEI.

            1-Heihei moku liilii; Healani, Kahihilani, a me Pokii, na ka inoa mua ke eo.

            2-Heihei waapa eha hoe, noho'na kupaa; Alvina, me Pualii, na ka mea mua ke eo.

            3-Heihei waa. He elua waa ma keia heihei ana, Mokuaea me kekahi waa e iho, a na ka inoa mua ke eo.

            4-Heihei waapa hueloboti, Lanai me Homai; na ka inoa hope ke eo.

            5-Heihei waapa eono hoe o na papa ekahi o na hui Myrtles me Iolani. Alice M., me Poomaikelani na waapa i holo, a na ka inoa hope ke eo.

            6-Heihei au, Mahuka, David, Kuia, me Koamahu, eo i ka inoa hope.

            7-Heihei waapa pukahi, aole nae i holo no ke kupono ole o ke kahua heihei ma ia la, oiai ke kai e ooloku ana.

            8-Heihei waapa eono hoe o na papa elua o na hui Myrtles me Kaiulani. Alice M., me Kaiulani na waapa i holo, eo i ka inoa hope.

            O ka panina keia o na heihei mai ke kakahiaka mai a hiki i ka hora 12 awakea. U akani mai la na pu he 21, a ua hoomaha iho la no hoi na heihei i paa ma ka papa kuhikuhi heihei. Ma  keia manawa i hoea ae ai na waapa o na Amara me Hana Lima Akamai, (Machanics) ma ke kahua; Puaala me Malia na waapa, eo ia Puaala no ka poe Amara.

 

HORA EKAHI.

            9-Heihei moku liilii, Pokii, Mable, Pauline, Lena me Komador, na ka inoa mua ke eo.

            10-Heihei waapa, aole nae i holo.

            11-Heihei waapa eha hoe o na papa ekahi o na hui Myrtles me Iolani; Alf Rogers me poomaikelani, eo i ka inoa mua, no ka hui Myrtles.

            12-Heihei waa pe-a, Fleur de Lis, Mignon Tippicanoe me Pokui, na ka moa hope ke eo.

            13-Heihei luu, noa i na mea a pau, a na Pelehu ke eo; manawa, 2 min. 54 sek.

            14-Heihei waapa huelo boti 5 hoe, Lanai, Homai, a me Kawaihae; eo ia Homai.

            15-Heihei waapa eono hoe o na papa elua o na hui Myrtle me Kaiulani, Alf rogers, me Kaiulani, na ka inoa hope ke eo.

            16-Heihei waapa pukahi, Novice, Malolo, me Benicia, eo i ka inoa hope.

            17-Heihei kana, Kuliaikanuu me Hanakeoki, o ka inoa mua ka i hiki i ka pahu eo, aka, ua hoopaapaa ia.

            He la ano koainiani makani keia, a ua ooloku ke kahua heihei moana mwaho, koe nae o loko mai; ua kilihune iho no hoi na kuaua, aole nae o ka nui loa; piha hauoli na makaainana ma ia la; ona no hoi kekahi poe, a hakaka kekahi poe; pili dala kekahi poe. laki no a puehu no. Ma ke ahiahi, ua kani hou mai la na pukuniahi.

 

HE HEMAHEMA KA HANA A

KA HOPE MAKAI NUI O

KOHALA, HAWAII.

MA O KANA MAKAI KIAI HALEPAAHAO LA!

          Ma kela mahina aku nei, ua mahuka a nalowale loa ia kekahi pake paahao mai ka halepaahao aku o Kohala Akau. Ua hoopuia oia no ka hewa malama opiuma, he $50.00 me $3.00 koina a me a la hoopaahao. O ka inoa o keia makai lalau iuka o Makapala a hoi mai ai ua hala ka paahao oia no a Kalaehaeha, eia no oia ke noho makai nei; ua loheia mai ua hooukuia ka oia he $54.00 a i ole he $70.00 paha. O keia makai no ka mea nana i hana kumakaia i kekahi poe i hoopaaia maloko o ua halepaahao nei o Kohala mai kahi la a po a ao ae aole loa i hanaiia i ka ai na paahao, oiai ua hala oia i kekahi wahi me ke ki o ka halepaahao.

          He mea pono anei e hoomauia na Luna aupuni o neia ano, me ke kumakaia i ke ola o na kanaka e noho ana i ka pololi, a oia la ke hele lealea i kela wahi keia wahi?

          E kipaku aku ke Kiaaina i na Luna aupuni hana pono ole malalo iho ona; alaila, hoomalu ponoia ka aina.

          WAIPUNALAU.

 

NA OIHANA NO KA

LA KUOKOA NUI O HAWAII!

Novemaba 28, 1885

MA KA LUAKINI O KAUMAKAPILI, MA

KA HORA 10:30 KAKAHIAKA.

 

PAPA HOONOHONOHO O NA HANA

O KA LA.

E akoakoa ae na mea a pau ma Kaumaka-

pili, no ka hui pu ana me na Oihana o ka

LA KUOKOA.

 

KA HUAKAI.

E akoakoa ana ka huakai ma ke alanui Moiwa-

hine ma ka Hale Paikau maluna ae o ka

Halekuai o Burua ma, ma ka hora 9,

malalo o ke alakai ana a ka Mea Ha-

nohano John A. Cummins.

Ilamuku Nui o ka La, a me kona mau ukali na

Mea Hanohano W.P. Wood, Hon. J. Kaae,

a me Hon. D. Kahanu.

 

PAPA HOONOHONOHO O KA HUAKAI.

Puhi Ohe o ka Moi

Na Ahahui Opiopio Imi Pono Karisetiano

Ka Ahahui Puuwai Lokahi

Ka Ahahui Poola

Oihana Kinai Ahi o Honolulu

Na Kakauolelo o na Oihana Aupuni

Na Lanakanawai Apana o na mokupuni

Na Lunakanawai Kaapuni

Na Poo Luna Oihana Aupuni

Na Hoa o ka Ahakukamalu

Na Alii o ka Ahaolelo

Na Lunakanawai Kiekie

Na Kuhina o ke Aupuni

Ka Lehulehu

 

HAIOLELO NUI O KA LA

Hon. Robert Hoopili Baker

 

NA KOMITE KAHEA

Colonel Curtis P. Iaukea, Major Antone Rosa

a me D. Manaku

 

NA KOMITE HOOKIPA O NA POO AUPUNI, NA

HUI A ME NA MAKAAINANA

J.W. Naukana,

B. Kaaua, S. Paniani, J. Alapai, A.P. Kalaukoa

 

          NA KOMITE HOOKIPA NO NA LUNA AUPUNI O

NA AINA E.

Henry Waterhouse John Hamauku

 

PAPA KUHIKUHI O NA HANA MA KA LUAKINI

HIMENI-HAWAII PONOI.

PULE………………Rev. J. Waiamau

HAOILELO (ma na olelo elua, Hawaii a me

Enelani………Hon. Robert Hoapili Baker

HAWAII PONOI-Puhi Ohe o ka Moi

 

NA HANA O KA AUINA LA.

          Hora 3 auina la, he Paikau Hookahakaha nui o na Puoli Koa Pualu a pau ma ka Hale Holo Hau ma Manamana, kihi o na alanui Beritania a me Puowina. O ka Puali e oi ana ma na hookahakaha, e loaa ia lakou ka makana he Hae Hawaii Silika. A pau ia, alaila e makana ia ana he Hae Kalaunu hou i ka Puali Koa Ponoi o ka Moi. O na loaa a pau o ia hookahakaha ana, no ka pomaikai o ka luakini o Kaumakapili. He hapaha ka uku komo no na kanaka makua, a he kenikeni no kamalii. E loaa no na palapala komo ma ka Hale Holo Hau, a ma ka Halekuai o A.L. Kamiki ma alanui Papu.

          J. KAAE

          JAMES KEAU Komite Hooko Hana.

          J.T.BAKER

 

HE AHAAINA NUI.

          Ke hai a ke kukala ia aku nei i ka lehulehu, e haawi ana na hoahanau o ka Ekalesia o Kaumakapili he Ahaaina Luau Nui ma ke Keena malalo o ko lakou Luakini, no ka pomaikai o ia Luakini, ke hiki aku i ka La Kuokoa, Novemaba 28, 1885, a e loaa no na Palapala Komo e ai ma ka Halekuai o A.L. Kamika ma Alanui Papu, a ma ka Halekuai @ke o J.M. Ost Jr. & Co. ma Alanui Kalepa. J. WAIAMAU,

          Kahu Ekalesia. 050-3ts.

 

NA HOOLAHA KUMAU.

 

KE KAUKA IAPANA

MR. M. GOTO.

He Kauka no ka ma lepera, ua mai e pili

ana i ka ili o ke kanaka, ka mai kaokao,

etc. etc. etc.

          KEENA HANA- Aia ma Kapalama, m@ pono @ kahi noho o ka Hon. J. Kaae.

          NA HORA HANA Hora @ a ka 5 p.m.

          Na La Sabati hora @ a 12 @

          @ yr

 

JAMES DOWER.

Oia hoi o Kimo Kapiolani, ka ona mua o ka mokuahi Kapiolani. Ua makaukau oia me na lako apau, no ka hana ana i na waapa,  ame ka hana hou ana i na waapa naha. Ua makaukau oia me na Wae, na Umii, a me na apana hookui e paa ai na waapa, a me na lako e ae no ke kapili ana i na waapa. E hele mai ma kona hale ma Manamana, Honolulu.

          2029-tf.

E holoholo mau ana ka Moku Kuna kia-

lua hou o MR. J. PAIKO i kapaia ma

ka inoa o kona makuahine oia o

"DOMITILA"

MA NA AWAO-

Malae,

          Kaneohe,

          Heeia,

          Kahaluu,

          Waiahele,

          Waiakua.

          A me na awa e ae o Koolau; he oh@ ka uka ohua a me na ukana; he moku maikai a @. tf.

 

JAMES M. MONSARRAT.

          (MAUNAKEA.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

He Luna Heeiaia Palapala.

          E hana ia no na Palapala Kuai, Palapala Hoolimalima, a me na palapala pili kanawai e ae ma ka olelo Hawaii. Dala no ka hoaie ma ka moraki ma na waiwai paa.

          KEENA HANA: alanui Kalepa. tf.

 

H L. CHASE. (KEIKI.)

          Mea Paikii kaahele ma na mokupuni. E hanaia no na kii me ka maikai a me ka eleu pu no hoi. E paiia no na kii nui a liilii me ka makemake o na makamaka.

 

J.A. MAGOON, (Makuna.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

          Keena Hana, Helu 42 Alanui Kalepa, kokoke i ke Keena o Pekekona.

          tf.

 

PAPA! PAPA!

 

AIA MA KAHI O

LEWERS & COOKE,

(O LUI MA)

 

ma ke kahua kahiko ma alanui Papa a me Moi.

E loaa ai @a

PAPA NOUAIKI.

o kela a me keia ano.

 

Na Pani Puka, Na Puka Aniani, Na Olepelepe,

Na Pou, Na O-a, Na Papa Hele, Na Papu

Ku, A me na Papa Moe nui loa

 

Na Pili o na Hale o na Ano a Pau

 

Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai e pau

Na Kui mai ke Nui a ka Makalii, Na Ami

Puka, Na Ami Puka Aniani, Na Ami

o na ano a pau, Na Aila Pena, o

kela me keia ano Na Aila Hou-

maloo, he lehulehu wale,

Na Aila e ae o na

ano a pau.

 

NA WAI VANIKI

-A ME NA-

WAI HOOHINUHINU NANI!

O NA ANO A PAU LOA.

NA BALAKI ANO NUI WALE.

A ke hai ia aku nei ka lono i na Makamaka a

pau, ua makaukau keia mau Makamaka

o oukou e hoolawa aku ma

na mea a pau e pili ana

ma ka laua oihana

 

-NO KA-

UKU HAAHAA LOA.

 

E like me ka mea e holo ana mawaena o

LAUA a me ka MEA KUAI.

HELE MAI E WAE NO OUKOU