Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 49, 5 December 1885 — HE MOOLELO NO KA NAITA ALA-HUNA KA WELI, A O KA POWA HOI, O KA ULULAAU ELEELE. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA NAITA ALA-HUNA KA WELI, A O KA POWA HOI, O KA ULULAAU ELEELE.

Hc !fuu i pih* iar a* Hooīpo ua • Alote, a• m! | aea K.upgita«N* • Hoof K«A»o koi» h>—i>. imm | lMuWĀ»t!t t ikei* au u*u Hwkili M>k»fc>U MOKTTNA V. U« puai na pJUA k«% Ma d» ju> poiuiuhi ino. Ak»Poha m*i U k« U Me koaa naiū kanuhan luao^ A hoopu*hu Uilii a« U i k» iao a«i A v*iao k&Ue t«Uu UoL IKELA wa, noonoo iki iho la ke Kapena opio no kekahi mau tmnute no ka mea ana e hana aku al A hoohoio iho la ia iloko ona, a wehe ae Sa ia i kana wahi pu dala uuku mi Kona poli, me kona manao eki pololei aku mawaena konu o ka )ae o ka iliohae o ke kuahiwi e alai pono mai nei mamua ona. Ia wa kau koke ae )a ia i kana mea make me ka hoopololei \yono ana aku hoi i kona uiaka, me ka oawalu pu ana mai hoi Ike kiko o kana pu. A i keia manawa a ka iliohae i ike mai ai i ko ia uei hoomakaukau ana aku me ke kau ana aku 1 ka pu, ua haka pono mai la kona mau inaka i ke Kapena, me ka hoikeike pu ana mai hoi i kona mau niho loloa, aka aole i hopo iho o llaneka. Ai ka makaukau pono ana o l)a--neKa/ hukT mw la Ta 1 kiSo o kana pu aki aku la ia me ka hikiwawe. He olopa ana ae o ke abi n.e ka punohu ana o ka uwahi a oia wale iho no, a ao le hoi kani aku. Kakali iki iho la ia no kekahi manawa me kona manao ua pau iki paha ka pauda o ke kapuahi a loaa ole aku ai hoi ka piha oloko—aka, aole i kani iki aku ia mahope o kona kakali ana—he mea hoi ana i ike ole ai «namua me kekahi o kana mau pu, a akahi wale no. Aole ia i ike iki mamua i ka hakalia o ke kani aoa o kaaa pu i ka wa e iho ai o ke kiko.

O ka olapa ana a me ka punohu ana ue o ka uwahi o ke kapuahi i iho aku ai ke kiko. ua lilo ia he mea nana i hoopuiwa aku i ka ilio a holo aku la la a nalowale, aka aole ia i lilo he mea na ke Kapena e noonoo aku ai. Oiai, ua pohihihi loa iho la no ia no ke kumu i kani ole ai o kana pu no ka wa mua loa, heaha la ka pilikia i loaa i kana milimili i hana ole ai ia i kana hana.

I kona hoomaopo|x> ana ua nalowa'e aku ka iliohae mai iaia aku, lele iho ta ia mai kona lio īho, a hoolei aku la i ke kauiawaha maluna o kekahi pooinuku laau e kokoke ana, a hoomaka iho la ia e hoolilo ia manawa ma ka noonoo ana no kana pu. A mamua hoi o kona huH koke ana aku me ka weheweheani hot i ua wahi milimili dala aei ana, minao iho la ia e hoao mua i kekahi o na pu nunui i!oko ona eke ili A wehe ae !a ia i kekahi mailoko ae o kona wa* hi y a kau pololei aku la ia no kekahi wahi kumulaau eka koke mai «na, oawa mai la ia i ke kiko a huki mai ia* ia wa no hoi ua iho koke aku la ao me ka hikiwawe, a ua like no me ka pu mua; he olapa ana ae. a he punohu ana ae boi oka uwahi a oia waie iho no, a aole i kani aku ka piha oloka A wehe hou ae la ke Kapena i kekahi, ao ke koiu ia o kana mau pu, (a e hoomaopopo no kakou e ka poe heluhhlu ua iike ana no me na pu mua.)

KoUiU, ua maopopo loa ibo la i ke Kapeoa, aia be mea ano e 100, a he mea hoopohihihi hoi e pili ana t kaoa mio kauva hala ole. I keia manawa, noho īho la o llaneka maJuna o kekahi pohaku, a huki ae la ia i ka ohelo ko-la i hoopaa ia ma ka aoao o kekahi • k» na mau pu nuoui, a hoomaka aku la la e hou iloko o ka vaha o kana «rabi pu dila, a wehe mai U ia ! ke pani pepa i papaui ia mamua o ka poka. A i ka wa i hemohemo mai ai la roau paiii pej« iwaho» ua ike koke iho la no o lUneka. aole « o kana ano pani i hoopaa ai i kona n i hoopiha ai j aka, he mao pani pepa ta mai kana boke Ua cn»i ma kona iumi A wehe <MŪ k «i ik»

u*ea a pau oioko» %he jh-ia wmW m> ka mea i hemo mai, a aok k» pcks an* t hookomo &L A oela n<~ Hoi oia i hana Ai i kana mau m i ua like loa ao boa lakou » pau, he pepa wale oo ku lokoaaoie poka, ! keta «oanawa, noho iho )a o ilaeeki me kaaa auu pu c iwiho ana mamua ona, a noonoo iho U u » kc ano o keia mau mea a pau. A holoae bke kahi m>onoo fk>ko ooa & hooeoaamaiitn«eh hoi i kona manao pohihihl Akahi r>o hoi ia a hikī ke wvhi wehe ae i ke ano o na hekhelena maluna o kx Niita Ala Huna i kona wa i ike at iaia ona ka puka pau A hoon\aop«tijxj koke ae la no hoi u \ ke kumu o ka hiki kakahiaka nui loa ana «Yai o kahi kiuwa kuapuu i kona lumi.

Ua pomaikai loa no hoi ke Kapena, *>iai, ua he)e mai no ia me ka lako no i ka pauda a <\\e ka ix)ka iloko o kana eke ili. A wehe ae )a ia i ke eke a hoomaka ibo )a e hoopiha i kana mau pu me ka malie a me ka nana pono ana, ana pono iho ia ia i ka nui o ka (»uda, me ka hookomo ana i ka |K>ka no kt)a ame keia pu At ka pau p*;n > ana o na hemahema a pau, a maopop» iho la hoi i ke Kapen.\ ua niakaukau ponoia, o kona kau hou ae la no ta maluna o kona lio a hoomau aku la ia no kana huakai Aole i linliu keia he!e ana a ke Kapena opio ua hiki aku la ia ma ke kae o kekahi awawa hohonu. Aku iho la malaila a nana aku la ia ilalo cr ua awawa anoano nei t i hele hoi « hihi paa ia me na laao. a hiki pono ole hoi ke ike aku i ke a)amū~a o kahi no hoi keia i wehia e ka poe haaheie no ka nui a me ka pohihihi hoi o na alanui e moe ana maloko o na ululaau i/ouliuli, a u« nui ioa ka poe kaahele i hiki a n&lowale !oa liloko o keia mau awawa, oiai ua a!ai ia ka malamalama o ka la e ka bu o na ilaau —aka aole ia he mea na ke Kapena e kuemi ai, oiai ua maopopo iaia na kuahiwL A hoomau aku la no o Uaneka i ka nee ana imua me ka hopo otc, a iho koke aku la ia ilalo a iloko hoi oua awawa hihipe-a nei, a mehameha hoi, oiai he mau hora wa)e no koe a hiki aku ia i kahi kauhale o Voleta; a he maikai wale aku no hoi ke alanui mailaila aku. A mahope iho o ka aioalo ana a ka kakou koa iwaena o na alanui kikeekee tne ka hoomanawanui, ua hiki aku ia ia ilalo pono oua awawa nei. A hoomaka aku la no ia no ka hele ana imua nte ka hoe-hala ole ana hoi i kekahi manawa, oiai ua waiho malaelae iki mai la ke ala imua ona. A hiki aku la ia ma ka huina o kekahi mau alanui, e mana ana kahi ma kona aoao hema, a o kekahi no hoi e inoe pololei ana no imua A hoomau loa aku la no ia i ka hele ana imua o ke ala moe pololei, aka nae

i kelā manawa, ua lohe aku la ia, he h.\lulu ina o ke kapuai lio ma kuna aoxo hema, a me ka hikiwawe hoi ua haka pono aku !a ko ke Kapena mau maka ma ia aoao, a hoonuopopo aku ia no hoi ia i kekahi mana alanui e moe se ana a hui ae hoi mc kona alanui e he)e aku nei mamua koke aku 0n.% Me ka hikiwawe no hoi o lianeka i wehewehe ae ai i na kaula i hoopaa ia ai tna ka waha oke eke o kana mau pu nunui a waiho makaukau ae U, a aole io no hoi i Imiiu iho, ku *na he e!ua mau koa nunui maluna o na lio, mamuii pono mai ona, anle paha he mau anana eiua ka mama!> mai iaia aku. 1 kela manawa koke no hoi, ua Xa ohi mai la ta i ke kauiawaha o kona II", a ua ku koke mai U no hoi ia, a ia manawa hookahi no hoi ua hoohuli pono mai la tia mau kanaka nei i ko laua aio iaia nei f a ike koke aku la no ho» ke Kapena l!aneka Vona Lieiena o krkabt mau kanaka nunui no ke .a ana i ikea*, oioko oka huina koa o Sir P»sekala Danawi>iera t ke Kakeia l>enakad< fx Aole no hoi !aua t hoao iki e huna i kc~ kahi wahi iihi o ko laua mau helehelena.

u Ka4u-ha: Ke Kapeoa' Ea, ooe io no paha keia ? He manaoUoa kou, ua mahuka mai nei oe mai ia Pas«.kak mau ABO Hadeoa kau huakai e wāmo nei e hek T wahi a kekahi ona malihini īmtsa o llaneka i pane mai ai eue ka leo henehene. H Ae, o ko'u manao la »*vi « hele nei» he huakai i ke knlanakauhaie ahi o Ba4k«*a.* K«l mai ke oili aku U kt JUikamahiMomauuwa Aut<iv%