Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 51, 19 December 1885 — Untitled [ARTICLE]

l Ua o'eioia oka Aha Hoo<olokok\ (ou ko ke kanaka puuhonua. He oleI lo oiato keii, a oa kaunui la o ke kana|ka n*aoao a me ka hoopono, oia ka j mea kapono e hoonoho ia ma ia kula- : na. Ma keia kakou e ike ai ike apoia j a me ka lili k>a ia o ke ano o ke kana* I ka, koikoi oke ano o kaoa eihajna. —Kahooko ana * ka pono mawae> Ina o kanaka, a me ka hooko ana t ka 1 pololei i kumu e maluhia ai ka noho | ana. me ka hopo o!e i na raea a pau, I koe ka hewa. Aka, me ke kaumaha nukou e ike nei i ke ano o na hana r. ka poe i hoomanaia nia ke kanawai, h »akou ke koho ana ika mea kupono e kiai, e mahma, a e ku he pale a he makua mawaena o kanaka. He oiaio aole ino paha ana i ka ike o ke kana|ka ke koho pololei i na wa a paa. i na ! loina e latra kupono *ai ke 3no oka mea e nohfe lunakanawai ana maluna o kona hoa kanaka, aka, raa ka hoonohonoho ia ana o na oihana, e hoomanao kakou o rula man, nia ka wae ui o ka poe i ikeia a i hilinaiia he kupene», ahe makaukau no ke koho a me ka hooko ana i ka mana i loaa iaia, me ke ano pololei, a e like me ka mea i rca« naoia non£, pela oia e heonoho aku ai no ka pono o ka lehulehu, 1 ka r»ea ana i manao ai a i hilinai ia he kupono ke hoonoho a hookohu aku. No ka nui ona hemaheme i uju mai mamuli

ona hookohu ana ana luna hookohu Ina lunakanawai, ke ike ake puai pinepine mai nei na hewa, a me na hemahema, a. me na hana kolohe, iloko o keia makahiki, ua manao makou he wa kupono keia a ka lehulehu e noonooai i ke kumu-e hiki ai ke waele ia keia |mau ano e he nui e ikeia nei, mamua ae o ka huikau a me ka haukae loa ana

jo keia kulana kiai pono kaulike o ka- | kou. Oka pono ole o na hana, ua ikeia. Oka hewa, mai luna mai no ia a hiki i ka mea e paa ana i ka hana. Nolaila, i mea e pono hou ai keia oihana nui, i ko makou manao, he mea kupono e hooloh la ke kanawai, a e hooponopono hou ia ke kulana o ke kanaka, 1 kumu e kaokoa ai kona ano, i kuokoa ai ia mai na mea a pau. Ke ike maopopo nei kakou, o ka holo balota ana o ka lunakanawai oia kekahi mea irio loa nona, oia kekahi kumu nana e ko iaia e pupule i ka pono o kana oihana, i komuwe pomaikai ai oia ma ka holo balota£na, a o keia holo balota no hoi Jekahi kumu e kalele a e «»!i ' t* ;>i n»n hoQr>ili «-alo aku i ka mana maluna ae ona. E like me ka makou i hoolaha aku ai i ka pule i hala, oia hoi, e wae ia ke kanaka e ka mea iaia ka mana, e nana ia kor.a ike a me "kona kupono e kekahi p«"e Komisina, a mamuli o ka lakou apono e liookohu ia ai oia e ka luna hooko. E uku ia oia i ka uku kiekie kupono e lawa ai kona kulana a me ka malama ana i kona ohana, o ka uku e pale ai i kona ake i na hana e ae mawaho o kana oihana. A e hoomauia oia e like ka loihi me ka maikai o kana malama ana i ka oihana a me ka maikai o kona noho an«i. I keia wa, eia na lunakanawai ke paialewa ia nei, ke huki nei na Kuhina, ke ko nei na Kiaaina, ke pa e mai nei hoi ka leo, ke komo nei na pilikana, na pilikoko, na paepae, na moepuu, na hoa'loha, na aikane, na punahele, na hoopilimeaai no a pau, me ka nana ole ia o ke kupono a kupono ole, hookahi no kupono oka ae mai e kokua i ke aupuni, e kokua i ke Kiaaina, ina Kuhina. ina 'Lii, i ka Moi, a ina koa kekahi, o ka hooko i na kauoha a pau a keia mau mana, ina no e hookui ana i ke kanawai, ua hiki no, ina e pa kaha i ko ka makaainana pono, ua pcno no Nolaila, i kumu e pau ai o keia mau ino, e imi kakou i ke alanui e loaa ai ka mea kupono e kuokoa ai oia. O ke kumu e ko ai o keia mau mea e fjbno ai kakou a pau, aia no ia me oukou, aole ma ke koho ana i ka pee ua lou mua ia, aka, ma ke koho ana i ka mea i ike ia ma kana mau hana a me kona ano aea oia maluna ae o ke kudala ia. Ua hoike ae nei makou i ko ruakou ano kaumaha no ke ano o na hoo noho ana a me na hana a ka poe i hookohuia, a eia ke kumu a e ike like iho ai kakou i ka hoohemahema a me ka hoomaewaewa la o ka lthulehu, ma ka hookohu ia ana o ka punahele me ka nana pono ole u mamua o kona ku(H>

no. I keia mau la aku nei ua nohoka Aba Hookolokolo o Ewa, a o Kimo Aiiuau ka iunakanawaū he haole Amerika ka mea i hoopiiia Ua ninaiiia, ua hewa oe, a ua hooie mai Me kona hcvole aku aole ona makemake i loio, ou% he loio« no kona ma Honolulo, ua ae aku ia no ka Aha i kekahi mau palaualdo elua, a pale nonau Ua ninau ia he ekolu raau hoike, me ka anuhi oie ia o ka olelo i bhe pu ai hot ka mea hoopii ia, me ka noho aku no o ka mea ma-

kaukau i ka unuhi olelo. Ua papa ia oia aole e kamaiHo nona iho, a e hoonohoia ana ilalo i kona wa e ku ae ai e kamailia A itoko o keia mau hana puaa imua o keia h. K., ua ulu ae la he haunaele i«raena o na loio ma na aoao a elua, a Ia kekahi i h buke ka-

•(i komo akv» paha ke kan.iwai i I ■kvnz i A O:> . u.. hvep*m ua | neL h-e e» no a»ah»n& au Li hina; oolea. Lawe la mat ka haole eka makaī a Honalulu nei. a ī ka nana ia ana oka inlapela hoopa*khats aole t kakau inoa ae b L K. Aikao. Ua tohe aku ka ka niana mpnm i keīa a ua kauoha ia akti' ka L. K. f aī ka ninanmau ?a ana, ua ee nai i na mea a |»u t ht>ue ii ae iau a eh kahi olelo pale mma iho, t4 301e au i nuopopo ike kaaawal" 1 pitt.no keh e īike ai, ua hoopai ifc*> !a kekahi L, K o Hamakua, penei: K ka wahin* ua moekolohe oe ? E ke kane. w moekolohe oe ? u Eia ka o!elo hooholo a ka Ah*, lt c ka wahine, ua ae oe i kou hewa, nol ila, ua hoahewa ia oe. ?5 "E ke kane, ua heole hoi, no!aifa, ke hookuu aScu neī ka Aha ia oe/' Me he !a. mamuH o keia mau hana kahiahao o Hawaii nei, i pu ka mai ai keia olelo ma ka awai o Kaumakapill "0 Hawaii no ka oir a maloko hoi oka nupepa Elele. '*Huro! Huro 1! o Hawaii no ka oi Ina he oi keia, alaila, ua oioi io no u Hawail O keia iho la ke ano o na kanaka e hoonohoia nei. i poe pani hakahaka, ma kahi e Anakarea a me Mose Mahelona ma, i hoopauia nie ka hewa ole, hoekahu no hewa, aole he ae e kokua i na moho holo balota no na Kuhina. ,NUanei, e uhi kakou i koloka eleele maluna 0 keia mau ano a e himtni kakou, me na leo puwalu. "'E kuu one hanau e," a pela aku. 1 kumu e maha iki ae ai ka noonoo.