Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 52, 26 December 1885 — Page 4

Page PDF (1.72 MB)

This text was transcribed by:  Lisa Eng-beeman
This work is dedicated to:  Mrs. Ko Sasaki

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

                         Nupepa Kuokoa

 

             

 

No ka makahiki $2.00

No ka Mahina 1.00.

 

--Kuike ka kula.--

 

                          Poaono Dekemaba 26, 1885.

 

OWAU PU.

[TO BE THERE.}

G.H. NO. 261.

 

1

 

Lohe au be aina ma o,

Aina nani lai a haiamu,

O ko laila alii o Iesu.

A iini no au owau p   u.

 

Ref. Owau pu Owau pu

A uni no au owau pu.

Owau pu Owau pu

A uni no au owau pu.

 

2

 

Loaa e no na oli maanei,

Me ko luna mau oli maikai.

O ka nani no nae ma o ae,

Nawai la ia e hoike mai?

 

Ref. Owau pu &c.

 

3

Ma ka nani lailai o luna'e,

Ma ka olino o kona mau wai,

Oli e la na kini maemae,

Me ka maha a malu maikai,

 

Ref. Owau pu & c.

 

4

Noho pu la lakou me Iesu,

Ma ka malu o kona pa lae

Me ke mele a hauoli pu

Ma ka nani i hai ole ia'e.

 

Ref. Owau pu &c

 

Hawaii.

 

Haawina Kula Sabati.

 

                        Helu III. Ianuari 17, 1886. Kumuhana, Na Rekaba kupaa.  Ier.35:1219.

 

12 Alaila, hiki mai la ka olelo a Iehova ia Ieremia, i mai la,

 

13 Ke olelo mai nei o Iehova o na kaua, ke Akua o ka Iseraela Penei : O hele e hai i na kanaka, i ka Iuda, a me ka poe noho ma Ierusalema, Aole aneioukou e ae i ke ao ana, aole anei oukou e hoolohe i ka'u mau olelo?  wahi a Iehova

14 O na olelo a Ionadaba, ke keiki a Rekaba ana i kauoha iho ai i kana poe keiki, aole e inu i ka waina, ua malamaia.  No ka mea, a hiki mai i keia la ua inu ole lakou, a ua malama hoi i ke kauoha a ka makua.  Aka, ua olelo aku no wau ia oukou, e ala ana i ka wanaao e olelo, aole nae oukou i hoolohe mai ia'u.

 

15 Ua hooana aku no hoi au io oukou la, i ka'u poe kauwa a pau, i na kaula, e ala ana i ka wanaao e hoouna, me ka olelo aku, E hoi mai kela mea keia, mea oukou, mai kona aoao hewa mai, a e hooponopono i ka oukou hana ana ; a mai hele mahope o na akua e, e malama ia lakou, a e noho no oukou ma ka aina a'u i haawi aku ai ia oukou, a i ko oukou poe makua; aole nae oukou i haliu mai i ko oukou pepeiao, aole i hoolohe na@ ia'u.

 

16 No ka mea, ua malama na keiki a Ionadaba, ke keiki a Redaba i ke kauoha a ko lakou makua, ana i kauoha ai ia lakou; a ua hoolohe ole keia poe kanaka ia'u:

 

17 Nolaila, ke olelo mai nei o Iehova, ke Akua o na kaua, ke Akua o ka Israela; Aia hoi, E lawe mai no wau maluna o ka Iuda, a maluna o ka poe a pau e noho la ma Ierusalema I ka hewa a pau a'u i olelo ai ia lakou: no ka mea, ua olelo no wau ia lakou, aole lakou i lohe mai.

 

18 Olelo ae ia o Ieremia i ko ka hale o ka Rekaba, Ke olelo mai nei o Ienova o na kaua, ke Akua o ka Isaraela, Penei; No ka mea, ua hoolohe oukou i ke kauoha a Ionadaba, ko oukou ku punakane a malama hoi i kona mau ka nawai, a ua hana e like me na mea a pau ana i kauoha mai ai ia oukou;

 

19 Nolaila, ke olelo mai nei o Iehova o na kaua, ke Akua o ka Isaraela.  Aole e nele o Ionadaba, ke keiki a Rekaba, i ke kanaka e ku imua o'u, a hiki i ka manawa pau ole.

 

Pauku Gula, A hiki mai i keia la, ua inu ole lakou.  a ua malama hoi ike kauoha a ka makua.  Ier. 35:14.

 

Manao nui, E hoolohe i ka Makua ma ka lani

 

Na Heluhelu La.

Puakahi, Ier. 35: 1-19.

Poalua, Kana 11:1-32.

Poakolu, " 5: 1 - 33.

Poaha, Dan. 1:1-21.

Poalima, " 5:1-31

Po@oao Sol. 23:17-35.

Sabati. 1 Cor. 6:9-20. Gal. 5:19-26.

 

Mele. Rana o Daniels. H.A.N.99.

P@l@. I paa ka manao ma ka pono.

 

Na Ninau.

@ keia h@@wina? Ier. @ @ o Ieremia e hele @ O@@i na Rekahb?

 

1 Oih. 'Lii 2:55.  Luna. 1:16.  No na Iudaio anei ko Keni? Ua piha anei ko Keni me na Iudaio?  He poe mamo laua nawai?  Kin. 25:1,2.  Owai nae ka makuahine o Midiana?  Mahea ka noho ana o Midiana?  Owai ka i hele mai Aigupita a noho me na Midiana he kanaha makahiki?  Puk. 2:15.  I ke koi ana o Mose i kona makuahonowai e hele pu i Kanaana.  ua ae anei?  Na Helu ie: 29, 30.  Mahope iho ua loaa i ko Keni e noho ana mahea?  Luna. 1:16. 4:11.

 

Ua hele pu o Ionadaba me ke alii hea i ka luku ana ia Baala?  2 Na Lii 10:15-27.  E kahea o Ieremia i ko Rekaba e hele ihea?  p.2,4. Heaha ke kauoha ia lakou? p. 5.  Ua ae anei lakou e inu i ka waina? p. 6.  No ke aha ka hoole ana?  He kahiko anei ia hoohiki ana?  273 makahiki paha a oi. Paa anei ko lakou manao?  Owai ka poe i papa ioa ia mai lalau Iki i ka waina?  Na Helu 6: 2, 3.

 

Heaha ke kumu o ko lakou komo ana ma ke kulanakauhale i keia wa? p. 11.  Ina he puali kaua uuku, aole lakou i makau, aole weliweli ko Kaledea.  No ke aha keia ano o ka noho ana, aole ma na hale kuonoono?  Aole anei e ao ana i ka noho haahaa ana?  Aole anei e onipaa ana ko lakou manao, aole e like me ka poe o ke kaona i lilo i na lealea &c? Aole anei e mau ana ko lakou ano kuokoa?  Ua hui anei lakou me ke aupuni o ka Israela?

 

I ka ike ana i ke kupaa ana o ko Rekaba, ua kauoha o Iehova ia Ieremia e hele aku ia wai?  p.13.  Heaha ka ninau i ka Iuda?  Eia ka ohana o Rekaba, ua malama ia na olelo a ka makua, aka, pehea ka Israela:  ua hoolohe anei i ka Iehova olelo?  p. 14.  Ua hoolohe ia anei na olelo paipai a na kaula, e olelo paipai a na kaula , e Olelo ana pehea?  p. 15.

 

Heaha ka pomaikai e loaa ana?  Heaha ke kumu o ke kipaku ia ana o na Iudaio mai ia aina @ aku?  Aole anei no ka hoolohe ole i ka Iehova olelo?  Ua loaa anei i kekahi lahui i anai ia mai ka honua aku, i ole haalele mua ia Iehova?

 

E mau ke ea o ka aina i ke aha?  Ke hoomanao ia anei ia mea?  Heaha ka ke Akua i hana'i no ia lahui?  Aole anei nana I hoolilo ia lakou i lahui--i aupuni nui?  He poe mamo lakou nawai?  Nawai i haawi i ke Kanawai ia lakou?  Aole anei he nui na hana mana ana i hana'i no lakou?  He mea kapono paha 'ia e hoala i ke aloha iloko o lakou?  Nui anei na kaula i ao aku, a paipai ia lakou?  Aole anei i waiho ia ke ola imua o lakou, ke haalele i ka hewa?

 

Huli hou o Ieremia i ka hale o Rekaba, heaha ka olelo ia lakou? p. 18, 19.  Pomaikai anei lakou no ka hoolohe ana?

Pehea ma Puk. 20:12?  Ke mau anei ia ohana?  Ae, ua loaa no ma kauwahi?  Ua kokua lakou i ka ohana hea ma ia hope iho, ma ka luakini?

 

Pomaikai anei ka poe hoole waiona a hiki i keia la?  E helu mai i mau pomaikai i loaa ma ka inu i ka waiona?  E helu pu mai i na poino i loaa ma ka hoole waiona?

 

Malia paha e loaa ana i na pomaikai o ka mea inu waiona ma Sol. 23:29, 30, a me Dan. 5:4, 5:25-28, 29. Pomaikai anei o Belehasara ma ia inu waina?  E nana hoi ma Dan. 1:16,17, 19.6:28.  Pomaikai anei o Noa ma ka inu waina?  Pehea hoi ma 1 Cor. 6:10.  Pomaikai anei o@a ma' ka hoolohe ana i ke Akua, a hana i halelana?  Owai kekahi poe i pomaikai ma ka malama ana i na kauoha a ke Akua, iba@ ia ma ka Baibala? He pohihihi anei na kauoha ma keia mea ma ka Baibala?  Owai na alii i pomaikai; ka poe i malama i ka ke Akua.  ka poe hoowahawaha paha i ka pono?  Heaha ka haawina i ao ia mai?

 

Mele.  He hana maikai nei. H.A.N. 247.

 

HEWA LOA KA KE KADINALA MCKLOSKEY,

 

Heaha ke Kadinala?  He mea nui ia iloko o ka ekalesia Katolika.  O ka Pope ka mea nui A o ke Kadinala oia ka lua. Na na Kadinala i koho i ka Pope.  A no loko mai o na Kadinala i koho ia ai ka Pope i kekahi manawa.  10 ka nui o Kadinala.  He poe kahunapule no lakou, o keia Kadinala o Mckloskey (Makeloke).  Ke Kadinala mua ia i hoouna@a e ka Pope i America Hui.  O Ake Bihopa Hu oia ke kahuna nui o ka ekalesia Kat@like ma ke kulanakauhale o Nu Ioka.  Make oia, a liko Makeloke i pani nona.  He kanaka maikai no, he kanaka oluolu maemae, lokomaikai, akahai, mahalo nui ia no ka nui o kana mau hana maikai.  Ua make oia iloko o Okatoba i hala iho nei.

 

Ka inoa he kanaka maikai ia, a e lawe koke ia ana kona uhane i ka lani.  Aoe nae pelP.  Aia kona uhane iloke o lua ahi hoomaemae oia o Pugaretoria (Purgatory).  Ma Oarisa wahi a ka nupepa, ua hanaia kekahi mare nui iloko o kekahi luakini Pope i mea e maha ai ka uhane o keia Kadinala Makeloke.  Ka nui o ka lilo no keia mare 30 kausani dala! He hana pule ka mare i olu olu na uhane iloke o Purgatory, i hemo ae hoi ke lowa ke dala.  A lawa ole ke dala, aole hemo iwaho.  Mau no iloko o ke ahi me ka uwe mau no ka eha.  O keia 30 kausani dala, , aole ka ia he uku e hemo ai ka uhane o Kadinala Makeloke iwaho o ke ahi o Purgatory, he mea wale o ka e maha iki ai kona uhane.  Ahea la e lawa ai ke dala e hemo loa ai kona uhane iwaho o ia ahi a pii ae i ka lani?  Ke uwe nei anei ka poe ilihune no ka manao aole loa e hemo ana na uhane o na makamaka e kaaana iloko o ke ahi o Purgatory no ka lawa ole i ke dala?  Eia ka mea e maha ai oukou; e huli i ka aoao hoole Pope  Aole loa he Purgatory ma ia aoao.  Aole he wahi ahi hoomaemae a hoomakaukau no ka lani.  Aole o ke ahi ka mea e pau ai ka hewa.  O ke koko o Iesu a oia wale no ka mea e pau ai ka hewa.  Nana 1 Io. 1:7,9.  Na ke koko o Iesu Kristo o kana keiki e huikala mai ia kakou i ko kakou hewa, he lokomaikai no ke Akua i ke kala mai i ko kakou hewa, a i ka hoomaemae ia kakou mai na mea pono ole a pau.

 

E na Pope, na Kadinala, na Ake Bihopa na Bihopa, na kahuna Pope a pau, me ka ekalesia Pope a pau, aloha nui oukou.  E oluolu e huli mai mamuli o keia mau pauku paipai o Ioane, alaila, e pio ke ahi o Purgatory.  Aole malaila e hele ai i hiki aku i ka lani.  E like me kuu hele ana mamua mai America Hui a huli Cape Horn (Lae Hao) a hiki i Hawaii nei 18,000 mile, oiai ma keia wa, ua hoopokole loa ia ke alanui Good by Cape Horn.  Hiki ke holo pololei mai America Hui a Hawaii nei.  E hele mai oukou a pau io'u nei, wahi a Iesu, e ka poe luhi a me ka poe kaumaha, na'u oukou e hoomaha aku.  Aole na na pule mare pa kausani. @ pa-miliona a pa-miliona dala ka uku e hoomaha, a e hoola.  Na Iesu no, me kona koko, aole me ke dala.

 

O ka poe i manaoio iaia ke hoopakeleia a hoomahaia a hookomoia iloko o ka lani.  Ka poe wanaoio ole, e make mau loa no lakou ma ka lua ahi pio ole.

 

MOOLELO O KA AHAHUI EUANELIO KUIKAWA O KA MOKUPUNI O HAWAII.

 

Halawai ka ahahui kuikawa o ka mokupuni o Hawaii, e like me ka hoolaha, lunahoomalu Rev. G. W.  Waiau ma ka noho.

 

Hoomaka ka halawai me ka himeni, a me ka pule a ka L.H. Koho ka aha ia E. M. Hanuna i kakauolelo kuikawa.

 

Hoomaopopo ia na lala i hiki mai.

EKALESIA             KAHU        ELELE

Hilo,

Hamakua,

Kohala,

Kekaha,                                        Kaikoili  (haiolelo)

Kailua & Helani,     Hanuna        [Kaomea

Kona-waena,          S L Desha    Samesona

Pukaana,                 G W Waiau  Kanui

Kaohe,                                         Mose Hu

Milolii,                                        Maele

Kau,

Puna,

 

O Rev. I.D. Parisa a me I, Makaike na lala mau.  Ma ka balota, ua koho ia o E.M. Hanuna i kakauolelo.

 

Waiho mai o Parisa i ke k@muhana imua o ka aha.  Heaha na kumu i manao ia e hoolei i ka ahahui o ka mokupuni o Hawaii mai Kohala ae a i Hookena ma Kona?  Lawe ka aha a noonoo, hoakaka piha mai ka lunahoomalu i na kumu lehulehu e pono ai ke hoolei ae i kahi e noho ai ka aha; a mahope o na kamaiho ana, ua apono a hooholo ka aha.  E hoololi i ka noho ana o ka ahahui mai Kohala ae a i Hookena iloko o ka mahina o March e hiki mai ana.  Malalo o keia mau kumu, ua pilikia na hoahanau o ka ekalesia o Kohala Akau, a ua ae oluolu mai lakou i keia hoololi ana.

 

He mau pula hoalohaloha i ke Akua, himeni.  Hookuu ia ka halawai ma ka pule a ka L. H.  E.M. Hanuna, Kakauolelo.  Lanakila, Dec. 15th. 1885.

 

HOIKE HAPAHA.

 

E malama ana ke Kula Sabati o Ewa i ko lakou hoike hapaha ma ka Poaha la 31 o Dek. nei, ma ka hora umi kakahiaka. Nolaila ua makemakeia na kula Sabati e akoaakoa ae ma ka luakini Kahikuonalani ma ka hora 9:30 o ke kakahiaka a e hoomaka ana hoi na hana ma ka hora i hoike mua ia.

 

Ua kauohaia olua e na Kahu Kula Sabati nui o Oahu nei e hui pu mai me makou ma ia la.

 

Ke kono pu ia aku nei na auna manu o ka hulu like e akoakoa pu mai ma ia la.

 

E malama pu ana na kula Sabati he lulu dala hale kahu ma ia la no ka hoopau ana i ko lakou mau hemahema.

 

Nolaila, lawe nui ia mai o Kalakaua nui a me Kalauaua liilii, a mai waiho aku oukou ia Kimo Luau nui a me Kimo luau liilii.  S.P.K. Nawaa  K.K.S. o Ewa.

 

NA HUNAHUNA MEA HOU O HAMAKUA

 

E ka Nupepe Kuok@a e, Aloha oe:

 

Ma ka auina la Poalua la 1 0 Dekemaba nei, ua lilo i ka wai kekahi wahine Pukiki me kona lio ma ke kahawai o Honokaa, a @a make loa a make pu me kona Iio.  Ua huli a kona kino kupapau no kehahi mau la, a ua loaa aku maloko o kekahi kiowai, ua hemo kona kapa a pau loa.  Ua uku makanaia e ke kane mare ka mea 1 loaa ai he $15.00.  Ma ia kahawai hookahi no, ua loaa aku ma kahi e kokoke ana i ke awa o Honokaa elua pake ua make, i liko no i ka wai.

 

Ma ka po Poalua iho nei la 8 o keia malama. no,  mawaena o ka hora 12 a me 1, ua komo a@hueia ae e ka pilo pau i ka iole na hale noho o Mr. Mokuola; ua lilo hookahi wati dala, 1 paa kula pepeiao gula, 2 hainaka kilika, 2 pahi pelu, he $15.00 ma ke gula, a me $5.00 keokeo; o ka waiwai io a pau i lawe aihueia, ua like me $70.00.  Eueu no hoi ua mea he kalohe.

 

Ma ka Poalima mai la 11, ua lilo i ka wai ma ke kahawai o Kapulena, 1 lio hoounauna me ka maluna, a ua make loa.  No Ah Chong & co., ua waiwai la i poino aku la.

 

Ma ka po Poaono mai la 12, ua loaa hou ae no ua kalohe ma ka halekuai o Ah Fong ma Honokaa Mill; (he pake) a eia ua kaloha ia ke paa nei ma ka halepaahao, me kana mau mea eha; 1 ko a me 1 wiliumauma.  Hookahi pake i puka ke poo i ka manawa i hopuia ai keia kalohe.  Manomano no hoi ua mea he maka'u ole.

 

He mau la ino loa keia o Hamakua nei, nui ka ua a me ka wai o na kahawai.  Me ke aloha  John Keliipuleole. 

Kailei, Hamakua, Dec. 15th. 1885.

 

HE EPA

 

E ka Nupepa Kuokoa e, Aloha oe:

 

E oluolu mai oe ia'u a me Lunahooponopono, e kamailio au me ke kanalua ole no kekahi mea e pili ana ma ka lapaau ana o kekahi mau kahuna i ka mai o kekahi wahine.

 

Poaono Nov. 7.  I ka nalo ana o ka malamalama o ka la i ka ili kai, uhi maila ka poeleele a puni ka honua, oia ka wa a kekahi kahuna o Keaka i hoomaka ai e lapaau i ka mai o Ululani (w), nana ae la keia ua akoakoa mai ka ohana a pau e pili ana i ka mai ma kahi hookahi, aole mea e kanalua ai o ka hooko wale no e hana.

 

Nana iho la keia i ka mea e waiho ana i ka pilikia, aole oni o ke kino, aole hoi he pane leo mai, maopopo aku la iaia nei ke ano o ka mai, kunou aku la keia ia Pua e oli, oli mai la kela a pau ka ia nei oli ana, @oli mai la hoi o Kekahili, a pau ka laua oli ana, aole i puoho mai ka mai; kupono ole, o ka loaa pono ole o ka ii e hoohie mai ai kela i ka lea o ke oli.

 

Eleu mai la o Keaka imua o ia anaina a lawelalawel ae la no ka ia nei apana hana, kani ae la ka ia nei oli, a hoomaha keia, puoho mai la ua mai nei a ala a noho iluna noke mai la i ka akaaka.  O ka pau ae la no ia o keia pilikia nui, ike mua no keia i ke ano o ia mai, aole e pono ke hamo i ka laau, no ka mea, he oahi aia iluna.  Lalau aku la keia i kekahi omole kini i kukulu ia aku ma ko ia nei alo, wehe keia i ka umoki, hoolawa like keia me no hoa, awala! awala! no kahi koena i koe kike like na kiaha o lakou nei, mea ua liilii iho la o Kikaihana, ku keia a hoi no ia kulu aumoe, pau ae la keia aole hana i koe.

 

Ma ka wanaao o ia po, e mau ana no ka launa ana o ia ohana a pau, hoalala mai la ka mea iluna o Kaono (w), ua hoi mai la kona kiai ka mea nana e hoomaemae ana i kona mai nui aia i ka iwihilo, mai nui io no keia, e ole ke aikane i loaa iaia mai ka po mai, pau kona hewa i ke kala ia.  O Hiiaka ua mea la iluna o Kaono (w), no ka loaa ana o kona kamaaina ma keia noho ana, kapa aku la ia i ka inoa hou o ka Hoola; a he puu kalahala ia nona e pulu ole ai kono poo i ka ua a me kona ohana a pau.

 

Hele wai mai la ua Ho@la nei me ka wehewehe ana i ke ano o ka mai o Ululani (w); no ka mea, aole i @luolu maikai ke ola kino, ma keia lawelawe ana, puka aku nei kekahi wahine iwaho a hooho ae la me ka hoopunipuni, i ike mai ai ua mea la i ke ano o ka ia nei hana ana pela, aole nae i ike, Hooho ae la ua wahine nei, owai la keia mea loihi e hele mai nei, ke hoaa mai nei na maka ia'u?  Pau ka ia nei hana pela, komo aku la keia iloko o ka hale, lohe keia i ka leo o Ululani (w) e olelo ana ia manawa me ke kanalua ole.

 

E kii mai oukou e wehe ae i ka l@@a o Mary ke uumi nei ia'u.  A he mea hou ano nui ia, oiai, aole ke kino maoli i ikeia ma keia lawelawe ana, he kino aha la keia pela ko'u haohao.  No keia mea hou ano nui i lohe ia no ia manawa, ninau aku nei kekahi o ia ohana i ka haku o lakou@ oiaio anei keia mea i umi iho nei ia Ululani (w)?  Ae, oiaio no , ke ku mai nei me kona mau helehelena o ka pilikia, wahine loihi he ehu nae; mau la wale no koe,__na hoike ana ia a ua Hoola nei ia wanaao.

 

Sabati Nov. 8.  Kupono ae la i ka manawa o ka @K@@@   K.N. Kaumauma   ko mako@ i  hele, a pau ka pule ana hoi mai la kela a k@k@ke @@ e @i@i mai i ko mako@ h@me.  kahea mai la o Hon@ne iaia, hiki keia ilaila, hai ia mai la keia mea ho@i@@, e hoi aku oe a olelo aku ia Mary ua umi iho nei ka uhane ia Ululani (w).  Hoi ae la keia a olelo mai la i keia mea hou, aole au i kanalua a makau iho ho@ no keia mau hana a keia poe e houpuupu mai nei ia'@.  ina e ko ke Akua manao ia e lawe i ke ola, ua hiki no: no ka mea.  aia i ka poho o kona lima ke oia o ke kanaka.

 

Eia no au me ka'u kane mare @ me ka maua mau keiki, maikai ke ola kino, ke holoholo nei au ma o a maanei me ka honi ana i na ea oluolu o ka aina hanau.  Kokoke e pau keia mahina pau ka makahiki 1885.  Ke mahalo ae nei au i na lani, i ka malama ana i ke o@a, a komo aku i kela makahiki hou 1886.  O ka'u ia e olelo ae ai, aole Hoola e ae ma keia ao, e hiki e hoola i na palapu o ke kanaka, O Iesu wale no; ka Hoola oiaio e pau ai na hewa i ke kala ia.  Ke hoopau nei au ma keia kamailio ana, a i hoole mai ka wai makaukau au no au e kamailio hou.  Me ka mahalo.  Owau iho no, Mrs. Mary Heen. 

Honohowai, Kaanapali, Maui, Dec. 18, 1885.

 

KA ALOPEKA KA MEA E INO AI KA MALA WAINA.

 

I @a Nupepa Kuokoa e, --Aloha oe: --

 

E ae mai oe i kauwahi kowa kaawale no'u ma kou kino lahilahi, no kela mau hua e kau ae la maluna.

 

Nolaila, ke hoike aku nei au imua o ke akea mai ka la hiki ma Kumukahi a ka welo'na a ka la i Lehua.  No keia Alopeka ka mea e ino ai ka mala waina.  Owai la hoi keia Alopeka?  Ka-ha-ha!  Kai no hoi oia nei ae e pee mai nei i ke opu weuweu me na maka 'keleawe o ka hookamani o ka opu o ke aloha ole, oiai ma ka Poaono i hala aku nei, hui aka la au me ka luna kula o ka apana o Kona, Oahu, lohe iho la au i na olelo i waiho ia aku imua ona mai keia Alopeka aku, hoike e aku ana ua haalele waleia kekahi mau la kula, a o kekahi no ka ona rama, oia iho la na kumu o ka enemi i waiho aku ai i ka poe nana ka oihana a'u e malama nei, me ka manao paha e pau au a oia ma ia wahi. 

 

Ke hoike aku nei au ia oe a me ka poe e helhelu ana i keia manao, i ke kumu oke kula ole ia ana o ia mau la, oia keia, o ka nui o ka ua o ia mau la a, oia keia, o ka nui o ka ua o ia mau la a ku i ka pilikia ke alahele e hiki aku ai i ka hale kula, oia iho la no ke kumu o ke kula ole ia ana o ia mau la, aole hoi e like me ka ia nei i wini aku nei i ka poe nana ka oihana a'u e malama nei.  Ke haawi aku nei au i ko'u aloha i na keiki oniu hua metala o ka halepai.

B.W.K. Maka

 

He nui a he leulehu wale o na makamaka wahine a me na kane e kupepou nui ana i ka hana papale ma kapuukolo ae nei, nana aku oe maoheohe niolo panio lua ka hoi.  U, ua hiki. o ka hiki mai koe o na la wela o ke kaona nei a ua pau ka pilikia ia oukou.  A aia hoi ma Kapauhi ae nei, o ia hana hookahi no, he lede hookahi wale no nae hoi keia e hoomanawanui nei i keia hana. He mau papale kana  i hana maiau ia mai ka loulu mai a malaila e loaa ai na papale maikai no oukou e na lede a me na keonimana.

 

E ALA! E ALA!! E ALA!!! E NA KUPA O KA IA-HAMAU LEO A ME KA MAKANI KAIAULU

 

I na hoa'loha a me na makamaka o ka Ia-Hamauleo a me ka makani Kaiaulu e wehe ana i ka lau o ka niu o Pokai, Aloha kakou,__

 

Oiai, ke kokoke mai nei ka manawa a ka Lahui e koho ai i iloko o ka hale Ahaolelo o 1886, a mamua o ka hiki ana mai o ka la e akoakoa ai kela a me keia kanaka o kela a me keia apana koho balota imua o ka pahu balota, nolaila, ke hoike e aku nei au imua o ka lehulehu, owau kekahi e holo balota ana ma ka apana o Ewa a me Waianae.

 

Nolaila, ke k@no ia aku nei ko'u mau loa aloha a me na pilikana a me ka lea a ka ai a me ka ia, e ike mai ia kakou hookanaka, e maliu mai i ka ula leo e polaoi ia aku nei.

 

Ua makaukau au e haawe i ka ukana a e amo maluna iho o'u ina owau ke koho ia ana i lunamakaainana, malia paha o olelo ia mai wau, aole i makaukau i na mea pili i ka oihana lunamakaainana, aka, e waiho aku ana no wau ia'u iho imua o ka lehulehu ma ka la halawai lunamakaainana, a malaila oukou e ike mai ai ia'u.

 

Owau iho no me ka haahaa.

C.P. Kanakanui.

 

JAMES DOWER

 

Oia hoi o Kimo Kapiolani, ka ona mua o ka mokuahi Kapiolani.  Ua makaukau oia me na lako apau, no ka hana ana i na waapa, a me ka hana hou ana i na waapa naha.  Ua makaukau oia me na Wae, na umi@, a me @e apana hookui e paa ai na waapa, a me na lako a ae no ke kapili ana i na waapa.  E hele mai ma kona hale ma Manamana, Honolulu.

2029 tf.

 

KAKELA & KUK@

 

E l@a @a pa@iolo, h@i hole, hamale, koi nui a me liilii, kila,

wili puaa, rula, apuapu, kei o na ano a p@@, kala kaa, hao boopaa puka

 

pohak@ hoana, kepa, lei ilio kaula hao ili,pahi, upa, pah@ umiumi,

kalapu, kope hu@u, pulup@i@, oepa ka lakal@, li@@ hao, @mi, keehi, a me ke

 

--KAULA OPU--

 

Palau o na ano a pau, Oo, ho, kopala, pe, kipikua, hao kope, au ho a pea aku, kua bipi, lei bipi, kaula hao bipi, uwea pa, uwea keleawe, hao pili piula, kaa palala, ipuhao, ipu ti

 

PA-PALAL MAKAU ME KE AHO

 

Ili wai, papa holoi, kopa ala, kaula kuaina, hu'akai, ehi wawae, hulu pena, a pela aku.

 

Pena wali, kini nui a me liilii o na ano a pau, me ka pepa kuhikuhi, pena keokeo, aila pena, aila hoomaloo,

vaniki kaa, a me vaniki moe,

 

PENA HOOMALOO

 

--a me aniani hale--

 

AILA MAMU, AILA MIKINI, AILA HAMO ILI, AILA KAA, INIKA KAMAA.

 

PAUDA, KUKAEPELE, KIANA PAUDA, UIKI IPUKUKUI O NA ANO HE NUI A LEHULEHU.

 

@2 KO H@

 

LOLE MAKEPONO

 

--B @aa @a--

 

 

 

AHINAHINA, KALAKOA. KEO KEO, LEPONALO, HULUMANU UWE-WAHINE, KUI HUM UHU MU, A ME KA LOPI.

 

Ke Kwi@e  @ @@@@ no @@ ma kahi @

 

Kakela & Kuke!

 

NA MEA PIULA,

 

Mikini Humuhumu

 

Ma@ini a WHEELER a me WILSON

 

MIKINI A WILCOX ME GIBBS

 

NA MIKINI A

 

--REMINGTON.--

 

 

 

He nui loa na mea hao me na ukana e ae o na ano a pau, aole hiki ke hai pau ia aku, hewa i ka wai na maka ke ike.

 

Laau Lapaau Kaulana Loa

 

A DR. JAYNE, LAAW HOOMAEMAE KOKO LAAU HOOPAU NAIO, LAAU KUNU, PENIKILA, HUAALE PAAKAI, LAAU HOOP AA HI.

 

@@ @@ LAAU HAM@ A PELA 'KA.

 

KAKELA-KUKE

 

J.T. WATERHOUSE.

(Walakahe ui.)

 

HALE KUAI KUKAA NUI @@ @@@@.

 

Ua pi@@ @@@@ @@ n@ wa@a@ @@@ @@@@

hewa ai @@ maka i ka nui @ ka lehua

 

Hea@a no @@ h@@ ia

 

--MALAILA--

 

Na Apa Kilika o na ano a pau,

Pahoehoe o na an@ a pau,

Alapia o na ano a pau,

Hu@@hipa o @@ ano a pau.

Na Huluhulu holoku.

Na Keokeo Paina,

Lilina lau puu.

Wetori@,

Laponalo,

Lai@akini

Ahina pelekane,

Na Kihei o a ano a p@u,

Na Kele@a o na wahine,

Na Kihei Huluhulu,

Na Kalako@ o na ano a p@@,

Na K@@ ei uhi moe,

Na Koloka o na wahine.

Na uhi Kilika,

Na uhi Alapia.

Na Mainaka @@@@@ a illilli

 

--E@a hou.--

 

 

HE HELUNA NUI ONA PAA LOLE

 

O NA KANE A ME NA KAMALII.

 

Na Apa paina maikai loa,

Polu manoanoa a la@@iahi

Huluhulu manoanoa @ @@@ @ahi.

Na Apa huluhulu a @@@

Na paa lole huluh@@@, @@e, @e kai@alii,

Na Pililakeke @@l@@ a,  @@ko,

Na Palule Kaula @ @@ pau,

Na Paluie keok@@,

Na Paluie ka@@@,

Na Paleili.

 

Na Papale wahi@@ @@@@ @@@@@@ me na pua me na h@lu nani, a he hel@@@ n@@ @ @@ ken@ a  e na kamalii o na ano a pau

 

HE HELUNA NUI O NA KAMAA.

 

Na Kamaa buti,

Na Kamaa pihi,

Na Kamaa lahoho,

Na Kamaa weleweka.

 

HE HELUNA NUI O NA NOHO LIO MAI@@

 

Na Noho Italia,

Noho pulu mamua,

a mahope o kela a

me keia @@@

 

NA AILA O KELA A ME KEIA 054-41@

KIEKIE O

 

Na Aila honua helu i he aiai me he w@

Aila pena, aila hoomaloo, aila Oli@@,

Aila inu, Aila lauoho,

Waiala maikai.

 

NA PENA WAIHOOLUU @@@@ @@@.

 

Keokeo, Elele,

P@iu

Melemele,

&C., &C., &C., &@.

 

Ina Iho Ina Iho.

 

Na ipuhao, na ipu ti,

Na koi nui a liilii,

Na pahi nui a liilii,

Na pahi olo, pakani

Na pahi ol@ @a@@@

 

Na @abu nui a liilii,

Pakeke nui a liilii,

Na lako kamana,

Na lako amala,

Na kamaa lio,

Na moe hao,

Na pela uwe@@

 

NA LAKO @AO, MA KA AINA A ME KA WAI

 

Na lako pa,

Pa nui a ii@@,

Na @@la,

Na kiaha aniw@i,

Na aniani kilohi,

N ipukuki o na ano a pau.

 

HA HELUNA NA MEA AI.

 

Palena poepoe,

Palena poepoe pal@

Palena huinaha,

Palaoa o na ano a pau

Na kamano tini,

Paakai o Livap@lu,

Paakai inu,

Paakai hu,

Mau@ Kaleponi,

Palani ai a ka lio.

 

helunanui o keiama@waiwai aiwaiwa ko'u mau lahekuai aole i pau i ka h@aiia ak@ na oukou no e hele mai a kilohi no @@ko@.

Ua waeia keia mau waiwai me ka maiau, @@ Pelekane, Farani, a roe Amerik@, no ka po@o a me ka pomaikai o na kanaka Hawaii.  me @a ka@o@@ mai @@ mokupuni hookeia me ka eleu loa.

 

T. WATERHOUSE.