Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 52, 26 December 1885 — HOOKANAKA. [ARTICLE]

HOOKANAKA.

li.oko o na hooweli a rae na hooki kina c hoohana U aku mi maluna o kj lahui Hawiii, k» poe a p#u e ooho anj malalo o ka oiha&a» ka poe t pili iua < ka auha», ka p ni i pili ma ko kkou uo boaaaamakc*oo haaaa hoolinaliou

&ma aupuni. ua hoohauoli ia mal:o« s ua piha ī ka n ahalv a ine ka na, ika lohe i ka ko a oae ka mar*a« kuokoa ona kanaka Hawaii He mai kumu hoailona manaolana iua ole ka īke la o ke ala ana eoai oka manao i kekahi lahui e kr.psa nona ihcs a t pa !e aku i na oklo a me na ok lo maalea, a ka poe e boao ana e aihrM i ka pono a me ka noonoo maikai o « kanaka nona iho. Iloko ona hana itn ana Kuhioa ame na lona anpuni ; lao e hoao nei e feoo|»o*i!i i ka ma!ama kma i !oaa ta kakou, a e hoopaumaeli i ke kulana ame ka inoa maikai a ha nohano i loaa i ka lahui Haws.ii, he me; kamahao ka ike ia ana o na o«H o ka hooiana manao e pahola ana maiuna < ka aina. Ma ko makou hoolohe aru aku i ka !eo ona makaainana e mai nei ma na wahi a pau o ka aina ke ike nei makou ike kupu ame ks mohala ohaha ana mai o na anoano e ka malamaiama a me ka naauao i kani ia e na kumu, a me na aiakai o keia la hui ina makaniki i kaa hope aku. J keia mau makahiki hope ua like ka oi aio me kekahi mea ulu e hooikaika ana iwaena o na kakalaioa, aka, e llke me ka ike ia o ka lanakila o ka oiaio malu na o na hoopunipuni ame na hoino, ma ka moolelo o na aina nona na kula na keiakela a holomua ma ke ao nei pela no ka moolelo o keia anoano pie ole e pohala mai nei ma na palena o ke ia aina, mahope iho o kona moe loh ole ana iwaena o na anoano lapuwale nana i hoao e uumi i kona ulu ana. Ua pu< ana ae nei makou he mea ano e keia, a ika nana iho he kamahao io no. Eia ka lahui ke ala mai nei, mai Hawaii a Niihau, me na manao malamalama a | naauao nona iho, me ke koho ana ma ka aoao o ka pono, me ke pale ana aku ! me na leo hopo ole i na hooweli a hoo Lkikina e hoao ia aku nei e hooko ma luna o lakou. He nui a he lehulehu na hoailona e hooia mai ana i keia hiohiona o ka lahui, aole wale iwaena o ka poe kaulana e like *.ne ko Kauhane o Kau, o Nawahi o Hilo, o Pilipo o Kona Akau, o Kalua o Lahaina, o Anakalea a me Mahelona opio, a me kekahi poe oia pae, aka, eia iho no iwaena o ka poe e noho mai nei Wahi ako makou lohe mui. "Ua waiho ia aku la ka ninau i kekahi anaina kanaka ma Kailua, Kona Akau, maiuua iki aku nei no, penei : E o'u :mau makaainana, heaha la ke kumu e lilo ai keia kula aa, keia ulu nahele i mau lua gula, a nve keia mau aekai i kuiuu e hoowaiwai ai ia puknu ? " Ua maha ka aha, a hala he manawa, ua pane mai la kekahi ona makaainana. "0 ka iho o na ljma ilalo, o ka houluulu i UUI Ulla \J liā IHfMU lUlSrirtAl'll U lie-Ml k5 honua, miea e waluai ai." H<ī pane naauao keia, aole he hihio, aole he nuKīuhane, a aole he kuko; aka, he pane naauao i pu-a mai mai ka mea i hakilo i na loina o ka noho'na hoopomaikai, ma o kona ike lawelawe iho, a 0 keia pane, ua hooia ia mai e ka moolelo o na aina o ke ao nei,—o ka lua jgula e pau ana, aka, o na hua ulu ae mai ka honua ae, e mau ana. Ua hoole ia aku keia haina e ka mea nana ka ninau, a eia kana haina : "E kau na hma iluna," a no ke akaka ole o keia olelo n«ne, ua wehewehe ia aku penei : iI E kau na lima iluna no ke kanaka e holo balota ana, e kau ana kona lima iluna mahope o ka hoaie he umi miho na. O keia ke kumu e lilo ai keia mau kula aa, keia mau ulu nahele, i lua l»o owaiwai ia oukou, a e lilo ai o keia atkai i mau awa pae me na uwapo no ka hookipa ana mai ina waiwai he nui.' 1 ko makou lohe ana i keia, haupu ae la makeu e heala lu uia mai ana kf kupapau a Lilikalani a me Kaulukou i hoolewa ia ai iloko o ka.Hale Ahaolelo. Ma keia kakou e manaolana ai K eia ke kolo nei ke aa, a ke ulu nei ka naauao iwaena ona makaainana, a malaio e keiu kumu a me keia hiohiona hou e ka lahui Hawaii, ua puiwa a ua piha hopohopo na poo oihana e noho mai nei, a ke hoao nei ma na alakai hoohaumia a hoohaahaa a pau, me ka hookikina a hooweliweh j u kekahi, e kaihi i ka pono kuokoa e ka lehulehu i kumu e pakele al