Ka Nupepa Kuokoa, 4 January 1886 — Ke Kahua Kuokoa Oiaio! Eia mai na Moho e ola ai na Iwi !! NA KANA KEIA E PONO A1 KA LAHUI !!! I na Poe Kupono i ke Koho Balota o ke Kulanakauhale Alii o Honolulu, [ARTICLE]

Ke Kahua Kuokoa Oiaio!

Eia mai na Moho e ola ai na Iwi !!

NA KANA KEIA E PONO A1 KA LAHUI !!!

I na Poe Kupono i ke Koho Balota o ke Kulanakauhale Alii o Honolulu,

Aloha Kak-u : — Ma ke ano o ka noho ana o ke Aupuni i keia manawa, he mea kupono loa ka loaa ana aku "ia kakou o kekahi Ahaolelo hoopono loa ; pela maoli no ka noonoo ana o na kanaka noonoo hohonu a pau loa o keia kulanakauhale a ua hooia maoli no lakou i ka oiaio o ia mau noonoo ana, a i wahi e pono ai, e malama a makaala pono ia no hoi na dala a waiwai e ae o ke Aupuni e ka poe e hoike ana ia lakou he poe Kuokoa maoli no. A o na hana hoi a ia poe e holo ana ma ke ano he poe wahaolelo (no ka lahui) Knoko-i, oia hoi ka hoopaa maoli ana iho ia lakou me ka manao paa e hana i na kanawai e pale loa aku ai i na pilikia i wahi e hoomau ia ai ka inoa maikai o ke Aupuni. 1. —Nolaila, e hooikaika maoli no na Lunamakaainana Kuokoa me ka hooy>aa maoli ia lakou iho e kokua* ma na mea a pau e hoomau ia ai ka noho pono ana o ke Aupuni, me ka hoomau ia akn hoi o ke Kumukanawai, a e haawi no lakou i ko lakou kokua ana i ko ka--4 kou Moi ma ka hana ana i na kanawqi a pau i hma ia iloko o ka pono, a me ka pololei, a mamuli o ke Kumukanawai : i wahi hoi e hooholomua ia aku ai ka pono a me ka pomaikai o ka lahui, a ia wa no e hooikaika no lakou e hana i"na kanawai e hoopaa ia aku ai a e hooman ia aku ai hoi ko kakou noho aloha ana me na Aupuni nui 0 ke Ao nei, na Aupuni' hoi i noho aloha ai me keia Aupuni malalo o ka malu o na kuikalii, ke kumu h*»i e hoeueu mai a kokua pu mai ma ka ana ma kekahi mau hana nui o keia Aupuni. ka wi hoi i ike maoli ia ai he poino wale no ka hopena ke hoomau aku i ka lawelawe ana ma na hana nui. 2. —Ua ae maopopo maoli ia no i keia wa o na hana e pili ana i ka hoo-pae-limahana e lawelawe ia nei a e hooko ia nei e keia Aha Kuhina i keia manawa, he mairhana w ile no ia e nele loa ai ke kanaka Hawaii i na hana akamai a lakou i mmao ii r» hana, a nele loa ai hoi ka lo la ana o ka hana iaia, me ka hi'<i ole hoi iaia ke malama iaia iho me konaohana, a oia no hoi kekahi kumu e n<»ho maoli ai no oia iloko o ka ilihune loi, a nele iai i ka pono e like me ia e loaa nei i na lahui o na Aina o Asia. 3. —Nolaila, heniea pono ekukapoe Lunamika \inana Kuokoa maoli ma ka aoao e kue loa aku i na mea e pili ana i ka hoopae ana mai i na Limahana, aole hoi e like me ia e hana ia nei eke Aupuni 1 keia manawa ; no ka mea, oia wale no ka mea e pono ai ka la'nui me ke Aupuni, a he mea pono loa hoi ka pale loa ana aku a papa loa īa mau hana hoopae limahana i wahi e komo hou ole mai ai na ano iahui mai Kina a me lapana mai, i wahi no hoi e hoopakele ihe ai i na wahi kanaka maoli o ke one oiwi nei o kakou, ka poe hoi nona ka aina me na mau wahi haole ili keokeo

e mnnao ana e noho paa loa me kakou mai ka aina puni ole mai o ke Komohana; a huli hoi na Lunamakaainana Kuokoa ma ka aoao e papa loa ana -i ka hoi hou ana mai o na lahui o Asia maloko nei ona palena oko kakou mau kapakahakai mahope iho o ko lakou haalele ana iho i ke\a Aupuni. 4. —O ka hoao ana e hana i na mea e heopalahalaha hou aku ai i na palena o keia Aupuni, a me ka hoao ana aku e hapai i na hana o ka noho akahai ana iwaena 0 na lahui ano li£fc me kakou, he mau mea ia e hiki ole ana ke hana ia, oiai, ua manaoio makou, e like me na poe aloha aina a pau, o ka hana mua loa a ke kanaka e hanaai, ina he kanaka Hawaii aJoha aina ia, oia hoi kona hana i na hana no ka hoopakele ana mai a hoao e pale loa aku i ka ili ana mai oka pilikia maluna o keia lahui Hawaii. 5. —E hoopaa no hoi na Lunamakaainana Kuokoa ia lakou iho imua o ka poe nana lakou e koho mai, e hoao no lakou ma na hana a pau e hiki ana, me ka mana i loaa ia lakou e hoopau loa aku i na kanawai a pau loa e pili ana .i na Haku me na Kauwa e hooko ia nei i keia manawa; aka nae, he mea ku ika pono ka ae ana aku ina poe mahiko e paa mai nei i kekahi mau kanaka me na lahui e ae malalo o ke kepa ana, e hoomau aku ia hoopaa ana a hiki i ka manawa e pau ai ko lakou aelike, alaila, e hookapu loa ia ke kepa hou ana o ke kanaka a hoopaa hoi iaia ma ke ano he Kauwa Kuapaa. 6 —No na mea hoi e pili ana ike kanawai Opiuma e ku nei i keia manawa, ua maopppo l<»a no ia kakou ka w >iwai ole, a he mea pono loa 1 na lunamakaainana Kuokoa, ke kokua ana ma ka h.ina an.i i na (paakiki loa) e hap:»i ia mai ana a e hana ia an.i ilok<«, o ka pono innoli no ka pale loa ana aku Ike komo. ana mai o keia laau make maloko <> keia Aupuni, a i ote hoi ni ka hoopaa iho ia mea (ka Opiinna) nawaini ona j> ke wale n». 7. —I wahi hoi e hiki ai ke pono ia ai na hana 0 kei • Aupuni, he mea pono loa ka imi i kekahi mau kumu knpono e hoololi ia ai kekahi mau wahi o ke Kumukanawai o keia Aupuni 1 keia manawa, i wahi hoie pale loa ia aku ai na pilikia, a malama uono ia 'na elala oke Aupuni e w«»i : 'io ana ma na lima <» na Luna Aupuni, a he mea pono loa ka hana ia ana o ke kanawai a maopopo loa, e hoike ana he hewa karaima no kekahi Kuhina o ka hoolilo ana i ka <iala o ke Aupuni me ka loaa ole o ka ;»e mai ia ewalu hapaumi mai o na hoa o ka Aha Kukamai i «> ka M »i i akoakoa mamuii o ke kahea ia ana e like me na rula pili i ke kanawai; aaole no hoi e hiki ke hoolilo i,i mau dala aia wale no a he pilikia maoli no ke Aupuni. 8. —Okekahi ninau nui loa a kakou e noonoo ai i keia manawa, oia hoi ka ho.omau ana a<u i ka inoa maikai o keia Aupuni, oiai ma ka nana ana aKU, me he mea ala aole he makemakeia ona bona oke Aupuni ma na Aina E. Aole nohoi he lawe ia e ko kakou mau poe waiwai, no ka mea, ina nb paha e manao ia ana e aie aku i pu'u dala nui no ke pale ana aku i kekahi pilikia nui e hiki mai ana, me he mea ala aole no e loaa mai ana ia mau dala me ke no'i ole i ka Ah'aolelo no ke kumu, aole he hilinai ia o keia aha kuhina e noho nei.

No na mea e pili ana i na Moni o ke Aupuni me he mea alā ma ka wale aku, oia kekahi o na ninau nui loa e noonoo ia mai nei e ka lahui me ka maopopo ole no hoii ka hapanui o ka poe koho balota xe hooia aku i ka mea kupono e hana ai, i wahi ia aku ai ka paa ana o na Moni gula i loko o.keia Aupuni me ke kue ole aku hoi a hoeini iho i ka waiwai i'o ona moni o keia Aupuni; a maluna o keia mau kahua, he mea pono loa ka hana ia o na hana e ili like mai ai ka poinaikai maluna o 0 na poe a pai) loa i kūleana maoli malaila. E hoopaa no , na poe aloha aina maoli ia lakou iho ma ka aoao e kue loa ana i ka hoonui hou ana aku 1 na Auhau ; ina i* liAva pono ole na dala i loaa mai'no ka uku ana aku i ka uku panee o na Bona Aupuni o kakoo, a lawa pu ole no hoi ka lawelawe ana i na oihana o ke Aupuni, alaila he mea pono loa ka hooemi ia ana o ka uku o na luna Aupuni, ina e hilei ana ke hoe,mi ia me ka hoopilikia ole aku i ka hMomua ana o na oihana Aupuni. A eia no hoi kekahi, he mea pono loa ka hoponop no hou ia a hoonui aku i ka i ihana Makai o ke Ai-puni, me ke ao m.ioli ana a makaukau i wahi e malama pono ia ai ka pono o ka lahui me ka waiwai o na poe uku Auhau. Eia hou keia : E makaala na Lunamakaainana Kuokoa i na noonoo ana no na mea e pili ana i ke ola o ka lehulehu, a me na mea a pau e pili ana. 9. —O ka manao nui ho»»kahi e waiho, nei imua o kakou a kakou e noonoo koke ai i keia manawa. .oia no hoi ke kulana a me ka ano o ka noho una o ka lahui P.ike malpko o keia Aupuni, a he mea pono loa ka noonoo pu ana mai o ka lehulehu no keia mea, ma ka hoike ana aku i ka lehulehu e nuna iho i na mea e pili ana i na kuikahi in.uvaena o kak>«u a me na Aupuni nui o na Aina e, koe nae ke Aupuni o Kina, mam ?li o ka mana i loaa i na makamaka 0 kakou mai na Aupuni nui mai ka poe hoi e noho kuikaHi pu an« me kakou, ua hikiwawe ko lakou holo ana a noho a hookupa ia lakou iho mal-ko 0 keia Aup -ni. I na no e imi ana kekahi kanaka i kahi e hōike mai ana he kuhikahi no inawaena o Kina me keia Aupuni, e nele loa ana no ka loaa ana oia iaia, eia nae ka mea kupanaha l»>a, o ke Aupuni no kekahi i kokua nui me ka hooikaika ma ka hookomo ana n-ai he 25000 pal<e a oi maloko o keia Aupuni, ka lahui a kakou i noho kuikahi pu ole <'ii a me he mea la ma ka nana wale ana aku ina e lawe ia ana na hana o na au i hala aku nei he kumu' hoohalike ia ke manao maoli mai nei no ke Aupuni e hookomo mai 1 keia ano lahui pake a piha-u maloko nei o ko kakou mau kapakai nei ma ke anohepoe kauwa kuapaa,ka lahuienemi maoli hoi o keia lahui hoi enemi no kakou wale, aka, he poe enemi no na lahui nui a pau loa o ke Ao nei, ko kakou poe makamaka aloha. Ma ka ae ana aku a hoohoihoi aku i keia lahui pake (i noho kuikahi pu ole me kakou) e komo mai maloko o keia Aupuni, a haawi aku hoi i na laikini ia lakou e lawelawe oihana ma na hana a pau loa me ke kue a paio pu me na haole o kakou a me kakou pu no hoi, he mea e pii ae ai ka paa o lakou kulana a lilo aku na pono o na oihana a pau loa ia lakou, na pono hoi i loaa ole ia lakou mamuli o ka

--mana o kekahi kuikahi maoli a Kuikahi Panailike paha. Ke hoike nei ke Aupuni i ke kokua nui loa i keia ano lahui, a noamuli oia mea e ike auanei kakou ike ano kapekepeke oka loaa hou ana mai o ko kakou Kuikahi Panailike mai ia America Huipuia mai, a i ole o ka nele loa paha, oiai i keia manawa aia ka lahui Ameiiea i keia manawa ma ka aoao kue loa i na Pake. He mea pono loa e hana kakou i na mea e pale k>a aku ai ike komo ana mai o keia ano lahui hihiu e lawelawe oihana iwaena o'kakou, i wahi e holo ai ko kakou mau oih.nna ; no>ka mea, ina e ae ia aku ana keia ano lahui e komo mai iwaena o kakou e kalepa aia lawelawe ma na oihana e ae, aae pu aku hoi e loaa ia lakou na pono e like me na kanaka maoli ame na haole o na Anpuni makamaka o kakou, a ma ka ae wale ana aku hoi ia lakou e houluulu a hapai ae i na % huimalu o lakou i w-ihi e hiki ai ia lakou ke paio mai me na lahui e ae, alaiia e ike aku ana kakou \ ka hopena awahia o ia mau hana, nia, ka pii liilii ana ae o keia ano lahūi a oi mamūa o kakou. me ke kipaku Liilii mai hoi ia kakou me na lahui e ae jnai keia mau kapakahakai aku, a oia no auanei ke numu e haalele iho ;«i na haole waiwai i kda Aupuni. M<«i poina no hoi kakou i Keia mea, oiai iloko o ka nui o ka noonoo a me na kanawai i han.i ia ma na' Kau Ahaolelo i hala, e na lunamakaainana' o kakou, aole he kanawai hookahi i hana ia no k'a hoihoi ho i ana i na pake ma ko lakou aupuni nuihope iho o ka pau ana o ko lakou innu aelike kepa, a nīamuli o ia hemahema, l<e ike nei kakou ua hele a makena wale ua pake e noho nei iwaena o kakou, ( he hana kahi a hana ole kahi) ka lahui e noho knikahi pu ole nei kakou, a,he hana keia e kue maopopo maoli ana i ka pono o na lahui e ae e noho kuikahi pu nei me kakou. i Nolaila, ma ka noonoo maikai o na kanaka me n;i puuwni i piha i ke aloha no ko lakou mau hoa lahui a me ko lakou one oiwi, hookahi wale no mea i koe a kakou e hana ai i wahi t- pale U>a ia ai ka hoi hope ana, a e pakele ai, a i heomau ia ai h«-i ka inoa maikai o keia Aupuni, a noho pono kakou me ka kakou mau ])ua maloko oko kakou aina nei, a oia keia, e papa lo.i a e hookapu loa ia ka loaa hou ana o na laikini lawelawe oinana i na pake maloko o keia Aupuni. Nolaild, e na hoa Makaainana, o ke kahua keia e waiho ia aku 'nei imua o oukou no ka noonoo ana mai, a na oukou no e hoike i ko oukou hoole loa ana, a i ko oukou ae ana paha ma ke Kahua Koho Bal«)ta ma Aliiolani Hale, he huina nui • < na kanaka i kupono no ka Holo Bal->ta Lunamakaainana ka i hui ae e nuonoo no na kumu i hoike ia ae !a, he poe Kuokoa wale no lakon, a ua like ko lakou mau manao ma ka hoapono ana i na kumu, a ua hui pu aku hoi na keonimana no lakou na inoa malalo iho ma ka hoapono ana i ua tnau kunih 'a, ake waiho aku nei m;ikou ia makou iho imua o oukou ma kekahi Balota e hoike ana ia makou he poe Kuokoa io, a i niau Lunamakaainana no oukou. a/marques, Z..Y. SQUIRES, H. S. SVVINTON, [Hale Pinao.] D. W. P. KEAL^ULA.