Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 4, 23 January 1886 — Page 4

Page PDF (1.76 MB)

This text was transcribed by:  Lanette Mahelona
This work is dedicated to:  Louise Mahelona

Ka Nupepa Kuokoa

No ka Makahiki          $2.00

No Eomo Mahina        1.00   

Kuike Ka Rula

Poaono            Ianuari 23, 1886

Pili Au I Kuu Hoola

(Only trusting in my savior)

1

Pili au I kuu Hoola,

Iaia no kuu hinai. 

Eha ia I ola au la.

Iaia kuu paulele ae.

Ref. Pili iaia, pili mau la

Ke nou mai ka ino e,

     A kau main a ao pouli

          A kaa mai na nalu kai.

 

2

Pili au I kuu Hoola,

I kuu haku ia Iesu,

Pili kanalua ole,

Pili mau a hahai pu.

Ref. Pili iaia, &c.

 

3

Pili au la, oia kau la,

 Ka’u no keia e hana’i,

Nana ua e kakani aku

Mai na ino hoao ae.

Ref Pili iaia, &c.

 

4

K@a mai no na malu ino.

 O’e au la e makau. 

Iesu kuu Pohaku paa la.

Mai a au a malu mau.

Ref. Pili aiai, &c  

Hawaii

-

Haawina Kula Sabati.

Helu VII Feb 14, 1886. Ku@nahana.  Ke ka’a I ana ma ka aia o ka hale. Dan 5:1-12. 25-28.

-

Hana iho la o Belehazara Ke alii I aha ina  nui no kona poe alii hookah tausani, a inu oia ia ka waina imua o ua tausani la. 

2 A I ko Belehazara hoao iki ana I ka waina, kauoha mai la oia e lawe mai I na kiaha gula, a me ke kala, na mea a Nebukaneza kona makuaknae I lawe mai ai mai ka luakini ma Ierusalema; I inu ai ke alii, a me kona poe alii, a mo kana mau wahine, a ine na haiawahine ana iloko o ia mau mea.

3 Alaila lawe mai lakou I na kiaha gula. Na mea I laweia, mai ka luakini ka hale o ke Akua ma Ierusalema; a inu iho la malaila ke alii, a me kona poe alii, a me an wahine ana, a me kana mau haiawahine:

4 Inu iho la lakou I ka waina, a hoomaikai lakou I na akua o ke gula, o ke kala, o ke keleawe, o ka hao, o ka laau, a o ka pohaku. 

5 Ia hora no puma mai la na manamana lima kanaka, a kalau iho la maluna ae o ka ipukkui ma ka puna o ka paia o ko ke alii hale; a ike aku la ke alii I ka hapa o ka lima e kakau ana. 

6 Alaila ano e ae la ko ke alii maka, a pihoihoi iho la kona manao; ua naka wale iho la ke ami o kona papakole, a puke mau na kuli I kekahi I kekahi. 

7 A kahea aku la ke alii me ka leo nui I alakaiia main a hoopiopio, a me ka poe Kaledea, a me na kilokilo.  Olelo aku la ke alii I ka poe naauao o Babulena I aku la, O ka mea nana e heluhelu I keia palapala, a e hoakaka mai I ke ano, e hoaahuia oia I ke kapa ulaula, a e kauia ka lei gula ma kona a I, a e hooliloia oia I ke kolu o nalii ma ke aupuni.

8 A hele mai no ka poe naauao o ke alii; aole @@e I hiki ia lakou ke heluhelu I ka palapala, aole hoi ke hoakaka ke alii ike ano.

9 A@ia pihoihoi nui iho la o Belehazara ke alii, ua ano e ae la kona ma ka, a makau pu iho la kona pe alii.

10 No keia mea a ke alii, a me na’alii ona. Komo mai la ke alii wahine iloko o ka hale aha inu; a olelo ae la ke alii wahine, I ae la, E ke alii e, e ola mau loa oe. Mai pihoihoi kou manao, aole hoi e hooano e ae kou maka. 

11 No ka mea, e noho ana he kanaka iloko o kou aupuni, aia iloko ona ka uhane o na akua memolele; a i na la o kou mauka, ua loaa iloko ona ka malamala, a me ka naauao, a me ke akamai, e like me ke akamai o na akua; ka mea a ke alii a Nebukaneza, a kou mauka, a ke alii kou mauka no, I hoonoho ai I alii maluna o na kakauolelo, a me na magoi, a me ka poe Kaladea, a me ka poe kilokilo: 

12 No ka mea, aia iioka o Daniela ka mea a ke alii I kapa ai o Beletesaza, he uhane naauao ioa, a me ke akamai, o ka hoakaka an aina moe, ka hoomaopopo ana I na olelo nane, a me ka hoike ana I na mea pahihihi; ano e kiiia aku o Daniela, a nana no e hoike mai I ke ana. 

25 Eia ka palapala I kekauia: Mene, Mene, Teke A, Aparesina. 

26 A eia ke ano o ia mea: MENE ua helu mai ke Akua I kou aupuni ana, a ua hoopau ia hoi. 27 Tekela; ua kaupaonaia oe ma ka mea kaupaona. A ua ikeia kou mama ana. 

28 Peresa: ua maheleia kou aupuni, a ua haawiia au, no ka poi Media a me ka poe Peresia.  Pauku Gula.  Ua kaupaonaia oe ma ka mea kaupaona, a ua ike ia kou mamo ana. Dan. 5:27. 

Manao nui.  Ua huhu ke Akua I na hewa.  O ka hewa, he mea ia e poino ai ke kanaka.

 

Na Heluhelu La.

Poakahi,          Dan.    4: 1-18

Poalua,            Dan.    4: 19-37

Poakolu,          Dan.    5: I – 16

Poaha, Dan     5: 17 – 31

Poalima,          Is.        13: 1 – 22

Poaono,           Is.        45: 1 – 13

Sabati, Ier.       51: 27 – 41.

Mele. Hoolei ae. H.A. N. 64.

Pule. I pau na hewa e poino nein a kanaka

Na Ninau

Heaha ka Nebukaneza olelo no ke Akua aupuni? Dan. 4: 1- 3. Heaha kana moeuhane? 4: 10 – 17. Iawai Kona hele ana I hoomaopopo I ke ano? P. 7. Nawai I hai aku I ke ano? P.7. Nawai I hai aku I ke ano? P.8,19 – 26. Ehia malama ma ia hope iho ka hooko ana? P. 29. E aha ana ke alii ia waw? E kaena no ke aha? P. 30 Ua aha ia oia? P. 33. Haha’kana olelo I ka wa I pau ai kona pupule, a hiki iaia e noonoo pono? P. 34 – 27. Aole anei piki I ke Akua e hoohaahaa I na mea a pau e kaena wale ana? 

Owai ke alii mahope o Nebukaneza? Nabonidusa, ek kane a kane kaikamahine.  O ka lua keiki e alli ana ma Babulona ma Dan. 5: 1.  Owai ka e hoomoana kue mai ana ia babulona iaa wa? 5: 31.  He loihi anei ia kue ana? Ua noho main a pualikoa o Kuro elua makahiki. Ua makaukau anei ke alii o Babulona no ka hoomoana kue loihi o ka no na makahiki he iwakalua. 

He kulanakauhale ikaika anei o Babulona? He 14 mile ka loa a me ka laula; 300 kapuai ke kiekie o na pa, a he kanawalu kapuai ka manoanoa.  Ua hoopuni ia me ke auwaha nui.  100 puma keleawe no ka pa. 

He mea hiki anei e lawe pio I ke kulanakauhale me ia, oiai ua nele I na boma a me na pukuhiahi ia Manawa? Owai ka muliwai nui e kahe ana mawaena o Babulona? Euparate. 

Oiai ua hele o Nabonidusa I ke kaua, owai ka mea a malama ana I ke aupuni ma Babulona? Heaha  kana hana ia wa? Dan. 5: 1. Ehia ona alii I kahea ia ia ka ahaaina? Ua maa anei ke ka hea nui ana I kana a I na ahaaina ma ia aina? Ae. He 10,000 ka Alekanedero ka nui I kono I kahi ahaaina mare.

Heaha ka hana naaupo a ke alii? P.2 Oiai na inu I ka waina heaha kana hana pono ole? Nawai I lawe mai ia mau mea mai Ierusalema mai? Heaha kekahi o ia mau mea? Ezera 1: 8 – 11 Eiah? He pono anei ke hoolelo I na mea laa no Iehova ma na hana lapuwale me nei? Aole anei e hoike ana I ka hoowahawaha I ka mea nona ia mau mea laa, ma ka hoolilo ana I mea kokua I ka hoomanakii?

Nawai I inu ma ia mau kaha? P. 3. I ka inu ana, ua hookaikai iawai? P. 4. He mau mea mana anei ia? Hal. 115: 4-7. Ier. 10: 2-5. Is. 44: 12 – 17. Pehea auanei ka poe e paulele ana ia lakou? Hal. 115: 8. Is. 44: 9 – 11. Mahea ke kanawai e papa ana I ka hana ana I na akua kii, a me ka hoomana ana? Puk. 20: 3-5. Heaha ka poino e kau mai ana maluna o ka poe e kapae ana ia olelo? Hoik. 22: 19.

Heaha ka mea kupanaha a keia poe inu waina I ike ai? P. 5. Pehea ke alii ik ka ike ana? P. 6. Kahea nui iawai e hele mai? P. 7. Heaha kana e haawi aku ai I ka mea nana e hoike mai I ka mea I kakauia ma ka paia? Ua hoike mai anei na magoi? P.8.

Hoea niai ke aluu wahine, pehea kana pane ana I kana keiki? P. 10 – 12. Owai ka I kii ia e wehewehe mai I ka olelo? Oiai e lealea wale and, ua hoomanao ia anei o Daniela, ke kaula haipule? Komo lakou  iloko o na pilikia, no ke aha ka hele ole ia Bel, ko lakou akua Kii? Owai wale no ka mea mana? Is. 45: 21- 24.

Heaha na huaolelo ma ka paia? P. 25. Heaha ke ano o Mene? P. 26. Nawai I helu I kona aupuni? Ma ka lima owai na aupuni a apau? Hiki anei I ke Akua e hoopau I na aupuni ke makemake?

Heaha o Tekela? P. 26. Nawai I kaupaona I keia alii? Ina e komo iloko o na hana lapuwale I ka hoomaka ana o kona alii ana, I kona wa ui, pehea auanei mahope? Pehea auanei ke aupuni? Heaha ka Peresia? P. 28 E lilo ana kona aupuni iawau? Mahea ke aupuni o Media me Peresia? Owai ke alii o ia aupuni ia a? Mahea o Kuro ia wa.

Ua hoohanohano anei o Belehazara ia Daniela? P. 29. Ua makemake anei o Daniela ia hoohanohano ia ana? P. 17. Ua hakalia anei ka hooko ana I keia mau olelo? P. 30 , 31. Pehea ke alii? Iawai ke aupuni nui, ikaika o Babulona?

Oiai ua lilo ko ke kulanakauhale I ka uhauha, e aha ana na puali o Peresia? E komo nui ana iloko o Babulona. Pehea la e hiki ai, oiai ua paa na pukapa a pau? Aole I noho wale o Kuro mawaho o Babulona iloko on na makahiki elua: oiai he wahi paa keia, aole e haule koke ana; me ka maalea paha e hiki ai.  Ua hana oia ia auwaha nui e alakai aku I ka wai o Euperate a hookah iloko o kekahi loko, a ma ke kainawai I hoomaloo ia e komo aku iloko o Babulona. Kali oia a lilo o Belebazara I ka ahaaina lealea ana, me ko ke kulanakauhale a pau, alaila komo nui aku o Kuro me na pualikoa, a lilo o Babulona iaia. 

Ua wanana e ia anei he pio ana o Babulona? Is 45: 1-3. Ier. 50: 30, 41 – 46. 51: 25, 30, 31, 39, 54, 58.

Ina aole I lilo I ka ona, ua pio anei o Babulona? O ka mea lilo I ka ona, aole anei e hana, aku ana I na hewa e ae? Heaha kekahi o na hewa e ae? Heaha kekahi o na hewa o ke alii?  Ona, hoomanakii, hookano, &c. ua paipai anei ke Akua ia kakou? Pehea? Ua pono anei e hoopanee ka hoolohe anai na leo paipai? Ua ike ia anei ka la e makae ai? Ua kaupaona anei ke Akua I kanaka a pau? Ua mama anei?

Aole na na hoowalewale e hoao mai ana ia kakou, ka ike an aina paha ua mama? E noonoo oukou ina ua mama e like me keia alii? Heaha auanei ka hope? Aole anei e kokua ana ka hewa I ka hoili mai ana I kona hoopai? Ona keia alli, a lilo kona aupuni. Hoomau kekahi ma ka hewa, a lilo ke aupuni o lani.

Mele, Kupaa ia Iehov. H.A. N. 154.

-

Hoike Kula Sabati Hapaha

Hope Loa o Ewa no Ka

M. H. 1885 I Hala.

Poalima Jan. 1886 hora 11 a.m. Hoomaka na hana hoike ma ke alakai ana a ke kahu me ka himeni hui “E ke Lii mana mau” a me ka pule a Mr. Kahookeiki o Ka Ua Haao. 

Eia na kula I hoikeia ma ia la me na hana:

1 Kula sabati apana o Aiea, he mau haawina Baibala me na mele malalo o ke alakai ana a ko makou L. K. A. Eleu no       

2 Hoike o na papa pokii.  He mau mele a me na ninau baibala, I alakaiia e Miss Rahela E. Kaanaana a me kekahi kahu. Kikioi no.

3 Kula Sabati apana o Manana, ala kaia e G. M. Keone Esq, he mau mele a me na ninau baibala. Eleu.

4 Hoike o ka opiopio I alakaiia e D. W. Keliiokamoku, me na mele a me na ninau baibala.  Maemae I ke kai ka pua I ka hala.

5 Himeni hui “Ohi pu-a e,” ma ka Buke 2 o ka Euanelio.

6 Lulu dala. Loaa he $13.05.

7 Hoike Kula Sabati apana o Waipio, alakaiia e S. K. Pahupiula U J. P. Kanahele, he mau mele a he mau ninau baibala.  Holomua a eleu keia kula ma na mea a pau.

8 Hoike Kula Sabat apana o Waikele I noho alakaiia e D. W. Keliiokamoku, he mau mele a me na ninau baibala.  O keia ke kula I meleia na mele ma na ano hoopahaohao I ke anaina a me ke eehia, a he nani maoli no, $c.

9 Hoike o ka papa makuahine, I noho alakaiia e Miss. Emma Mahi, me na mele a me na haawina baibala. Pihoa Kahikuonalani I no leo mele nani a mikioi ka hana. 

10 Hoike Kula Sabati apana o Waiawa, alakai kuikawaia e ke kahu, he mau mele a he mau haawina baibala, Ku I ke anoano eehia na mele, a nani maemae na hana &c.

11 Hoike o ke Komite o ka la.  Ua nana pono kou komite I na hana o ka la, mai mua a hope, a I ke kaupaona pono ana, eia kana hoike:

Helu ekahi, Kula Sabati apana o Waikele; lilo ka makana he meaono.

Helu elua na Kula Sabati apana o Waipio a me Waiawa. 

Helu ikolu, na Kula Sabati o Manana, Aiea. 

Helu eha, ha papa a pau.  O keia ka hoike o kou komite.

D.W. Kahema }

M. Kalua,        }                      Komite.

A. Kekuawahaole}

Ua kono ia kekahi mau keonimana e paipai manao, a ua loaa he mau mea kaauao a hoolana manao, a o Mr. Hoohiki o Ka Ua Haao kekahi I komo pu I ka paipai mano.

He hoike emi keia a na heluua haumana, oia hoi he 75, ma na hana nae I hana ia, he oia mau ka nee imua.

Himeni hui, “Hosana me ka hoomaikai” Pule ke kahu a hookuuia na hana me ka malu.  O keia ae la na hana o ka hoike Kula Sabati o Ewa.

Owau no me ka oiaio.

S.P.Nawaa.                             K.K.S. o Ewa

Waiawa, Jan. 18 th , 1886

-

Hoike Kula Sabati Nui Ma

Milolii Kona Hema

Hawaii

E ka nupepa Kuokoa, Aloha hape nuia kakou.  Ma ka apana o Milolii S. Kona Hawaii, ma ka la I o Jan. o ke ia makahiki hou (1886), ua akoakoa ae na mea a pau me na mea ai I hoomakaukauia ma ko lakou lani nui nona na kapuai loa he 120; a I ka hiki ana ae o ka manamana kuhi hora I ka 11, ua kai aku la ka huakai I alakai ia e ka hana malalo o ke alakai ana a he kahu Kula Sabati G. W. Kaua, me na hooponopono a ke komite o ka la J. D. B. Kuakahela; a hu@ ae la ka huakaino ka lani ahaaina, a I ka pau pono ana ai o ka huakai, ua mele ia mai kekahi himeni; a I ka Amene ana o ka paie, ua noho iho la ke anaina I hoonuu I na kohi kelekele o ka hoolua puaa, ua ai kela a me keia a ua ana.  Hoomaha no ka hapalua hora, kani ka pele, akoakoa no mea a lau iloko o ka laukini, no ka hoomaka ana o na hana hoike o ke Kula Sabati.

Eia na lala I hiki mai, J. D. B. Kuakahela J. W. Maele, G. W. Kaupiko, a o lakou no hoi ua komite hoike; a I ka pau ana o na hana, ua haawi mai na komite I ka mahalo I na kula, oiai, I ka hoolohe ana o ke anaina I ka leo ho ne o na keiki ua like me ka leo o na manu Iiwi Polena o ka wao, nunulu maikai hoi ka leo o na kane, lele kahuhoi ka leo o na ahine, a he kohu hanehane I lawe palaneheia I ke kahau o ka po lai mailie.

Ua hookuuia  na hana me ka pule a J. D. B. Kuakahela.

I ka pau ana o ka hora hoomaha, ua noho ke anaina e hoolohe I ke mumu paio, penei.  O ka L. M. Kuokoa, a o Hoopilimeaai, owai ka kakou I kohoai? Ua ulele mai la  na alihikaua o na aoao elua, a I ka ku ana iho, ua ku mai ka lunahoomalu a hoopuka mai la I ka olelo hooholo, “E koho I ka aoao kuokoa”.

Makala 6, ua hiki mai a A. P. Kalaukoa, oiai e hoomau ana no ko makou noho ana maka lani ahaaina, a ua holohe ke anaina I kana apana hana, a ua lokahi na mea a pau e koho ia A. p. Kalaukoa I lunamakaaianana no ka no ho o Kona Hema J. W. Maele

 

Kumumanao

Ke Aupuni A Me Ke Alii Ana

“Aka, o ke aupuni, a me ke alii ana, a o ka nani o ke aupuni malalo  iho o na lani a puni, e haawiia mai I na kanaka haipule o ka mea kiekie.” Dan. 7.27.

Pela anei? Pela ka haina a ka anela ia Daniela ke kaula.  He oiaio anei a haawi ana ke Akua ka mea kiekie loa I ke aupuni a me ke alii ana I na kanaka haipule? Hewa anei ia? Aole anei he pono ke lilo ka hooponopono ana o na hana aupuni I ka poe haipule? Pela paha, ke hoomaopopo ia ko iakou ano.  Owai na kanaka haipule? Ke olelo mai nei na Moremona, o lakou na haipule o na la mahope.  E lilo ana ka honua ia lakou. Ua nanaia nae ke ano o ia poe.  He poe kaena, he poe hoomaau, he poe hoapono I na mea a ke Akua I hoahewa mai ai, he poe kipi a hoomokuahana.  Lakou anei na haipule nona I haawiia mai ai ke aupuni me ke alii ana? Malu anei ka poe kue I ko lakou aoao? Ina he moremona ko Hawaii alii, a he moremona ka aha kuhina me na luna aupuni, pomaikai anei Hawaii nei? Pomaikai anei o Uta ka aina moremona? E ninau aku I na wahine no ka hooluhiia a hana ino ia malaila, me na kane I kookauwa ia, a hoonele ia I ko lakou waiwai p@noi, ma ka hui ana me ka puuwaiwai moremona.

Ke olelo mai nei na Katalika na kanaka haipule, a, e lilo ana ke aupuni a me ke alii ana ia lakou.  No lakou ka na’aupuni a pau o keia ao, Kaena lakou no ko lakou alii nui ana ma ka honua manua.  Ma ke aha nae ko lakou alii ana? Ma ke aloha a haahaa anei? Pahea ka pane ana o na miliona I hoomaauia a pepehiia e ka pahikaua I huli lakou ma ko lakou aoao? E ninau I ka lehu o ka poe I puhiia I ke ahi me ka ae ole I ko lakou hoomana.  E ninau I na halepaahao kahi I hoopaaia ai na pio a aai ka hao I na iwi no ka heluhelu paha I ka baibala, a puhii hoi ka baibala I ke ahi no ka malama ia.  Na Katolika anei na kanaka haipule nona ke aupuni me ke alii ana a me ka nani o ke aupuni ma keia hope aku? Aole paha.  Ua pau ko lakou au e alii ai.  E aka ana no a e imi ikaika ana no I hoihoiia mai ka mana aupuni ia lakou.  Aka, ua kaupaonaia lakou.  Ua mana. Ua laweia ka ke aupuni mai o lakou aku, a haawiia ia ahi, I na haipule o ka mea kiekie. Owai lakou?

3 Ka Ekalasia Bihopa paha.  Ke olelo nei ia, oia ka ekalesia Karisetiano mua! Aole paha.

Elua no ano nui o ka ekalesia Bihopa, ka ekalesia Nihopa kiekie, ka ekalesia Bihopa haahaa.  Nolaila, he ekalesia inokuahana ia, kue kekahi hapa kekahi hapa, oia hoi, kue na haipule o kekahi.  Aole paha pono ke lilo ke aupuni I ka poe haipule kue.

4 Ka ekalesia Babetite. Malaila paha na haipule o ka mea kiekie, kanalua au, no ka mea, ke olelo mai nei oia, ola ka ekalesia Karitiano mua, na haumana mua, ua pau lakou I ka babetizoia iloko a ka wai. A oia no ka babetizo mana a oiaio, ka babetizoia iloko o ka wai. Ka poe I kapipiia I ka wai, aole ka oia he babetizo oiaio.  Nolaila, o kekahi hapa o ka ekalesia Babetite, aole lakou e ai pu ma ka papaaina a ka Haku me ka poe I babetizo ole ia iloko o ka wai.  Aole ka lakou he ekalesia Karistiano oiaio.  Ae ekalasia mokuahana ka ekalesia Babetite.  Nolaila, aole paha e lilo ana ke aupuni me ke alii ana, a me ka nani o ke aupuni ia lakou.

E na a I na ekalesia e ae, Mekodika, Latesa, Kalevina, Luna Kahiko, Anaina Kueka loaa anei ka ekalesia hemolele, kuikahi, lokahi ka manao a kupono ke lawe I ke aupuni me ke alii ana.  Aole paha.

Ke olelo mai nei o Iesu. Aole no keia ao ko’u aupuni.  Aole ike maka ia kona aupuni.  Aia no ia iloko o ka naau.

Kuhihewa paha ka poe e hai nui ana, ua kokoke mai Iesu, e hele mai ana oia e kukulu I kona aupuni ma Ierusalema.  Malaila kona noho alii me kona mau luna, a e alii ana lakou me na alii maoli o keia ao.  Ina pela he aupuni ko Iesu I ike maka ia, aupuni  hoi no keia ao.  A owai la  na haipule o ka mea kiekie e lawe ana I ke aupuni a e alii ana me ka nani o ke Akua? Ma ka noonoo ana, lakou ka poe I waeia no loko mai o keia ao, ka poe ekalesia, ka poe ekalesia ole e.                            Aole I pau

-

Mai Na Paemoku o ka Hema

Tapiteuea, July 30, 1885.

            Hattie P. Geeen.

Aloha oe a me na keiki.  Ua loaa mai kau leta ia’u ma ka moku Hokuao Hou, ua ku mai oia maanei I ka la 22 o June okeia makahiki 1885, ua iwakalua la mai Honolulu mai a hiki ia nei, a malalia I loaa mai ai ka oukou mau leta, a nui ko makou hauoli no keia moku hou.

No makou iho: Oluolu no ko makou ola kino I kekahi wa a onawaliwali no I kekahi wa.

Ka hana a ka Haku; Maikai no ka hana I keia wa.  Na kula, oia mau no.  Kokua mahina hou I keia makahiki, $220.00.  Kokua no Hokuao Hou $80.00.  O ka pono, ke nee mau nei, a pela no ka hewa.  Ua ulu pu no ka pono a me ka hewa I keia wa, a ua nui no ka huhu o na haole kuai a me na kanaka pu kekahi; o ka poe I hoi mai nei mai Oahu mai, ua olelo, aohe kukua mahina hou ma Hawaii, ma Tapiteuea wale nei no; a pela na olelo a nui wale.

Aia ma ka moku Hokuao, akahi pahu niu ua kakau ia ka ina H. P. Green, a e  hoouna hou ia aku ana he pahu niu hou ma ka moku o A. F. Kuke ke hiki mai oia I keia mau la ae. He mau wahi niu kupono iki paha keia no ke kanu ana ina e loaa aku he umikumalua no o ka pahu niu ma ka moku Hokuao; aole au I ike, na Ema @a I hoopiha a hoopaa iloko o ka pahu.

Aole no he mea hou o keia wahi; ma kahi mau mokupuni e aku, ua maikai no ka hana; a me kekahi wahi, aole he Sabati: pela kuu ike ana aku nei.

Aloha ia mama, a me kuaana a me pokii, a me oukou a pau.

                                                                                    W. B. Kapu

-

NA HOOHENO O KA UA NAULU.

Welina pumehana kaua: Mamua ae o kuu hooheno ana aku I na mea hou I kuu aina kulaiwi, ke haawi a aku nei au I ko’u hoomaikai palena ole I ou hoa, me ka haahaa.

Ka Hui Imi Ola. – Ma ka la 4 0 keia mahina iho nei, ua hoomanao ae ka hui Imi Ola a ko Kawaihae uka nei poe malalo o ko lakou rula mau, oia hoi: 1 na Poakahi mua o kela a me keia mahina I hala wa ai a e hoike ai I na hana a pau I hana ia e lala; apono ia.

Ma keia hui ana, ua halawai ka Hui ma ka home noho o kapuuku P. Paniani I hooheno ia e na kilihune paka ua o ka ua Naulu, a eia ka mea huku: I ka hiki ana mai I ka manawa, ua hoomakaukauia e ka naau waipahe o ka puuku nui P. Paniani Esq. he ahaaina maemae I hele a lulua I na kohi hele a ka Puukolu, malalo o kona mau lilo ponoi, a I malalama ia hoi e ai ma ke ano he la Makahiki Hou no ka hui a ua nui kona malamaia e na lala.  A ua ai ka lehulehu a me na makaikai em ka maluhia a hiki I  no hora ahiahi, a hookuu ia na hana me ka eleu.  A o ke kiekie o namahalo maluna o ka puuku, oia ka lilo ana o ka @ama I enemi nona I kela a me keia mea e lilo ana I lala no ka Hui.  Mahalo I ka mea hana maikai. “O ka pono ke hana ia, a haule mai na lani,” a e lilo ia I kia hoomanao me ka maluhia.

Puanuanu – He mau la hui anu keia o ua aina mauna nei, ke  hele la ka io me he hau la no Noueiki, ka iniki welawela I ka iwihilo, a ke hoomaka mai nei na hapauea o ua aina mauna nei a aahu I ko lakou mau hulu kapa nani, me he moa uakea la I ka lewa, ka hualalali I ka luna o Waiau, Hooheno I ka pili la e ke hoa, ke hele la a pupuu na iwi o Hua I ka la.  Aloha wale.

He ma’u mau hua nioi mikomiko ia o Pakaalani, loaa no ka mea ukeinu a o’u hoa e nuu ai, a na oukou no a wai no oukou iho, a na ka puuwai nohea o kela mea keia mea e wai nona iho.

                                                                                                L. S. Keaniani

Akamai Kelakela Hope loa I loaa iho nei o America!

-

KA LANAKILA O KA UWILA!!

-

Mahope mai o ka laweia ana o ka Uwila I mea hoomalamalama, @a hui pu na hooikaika ana a pau o ka poe Imiakamai ma na mea paahana I loaa ke kukui hoomalamalama uwila I kupono ke paa lima ia maloko o na home.  O ke kumu I loaa mua ole ai keia pomaikai a hiki I keia wa, oia no ka hiki ole o ka poe imiakamai ke hookaawale aku I na noonoo ana no ka mahu ma ke ano hoomalamalama, a ua hoopaaia lakou a pau ma ka manao aia I kahi hookahi e hanaia ai ka uwila me na mikini ano nui a koikoi, aole hoi lakou I noonoo o ke kumu nui e pono ai ke kukui, oia kona kupono e paa lima ia ma o a maanei e like me na kukui aila.

Ua loaa maopopo iho ne I ka hui The Norman Electric Light Company ka ike lea I na ano o ka Hoomalamalama Uwila, aohe kanalua I koe e auhulil@a ana na ano hoomaiamalama kahiko a nalo aku.

O ko makou Ipukukui Uwila he hiki ke hoaia me ka mikini ole, aole hoi nui o na lilo, aohe pohihihi, aole hohono aila.  Eia wale no ka hana, aia a hala eha a elima paha la hoopiha iho I ka paakai (acid). Ua emi loa na lilo o ka hoa ana e like me ka mahu, ¾ ceneta no ka hora, a o ka oi loa a ka maikai o keia, aole wela, aole uwahi, aole mahu, no keia mau kumu aole e inoino ke ea, he oia mau kona ano.  Aohe hohono, aole no hoi me ke ahi e hoa ai, e wili ae no oe I ke ki a o ka a no ia: nolaila aole hopohopo ana no ke ahi, o ke pa hu ana paha e like me na kukui e ae ke hoohemahemaia, ma keia ua maopopo ka oi keia ano kukui.  Eia hou no hoi kahi mau mea e akaka ai o ka oi I keia mamua o na ano kukui e ae:

1.       Ole akaka loa na lawelawe ana, e hiki I ke keiki uuku ke hooponopono.

2.       He hiki ke paa lima ia keai ma o a maanei I like me na kukui aila.

3.        Aohe uwiki, aole no hoi luhi I ka hoomaemae ana.

4.       He oluolu ka malamalama, a he ano mau, aole hulili, he ikaika ka a, a he hiki no nae ke hoemiia a hoopiiia e like me ka makemake.

5.       Aohe hopohopo ana no ke ahi, no ka mea ina e naha ke aniani e hoopuni ana I ke omo o ka pio koke no ia.

6.       E a no keia kukui iloko o ka makani ikaika, he hiki I ke kau ia ma na lanai a ma na pa hale e hoomalamalama ai.  He ekolu ano o keia kukui i keia wa.

A.      Kukui uuku, kona kiekie 14 iniha; koikoi 5 paona, no ka hoomalamalama I na hale noho, hale kaa, a me na wahi hoahu ukana.  Kumukuai, 1. – no ke kukui hookahi, a e laweia aku I na wahi a pau o ke ao nei.

B.      Maluna iki ae o ka mea mua, no ka hoomalamalama ana I na hale noho a pau. Ua hoonaniia keia kukui me na mea nani, a he aniani poepoe keokeo maluna iho.  Kumukuai L 2. - - no ke kukui hookahi, a e hoounaia I na wahi a pau o ke ao nei.

C.      Ano nui loa keia no na hale halawai, hale aupuni, a pela aku.  Ikaika kona malamalama, ua hoonaiia, a he aniani poepoe keokeo nuui maluna. Kumukuai L 4.10 – o ke kukui hookahi a e hoounaia I na wahi a pau o ke ao nei.  Ke kahua o ke kukui ua hanaia ma ke keleawe, o Iapana, a metala e ae no hoi.  He hiki no hoi ke hanaia na ano e @e ke kauohaia.

Ua makaukau na kukui a pau no ka hoa koke ia, a e hooiliia no hoi iloko o na pahu laau I hoopaa pono ia, me na kuhikuhi kupono I paiia, me na paakai e lawa ai ka hoa ana no kahi mau mahina , a me na omo elua no ke ano A, a me ekolu omo no na ano B a me C. E loaa mau ana no na paakai no ka hoa ana maloko o na halekuai laau a na kulanakauhale a pau.

Ua hoopaaia keia mau kukui no hookahi makahiki, a e hoihoi ia ke dala ke ko ole ka makemake a pau.

No na kauoha a pau no eono kukui a oi, e hoemiia ke kumukuai he 6 pa ceneta.  Aole hookoia na kauoha ke hoouna pu ole ia mai ke dala.

O na hoouna ana o ke dala, e pono ma na bila kikoo banako no Nu loka, e loaa no ma na hale banako a pau, a I ole I hooili mai ke dala pepa o na banako, a I ole ma na pooleta o na aina a pau a ke ao nei.

E nana pono ia no na kauoha a pau a e hooiliia me ka hakalia ole.

Ua hoomaluia ko makou mau Kukui Uwila ma ke kanawai, a e hoopii ia ka poe imi apuka ma ka hoohalike ana.

Ua makemakeia na agena no ko makou mau kukui ma na wahi a pau.

E hoouna mai I na kauoha ia

THE NORMAN ELECTRIC LIGHT CO.

Philadephia, U.S. of Amercia.

 

Kakela & Kuke

E laa na pahiolo, koi hole,

      hamale, koi nui a me liilii, kila

                  wili puaa, rula, apuapu kui o na ano

                              a pau, kala kaa, hao hoopaa puma

pohaku hoana, kepa lei ilio kaula

      hao ilio, pahi, upa, pahi umiumi,

                  kalapu, kope hulu, pulupulu, oe pa ka

                              lakala, lina hao, ami keehi, a me @@

 

-           Kaula Opu. –

Palau o na ano a pau,

      Oo, ho, kopala, pe, kipikua,

                  hao kope, au ho a pea

 aku, kua bipi, lei bipi,

      kaula hao bipi uwea pa

                  uwea keleawe, hao @@

piula, kaa palala, ipuhao, ipu @@?

 

Pa-Palai Makau Me Ke Aho

 

-

Ili wai, papa holoi, kopa ala, kaula

  kuaina, huakai, ehi wawae.

                  hulu pena, a pela aku.

Pena wali, kini nui a me liilii o na

      ano a pau, me ka pepa kuhikuhi,       

                  pena keokeo, aila hoomaloo,

                              vaniki kaa, a me

                                          vaniki moe,

 

PENA HOONALOO

-a me aniani hale-

Aila Mahu, Aila Mikini, Aila Hamo@@, Aila Kaa, Inika Kamaa.

 

Pauda, Kukaepele, Kiana Pauda, Uiki Ipukukui o Na Ano He Nui a Lehulehu

 

LOLE MAKEPONO

 

-E aa ua-

 

Ahinahina, kalakoa, keokeo, leponalo, hulumanu, uwe-wahine, kui humuhumu, a me ka lopi.

 

Ke Kuike o loaa no la ma kuhi e

 

Kakela & Kuke

-

Na Mea Puila,

-

Mikini Humuhumu

 

Makini a Wheeler a me Wilson

Mikini A Wilcox Me Gibbs

Na Mikini A

-Remington-

 

He nui loa na mea hao me na ukana e ae o na ano a pau, aole hiki ke hai pau ai aku, hewa I ka wai na maka ke ike.

-

Laau Lapaau Kaulana Loa

A Dr. Jayne,

Laau Hoomaemae Koko

Laau Hoopau Naio, Laau

Kunu, Penikila, Huaale

Paakai, Laau Hoopaa HI,

@@ @@ Laau Ham@ @ Pela ‘ku.

 

KAKELA – KUKE.