Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 10, 6 March 1886 — Ulesia S. Kalani, KA UMIKUMAMALIMA O NA Peresidena o Amerika, KA MEA I KAPAIA Ka Alihikaua kaulana loa iloko o ke Kaua Huliamahi Kuloko o ka Akau me ka Hema. [ARTICLE]

Ulesia S. Kalani, KA UMIKUMAMALIMA O NA Peresidena o Amerika, KA MEA I KAPAIA Ka Alihikaua kaulana loa iloko o ke Kaua Huliamahi Kuloko o ka Akau me ka Hema.

Ke Kaua 1 Mekiko. HE nui na leo hoomaikai e pahola ana iloko o ka puali kaua i ka wa a Kalani i hoi mai ai mai kana huakai lawe kauoha ia Kenela Twiggs no ko lakou mau lako kaua. He mea kupanaha ke olelo ae, aole oia i loaa i kekahi uiia mai ka enemi mai, oiai aia iaia ka lakou mau poka kahi i ki ai. Ua komo o Kalani Ina kaua a pau i il ;ko o Mekiko, koe ke kaua o Buena | Vista. Ike kulanakauhale oia o Me-! kiko i kona wa i haulehia ai; a nana hoi i huki ae ike hae aupuni o Amerika maluna ona kaupoku oka hale alii, a o ka hiki ana mai hoi ia i ka hopena o keia kaua ana. Noloko mai o keia kaua i lilo mai ai kela waht e kapa ia nei i keia nunawa ia Amenka, oia hoi 0 Kaleponi a me Nu Mekiko. O Lutanela Coppee, he hoa kula no Kalani ma West Point, e hai ana oia i kekahi mea e pili ana no Kalani 1 keia kaua o Mekiko, a oia iho keia : — " He kanaka kau lio akamai o Kalani, a he lio maikai loa kona e holo ai. Ke hoomanao nei au i kekahi kanaka Paniolo he ano hoa'loha me Kalani iloko 0 ia mau la,—■-ua noi aku oia iaia e ae mai i kona lio nana e hooholo iua auwina la la; aka, ua pane mai ia oia 1 na hoa'loha mahope iho,-"Ua kanalua loa au aole paha e hiki i kela kanaka Pamolo ke hooholo i ko'u lio, aka, aole au i makemake e kamailio aku iaia pela, o manao mai oia ua aua au i ko'u lio ? O ka mea i ike ia mahope iho o ke kau ana o ke Paniolo, ua puiwa ka lio a ua kiola ia keia Paniolo a make loa oia ma kahi 1 haule ai."

K hai ana kekahi aliikoa i kekahi mau hana e ae a Kalani, a oia keia penei : —

I kekahi la, ua hele aku la oia e ike ia Kenela Huwaela, iloko o ke Kakela o Chepultepec. O kahi hoolulu ona koa o keia Kenela, aia lakou i lalo loa oke Kakela me na pa lepo kiekie e hoopuni ana mawaho. Holo aku la o Kalani a mawaho o ka pa lepo nui, holo poai puni ae la oia no elua manawa, aole he wahi laau e hikii ai o kona lio mawaho, nolaila, hooholo ae la ua Kalani nei e iho pu no oia me kona lio jlalo oke Kakela, aka, o ke alanui pii pohaku e iho ana, he ano neinei loa ia e hiki aku ai ika puka ilalo. Hiki aku la oia i ka ipuka, lele īho la ilalo, a nakii aku la ike kaulawaha o kona lio i |ka ipuka, aiawa o Kenela Huwada i | puka mai ai iwaho a pane inai la ia Kalani : U E ka Lutanela, pehea i hiki mai nei kou lio i keia wahi? u lho mai no lioi ilalo nei,'' wahi a Kalani. :"A pehea oe i manao ai e hiki oe ke ! puka aku iwaho ? M "Kau ae a pii aku i'.una." O keia wale iho la no kana mau pane e pili ana i kana mau ninau, a i ka pau ana oka laua kamailio ana, kau hou ae la ua Kalani nei maluna o kona lio, a pii aku la oia iluna o ke alanui pohaku e like nie kona iho ana mai.

O keia na haawina mua loa 1 loaa ia Kalani no na inea e pili ana i ke kahua kaua, a noloko o keia huakai i Mekiko, t h(K)maikeike ae iaia iho i kona kulana koa no kekahi mau kaua nia keia mua aku. O na alakai nui o na puali, he lehulehu o na leta i hoouna ia i ke Keena Kaua ma Wasinetona e pili ana i ka wiwo ole o na koa, a mailoko ae o ia heluna nui, ua mahalo loa o Kenela Lee i ka wiwo ole o Kalani i kana huakai lawe kauoha ma ke kahua kaua o Monetere. Ua hai aku oia ike Kuhina Kaua, —e pii aku ana o Ulesia Kalani i kekahi kulana kiekie loa ma keia mua aku, ahe mea haohao ke olelo ae ma keia wahi, —-o Kenela 1-ee e niahalo nei la Kalani oiai oia he Lutanela i ke kaua i Mekiko, he iwakalua makahiki mahope mai o ia wa, ua Haawi pio mai la o l<ee iaia iho ia Kalani opio iloko o ke kaua hu liamahi o kfc Akau me ka Hema.

Ma keia wahi kakou e hoopau ae ai i ke kamailio ana no kona mau la opio i Mekiko, ua hoi mai oia a i kona home ponoi ma Ohio, a e kamailio koke kakou i ka hoomaka ana mai o ka uluaoa q ke kmua huliamahi, a ilaiia hoi kakou e ike maka ai i ke ano nui o ka Kalaoi

aiakai ana i na pualikoa wawae o Ilinoe a paniku aku ike kulanakauhale o Vicksburg, a oia iho keia malalo nei : Ke Kaua Huliamahi. Ma ka la 12 o Apenla, M. H. 186 1, ua kipoka ia aku ia o Fort Surater e na poe kipi, ka poe hoi i olelo ae, —e kukulu ana lakou i aupuni hou, i Moi hou, a e kapaia hoi ko lakou mau puali

—na puali kaua hui o ka Hema. O keia mau hana a ka aoao Hema e hapai nei ike kipi iloko oke aupuni, a me ka hookauwa ana i na kauwa kuapaa me ke kuai ana i ke kino kanaka, oia na mmute i ala ae ai na kanaka aloha aina a pau, a wela ko lakou mau puuwai iloko o kela minute no ke kipoka ia ana a me ka hoohaahaa ino loa ia ana oko lakou hae e ka enemi. O Peresidena Linekona, e noho ana ma ka noho Moi o Amenka, kukala ae la oia maloko o kekahi kuahaua kaua, e noi ana i na kanaka aloha aina a pau, e komo ae iloko o na laina kaua, —i kanahiku kumamalima tausani koa kuikawa. a e maki aku i ke kanua o ka hoo kahe koko. O kahi kauhale o Gelena, kahi hoi a Kalani e noho ana, e holoholo ana na kanaka ma o a maanei me na leo o ka pihoihoi no keia kukala kaua a ka Peresiclena, a o ka noonoo wale no iloko 0 lakou, i kanaka nana e lawe aku lakou imua o ke kahua kaua, a oia ka Kalani i puana ae ai : "Ua kuhi au, ua pau ko'u komo ana 1 keia hana he oihana koa, no ka mea, aole au i hooholo i ko'u manao, i koa wale no ka'u hana o keia mua aku. Ua hoonaauao mai ke aupuni ia'u, a mai iaia mai i loaa mai ai ia'u na haawina o ka naauao, nolaila, ina ua makemake ke aupuni ia'u e hoohana aku ma ke pale ana i ka enemi, —ke haawi mua ae nei au i ko'u ae, —nona wau i na wa a pau, a e kokua ana au i ke kukala kaua a ka Peresidena ma ka hoao ana e hapai i ka hookumu ana i kekahi mau puali koa kuwaho." (Ao/e ipau.)