Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 13, 27 March 1886 — Page 2

Page PDF (2.19 MB)

This text was transcribed by:  Terry Guthrie
This work is dedicated to:  Na Lei Hulu i Ka Wekiu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Nupepe Kuokoa

No ka Makahiki                $2.00

@o Eono Mahina               $1. 00 .

Kuiki Ka Rula

Poanono  Maraki 27, 1886

 

E loaa no ke Kuokoa i ka poe lawe hou o keia Makahiki, mai ka helu 11 aku a hiki i ka helu hope o Kekemaba, no ka Hookahi Dala me Hapalua ma ka hookaa mua.

 

Apopo ma Kawaiahao.

            E malama ia ana he hoike hapaha o na Kula Sabati o Kawaiahao i ka la apopo, e hooinaka ana na hana i ka hora 10 ponoi o ke awakea.  Ua makemake ia na kuia a pau e akoakoa ae mamua o ka manawa i oleloia, i maluhia na hana haunaele ole hoi ke anaina mamuli o ke komo hope ana mai o kekahi poe.

            Ua lohe mai makou, e hoike ana no hoi na Kula Sabati o Kaumakapili maloko o ko lakou luakini, a ua nui no hoi na hoomakaukau mua ana no keia mau hoike a elua. Ua lohe no hoi makou, ke manao nei kekahi kula e hoike mua ma kekahi luakini 1 ka hora umi a pau alaila hele aku i ka lua o ka luakini e hoike ai.  He mea haohao keia, a ma ko makou noonoo ana, aohe maopopo ka waiwai o ia ano hana.  E aho ka hoike o kela a me keia kula ma kona luakini iho, a pau noho malie iho no a pau pono na hana o na ku’a e ae.  E aho ia mamua o ka hele ana o ke kula i na luakini a elua e hoike ai.

 

William Noble.

            O ka inoa e kau ae la maluna, he malihini ia i ka poe heluhelu i keia pepa.  He haole oia i ku mai maluna o ke mokuahi Mariposa i ka la Sabati i hala ae nei O Enelani kona aina hanau; a ua kaulana oia malaila a ma Amerika no hoi mamuli o kana mau hana hooikaika i ke kinai ona.  He kanaka oia i ike i ka poino o na hana o ka waiona ma kona kino iho i na la mamua, a ua pakele mai nae oia mailoko ae o ia pahele.  Ua haawi oia i kona manawa a me kona ola e hele i o a  ia nei iwaena o na lehulehu o kela a me keia lahui e kinai i na hana ino o ka waiona.  Mamuli o ia hana ke hapai nei o Mr. Noble he mau aha halawai iloko o ke kulamakauhale nei o Honolulu.  Ua piha ka luakini o Kawaiahao i ka po la Sabati nei e lohe i kana haiolelo.  A i ka po Poalua iho piha iho la ke keena halawai o ka Y.M.C.A. ma ke alanui Hotele.  A ma ia hale hookahi no kahi i hui pu ai na anaina o Kaukeano a me ko Polelewa i ka po Poakolu nei, a me ka po Poaha no hoi.

            Eia iwaena o ka poe heluhelu mau i keia pepa kekahi poe i lohe pono i ka olelo haole.  Oia poe ka makou e paipai nei e hele ae e lohe i na huaolelo a Mr. Noble.  Aole e nele ka hauoli a me ka waiwai i ka lohe ana.  Aole no hoi e nele ko oukou hookipa ia e ka poe nona ka hale me na manao aloha a me na wahi kupono e noho ai.  Ke hooikaika nei ka waiona e hoopio i na wahi koena i koe o ka lahui.  A pehea, e noho wale no anei kakou, me ke kunana wale i ka make o keia poe e luku ia nei?  Aole pela.  E imi kakou i ka malamalama e hiki ai ke pale i keia kumu hoopoino i ka aina.

 

George Q. Cannon, oia o Keoki Pukunaiahi

            Aole no paha i poina i ka hapa nui o ka poe heluhelu o keia pep a ka inoa o Keoki Pukuniahi.  He haole kumu Moremona ia i hiki mai i keia paeaina ma kahi paha o ke kanakolu makahiki i hala ae.  Ua kamaaina oia i ka poe o kona au, ua kaahele oia i na mokupuni a pau o ka aina mamuli o ka hana, oia ho i ka hoohulihuli ana i kanaka ma ka hoomana Moremona.  Ua akamai loa oia i ka olelo Hawaii i kona wa e noho ana ia nei, a nana no i unuhi i ka Buke Moremona iloko o ka olelo H awaii.  Mahope aku o ka ho i ana o Keola mai keia aina aku no ka punana o ka poe Moremona ma Loko Paakai, ua kohoia oia i Lunamakaainana no ka Ahaolelo ma Wasinetona e ka poe Moremona o ka apana aina o Uta, a ua noho paha oia ma ka ahaolelo no kekahi kau.  Mahope iho nae ua pani ia ka puka iaia mamuli o kona kue ana i k e kanawai mare o ke aupuni.  Ua lawe ua Keoki Pukuniahi nei i na wahine lehulehu, a ua hoopuka ia he palapala hopu nona ma keia kumu.  I ka lohe ana o ua o Keoki ua hoopuka ia ka palapala hopu, mahuka aku la oia a nalowale.  Hookahi makahiki o kona nalowale ana. A iloko o keia mau pule pokole iho nei ua hopuia oia e kekahi o na ilamuku o ke aupuni.  Ma ka apana aina o Nevada kahi i loaa ai, a ho puia ilaila.  I ka @o@o ana nae o @@ makai e hoihoi iaia ma ka L oko Paa kai kahi e hookolokolo ai, aia ho i , ua lele aku la oia mai luna aku o ke kaa ahí kahi a lakou e holo ana, a hoao e mahuka hou.  Aole nae oia i pakele, paa hou aku la no a lawe loa ia i ka apana kahi e hookolokolo ai.  Ke olelo mai nei na nupepa o ia wahi, ina e hoopai ia o keoki Pukuniahi no ka

mare lehulehu, he hahau ikaika ana ia a ke kanawai maluna o keia hana Iapuwale a na Moremona o ka apana aina o Uta; no ka mua, he kanaka nui oia iwaena o lakou, he kumu kiekie, a ua hilinai nui ia e ka lehulehu iloko ia aoao hoomana.  Aia a loheia mai na hopena o keia hookolokolo ana, e hoopuka aku no makou.

 

Aloha ia Kumu Kahiko.

            Ua ili mai maluna o makou ka ukana luuluu o ka hai ana aku I ka lehulehu o ka poe heluhelu o ke Kuokoa, ma ke ku ana mai o ka mokuahi Kinau I kela Poaono, ua loheia mai ke waiho la o Laiana Makua ma Waimea me ka nawaliwali loa o kona kino.  No kekahi mau makahiki i hala ae, aole no i maikai loa kona ola kino, iloko no nae o ia ano nawaliwali, ua hoomau oia i kana hana, a ua puka mau kana mau manao paipai, hooaauao a hoolana imua o ka lehulehu ma na kolamu o keia pepa.  Me ka hoomanawanui keia mau hana Laiana, no kona aloha i ka lahui a i ka Haku no hoi nana ka lahui i hapai iluna.  Eia iho he palapala I loaa mai I kana keiki e noho nei i Honolulu, e hoike ana i ke aloha o Laiana i kona poe makamaka Hawaii.

            “I ka po Poalua (Mar. 16) iloko o kona eha nui, huli ae la kona manao mai ka honua nei aku, me ka nana ia Iesu ma kela aoao mai o ka moana lipolipo, i ka Mea Nana i kokua iaia iloko o keia mau makahiki o ka nawaliwali, a me ka eha, a pane mai la ia makou:-E hilinai aku ia Iesu, e haawi aku I kuu aloha I na mea I alohaia a me hoapili; e haawi aku i kuu aloha i na Kahu a me na Ekalesia a pau; e kauoha aku ia lakou e kupaa; -e apoaku ia Iesu, --e pili aku iaia a i ka hopena.”

 

Kahi o ke Ola.

“Ma ke ala, pono ke ola, Ma kolaila huamoo no hoi, aole e make.”

            Na ke alii naauao, a Solomona ke keiki a Davida i puana ae na lalani olelo a makou i lawe mai nei a hookau ae la maluna.  Ma ke ala pono ke ola.  Ae, he oiaio keia.  Ma ke ala pono ke maemae.  Alohe pelapela o ka pono; he maikai wale no.  He ala, a he kapulu ole.  Maemae ke kino.  Maemae ka mea i hookomooia ke kino.  Na aahu, na mea ai.  Ma ke ala pono, ka maemae o loko—pau pu me ka manao a me na noonoo o ke kanaka.  Pomaikaika meamaemae maloko.  E ola oia.

            Ma ke ala pono na hana pono.  He mea kokua na hana pono i ke ola kino.  Hana hewa, make.  Hana pono, ola.  Maopopo loa keia.  Hana, loaa ka ai, ka ikaika, ka waiwai, ka maluhia.  Hana ino loaa ka hoopai, ka hakaka, ka manao ino, ka pilikia; a hoopunana iho ka palaualelo, iho mai ka ona, pii ae ka ilihune a lapuwale ke kanaka.  Aia maopopo ke ola ma ke kuamoo o ka hana pono.

            Aia ma ke ala pono ka manaolana.  Aohe loaa ka manolana ma kahi e ae.  Ua kokua nui ka manaolana i ke ola.  Noloko mai o ka mana oia ka manaolana.  Olelo mai la kela ia oe!  “ua kalaia kou mau hala;” alaila manaoio ae la oe, a lana iho la ka manao, Ola ae la ka lawehala.  Akamai no hoi ka olelo a ke keiki a Davida, “Ma ke ala pono ke ola.”

            Ua like no hoi me keia ka manao o ia alii kaulana kahiko ou e Hawaii, oia hoi Kalaninui-Laniniehameha-Aliiolani-Makaoiouli-Kunuiakea-Kukailimoku-Kaleiopapa-Kauikeaouli-Kalokomaikai, Kamehameha III.  Penei kana I puana ae :  “Ua mau ke ea o ka aina i ka Pono.”

 

Kipaku i na Pake

            Ma kekahi mau nupepa namu o Amerika i ike iho ai makou i ka hana nui e hana ia mai nei ma Amerika iloko o keia mau la, eia ka nune nui e kipaku loa i na pake mai kahi a lakou e noho puulu la.  E hoike ana kekahi mea kakau pepa penei.

            Ma na kulanakauhale a pau a me na taona ma na mokuaina e pili koke la me na kapakai o ka Pakipika, a me na mokuaina-waena no hoi o Amerika, ua ulu main a noonoo nui ane e kipaku loa i na pake mai ka aina aku.  No ka hoopoino loa o na pake I na kamaaina ponoi o ka aina ma ka lawe ana i ka hapanui o na hana mai haku mai no kahi uku uuku loa, a no kahi pora raiki i kekahi wa, nolaila, ua hoopapau loa ka manao o na haku hana maluna o lakou.  O keia no ke kumu ala ikaika ai na kanaka ma Seattle kipaku aku la i na pake me ka lima nui ana.  Ke ninau nei keia mau mokuaina; E hoi pau aku anei lakou a pau no Kina, a i ole e hoomau ia no paha ke komo liilii ana mai I Amerika nei, a hiki i ka nui loa ana? Wahi hoi a na haina; E hoi aku lakou no Kina e pono ai.

            O ka huina nui o na pake ma na kapakai o ka Pakipika I Keia wa, ua hoomanaopopoia aia mawaena o ka 160,000 a me 175,000; oia hoi he 130,000 ma Kaleponi, Nevada Oregona, me Wasinetona.  Ina o Keia huina nui ke hoi a pau no Kina, e piha no he 139 mokuahi ma ka hookah tausani o ka moku hookah.  A oiai he elua holo ana a na mokuahi no Kina I ka maquina, alaila, e hiki ana paha i ka eha a elima paha makahiki e laweia aku ai na pake a pau loa.

            O keia paha na uku lele a ke Alii ka Moi i hoike ai ma kana haiolelo maloko o Kauniakapili i ka lele mai a nahu i ka wawae o ke kanaka, a hoopoino ia lakou.  A pehea, ua makemakeia anei ka uku lele e hoopoino mai i na kanaka Hawaii, a lilo i mea nona e maneo ai? He pohihihi keia, a nawai e hoomoakaka?

 

Ke Kuikahi

            Ma ka 27 o Feberuari i hala, ua lawe hou ia ae na noonoo ana no ke kuikahi mawaena o kakou nei me Amerika.  Ma na lono i hiki mai, ua hoike ia ae aia no ke kuikahi iluna o ke ahua oioi kahi I kahulihuli ai.  Ua ikaika na kamakamailio mawaena o na hoa o ka ahaolelo ma Wasinetona no keia wahi mea waie no, a he wahi hana nui loa keia.  Ua lohe ia mai ko C. C. Moreno mau kalai olelo ikaika no ke kuikahi e kue ana malalo o na kumu i waihoia aku, a me kekahi hoa o ka Ahaolelo oia o Mr. J. B. Searles Jr.  Ua waiho wale ia nae me ka haawi pu aku ia laua he manawa e waiho hou aku ai laua I kekahi mau kumu kupono no ko laua kue ana, oia hoi he hookahi pule.  E lohe auanei kakou iloko ko ke iho no o keia mau la.

Ke Ahi a ka Wahine.

            Ma na lono i hiki mai ai ma ke Kinau o ka la Sabati i hala, ua leheia mai, ua ike hou ia ke  ahi mai kai aku o Mahukona ma ka po Poaha o kela pule i hala.  O ka wena ahi wale no ka ikieia aku, a ua manao ia, ua puka hou ke ahi.  Mamua o ka haalele ana aku o Kinau ia Mahukona, ua paholaia mai la kekahi lono e hoike ana, ua kahe ka pele ma Kau, aole nae he mau lono e hooiaio pu mai ana a hiki i kona haalele ana aku.

            Aia he mau hauwalaau ma Hilo e pili ana no ka pele; ke olelo la kekahi poe, aole e hala he eha mahina a puka hou mai no ke ahi ma ka lua, a i ole malaila, e puka aku ana ma ke kauwahi okoa iloko e eono mahina, no ka mea, aole keia o kona nalowamua ana.  Aka, aole i like keia nalo ana o ke ahi me ia pio mua ana, wahi a kekahi poe, oiai o ka lua kahi hoolulu mau o ke ahi, ua hanee ilalo, a o kona kau mua hoi, aole I hanee kona papaku ilalo.

            Ma ke ku ana mai a ka mokuahi Malulani inehinei, ua loheia mai na lono o ka ikeia ana o ke ahi pele, a aole nai i hana i kana mau hana hookalakupua e like me kona mau, aka he nui no ke ahi i ikeia.  Aole oia i make.

 

He Kaa me ka Lio Kanaka

            Ma ka Poaha nei i ikeia aku ai kekahi huakai hoolewa e kamoe ae ana ma ke alanui Bertiania a ku ma ka Luakini Katolika.  Ma ka huelo loa o ka huakai e kalaiwa ana kekahi kanaka I kekahi kaa kauo lima me ke kanaka mamua I hoohlikeia no hoi me ka lio. 

Ua hanaia he wahi nohona no keia wahi kanaka maluna o ua wahi kaa la, o ka mea apiki nae aohe kaulawaha o ka lio, (kanaka) aohe no hoi he mau ili, a na ka lima no e paa a huki aku.  He lio maikai keia, wahi a kekahi poe, aohe luhi, he olelo wale aku no e hele, a e ku, ua hooko kokeia ka makemake.  Mai ka Luakini aku a hiki i ka pa kupapau, a hiki hou I ka hale ka hele ana papau, a hiki hou I ka hale ka hele ana o keia kanaka maluna o ua wahi kaa la, a ua ukuia aku la ka lio he hapalua dala, aole i ukuia ke kalaiwa.

 

 

            Mahope iho o na hene ake ana a na paahana i ko lakou lohe anai i keia mea hou, ua hoike hou ia mai la o Keoni Poe ka ua mea la maluna o ke kaa huiki lima ma ka huelo o ka huaki hoolewa.  No kona makuahine i make keia hoolewa, a no ko Keoni Poe manao ana paha he puiwa ka lio a loaa ka poino, nolaila oia i kau ai maluna o keia kaa ma ka lio laka.  Aole ona makemake e huki pu ia oia e ka lio maoli i kahi e nalowale aku kona mama.

 

Na Mea Hou O Lihue.

            Ma ka la 13 o Maraki nei ma Kalauokamani, ua powaia kekahi pake a ua laweia he mau dala he 30 a oi, e kekahi mau kanaka i hoano e i ko laua mau helehelena ma ka hamo ana me ka inika kamaa a eleele; a penei kahi moolelo: Ma ke ahiahi o ka la i haiia ae maluna, ua kii keia pake he mau dala ai na lakou ma kahi o ko lakou haku A Wilikoki, a o kekahi poe kanaka e noho ana malaila, ua ike i na dala a ka pake i ohi ai, a i ka wa a ka pake i hoi ai a ka halewili mauka aku, ua oili aku la keia mau kanaka mai loko aku o ke ko, a kahea aku la: Pake! Pake!! Ia wa huli mai la ka pake a nana he mau nika maopopo; aka, ma ka leo oia i hoomanao ai, aole he nika, aka, he leo no ke kanaka Hawaii.  Ia manawa i holo aku ai kekahi a ku’i a hina ka pake a haha aku la ma ka poli o ka pake me ka hilahila ole a lawe aku la i na dala i oleloia maluna, a hoomaka aku la e holo.  Ua hoi ka pake a hiki i kona wahi a hoike aku ia i ka mea i hanaia maluna ona, a hai koke ia ka lehe i ka hope Iamaku.  Mamuli o ka noi@ nowelo ana, ua loaa pono aku la na mea nana i hana i keia karaima eleele, a eia ua mau kanaka nei iloko o ka halepoohao.

NA PAINA LUAU.

            Ma ka la 16 o Mar. he paina luau ma Nawiliwil ma ka home noho o H.K. Kahele kai paholaia ae C.H. Kiliona a me kana lede no ka laua leimomi (bebe) a o ka piha ana hoi o ka makahiki hookahi mai kona hanau ana mai.

            Ua nui ka poe i ka poe I konoia a ua naue mai lakou me ka hoomanao ana i ka mea nona ka la.  Ua hoolawaia ka papaaina me na me ai like ole, na kohi kelekele a ka puuukolu, na opae mahikihiki, na palau e kuhikuhinia ai ka puu ke moni aku, &c.

            Ma ke ano ana iho o ke ahiahi, ua uleu mai la na hui himeni o Niumalu Club, Lihue Club, a me ke keiki o ka Wehewehe G. B. Kapule Jr., me na cita e ne hone ana I ka welona Kula, me he hanehane ala I ka po lai.

            Ma ka nana aku he like wale no na ne hone ana, na kiina lima palanehe ana a ua mau keiki nei.  Aka, ma ka leo o ke keiki o ka Wehewehe ka me iaia ka helu ekahi, a na ia mea i hoolualai hou iho I kekahi hapa o ke anaina malalo o ka olu o na lau olive a hiki wale i na hora kohu o ke aumoe, a hookuuia me ka maluhia.

            Ma ka la 17 ae, ua malama ae o H.K. Kahale he wahi paina pi-wai, a ua luluu no ka papaaina i na mea ai.

            A ma keia la a’u e kakau nei, e malama ana o S. Kaiu a me kana lede he wahi paina no ka laua bepe, a o ka piha ana no hoi o ka makahiki o ka laua makahiapo.

            Ke hooki nei au maanei, no ka mea, ke kani hone mai nei ke oeoe o ka mahimahi o Puaena.

C.K. Haae Jr.

 

MRS. HAALOU.

            Ua luuluu a kaumaha ka noho ana.  Luuluu wale kakou.  Mamuli o ke kii ana mai o ka Makua Mana Loa a lawe aku la i ka hanu hope loa o Mrs. Haalou, nolaila, ua ili iho maluna o makou o ka ohana ke kaumaha a pau. No kela mau huaolelo e kau ae la maluna, aloea wale ke kupuna.  Ua make oia ma Kapulena, Hamakua, Hawaii, i ka la 30 Feb. 1886 i hala aku la, oia ka Poakolu, hora 12:30.  Ua kii mai no ke Akua i kana waiwai o ka uhane a lawe aku la, a waiho iho la i ke kino e like me kana i olelo mai ai, “E hoi ka lepo i ka lepo.”  Ke noho u aku nei makou nona i na wa a pau.  He wahine oia i aloha nui ia, a mamuli o ka hoomailo mau ana a ka mai maluna o kona kino no na makahiki loihi i hala ae nei nolaila, ua wehe mai la oia i ka pili hookoo ia loko.  He wahine heahea oia i na makamaka a pau.  O keia wahine i make iho la, ka hanai ponoi no keia a Naahieuaena, me kona kaikunane Kauikeaouli, na alii i hala e aku.  Malaila pu no hoi kona kaikuanane Moeluhi a me kona makuakane Kainea.  Ua hanau ia oia ma Waimea, a he hoahanau oiaio hoi oia no ka Haku ma miola.  Ua mare oia i ke kane oia o Nalaumaia, ke keiki ponoi a Kalohelaulani ke alii aimoku o Hamakua nei, ua hanau mai na laua he pua i ka wekiu, oia hoi o Jno. Kaimiaina.  Ua noho pu oia me kana kane no na makahiki loihi i hala aku, a make e aku la kana kane.  Noho iho la oia me ke kane ole iloko o ia mau la; mahope mae mare hou oia i ke kane oia o Poliahu makua, ka mea i oleloia ke “kae’ae’a o ke Kai Waenahonua, ka mea hoi nana i pani ka maka o ka la, a o ka mea hoi nana i hoonee ke kaua I ka hapalua like o ka lewa.  Ma ka oiaio,

M.K. Koa Laulii.

Kupulena, Hamakua, Haawaii.

 

HOOLAHA HALAWAI AHAHUI KULA SABATI O KA MOKUPUNI O OAHU.

            I na kula Sabati a pau o ka mokupuni o Oahu, ke paipai ia aku nei oukou e makaala i ko kakou halawai ma ka mahina o Aperila e hiki mai ana, ma ka luakini o Kaumakapili, a ma ka manawa hoi e noho ai ka Ahahui Euanelio e like me ka mau.  Ua minamina nui au i ka hoolaha pu ole ia aku o na kumuhana; eia ke kumu, o ka moolelo o ko kakou halawai o ka malama o Ocatoba o ka makahiki i hala, aole i hoopukaia mai e ka Lunahooponopono a Ona hoi o ka Nupepa ko Hawaii Pae Aina ; no ia puka ole ana ua nele loa kakou no ia moolelo a me na kumuhana.  Aka, e na makamaka, “Mai hoopalaleha I ka hana maikai, no ka mea, i ka wa pono, e ohi no.”

E.S. Timoteo

            No ka piha loa o ka pepa I na hoolaha hou kauluaia ai kekahi mau manao.

 

NO HOOLAHA HOU.

            HOOLAHA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.-E ike aua nei na kanaka a pau, ma ka la 24 o Feberuari o keia makahiki, ua hoonohoia mai ka mea nona ka inoa malalo nei e ka Mea Hanohano Abr. Fornander Lunakawai Kaapuni o Maui, i lunahooponopono no ka waiwai o Thoms. N. Birch o Wailuku, Maui.  Nolaila, o ka poe e paa ana I ka waiwai, a me ka poe ana i aie aku ai, a me ka poe I aie iaia, e hoike koko mai ia’u iloko o na mahina eono mai ka la i lilo ai au i lunahooponopono, a i ole pela, e hoole mau loa ia.  SAMUEL PALAUALELO.  Lunahooponopono Waiwai o Thoms N. Birch, Wailukku, mar. 15, 1886.  2069 316.

 

NA HOOLAHA HOU

 

Nuhou Nani!

            Ua loaa mai nei na waiwai @ahu nani hou a ano hoa loa, me ka wainohia a ka hie mai na aina e mai ma ka mokuahi hope I ka mai nei.

 

NA PAPALE

            Eia maanei e loaa ai na papale ano hou loa i ike ole ia mamua, a e kuai emi loa ia aku no.

            Na papale o na kaikamahine, na muumuu lihilihi nani, a me na waiwai he nui loa o kea no hou ioa.           

 

NA WEHI O NA LEDE

            He nui na lihilihi kua, na pua na hulu a me na lako he nui wale.

 

NA HOOHIE

            Oia na aila kupukupu aala loa, a me na waiala o na ano a pau.

            O ka poe e hele mai ana e ike, e loaa ana na papale makepono loa, e like me ke manawa o ka halekuai ma alanui Nuuanu.

            E kipa mai e ike i na waiwai i pau kuhihewa.

 

GOO KIM (Kukima).

            Halekuai ma Monikahaae.  2067-3ms.

 

            AHA HOOKOLOKOLO APANA EHA o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hooponopono waiwai, ma ka waiwai o KAMAE (K) i make kauoha ole.  Imua o ka Lunakawai Kaapuni ma ke Keena.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Kaahu (k) kaikaina o Kamae (k), e hoike mai ana o Kamae (k), ua make kauoha ole ma Honolulu ma ka la – o - , M.H. 1875, a e noi ana e haawiia ka Palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai ia S.Kaiu.

 

            Ua kauohaia o ka Poaono ka la 27 o Maraki, M H 1886, i ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo keia Aha, ma Koloa, ma ia Manawa, a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou a ae ole ia ai ua noi la.  A o keia olelo kauoha e hoolahaia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke KUOKOA, he nupepa ma Honolulu.

            Kakauia ma Koloa, ko Hawaii Pae Aina, Feb. 24 th . MH 1886.

JACOB HARDY, Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.  2066-3ts.

 

            AHA HOOKOLOKOLO APANA EHA o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hooponopono waiwai, ma ka waiwai o IOSUA MANOHA o Koloa, Kauai, I make kauoha ole.  Imua o ka Lunakanawai Kaapuni, ma ke Keena.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka Palapala Noi a Malule wahine kane make e hoike ana o Iosua Manoha no Koloa, ua make kauoha ole ma Molokai ma ka la 9 o Okatoba, M.H. 1882, a e noi ana e hawiia ka Palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai ia Paulo Kanu.

            Ua kauohaia o ka Poaono ka la 27 o Maraki, 1886, i ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma Koloa, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili, e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua nei la.  A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka oleleo Hawaii i ekolu pule ma ke KUOKOA he nupepa ma Honolulu.

            Kakauia ma Koloa, ko Hawaii Pae Aina, Feb. 20 th . MH 1886.

JACOB HARDY, Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.  2066-3ts.

 

            HOOLAHA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.-Ua hookohuia mai ka mea nona ka inoa malalo iho i Lunahooponopono no ka waiwai o NAKI (k) o Kailua, Oahu, i make; ke kaheaia aku nei ka poe a pau he mau koina ko lakou i ua waiwai la, e hoike koke mai ia’u iloko o na mahina eono mai keia la aku, a i ole ia e hoole mau loa ia aku no lakou; a o ka poe a pau i aie i ua waiwai la, e hookaa koke mai ia’u.

ABBERAHAMA KEKAI, Lunahooponopono Waiwai o Naki (w).  Honolulu, Feb. 24, 1886. 2065-4ts.

 

            HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI. – Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o B. MALAMA o ka aoao mua, a me MISS HELEN NORTON o ka aoao elua, ma ka la 13 o Dekemaba, 1882, I kakau kopeia ma ka buke 78 aoao 110, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua morake nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea aku ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, ma ka Poakahi la 12 o Aperila, 1886, ma ke Keena Kudala o E.P. Adams, ma Honolulu ma ka hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

            Hanaia I keia la 11 o Maraki, 1886.  HELEN NORTON, Mea Moraki mai.

            Penei na aina e kudalaia ana:

            O kela apana i hoakakaia ma ke sila nu 1391, a kuleana 1959 ma ka inoa a Namokuelua, ka makuakane o Kalama (w), ka wahine a B. Malama, a ua make hoi o Kalama mamua o ka make ana o Kamalei ka laua kaikamahine. He 1. 10-100 eka ma Kaneohe, Oahu. 2067-5t.

 

            HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI.—Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o JOHN KAILIKAIO o ka aoao mua, a me FRED. C. LOWREY o ka aoao elu, ma ka la 24 o Dekemaba 1882, i kakau kopeia ma ka buke 78 aoao 81 a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolaha aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i ka aina i hoikeia ma ia morake, ma ka Poakahi la 12 o Aperila, 1886, ma ke Keena Kudala o E.P. Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

            Hanaia I keia la 11 o Maraki, 1886.  FRED C. LOWERY, Mea Moraki mai.

            Penei na aina e kudalaia ana:

            O kela aina ma Kailua, Koolau-poko, Oahu, ua hoakakaia ma ke sila nui 2332, a kuleana 6872 ma ka inoa o Kailikakio, ka makuakane o ua John Kailikaio nei.  He 3-30-100 eka. 2067-5ts

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI. – Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o POHOKANI o ka aoao mua, a me A.J. KAKALAIKA o ka aoao elua, ma ka la 28 o Dekemaba, 1882, i kakau kopeia ma ka buke 79 aoao 89, a i hooliloia ia A.J. Kakalaika opio, buke 82 aoao 438, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, o kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, ma ka Poakahi la 12 o Aperila, 1886, ma ke Keena Kudala o E.P. Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

            Hanaia i keia la 11 o Maraki, 1886. A.J. KAKALAIKA OPIO,      

            Hope o ka mea Moraki mai.

            Penei na aina e kudalaia ana:

            O hela aina ma Wailuku, Maui, ua hoikeia ma ke sila nui 5261, a kuleana helu 504 ma ka inoa o Kolii, he 5 44-100 eka. 2067-5ts.

 

NA HOOLAHA HOU.

            HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI – Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o J.B.       KEKUANUI o ka aoao mua, a me MRS. B. JOHNSON o ka aoao elua, ma ka la 29 o Dekemaba 1882, I kakau kopeia ma ka buke 79 aoao 220 a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolahia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei e hooko ana oia ia mana kuai, ana ia hooko ana e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, ma ka Poakahi, la 12 o Aperila 1886, ma ke Keena Kukala o E.P. Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.  Hanaia i keia la 11 o Maraki 1886.

            MRS. B. JOHNSON – Mea Moraki Mai.

            Penei na aina e kudalaia ana:  O kela mau aina Manoa, Oahu, a oia ka aina i hooliloia ia J.B. Kekuanui ma ka Palapala kuai a Kapihi a me Keku@@u kana kane mare I kopeia ma ka buke 79 aoao 29: he 1. 1-2 eka. 2067-3t.

 

            HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI. – Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o B. KAILIMOKU a me KALILI a ka aoao mua, a me HONUAKA o ka aoao elua, ma ka la 13 o Novemababa, 1883, i kakau kopeia ma ka buke 86 aoao 148, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike, a i hooliloia ia Wm. Dean, Mar. 1, 1884. nolaila. ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia ka aina i hoikeia ma ia moraki, ma ka Poakahi la 12 o Aperila, 1886, ma ke Keena Kudala o E.P.Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

            Hanaia I keia la 11 o Maraki, 1886. WM. DEAN,

            Hope o ka mea Moraki Mai.

            Penei na aina ekudalaia ana:

            1 st O ka apana 1 & 3 i hoakakaia ma ka palapala sila nui 1495, kuleana 1238 ma ka inoa o Hoenui, a i hooliloia ia Kaliki ma ka palapala kuai i kopeia ma ka bude 35 aoao 355.  He aina kupono i ke kanu kalo.

            2 nd O ka aina i hoakakaia ma ka palapala sila nui helu 3367, kuleana 4857 ma ka inoa o Ohiki he 1 50-100 eka ma Keanae, Maui.

            3 rd O ka aina i hoakakaia ma ka palapala sila nui helu 3215 ma ka inoa o Kailimoku he 13 7-10 eka ma Pahoa, Koolau, Maui.

            4 th O ka aina i hoakakaia ma ka sila nui 4615, kuleana 5927 ma ka inoa o Kapoi, he ½ eka ma Honokohau Maui.

            5 th O ke kuleana a pau o ua Kalilimoku nei ma kela mau eka he 107 ma Waianee a me Pahoa Kenae, Maui. 

2067-5ts

 

            HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI. – Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o KALE KEKAHILI a ka aoao mua, a me FRED C. LOWREY o ka aoao elua, ma ka la 3 o Feberuari, 1883, I kakau kopeia ma ka buke 79, aoao 229, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, ma ka Poakahi la 12 o Aperila, 1886, ma ke Keena Kudala o E.P,. Adams, ma Honolulu ma ka hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o E.R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

            Hanaia i keia la 11 o Maraki, 1886.

            FRED C. LOWREY, Mea Moraki mai.

            Penei na aina e kudalaia ana:

            O kela aina ma Waikele, Ewa, Oahu, na hoakakaia ma ka palapala sila nui 4148, kuleana 1914 ma ka inoa o Kekualiilii he 2.  77-100 eka, a ua hooliloia ia Kale Kekahili ma o ka palapala kuai la a Napahi Kekualiilii, buke 71 aoao 248.

            He aina kupono loa i ke kanu kalo a raiki paha.

2067-5ts.

 

            HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI.-Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki I hanaia mawaena o JOS. M. POEPOE o ka aoao mua, a me FRANCIS MOSS o ka aoao elua; ma ka la 23 o Okatoba, 1882, i kakau kopeia ma ka buke 72 aoao 450, a mamuli o ka uhaiia o na kumu aeiike o kela moraki nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina ia hoikeia ma ia moraki, ma ka Poakahi la 12 o Aperiala, 1886, ma ke Keena Kudala o E.R. Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

            Hanaia i keia la 11 o Maraki, 1886.

            FRANCIS MOSS, Mea Moraki mai.

            Penei na aina e kudalaiaana:

            O kela aina ma Honolulu, Oahu oia ka aina i hoakakaia ma ka palapala kuai a Ninau ia J.W. Kahaialo ka makuakane o@ua J.M. Poepoe nei, ma ka palapala i kopeia ma ka buke 35 aoao 466, a ua hoolimalima ia Yee Man ma ka uku hoolimalima he $120 no ka makahiki.

2067-5ts.

 

            HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI.- Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki I hanaia mawaena o KALIMALU o ka aoao mua, a me FRANCIS MOSS o ka aoao elua, ma ka la 13 o Okatoba, 1882, i kakau kopeia ma ka kuke 78 aoao 452, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, ma ka Poakahi la 12 o Aperila, 1886, ma ke Keena Kudala o E.P. Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

            Hanaia i keia la 11 o Maraki, 1886.

            FRANCIS MOSS, Mea Moraki mai.

            Penei na aina e kudalaia ana:

            O kela mau aina ma Kahana, Koolau-loa, Oahu, ua hoakakaia ma ka palapala sila nui 2056, ma ka inoa o Lilipi, he 1. 10-100eka.

2067-5ts. 

 

            HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI.- Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o BILA KANEAKAUHI a me WAHINEMAIKAI kana wahine o ka aoao mua, a me MISS MARY S. PALEKA o ka aoao elua, ma ka la 26 o Ianuari, 1883, i kakau kopeia ma ka buke 78, aoao 208, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, ma ka Poakahi la 12 o Aperila, 1886, ma ke Keena Kudala o E.P. Aadms, ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W.R, Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

            Hanaia i keia la 11 o Aperila, 1886.

            MARY S PALEKA. Mea Moraki mai.

            Penei na aina e kudalaia ana:

            O kela mau aina ma Punaluu, Kaneohe, Oahu, ua hoakakaia ma ka palapala sila nui 283, a kuleana 2491 ma ka inoa o Kalaikilo, he 2. 77-100 eka; a ua hooliloia m@ ia Wahinemaikai e ka mea non aka aina, ma ka palapala i kopoia ma ka buke 51 aoao 158.

2067-5ts

 

OLELO HOOLAHA

E ike auanei na kanaka a pau, o@@@ nei o ka mea nona ka inoa malalo iho, ma keia, ke papa ia aku nei na mea a pau o kela a me keia ano, aole e hoaie wale aku i kuu kaikamahine opiopio ia Maliana Kamuela. no ka mea, ua haalele mai oia iaʻu kona makuahine ponoi, a hele aku ma ke ano aea wale ma kahi aʻu nei i makemake ole ai, a ina e hoole ia keia kauoha e oukou, me oukou no ia poho, no ka mea aole au ae e hookaa.  MRS. K. MAHIAI, Wailuku, Maui, Mar. 14, 1886. 2068-2t.

 

NA HOOLAHA HOU

            MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o@@ Hawaii Pae Aina.  Ma ka Waiwai o Ma@@no Kamaole, Kula, Maui i make.

            Ua heluhuluia a ua waiho ia ka palapala a @@ a Hamili (k), e noi ana e hooponopono @a @@ waiwai o Mahoe (k) no Kamaole, K@@@ Maui, i make kauoha ole a e hooh@lo @ @@ hooilina.

            Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, ka POAHA, oia ka @@@@ Maraki, 1886, ma ka hora 9 A.M. ma@ hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a @@ kahi i koho ia no ka hoolohe ana i na @@@@ a me na mea kue ke hoike ia.

            ABR. Fornander. @@

            Lunakanawai Kaapuni Apana Elua @@@@ Lahaina, Feb. 20, 1886. @@@@

 

            HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI. – Mamuli @ kekahi mana kuai i hoikeia moloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena a DAVIDA NAHOOLEWA o ka aoao mua, a me IDA M. KAKELA o ka aoao elua, ma ka la 6 o Aug@@ 1882, i kakau kopeia ma ka buke 7@ @@@@ a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike @@ kela moraki, nolaila, ke hoolaha aku e ma mea nona ka aoao elua o ua moraki nei. @@@@ ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko @@@@kudala akua ana ia i ka aina i Hoik@@@ @@ @ moraki , ma ka Poakahi la 1@ o Aperila @@@ ma ke Keena Kudala o E.P. Adams ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W.R. Kakela na @@@@ kaka no keia mea.

            Hanaia i keia la 11 o Maraki, 1886.

            IDA M. KAKELA

            Mea Moraki mai.

            Penei na aina e kudalaia ana:

            O kela mau aina ma Kapualei, K@@@@ Molokai, ua hoakakaia ma ka palapala @@@@ 6027, kuleana 4824 ma ka inoa o Na @@@@ he 3 eka 677 anana.

            He aina maikai i ke kanuko. @@@@@@

 

            HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI. – Mamuli @ kekahi mana kuai i hoikeia malalo a @@@@@ palapala moraki i hanaia mawaena o @@@@@ HAAHAA o ka aoao mua, a me MRS. B. JOHNSON o ka aoao elua, ma ka la 16 o M@@@@ 1881 i kakau kopeia ma ka buke 72 aoao 445 @@@  @@@@@muli o ka uhaiia ana o na kumu aelike @@@@@ moraki, nolaila ke hoolahaia aku nei, @@@@@ nona ka aoao elua o ua moaki nei, @@@@ ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, ekahi kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma @@@@@ moraki, ma ka Poakahi la 12 o Aperila.  188@ ma ke Keena Kudala o E.P. Adams, ma Honolulu ma ka hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W.R. Kakela na @@@@@ kaka no keia mea.

            Hanaia i keia la 11 o Maraki, 1886. 

            MRS. B. JOHNSON.

            Mea Moraki mai.

            Penei na aina e kudalaia ana:

            O kela mau aina ma Kawailoa, Wa@@@, Oahu, ua hoakakaia na palena ma ke @@@@ 3410, a kuleana 10.255 ma inea o Maku@@@ i hooliloia ia J.B. Kaniuhaahaa ma @@@@@ wale no o ka mea nona ka aina hanaia @@@ la 5 o Mei, 1882.  2067@@@

 

            HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI – Mamuli a kekahi mana kuai i hoikeia malalo o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o @@@@NO ma o ka aoao mua, a me MARY T. HA@@ o ka aoao elua, ma ka la 8 o Maraki, 18@@ kakau kopeia ma ka buke 74 aoao 62 @@@ mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike @@@@ moraki, nolaila. ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e @@@ ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ka moraki, ma ka Poakahi la 12 o Aperila 188@ ke Keena Kudala o E.P. Adams, ma Honolulu ma ka hora 11 o ia la.

            Aia mahi o W.R. Kakela na oloelo hoakaka no keia mea.

            Hania i keia la 11 o Maraki, 1886.

            Mary T. Hah@@.

            Mea Moraki mai.

            Penei na aina e kudalaia ana:

            O kela apana aina ma Hilo, Hawaii @@@ ia ma ke sila nui 1984. Kuleana 190 ma @ inoa o A. Ragsdale, he 44 1-10 eka. He aina maikai i ke kanu ko.  2067 5ts.

 

            HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI. – Mamuli a kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o A. @ KUNIUAKEA o ka aoao mua, a me G.P. KAKELA kahu o ka aoao elua, ma ka la 8 Dekemaba, 1883, i kakau kopeia ma ka buke @@ aoao 231 a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolahaia ma nei e ka ma nona ka aoao elua o ua @@@ nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a @@ hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina hoikeia ma ia moraki, ma ka Poakahi la @@ Aperila, 1886, ma ke Keena Kudala o E.R. Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

            Hanaia i keia la 11 o Maraki, 1886.

            G.P. KAKELA (Kh hu@@

            Mea Moraki mai.

            Penei na aina kudalaia ana:

            1 st O na aina i hoakakaia nia ke @@@@@ 5552 kuleana 6252 ma ka inoa o Kekunui@@@@ 4 156-1000 eka ma Kaalawai, Waikiki, Oahu a ua hooliloia ia A.D. Kunuiakea ma ka palapala kuai a Makauahoa i kopeia ma ka @@ 84 aoao 212.

            2 nd O ka aina i hoakakaia ma ka palapala sila nui 2598, kuleana 1831 ma ka inoa@@@@mala.  He 1 4-100 eka ma Manoa, Oahu. 2067.@@

 

            HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI. – Mamuli kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o K@@@@@NA a me PELEKINI kana wahine @@@@@mua a me SAMUELA SAVIGGE, o ka @@@@@ma ka la 20 o Maraki, 1884, i kakau @@@ ma ka buke 86, aoao 462, a mamuli @@@@@ ia ana o na kumu aelike o kela moraki @@@@ la, le hoolahaia aku nei e ka mea @@@@ aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana @@@@ mana kuai, a ma ia hooko ana, e @@@@@@ ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, ma @@ Poakahi la 12 o Aperila, 1886, ma ke @@@ Kudala o E.P. Adams, ma Honolulu ma ka hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W.R. Kakela no olelo hoakaka no keia mea.

            Hanaia i keia la 11 o Maraki, 1886.

            SAMUELA SA@@@@

            Mea Moraki Mai.

            Penei na aina e kudalaia ana:

            O ka aina i hoakakaia ma ke sila nui @@ kuleana 1041 ma ka inoa o Kaa@@@@@@ 65-100 eka ma Mokauea, Kalihi, Oahu.

            2 nd O kela apana aina ma Kaumaka@@@ hooliloia ia Pelekini e Keamalu ma ka @@@@ a i kopeia, buke 61 aoao 413, a ua @@@@@ i o hoi ia Kaanaana mai a J. Wahin@@@@@ ma palapala i kopeia, buke 71 aoao 31.

            3 rd O ka aina i hoakakaia ma ke @@@@ 6813, kuleana 3986 ma ka inoa o @@@@@ eka ma Kaluapuhi, Kanohe, Oahu. @@@@@

 

            HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI. – Mamuli kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o @@@@ OHULE o ka aoao mua, a me MISS E.K.BINAMU o ka aoao elua, ma ka la 14 o Nowemaba 1882, i kakau kopeia ma ka buke 78 @@@ i, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolahaia ak@@@ka mea nona ka aoao elua o ua moraki @@@ hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia @@@@ ana, e kudala akea ana ia i ka aina i @@@ ma ia moraki, ma ka Poakahi, la 12 o Aperila 1886, ma ke Keena Kudala o E.P.Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la.

             Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.  Hanaia i keia la 11 o Maraki, 1886. 

            E.K. BINAMU

            Mea Moraki mai.

            Penei na aina e kudalaia ana:  Aia ma @@@@ mea Oahu o ka 3 4 i mahele oleia o ma Davida Ohule ma kela aina i hoakakaia ma @@Sila nui 5935 a Kuleana 4263 ma ka inoa @@ o Kaenuhe, he 41-100 eka.  A me ke Kuleana ma ka hapalua i mahele oleia o Daviba Ohule iloko o ke Ahupuaa o Waimea, Oahu.  2067-5ts.