Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 13, 27 March 1886 — KUMUMANAO. [ARTICLE]

KUMUMANAO.

NOHEA MAI I.A KA HOOMANA ANA 1 NA AKUA LEHULEHU? 0 ka Palapala Hemolele wale no kai hoike mai: Hookahi wale no Akua e pono ke hoomana ia. Oia hoi ke Akua Uhane. A o ka poe a pau e hoomana ana iaia, e-pono no lakou ke hoomana iaia me ka uhane a me ka oiaio. Aka, 'na ua noho mumule ka Palapala Hemolele, aole he hoike ana no ke Akua, alaila, ua kuhihewa io no paha, he lehulehu na akua; aka, aoie pela. Ke hooia mai nei ka olelo*. "Aole ou akua eae imua o kou alo. Mai hana oe i kii kalaiia nou." Ina pela ! No hea mai la keia manao o na kanaka he lehulehu na akua a /akou e hooman anei 1 Eia ka mea mua: 1 No ka naaupo no o na kanaka. | Oia hoi, aole iakou i ike i ke Akua pono ke hoomana ia. E nana ike au o na kupuna o kakou, ka poe no lakou ka hoomana ana i na akua lehulehu, i ka la, mahina, hoku, na ia o ke kai, na manu oka lewa, na mea kolo ma ka honua, na mea kupu a pela wale aku. Aole lakou i ike a i lo' e, hookahi wale no Akua. O keia kumu wale no o ka naauiK), aole i ike, a no ia ike ole ko lakou mea 1 hoomana ai i kela me keia inea, e like me na mea i hoikeia ae la maluna. Nohea mai ke kapa ana ana aku o na kanaka ia Kapena Kuke o "Lonomuku ? " Aole anei no ka manao ona kanaka ? Oia ka ke | akua waha ulaula, oiai nae o Kapena Kuke e puhi ana i ka paka. Nohea ka! manao o na kanaka i kapa aku ai i ka j iole he ili-alualu, a i ka papale hoi, he I pookikihi ? A pehea hoi kela poe ma Wailua, Kauai, i ka wa o ka j>oka i lele mai ai i o lakou la, paku koke ae la lakou i ka moena me ka manao e paa aku ana ? Ka ! Kai noa no ka naaupo mai no, Ma Hawaii wale no anei keia noho naaupo ana ? Pehea na mokupuni o ka Polunesia, na aupuni nui o ka honua nei ? Elike me na ao opua hakumakuma i hoea mai i ke kakahiaka a holo ae no ia ma ka lewa i ke komohana, e hoomalumalu ana i na wahi a pau malalo iho ona. Pela no ka poe naaupo

i hoea mai ai a uhi p&apu aku la i ko ka honua a pau. A heaha ka mea i ike ia ? Eia ke hoomana nei 1 na akua e, i na kii laau, na kii gu!a, kii dala, a pela wale aku. Nolaila ka Paulo e olelo mai aei, Hoomanawanui mai la ke Akua i na wt o keia aoho naaupo ana, aka, i keia manawa, ke kauoha- mai nei oia i na kanaka a pau ma na wahi a pau loa e mihi koke, II u No ka |>aakiki io ka naau e hana i ka hewa/' 0 ka pohaku, a j>au ko lakou makewal Pehea nae ka manao o na mamo a Iscraela ia lakou e hoomoana ana ma ke kumu o ka mauna o Sinai, oiai o Mose 1 pii aku ai e halawai rae ke Akua, aole anei hooho like mai ke anaina kanaka me ka olelo ia Aarona, e hana i akua no lakon i mea hele mamua o lakou, oo ka mea # o ua Mose la ka mea nana

kakou i aiakai mai nei mai Aigupita mai, aole kakou i ike ī kona wahi i hele aku ai i Oia paha kekahi kumu o ka hoomana t na akua e, aole no hoi ka ike ole, o leho\*a ke Akua. Ua ike do ina har»a a ke Akua, ike no i kana olelo, lohe no i ka leo paipai o na kahu no ia mea. Pehea nae ? Mau no ke oolea oka a-i e like me Paraa £ nana ina mamo a Iseraeia ma ka waonahele, aia ke Akua me lakou, ua hookaawaleia ke Kai Uh unua o lakou, a hfc!e lakou ma ka aina maloo, a ia lakou i makewai ai, hookahe mai ke Akua i ka wai mailoko mai

Ia lakou i hiki ai i Kanaana, hoomana lakou i na akua kii o ko Kanaana. I ka wa i na Lunakanawai ka hooponopono o ke aupuni o ka Iseraela, haalele lakou ia lehova, a hoomana ia Baala ame Asctarota. Nohea mai keia haalele ana ia lehova a hoomana i na akua e ? No ka paakiki no o ka naau e hana i ka hewa, aole no ka ike ole o lehova ke Akua hookahi, e pono ke hoomana ia. Nohea mai ka haalele oke kane i kana wahine, a o ka wahine i kana kane ? No ka paakiki no o ka naau e hana i ka hewa, a e kue aku i ke kanawai hemolele o ke Akua e papa mai nel

111 "No ka puni kekahi i ka hoowalewale ia." O Satana, oia ka diabolo ka mea i kapaia, o ka nahesa ka makua o hoowalewale, ka mea nana i alakai hewa ike kanaka a haalele aku la ika hoomana ana i ke Akua. O na kanaka hewa kekahi mea hoowalewale, nana e hoomokuahana nei i ka hoomana ana o kekahi poe i ke Akua oiaio.

O na mea maoli no o keia ao kekahi mea hoowalewale, a Paulo e hooiaio pu mai nei. ' Aole a oukou mau mea hoowalewale e ae, o na mea maoli wale no." Pehea nae e akaka ai he mau mea keia e alakai ana ia oe e ke kanaka, i ka hoomana i na akua e, aole ia lehova? E nana ia Adamu ma, ua puni laua nahesa, a haalele aku la i ke Akua oiaio. Pela nō o Solomona, ua puni oia i ka hoowalewale a kana mau wahine, a lilo aku la i ka hoomanakii, a haalele īa lehova. Ma ke kokua ia ana niai eka mea Mana Loa, ua pakele o loba i ka leo o kana wahine i olelo aku ai, e hoino aku oe i kou Akua a make koke iho oe. Ua poino o Samesona i kona haawi ana iaia mamuli o ke koi hoomano a kana wahine manuahi, a haaleleoia ia lehova. O ka hoopilikia ia mai kekahi mea e alakai ana i ke kanaka i ka hoomuna i na akua e. E nana ia Samuela me Kakelata, Mekaka, Apeseneto, ua hoopilikia ia lakou, me ka manao e haalele ia lehova a e hoomana ike kii gula. E nana ia leroma Husa, Perebegue. Pehea nae keia poe i hoopilikia ia me ka manao e haalele aku i ke Akua, a e hoomana i na kii, ua makau anei ? Aole, ua paa a hiki ika hopena. O ka waiwai kekahi mea e kahihi nei i kekahi poe i mea e haalele aku ai i ke Akua. Oka wahine a Lota, ka mea i huli 1 hope, a minamina i ka hanohano ke kuonoono ame ka waiwai. Nolaila haalele i ke Akua a huli aku la i hope, ka mea hoi a Paulo e olelo mai nei, O ka makee waiwai, ka hoomanakii no ia. Malia paha me keia mau mea kekaht mau mea e alakai ia nei i ka hoomana ana i kela me keia mau akua lehulehu. Eia nae kana olelo e huli a hoomaopopo iho : Aohe akua e ae imua ko'u alo. Mai hana i kii kalai ia nou. Aole i kii ku. Aole hoomana īa lakou. Me ka mahalo. S. W. Kekuewa.