Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 14, 3 April 1886 — Ka Hopena o ka Hana a na Luna Auhau Holo Balota. [ARTICLE]

Ka Hopena o ka Hana a na Luna Auhau Holo Balota.

{ Kakauia m> ke Kuekoa,)

Ua hele ka ke Kuhina Waiwai a kuaki loa, no ka loloiahili o ka hoihoi ia ana mai o na Buke Ohi Auhau mai na i Luna Ohi maL A*o na lono i hiki mai ua hui aku a hui mai na hana. Ua kulu iho ka kekahi malalo iho o kekahi mau pukapuka nunui, me na manamana lima e uume iho ana malalo. Aole aku i ka nui o na kau ohi auhau i hala ae nei e like ai me keia, a no kekahi kumu nui no a makou i ike mua ai, a makou no i hoike e aku ai i ka khulehu, me ka manao hoomalau no nae o kekahi poe ia mau hoikeike ana aku. Eia ke kumu nui o keia mau hana liina kapuiu, o ko' ke aupuni hooholo mua ana, o ka poe a lakou i koho ai i mau Luna Ohi auhau, o lakoū" ka jpoe e holo lunamakaainana mai no ke-

Ila me keia apana keho a lakou e nobo I Luna Ohi axia_ Ua lawe maoli kekahi poe Luna Ohi i ka uku ana i ka auhau o kekahi poe a na iakou c hoopiha iho me na dnla e kokaa ia aku ana ia lakoo a ua hewahewa ia mau makalua i piha o!e ? aia ko iakou nana nui ma ka nui o na pono koho e k?aa ana ma ko iakou mau lima. Ua kau mai na maka o keia poe o ka loaa aku ona kokua dala ana mai ia Kipikona aku, a no ka hoouna oie ia aku o ka nui kupono e piha ai nolaila hoaa wale iho la no i kahi e paa ia mau makalua, huli ae ia ka noonoo e huna i kekahi kolohe me kekahi hewa e ae. a kakau aku la iluna o ka Buke Ohi, ma ka aoao hookaa, 44 0 mea aole i loaa, T " %i a o mea, ua hookaa ma

kā apana e," <4 o mea ua make; a o mea hoi, aole i īkeia kahi i noho ai; J> a pela ka nui i ikeia ma ka buke o kekahi poe Luna Ohi.

O kekahi mau Luna Ohi holo balota ua limalima maoh no iloko o ka loaa auhau a haawi aku no na luna hooikaika o lakou, a ua hoolilo aku i mau mea kuai mea inu ma na wahi a lakou i h< le ai, a i mau mea ai hoi kekahL O keia mau hana ahuai a kolohe maoli, ua hilinai nui lakou i na kokua ana mai ia Kipikona ma aku; aka, a hiki mai la i ka wa a ke Kuhina Waiwai e paipai aku nei, aohe manaolana no ko lakou hoopakele ia.

Ke makemake nui nei ke alakai o na Kuhina e lawe ke Kuhina Waiw.ii i na lilo o keia ano maluna o kona poohiwi a e noi aku i ka ahaolelo e hiki mai nei e haikala aku iaia no na hoolilo i hana lapuwale ia e keia poe holo balota kolohe. Aole o makou manao e hiki ana i ke Kuhina Waiwai ke lawe mai i na alakai o keia ano.

O kekahi a makou i lohe mai, penei: Ma kekahi mau apana, ona keiki ma ka 17, 18, me 19 makahiki i heluia hoi e ka Luna Helu, no na auhau kino me alanui wale no; aka, ma ka Palapala Hookaa, ua komo pu na auhau kino, alanui, a me ku)a; a ma ka Bukt Ohi hoi, ua likē na mea i hoopaaia ma ka aoao Hookaa me na mea i paa ma ka aoao Helu. He kaha apuka kela, ahe pono ke imi ia na hana kolohe 0 keia ano —ua nana nui ka Luna Ohi ma kona ano holo balota, aole nae ona noonoo i kona poino i ke kanawai.

Ma na apana ohi auhau o Hawaii, nui na mea 1 haule. Mailoko ae oka huina auhau 0 Hilo he $56,000 a oi ua haule iho he $4,000 a oi aku, a ina ua huli pono ia a pau na Buke ohi a ]>au e loaa aku auanei, he nui na moepuu e ukali aku ana i na hopena o Mamaki i noho iho nei i Kawa.

! Oka makennake oka poe maikai a pau o ka aina, e loaa ka hooponopono aupuni makee ika pono o ka waiwai aupuni, a e hoonoho ia ma na oihana Poo o ke aupuni i poe hoopono, a pela e hiki ai ia lakou ke hoonoho aku i ko lakou mau hope i poe maikai, mai kela pea a i keia pea o ka aina. Ua ike nui makou, oke Poo ona hana hooikaika balota, o Kipikona no, a o kana hunona ka li*na lawelawe, a me he mea la, ua kau aku keia lima, okoa maluna o na Luna Ohi Auhau ho-! lo Lunamakaainana, e pili ana 1 na elala a lakou e hoolilo ai mai na loaa auhau ae. a me na hoolana manao ana mai waho aku na kokua.

Naaupo no nae na Luna Ohi i ka hoolohe wale mai i keia, a kapae aku la i ka leo o ke K. W. kona poo. Ua mahalo nui kahi poe i ke Kuhina Waiwai i kona haawi nui ina oihana ika poe Hawaii, aka, na ua poe Hawaii la no e hana ino iho la ia lakou iho.

Heaha iho la ka hopena o keia mau hana aua poe Ia ? Loaa no na hopena. Poho ke aupuni i keia poe he mau tausani mahuohua ? A ina e huli ia aku keia mau hana, alaila, e pili kino i ka poino lakou, a e aahu lakou he paa lole kumukuai nui, i hana noiau ia e Kapena Kliipa, o ke kakela o Kaw».