Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 15, 10 April 1886 — HE MOOLELOKAAO NO Baretile Muda, KA HIWAHIWA LUA OLE O KA NANI, A O KE ALII HOI O NA KUPUA A PAU, [ARTICLE]

HE MOOLELOKAAO NO Baretile Muda, KA HIWAHIWA LUA OLE O KA NANI, A O KE ALII HOI O NA KUPUA A PAU,

Ka mea nona ka Mana Kapanaha loa maluna o na Haku o ka pooli a me na Uhane ino o ka po, ka mea > oleloia "Ke Ki o ke ola a me ka make mau loa." ftc. &c.

MA KA helu i hala iho nei, ua ike kakou i ka hui ana o ka Ui Baretiie me kona mau makua aloha e launa oiuolu nui la, e waiho iki aku hoi kakou ia lakou pela, a e aui ae kakou i ke kupua Hhekela. Oiai ke kama alii e noho nei iloko o ka hale alii, aia no ke kupua Hikekela me kona kino punohu ao e hoohanuu ana maluna pono o ka hale alii, ua nee ae )a ka punohu a kau pono ae )a maluna pono o ka huini o ke Towera iwaena <onu o ka hale alii, a oia no hoi ke Towera helu ekahi e oni ana a hui aku kona weiau i na ao kaalelewa o ka lani t a e o ana na lalapa uwila ma ka ula-wena o ka ua koko e hoopuni ana i ka punohu ao, a e hoohakui maiie ana ka nu ana o ka hekili, a ua lilo keia mau hoailona kupanaha o ke kino pahaohao o ke kupua Hitekek, i kiai no ka maluhia o ka hale alii i na manawa a pau a ke keiki alii Baretile Muda e

noho nei maUalo oka malumalu o kft hale alii o Pelekane.

1 ka hala ana o na la elui o ka noho ana oke keiki aiii oka lewa me kona mau makua a me ka ohana alū hoi, a me ke kiai mau ia hoi e kona kahu ha~ nai; ua puka ae la he olelo kuahaua mai ke alo alii mai e i ana: Ua makemakeia na mea a pau e hele mai i ike aku ai ke keiki alii o Pelekane ia lakou t ka mea i iho mai nei mai ka lewa niai me kona kahu hanai, ke kupua Hitekela, oia hoi keia pnnohu ao a oukou e ike mau nei maluna oka hale alii nei; aua makemake pu ia hoi no luna koa ma ka aina, a me na adimarala na lu ana nui hoi o na pualikoa o na aumoku kaua malalo o ka hae o Pelekane, ame ka lehulehu ona tausani koa malalo oko lakou malu, a e ike mai ai oukou īaia me kona nani kilakila, a he kulana no hoi kona i ka okoa loa mai ko na alii a pau ma ka ili o ka honua nei, a ua makemake pu ia no hoi ka poe akamai uia na mea a pau e pili ana i ka oihana kaua, e hoike ia lakou iho imua ona, aole no hoi e ae ia aku kekkahi e ku mai ae aa e paio me ia ma ka lealea aole hoi maka hookahe koko, aole no hoi e noho ka manao lili iloko o kekahi o ko makou mau makaainana, no ka mea, he mea weliweli loa ke ike ia aku e pu-a ae ana kona inaina a hookau aku maluna o kekahi o oukou oiai oia e noho pu nei me kakou. Nolaila, ke kauoha ia aku nei oukou, he elua pule i koe raai keia la aku ama ka la mua oke kolu oka pule, i ka hora 12 o ke awakea o ua la nei, e akoakoa mai na mea a pau maloko nei oka haie alii ma kekahi wahi i hoomakaukau ia no ka hookipa ana mai ia oukou.

I ka puka ana aku o ka olelo kua- | haua mai ke alo alii aku/ ua liio iho la keia mea i mea nui iwaena o ka lahui e nalu ana no ka makemake o na Alii no keia akoakoa nui kuahewahewa ana Ona lede maka palupalu a me na keiki kaukaualii o Pelekane, ua komo iho la ka manao iloko o na keikikane e hele e paio aku me ke keiki alii o ka lewa no ka hanohano o ka la; a ma ka aoao hoi o na lede, ke oni la ka manao uilani oka manao e hoohina i ka puuwai o ka Ui Baretile, aka, Hili hewa na manao, Ke ole ke kukakuka. Makehewa hoi ka halia ana, I ka po me ke ao.

Ai ka hala ana ona pule elua, ua lehau ae la ka nuku o ke awa i na moku manuwa oke aupuni o Pelekane, malalo oke kauoha i loaa aku ia lakou, e lehau ana hoi ka uwapo i na makaainana. Ike mai la lakou ika punohu ao e pohai ana maluna pono o ka hale alii, ua ninau ae la lakou: Heaha la keia mea e kau pono nei maluna pono oka hale alii ? Ua haiia aku ia ia lakou, O kela mea a oukou e ike aku la, he punohu ao ia; o ke kupua Hitekek hoi, o ka mea ia nana i malama mai nei ke keiki alii Baretile Muda i ka lewa, ke keiki hoi i hanau kupanaha ai me ka ike ole ia o kena mau helehelena, ke kama alii hoi ana Moi o Pelekane nei, a aia iloko oka hale alii kahi i noho ai me kona neau makua a oia ka mea i kauoha ia aku nei oukou ehele mai, ua makemake e ike a e launa me na makaainana oke aupuni o Pelekane nei. Ika lohe ana ona Adimarala ona aumoku kaua i keia mau mea a pau, ua piha loa lakou i ka hauoli no keia mea lakou i lehe ai; nolaila, ua haawi koke ia ke kauoha i na moku a pau e j haawiia i mau ki pu aloha ana: Emoole, ua kiia mai la na pu aloha mai na mai na aumoku kaua mai, ua piha ae la ka lewa i ka uahi pauda e wawalo ana ka leo o na pu kuniahi i ka lewa, a no ka hora hookahi ke~ haawi aloha ana, a mao ae la me ko na makaainana pilihua no keia mea, a ua ninau ae la ke keiki alii i kona mau makua: He pu anei keia no ke aloha, ai ole no ke kaua paha ? Aole keia he pu no ke kaua, aka, he pu keia o ke aloha alii.

Lohe ae la oia i ka hua aloha, ua hele ae !a oia a ku ae la ma ka lanai o ka hale alii a kahea ae la i kona kahu hanai: E kuu makua oka lewa, e Hitekela e. Ika lohe ana o kona makua hanai i ka leo hea o kana hanai, ua pane ae la oia: Eia no wau kou makua. £ hai aku oe i ko kakou aloha no ka pakui ana aku no ko lakou la alohi ia kakou. Ua lilo no ia i mea maikai iaia* , Nolaila; i ka mao ana ae o na leo ikuwa eka pu kniahi, aia hoi, īke ia t aku» Ia ka punohu ao e lalapa ana ka uwila a puni, aole i liuliu ua o ae ia kekahi lalapa uwila, a hakui mai la he hekili nui ikaika mailoko mai o ke ao, no eha manawa wale no, ama ka manawa hope ioa i lohe maopopo īa aku ai kona leo nui moakaka e i mai ana: "4iaha oukou." Pau ae ia na kukai aloha ana, ua pi!i mai la hoi na keiki o ke kai ma ka uapo, ua lele aku la no noi ika aina, haawi ke aloha iuiulima, a o ka h^n a wale no i koe okc kaii ana ac i ka la oka hana. Ai ka hoea io ana mai o ka ia i manaoia, ua ike ia na mea a pau e liuliu ana no ka ike aiii ana. AoU i fau.