Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 17, 24 April 1886 — KE ZIZANIA A ME KA PALAOA. [ARTICLE]

KE ZIZANIA A ME KA PALAOA.

MaL 18: 24—30. 36 —43. | Ma ka *rehewehe ana i ke ano o keia olelo nane. ua loaa ia kakou keia pomaikai; ua hai mua mai o lesu 1 kona manao maoli no ka hoopuka ana mai i keia olelo heohalike. Heaha na haawina ku ika pono e hiki auanei ia kakou iho i keia wa ke huli a noonoo no ko kakou pono maoli ? 1 O ka mea 1 hoohalikeia, oia no ke ano oka hoolaha ana, ame ka hoolanakila ana i ka Euanelio, oia hoi ka pono Kristiano ma keia ao. O keia ao» oia no ka mahinaai oka Haku lesu Kristo. Ua lulu ka haku aina i na hua maikai oke ano maikai hoi. Ua paa kona manao e lulu hua me ka manaolana e loaa iaia ka pomaikai e pili pu ana ika pono. E nana pono kakou, ua pili keia olelonane ike zizania mawaena oka palaoa, aole i ka palaoa mawaena o ka zizania. Aole i hoike mai ka Baibala ike ano kanaka he mea ino wale. O ka hoomaopopo loa ana ina olelo pelapela a me na hana haumia a me na kuko ino i ikeia mawaena ona kanaka, aole keia ka ike pono ana i ke ano maoli o ke kanaka. Ua maikai ka manao o ke Akua ma ka hanakumu ana i ke ano kanaka i mea e iilo ai kakou 1 mau keiki mohaha a hemolele, kupono loa no ka lilo ana i poe keiki ano like me ka Makua, a makaukau no ka launa pu mau ana me la. O ka hoomaopopo ana ike ano maoli o ke kanaka oia no ka īke pono ana i ke ano j;onoio o lesu Kristo.

2 Eia ka mea kupanaha. Ke ike nei kakou 1 ka ino ame ka hewa i hoolahaia a hoomahuahuaia ma keia a ke Akua i hana ai no na mea hemolele ame ka pomaikai. Mai hea mai keia ino ? Ke ae nei anei ke Akua i ka hewa ? Aole koh uiai ka lokomaikai o ke Akua. Mai kekahi enemi mai keia ino; no ka manawa wale no ka laha ana oka hewa. Ma ka aina o Kanaana, ua hoopoino kekahi mea kolohe

i ka mahinaai o kona hoanoho ma ka lulu malu ana ma ka po, i na hua o kekahi laau make Ua kapaia ka inoa o keia laau make ma ka olelo Arabia he Zowan, a mai keia inoa Arabia mai ua loaa īa kakou ka inoa Helene Zizania. Ua like ka zizania me ka palaoa i kona kupu ana: aole hiki ke hoomaopopo i ke ano okoa a hiki i ka wa e hua ai. Ia wa, he mea eleele ka hua zizania: aka nae ua melemele ka hua palaoa e like me na hunahuna gula. Ina e awiliia keia mau hua eleele me na hua palaoa, a hana ia 1 popo berena, alaila ina e ai kekahi e luai ana oia, e poniuniu, a e maule e like me na ī'a i auhola ia, he make ka hope.

O Satana ka enemi o ke Akua. Mamuli o kona manao lokoino, ua hoao oia e hbino i ka hana maikai a ke Akua. Ua hiki ole iaia ke hana kumu aka nae ua hiki iaia ke hoano e a hoowalewale. Ua hana malu a maalea hoi oia. Ma ka pouli kona mau hana ino. Ua oleloia, U I ka wa i hiamoe ai na kanaka, hele mai la kona enemi, a lulu īho la ike zizania iloko o ka palaoj." Eia nae aole i hoahewa o lesu i ka haku aina, aole hoi i kona mau kauwa, m« he mea la ua kupu ke zizania no ko lakou malama ole ana i ka mahinaai. Ua kupu ka hewa ma keia ao mamuli oko Satana lokoino, a me ke ano nawaliwali oke kanaka. Oiai e hiamoe ana na kauwa i ka wa kupono, a ua pau ko lakou manawa hana ia wa hookahi, ua hapai o Satana i kana hana ino. Ua manao nui ke Akua ina ano hana kupono i ke ano kanaka a hoomakaukau mai oia ma kona lokomaikai ina mea e hooikaika ai ia lakou. Ua manao nui o Satana i na nawaliwali o na kanaka, a mamuli o kona lokoino ua hookomo oia i na hoowalewale e poino ai lakou.

3 He mea hiki anei a he mea kupoTtt» anei paha, e hoopau ae i ka hewa ma ka lima īkaika ? Pela ka manao o na kauwa i ko lakon wa i hoomaopopo ai i na zizania mawaena o na palaoa. Ua makemake lakou e uhuki koke ia mea ino. Hoole aku la ka haku no keia kumu, 4( o uhuki pu lakou i ka palaoa." Ke noho pu nei ka poe hewa a me ka poe pono ma keia ao. I kekahi mau manawa aole hiki ke hoomaopopo a hookaawale i ka hewa, no kona nanaina ano like me ka pono. Eia hoi aole hiki ke hookaawale aku i ka hewa me ka ikaika lima o hoopauia hoi ke ola o ka pono, Oi aku ka ino ma ka hoopau ana i ke ola mamua o ka ino ma ke koikoi ana i ke ola. Mamuli o ke ano kanaka aole hiki ke hoopau ikaika i ka hewa, o hoala ia ka manao paa o ka poe hewa e hoomau aku ai i ka hewa. I keia wa, tna keia Paeaina, aole hiki ke pani paa i na halekuai rama, a hoopaahao i oa mea mu rama a pau loa. Nolaila, he kupono no e hoonaauao mua i na kanaka, e hoike lea aku i na hua ino o ka ona, e hoohanohano mau i ka pomaikai a rae ka oiuolu o ka poe e kaohi aaa i na kuko ino. Aole hīki la kakou ke kahiii a kiola maoli aku i ka pouli me he !t po ia. Aka nae e hoomalamalama nui ae a pee ae ka poull

Ikawa a ka enemi i luiu ai i ke zi*a~ nia, ua 4i hoi aku Sa oia.* T Aka nae, ma ka mahiai ana ika peno, ua nui ka ha-! na a hakaha ma ka hoomakaukau ina! i ka aina, ame ka waele atia hoi ina nahelehele ino. Ua pauaho kekahi poe pono; aole pela ke Akux Ke hoomanawanui mau nei ka Haku nona ka mahinaai, aoi aku kona Kuleana ma na km ma; mamua 0 ke kuieana o na kauwa. Ua hoakaka ia keia olelo nane oke zizania 1 mea e hoike mai ai i ke kupono oko ke Akua mau hana; aole 1 mea e haawi mai ai i ke kumu hoohalike no ko kakou hana haipule. Eia nae haawina ao no ko kakou pono. Ua kupu waie a nui na mea ulu ino ma na mahinaai i malama pono ole ia. Ina e palaualelo ka mea mahiai, oia ke kumu o ka hoomahuahua nui ana o* na pilikia ame na poino e like me na nahelehele. Ina ekaeka ke kino, e nui auanei ka maneo, ka wela a me ka puupuu, O ka hana kuponb loa no ka j)ale ana aku ika ino a me ka hewa, oia no ka hoonui ana a hooikaika ana hoi ina mea maikai. E kipulu ae ka aina; e hookomo nui ika oopalau; e hookahe ae ika wai, a no ka ikaika 0 ka mea ulu maikai, aole e ike ia na mea ino kupu wale. He pono no ke hoomanawanui ina paha e ulu wale auanei kekahi mau mea ino. He manawa pokole e pau wale ana lakou. E like me na popoki he makapaa i ka wa e hanau mai ai, aole hiki ke hooniakili koke ae 1 kela wa. E hoomanawanui kakou, a pau kekahi mau la, e alawa wale ae ana lakou. 4 He kuhihewa nui ke hoopiliia keia i olelonane i ka pono a me ka pono ole | paha oka hooponopono ana a me ka j hoomaemae ana ina ekalesia. Ua ku- ! hihewa nui ka poe Katolika ma ko la- | kou hoopaapaa ana, ina paha ua hoomana ka Haku i kona Ekalesia e hoopau ika poe heretiko ma ke ahi, me ka pahikaua, ma ka hoomainoino ana. Ua kanalua kekahi poe Katolika. Ua ae nae ka hapanui, ua ae na Pope 0 Roma a pau loa, me keia manao ua akaka loa ke ano heretiko; me he mea la ua hoole ka haku aina i ka manao o kona poe ka'uwa, no keia kumu wale no, aole i maopopo ke ano okoa o ke zizania me ka palaoa. Nolaila ua hoomaau ka poe Katohka i ka poe manaoio Euanelio, a ua hoopau lakou ma ke ahi i kekahi poe manaoio maikai loa. |Ua uhuki a hoopau lakou ika palaoa, ! Aka nae ua hoole ka Haku 1 ka hoomaau ana. Ua kauoha iho Ia oia, 44 E 1 waiho no pela: e ulu pu laua a hiki i ka ohi ana." Nolaila, ma na aina malamalama, ua ae ia ka poe Katolika e noho pu me ka poe manaoio Euanelio.

He kuhihewa nui hoi, ina paha e wehewehe ana kakou i keia kauoha a ka Haku mamuli o keia manao lapuwale penei, " aole kupono ke hookaawale i ka poe hewa, a hoopau i ka hewa." Aka nae ua ano okoa ka pono; ano okoa ka hewa. Aole kupono ka hoolaha ana 1 ka hewa a me ka ae ana i ka ino. Mamuli o na hua okoa e ike ia ai na ano okoa o ka hewa. O ka j hewa, he laau make ia oiai o ka pono, oia no ka berena e ola ai. Eia hoi, aole pili keia olelo nane i ka kakou mau hana ma ka hooponopono ana i na ekalesia o lesu Kristo ma ka honua nei. Ua pili ka olelo nane i ka ninau no ke kumu o ko ke Akua hoomanawanui ana 1 ke ino a me ka hewa e noho pu ana ma keia ao. He lapuwale ke kaena ana a me ka hooho ana a na mea kue i ka pono Kristiano, ina paha ua halawai lakou me kekahi hoahanau kolohe, apiki, wahahee, hookamakama, a me ka hookamani. Aole ia he mea hou. Mamua o ke kukulu ana i kona ekalesia ua kamailio o lesu e j pili ana i na i'a ino a me na i'a maikai maloko o ka upena o ka Euanelio. Ua hoopuka oia i keia oleio nane e pili ana i ke zizania mawaena o ka palaoa. Ua kamailio oia e pili ana i keia mau mea ano e; aka nae, ma keia wehewehe ana i keia olelo nane o ke zizania a me ka palaoa, aole i olelo mai oia, " O ka ekalesia oia no ka mahinaai." Aole pela; aole loa. I aku la ia, O ka mahinaai oia ke ao nei." Pela no; he olelo pili laula keia olelo nane. E pili ana i ka hewa raa keia honuaj «ole pili ia i ka hoomanawanui ana i na mea mo maleko o ka ekalesia. 5 Eia kana hana ua hoike inai ka Haku i kona manao paa e hooia i ka poe hewa, oia no ka hoohuii ana ia lakou i ka pono. Aole hiki ke hooloh ke zizania i palaoa, i ka palaoa hoi i zizania. Aka nae ua manao paa 0 lesu Kristo e hoom?emae i kona Ekalesia ma Kona koko. " I aloha mai oia i ka Eka!esia, a haawi mai <a | Ia iho uona; e hoolaa mai ai Oia iaia,! hoomaemae ana ia ia i ka wai auau, a me ka olelo, i hoolilo mai Oia ia ia j Nona iho i Ekalesia nani, aole ona wahi paumaele, aole hoi kina aole hoi kekahi mea like; aka j hemoieie ia me ka hala ole." Pela no hoi ka manaopaa o Paulo ma ka hoike ana'ku ia lesu Kristo ka mea Hoola. 1 aku h ia, ** Oia ka makou e hai aku nei, e ao ana i na kaoaka a pau, ae hoonaauao ana i m kanaka a pau i ki

nsuitisio to. c hiki nwkou kc hoike i I na kanaka a pau i hemolele iloko o j Knsio k*u. " He nui ioa na pauka Baibala eae e kauoha ana ika poe hoahanau e hoohuli hou i ka poe lalau, lak. 5: 19: e pale aku i na uhane hoo* punipuni a me ke ao ana ona daimonio, — Tim. 4: 1-6: e hoopau i na hana ino, 1 Kcr. 5: 1-13: E kuka kuka pu e ptfi ana Ika noho maluhia, Mat. iS: 15: e launa ole me ka poe kue mau i ka oiaio, 2 loane 10. Eia kekahi, Ua kukuluia na Ekalesia Euanelio ma keia pae aina o Hawaii nei. Ua hoolahaia na olelo kauoha a me na olelo hoolana mai ke Akua mai. Ua hoikeia o lesu Kristo, ka Haku e ola'i ma kona ano akahai, maemae, hoomanawanui, hemolele. Ua paulele na kanaka Hawaii he nui wale la la, a imi pu lakou i ke ola ano like me ko lesu ma kona ano noho, ano hana. Oia no ka poe imi pono, oia no na hua maikaī, "na keiki no ke aupuni. " Aka nae ua ku e o Satana 1 keia manao lokomaikai ake Akua. Ua lulu oia " i ke zizania iloko o ka palaoa. " Eia na Ekalesia Hawaii me ko lakou mau hua maikai. Aka nae ua wawaia ka nuhou e luluia auanei paha na hua ino oke zizania. Ua manao paha ke kahi poe e hoopii i ka ahaolelo e kukn lu i mau Ekalesia malalo o ka hookele ana oke Aupuni Hawaii. E lilo aunei na" kahu Ekalesia i mau paaua aupuni e like me na kumu kula a me na luna auhau. He hana keia e hoomaule ai a pepehi ai ike ano Krisetiano. Aole hiki paha i kekahi poe hoahanau ke hoomaopopo loa i ka lima oka enemi ma keia hana. Aka nae, ua akaka loa ma na aina eke ino ona hua zizania, ina paha e hke pu ko lakou nanaina me ko ka palaoa. I keia manawa ua lana ka manao oka poe naauao ame ka noonoo pono e hoololiia ana ke ano ino oka Ekalesia Kato!ika, e pau ana kona alakai hewa ana ina kanaka. Ke imi nei ka poe imi pono e hoopau ai i ko ke aupuni kalai ana i na hana haipule, a lanakila koke ka poe Enelani ma ka hoopau ana i na ekalesia aupuni. No ke aha la ma Hawaii nei, ua ulu mai keia lini nui an aaku i keia mau mea hemahema ame ka apulumo? Mamuii oke ano ona hua, e ike ia'i a maopopo ke ano okoa ona mea ulu. Pela no ma keia pae aina. Ua ike ia na hua ano okoa o ka poe imi pono Karisetiano, a me ka poe ku e. He pono no ke hoike aku kakou iko ka kou ano maikai maoli mamuli 0 ke ano ona hua 1 hoikeia i ka wa mamua, oia hoi ka hoomaluia ana a me ka mahaloia ana o keia lahui no kona ano Karisetiano, ka hana hoonaauao ana ina opiopio ka, hoololi ana ika poe hewa i poe pono, ka haalele ana i na hana ino, ka lawelawe ana i na hana maikai me ka hooholo ana a lanakila E hoomahuahua • a nui ka hua maikai pau ole oka palaoa. Ina pela, e nawaliwali ana a uuku hoi a nalowale loa na hua zizania, " na keiki o ka mea ino. " Oka lulu ana ina zizania, aole ia o ka hana ona kauwa o lesu Kristo, " na keiki o ke aupuni. "