Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 23, 5 June 1886 — MOOLELO O KA Ahaolelo o 1886. [ARTICLE]

MOOLELO O KA Ahaolelo o 1886.

La Hana 20, Mei 22, iSB6.—Hoomaka na hana e like me ka mau, a me ke kahea ana i na hoa. Na Palapala Hoopii. Na Kakin* mai Kaanapali mai, e noonoa i ke koho ia ana oJ. A. Kaukau. Waihoia i ke komiie hooko!ok«>lo. Na Kaulia mai Koolaupoko mai, i $75,000 no ke alanui pali o Nuuanu. Waihoia nia ka papa a lawe ia mai i bila kanawai. Na Dickey mai Makawao mai, i $.300 no ka hoakea ana i ka hale hoopaa o Paia. Waihoia i ke komite o na hana hou. Na Kauai mai Waimea mai, i $2.000 no ka palekai o ka uapo o Waimea. Waihoia a noonoo p/me ka bila haawina. Hoike a na Komite Mau. Iloike mai ke komite Pai, ua pau i ke pai ia kekahi mau bila kauawai. Aponoia. Hoike a na Komite Wae. Hoike mai ke komite wae no ke kakau ana i kekahi mau bila, ua pau i ke l.akau poepoe ia ka bila e pili ana i ka hoohalahala ana ina poe i koheia i kiure. Aponoia. Na Olelo Hooholo me na Bila. Na Kipikona, he olelo hooholo, e noho ka hale ma ka Poalua, Mei 25, no ka-hooma-nao ana i ka la hanau o ka Moiwahine Victoria a Emepera Wahine o Inia. Ilooholoia. Noi niai ke 'lii Kapena Loke, e hookuu loa aku ka hale iaia no ke koena o ke kau, no ka hooluolu a hoomaha ana i kona ola kino. Aeia.

Hoike mai ke Kuhina Kalaiaina i na inoa a me na huina dala i liooholoia no ka poe o Wakiki, no lakou na aina i lawe ia e ke aupuni no ka pono o ka Oihana Wai o Honolulu, e like me ka olelo hooholo a Kakina o ka la hana 19, a oia keia:

John Schnack $900; Rev. H. H. Paleka, $500; Moiwahine Emma, $2,190; Opu, $12,500; Pauahi Bihopa, $650;-Maui, $455? Kainoa, $350; Makaliilii, me Ahpai, $1,225; Puu, $650; Nunui(w), $9so; Herring, $?,3oo; Huina $24,670, A ma ke kauoha a ka Aha, ua hookomo hou ia he $245 no Maui, a hc $2,700 no I-lerring, nolaila, ua hiki aku ka huina dala a pau ika $27,615. Waihoia ka hoike ma ka papa. Hoolaha mai o Keau, e lawe mai ana oia he bila e ilute ia na mea hoomomona lepo e lawe ia mai nei. Hoolaha mai ka Loio Kuhina, e lawe mai ana oia he mau bila kanawai. Nana no i heluhelu mai ma ke poo i ka bila e hooponopono ai a me kukulu ana ina hale o Honolulu, a nji inai e haawi i ke komite. Aponoia. Na Keau i heluhelu mua mai i ka bila kanawai e pili ana i ka uku hoomau no W. C. Parke no ka $2,000 ika makah'ki. Waihoia no ka heluhelu elua.

Nana no keia mau olelo hooholo. I E uku aku i ke koena o ko W. 11. Tell uku, he $480. Haawiia ike komite 13. 2, e kauoha ana i ke Kuhina Kalaiaina e hana koke ia ka welau hikina o ke alanui Moiwi hine. Waihoia a noonoo pu me ka bila haawiua.

Ma ke kapaeia ana o na rula, ua heluhelu mai o Kakela he eVolu mau hoop i mai Wailuku mai. 1 E hookaaweleia i haawina, no ka hoomoe ana i mau ohe wai mai Wailuku a Kahului. Waihoia i ke komite o na hana hou. 2 Aole e ae i ka aie $10,000,000. W?ihoia i ke komile waiwai. 3 Aole eaei ka Banako Lahui ame ka laikini ana ika opiuma. Waihoia i ke komite hookolokolo, Na ke alii Ake, he olelo hooholo, e koho i komite 5 iala, no ka nana am ina hehu mea kanu a me na Paka ekolu, me ka hoolako pu ia aku i mau kaa no iakou. Hooholoia me kekahi pakui. Koho ka noho ia Kikila Palaunu, Kikaha, Kaunamano, Kalua a me ke Kuhina Kalaiaina. Na Kaunamano i lieluhelu mua mai i ka bila e pili ana i k\ hoopau ana i na Luna Alanui Nui, Waihoia no ka heluhelu elua. Na Lilikalani he olelo hooholo. e uku ia na nupepa Pat Aina % Gazstte, Daily Prsss, P. C. A. Daily, a me ka P&? Aina Puka La, i 10 keneta no kela a me keia kope. Waihoia i ke komite o na buke heiu. Hoolaha mai o Kauaī, e lawe mai ana oia he hila e pih aoa i ke dute ana ina wai ikaika. Na Hana o ka La. Heluhelu akolu ana i ka bila kanawai e pili ana i ka hoohalahaia ana i na kiure. Hoohoio !oa ia ka bila. Heluheiu alua ana ika bila kanawai e piii ana ika ho-a ana i na ahi ma ke kulanakauo Honolulu. Haawiia ike komite oia hana. Heluhelu alua ana ika biia e hooponopono ai ike knai ana ina waionx Waihoia ka hiia na ka nooneo ana imua o ka hale ma ka Poaiua Mei 25. Ma ke kapaeia ana o na rulaf ua hoike mai ke komtte oaa bake heiu e uku ia na pepa poka ia a pau, ma ka 5 keneta o ke kope, a o na nupepa paka pale a peu uia ka 10 keaeta pakaHi, Hoohoioia.

lielah*lu alua an* i ka bila e pili ana ika ohi ana ina uka hooUmalima. Haawiia ike komite.

Ma ke ooi a Kakela, ua heluheloia ka bila e pili «na i k« alai aaa i ua alaaoi o Hooolulu,

i! Hno a. tcc Kahaiuī ke poo. Waūb*>sA i ; kc?a!ste pale ahi. : Hoopanoe ka Lik a noho hoa i k* Poalua,; Mei 25, feora 10 kakahiaka. j La Han \ 21, Mei 25« i^S6.—Hoomak*! tu hinA. e hke me ka mau. ' Na Palapaia Hoopii. | Xa Keae mai Pac«>a mai. t $2,500 no ke \ alaeai o ia wahi. Wa.iho a a aooii-oo p« T3« | ka b:".a haawīna. | Na Pahīi nui Hilo taai keia maa hoopii. 11 I no na aiaaai oia wahi. Waihoia a j nooeoo pa me ka bila 2 I $15,000 i I awripo no Hilo. Walhoia ike komiie o na ha-; aa hon. 3 E hoonoa ia na kai hwaia o Hilo. i W aiho ai ke komke hookoloko'io. 4. I $s>*, 000 po kii. makek* o Hilo. Wjiihoia. 2. noonoo j pi: me ka fcih 5 I $lo.coo no na \ ohe wai oke kalacakaah«!e o H.Io. Waihoia ; 1 ke komi*» o na haoa hoe. \

Ka Kaulukoa mai Hilo mai, e kakuluia i kula haole ma oia kahi mawaena o Hakalau a nie Laupahoehoe, oiai 20 aenei makahiki, aob hookahi kula ikoknluia. Wai hoia i ke kotnite hoonaaaao. Na Keaa eeai Honolulu mai, e hoololiia ka paaka 198 o ke Kivila. Waihoia ma ka papa a lawe ia mai ka bila. Ka Paehaole, mai Molokai mai, e kukulu ia i kaia haole ma Kaunikakai. W r aihoia i ke komke hoonaauao. Na Kauai mai Waimea mai, e malamaia na lepeia ma ko lakou mau wahi iho, aole e lawe ia 1 KaVaako a ine Kalawae. Waihoia i ke komiie Malama Ola. Na Likikini mai Wailuku mai, e kukulu ia i kula haole ma Keawakapu. W'aihoia i ke komile hoonaauao. Nana no, aole e auhau ia ka poe i 00 a palupalu. Waihoia i ke komile hookoioI;oIo. Na Kaunamano mai Kohala Hema mai, e hookomo ia m.i ka Bi!a Haawioa i $i,coo no ka Hale Hookolokolo o Wainua, a i 4,000 no na alanui ame na alahaka o ia wahi. 2 I apana koho okoa o Kohala Hema. 3 E hoopau i ke kanawai e hoonoho ana i mau luna alanui nui. 4 E mehele ia ka apana o Hamakua i elua apana hookolokolo. 5 E hoopau i ka uku $5.00 maluna o na makua mea keiki e hele ana i na kula haole. W r aihoia i na komite kupono. Na Kekoa mai Puna mai keia mau hoopii lehulehu. 1 E hoopau ika luna alanui nui o Hawaii. 2 E ae ia i laikini kuai liilii ika awa no ka $25 o ka makahiki. 3 E hookuu ia ka auhau o na makua mea keiki e hele ana i na kula haole. 4 I $10,000 no ke Kula Hanai o Hilo. 5 E mahele ia o Hilo i elua apana auhau okoa. 6 E uku ia aku ia Haau i $10 no kona noho kākauolelo ana no ka Papa Nana Koho Balota o Puna mai ka 1884 a me 1886. Na Nahale mai Kona Aka\i mai, i lunakanawai hoomalu no ia apana. Waihoia ma ka papa a laweia mai ka bila kanawai. Hoike a na Komite Kumau

Na Kaulukou i hoike waha mai, o na hoopii lehulehu i waiho ia aku ia lakou, ua ma : nao lakou e waiho ia a pau ma ka papa. Aponoia ka hoike. Na ke Komite Malama Ola i hoike mai, o ka hoopii a ko Wailuku e papa ana i ka hana, kanawai ana no ka opiuma, ua manao ke komite e waiho ma ka papa. Aponoia. Na ia komue no, o ka hoopi- a Koolauloa i kauka no ia apana a me ke kuai akea ana i ka awa, ua manao ke komite e heonoho koke ia i kauka no ia apana e like me ke noi mua, la o ke noi ho'pe, ua manao ke komite e waiho aku i ke komite hookolokolo. Aponoia. Hoike mai ke Kcmite Waiwai, ua apono akou i ka hoihoi aku ia Kama no kona auhau palua ia ana, a o ka hoopii mai Koolauloa mai, e hoole ana i ka aie 10,000,000, ua waihoia ma ka papa a lawe ia mai ka bila e pili ana ia mea, a nO ka hoihoi ana aku hoi ia Puniia (w) i na dala 3 me 75 kenela no ka auhau palua ia ana ua ike ke komite aole oia i auhau palua ia, e like me ka hoike a kelahi olelo hooholo e pili aua i keia. Aponoia ka hoil:e. Na Olelo Hooholo me na Bila. Heluhelu mai o Kipikona he olelo hooholo hoalohaloha na ka hale i ke 'lii Kapena Loke no kana huakai imi ola kino, na ka Mea Mana Loa e kiai a e haawi iaia i ka ikaika a me ka oluolu a hiki i kona hoi ana mai. Noi o Kaulukou e hoouna ia aku ke kope o ka olelo hooholo i ke alii /<oke. Pakui mai o Likikini, mahope iho o ke kakau poepoe ia ana. Hooholoia. Hoolaha mai O Keau, e lawe mai ana 01'a he ekolu mau bila kanawai. 1 E hoololi ai i na pauku 265, 266 me 267 o ke Kivila. 2 E hoololi ai ka pauku 198 o ke Kivila. 3 I haawina ukx hoomau no Mrs. P. Kanoa. Na Nahale i heluhelu mai uoa ke poo i ka bila e uku hoomau ana ia Poomaikelani. Hoomaha ka hale a noho hou i ka hora 1130 auina la. Hora 1:45 auina la noho hou?ka bale. Heluhelu muai o Dickey i ka bila e hoololi ai i ka pauku 83 o ke Kirila, Waihoia no ka heluhelu elua. Heluhelu mua mai o Keoni Beka i ka bi!a e pili ana i ka haawi i uku hoomau no Abr. Fornander. Waihoia no ka heluhelu elua.

Na Kaulia i heluhelu mua mai i ka bila e hoololi ai i ka pauku 2 o ka mokuna 60 o ke Karaima. Waihoia no ka heluhelu elua. Na Kakeia he olelo hooholo, e hoopanee ia ka noonoo ana i na bila kanawai a pau e pili an* i ka waiona, a pau loa mai na biia o ia ano no ka heluhelu elua, a hookahi wa e noonoo ia ai imua 0 ka Hale. Hoopanee loa ia. Na Kaaai i heluhelu mai i ka bila e pili ana, no ka mea e ona ai. Waihoia no ka heluhelu elua. Hoolaha mai o Dole, e lawe mai ana oia he biia e pilī ana no ke komo ana mai o na pake. Hoolaha mai o Lilikalani, he bila e pili ana i ka laikini ana i ka opiuma i na iahui a pau. Ma ke kapaeii ana o na rul*, ua waiho mai ke Komite Pai i na bila i pau i ke pai ia a me na hoike a ka Luna Hooia ma na olelo elua. Aponoia. Na Kipikona i waiho a&\ ktkahi hapa o ka hoike a ka Ola. Na Hana O KA LA. Komile ka haie, ke 'lii Dominis ka lunahoomalu. Heluhelu eko'.E ana i ka bila e hoo'oli ai i na pauku 16, l6A, 18 a me 23 o ka mokona 44 o na kanawai o 18X2, a i hoololi ia e ka mokuna 36 o 1884, e pili ana i ke knai ana i na waioea. Noonoo pakahi ia na paaku a hooholo okoa ia ka bi!a ine na hooponopono. Hoopau ia ke komiie me ka hoike mai i ka hale i na mea i hana ia. Apono ia ka oake Haawiia ka bila e kakau poepoe a e heluheln ekolu ia i ka Poaha. Hapaiiaka noonoo ana 0 ka bila no ka hoi ho« ana o aa aioa i ke auponi. Oiaieka-

: TDaisi> ia ana ka biu ua noiU maila e hoopane* | ks hale * noho h'*u ī ka hora 10 A. sf. apope, Hoepanee ka Ilile. \ La HANA 22, Mei 26—Haiawai ka hale e ! like me ka hoopanee au», ka la : hana i halai a apanoia. I Na Palapala Hoopii. I JJi Keau he hoopii na Hia'o® (lawe leta o I Oahu) e noi naai ana e eku ia aku oia i $160, | kona koena dala uku lawe !e?a ona makahiki | eiua i hala. | Na Kekoa mai Puna mai, e i kaI uka aupani no ta wahi. Waihoia ike Komiie ; Malama Ola | Nana no he hoopii e hooloh ia ke kanawai auhau e pili ana ika uku ana i na auhau ma lkegula- Haawiia ike komile hookolokolo. Hoike a na Komite >{au. ; Hoike mai ke komiie pai, ua makaukau na \ bila kanawai i ke paiia. Hoike a re Komite Wae. ; Noi hou mli ke konahe 13 iala na lakou e ' hoeponopono na m&kai a pau oke aupuni e I haawi aku i manawa hou no lakou. Aeia. | NA OLELO HOOHOLO <1* XA Bila. ! Hoolaha mai o Palaunu e lawe mai ana he | hila kanawai e hooponopono ai ina ipuhao ' mahu o na moku me na hale hana. i Hoolaha mai o Kalua e lawe mai ana oia 1 he kanawai hooponopono ohi auhau alanui. • Heluhelu mai o Nahiau i kana biia kana- | ; wai i hoolaha mua mai ai e pili anai ka laiki|niia o na hale tela humuhumu lol?. Waihoia I no ka heluhelu elua. Noi mai ke Kuhina Kalaaina e'haawi ia ka j bila kanawai e hooponopono ana i kekahi aha j niele pauahi ike komite no na hana pauahi. | Hooholoia. i Hoolaha mai o Keau he bila kahawai e he--1 oponopono ana i ka oihana loio. Hoolaha mai 0 Nahale he bila kanawai e ae ana i hoomalu noKona Akau. Nana no he olelo hooholo i $!,000 no ka hoomaemae ana ina alanui o Kona Akau mai Henalo a Kailua. Waihoia ma ka papa a aoonoo pu me ka bila haawina. Ma ke noi ua hapaiia NA HANA 0 KA LA. Noho ke ko>nite e noonoo i ka bila haawina no ka Oihana Papa Ola. Ma ke noi, ua hoopaneeia ka noonoo ana a makaukau ka hoike a nakomhe. Ma ke noi ua hapaiia ka noonoo ana no ka OIHANA PAPA OLA. Uku kakauolelo Papa Ola. .$6,000 Hooholoia Ma ke noi a ke alii Bihopa ua hoopanee hou ia ka noonoo ana i na haawina malalo o ka Oihana Papa Ola a pau pono mai ka hoike a ke komitf. Hoopauia ka hoike a noiia e hapai ka hale i ka noonoo anu no NA HANA PAU OLE. Noenoo hou ana i ka bila kanawai e hooponopono hou ai i ka hoi hou ?.na o na aina i ke aupuui. Ua hooholoia ka bila no ke kakau poepoe a hslunelu akelu ma ka Poaono (Mei 29.) Heluhelu alua ia ka bila kanawai hoailona pai ma kona poo, a waihoia ma ka papa no ka noonoo pu ana me ka bila kanawai a ka Loio Kuhiaa Heluhelu alua ia ka b la kanawai e hooponopono ana ika la Sabati. Mahope ona noonoo ana, ua hooholoia e haawi ma ka lima o ke komite hoonaauao.

Ma ke kapaeia ana o na rula, ua noi mai ke alii Wilimaoa ehookuu ia oia r.o ke koena o keia kau ahaolelo, e hele aku no ka hooluolu ana i kona nawaliwali. Apono'a. Hoomaha ka hale a hui liou i ka hora 2 P.M Halawai hou ka hale ma ka auina la hapai hou ia na hana o ka la. Heluhelu alua ana o ka b'la ehoololi ana i ka pauku 191 o ke kanawai kivila e pili ana i na auhau wai. Haawiia Ike komite pauahi. Heluh°lu alua ana i ka bi!a e hoololi āi i ka pauku 587 me 388 kanawai kivila e pili ana 1 na kai lawaia. Ma ke noi ua heluheluia ka bila a Amara e pili ana ia rnea hookahi a haa*iia i ke komite hookolokolo. Heluhelu alua ia ka bila e hooponopono ana i ka moni a haawiia i kekomite wae Bihopa, Dale, Kakela, Aholo, me ka Loio Kuhina Noonoo hou ia ka bila kanawai i ka mok. 39 kanawai karaima no ka piliwaiwai a ua haawiia ia S. B. Dole no ka hooponopono ana. Hapaiia ka noonoo ana no ka bila kanawai ho-a bipi a Keau. Noi o Palaunu e hoopanee loa, noi o Kaunamano e haawi i k-. komite hookolokolo a hooholoia. Heluhelu alua ia ma ke poo ke kanawai e pili ana i ka auhau a haawiia i ke komite hoonaauao. Ma ke kapaeia ana o na rula, ua hoolaha mai ka Loio Kuhina he bila kanawai e hoomana ana i ke Kuhina Kalaia'na e hoawaawa i ka bia ma keia kulanakauhale. Ma ke noi ua hoopanee ka hale.