Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 24, 12 June 1886 — HE MOOLELOKAAO NO Baretile Muda, KA HIWAHIWA LUA OLE O KA NANI, A O KE ALII HOI O NA KUPUA A PAU, [ARTICLE]

HE MOOLELOKAAO NO Baretile Muda, KA HIWAHIWA LUA OLE O KA NANI, A O KE ALII HOI O NA KUPUA A PAU,

Ka mea nona ka M&na loa malana o na Haku o ka poulia mt oa Uh&ne ino o ka po, ka mea i ololoia "Ke fvi o ie ela a me ka make mau loi." &c. &c.

FT OOKUU ae la oia i kona kaua i ana rae lakou a haaleie aku la i ko lakou mau kino o na huna wai awaawa e haule ana ma ka ili o ka honua, a huli hoi loa aku Ia no ko laua horae e pehia mai la e na huna wai puanuaanu o ka lewa. Ia laua i haalele iho ai i Puna na hoa aloha, ua heo aku la no laua nei noho j ana i ka home iuiu o ke kupua Hitekela. E waiho aku kaua ia laua no ka manawa a e huli iho kaua i ko lalo poe e nonoho nui mai la: He mau la i hala mahope iho o ka hoi ana mai o ka eueu o ka lewa, ua noho no kona kaikoeke 1 me ka oluolu maka wale no, aia no na koena o na manao iili iloko ona kahi i

hookauhua ai a o ka puka amaka aku koe iwaho. He elua mahina i hala, & i ke kolu o ka mahina i ka la tnua o ka pule mua a ma ka hora i o ka po o ua la la, e moeananoka Ui Menana ma kona wahi moe, me kana kane, ke keiki hoi a lunepera, ala ae la ua keiki nei ma ka aoao o kana wahine, a i iho Ia oia iloko ona: Ano, eia ka manawa o'u e lawe ai i kou ola, aole no he mea nana e ike mai, aoie hoi kou kaikunane, aole hoi kahi mea e ae owau wale no. laia e nalu lapuwale ana pela, ala ae la oia a ku ae la me ka palanehe malie a hele aku la oia a ma kahi o ke kukui ja ho-a ae la, a neenee aku la a ku īho |Ia ma ka aoao o kana wahine a ku iki i iho ia, a aia no ho: kona wahine ke wa- ; ino kahela ae la imua o kona inau maka aioha ole, a hoomaka iho la e hopu me Vona mau iima kakauha hilahila ole i kekahi pahikaua ana i heomakaukau e I ai mamua o ka manawa, a kau peno ae j 1a maluna o ka umauma o kana wahine' j a pane iho la me ka hawanawana ma- J 51:e ana ae iloko ona a kaikai ae la i fca-1 | na pahikaua a kiekie a hoomaka iho la j [e haalei i ka elele o ka make rra!una o j j ke kino laahia o kana wahine ha!a ole j [e moe lolii ae la, me kk ike ole ae i ka \ e e haaa ia Lho la inaluna ooa. £a ]

? eka tnea helahulu, he mes e ke puan nuanu o na puawai o kaua ke ike wak • iho i r,a hana ioioino a keia keiki ma« a !un.t 0 kona pi!i aoao. Aiia nae hoi. e iki hoi kaua e kiei iki ae i ka 0 j Ui «j Oiūi kana kane i heemaka ai e ala [ i iiuna. oia r ; o ka aunawa ana e ike nei ?[i kaea kane iloko oka moeuhane e ha--1 Ina mai ana i T53 mea a pau a kaua no i a 1 iike pu ae ia ma'una, imua ona. Aka, a i'a iaia e hana ana pela a hiki wale i ka \ hoooiaka ana e hou iho ma kona umaj iuma, na iamea i ho eu i kona io me t .: ka haalulu nui e naka ana ika makau, y; me kona manao no la hoi, €ia no la ke -»; ike eei oia i keia mau mea i kona wa e »- a!a ana. No ia mea ua puoho ino ae fla oia a noho ana iluna me ke ano kuj: niponipo o ka maka hiamoe, a anaanai i ae la i kona mau maka, a kulou iho la . j ilaio me na waimaka e helelei ana ma . ;kona mau papalina; a me ke eieu nui j ! no hoi ua keiki nei i paiamimo iho ai a » nalo ana kana pahikaua, a paa aku la . kona mau iima ma na poohiwi o Men . ana a pane aku la me ka maaiea: £ ! kuu Menana aloha e, heaha keia mau » waimaka o kuu aloha e helelei nei o ke » aumoe ? Palua a pakoiu kana ninau ana, aohe pane mai o kana wahine; a ;no keia ekemu ole aku o Menana, ua ( | hana maalea aku la oia ma ka hoouwe- „ |uwe ana aku i kona ninau ana raa ia ' niniu hookahi ana no. ( j No keia ninau mau ana ona iaia, ua L ea ae ia kona poo iluna a holoi ae la i | kona waimaka e kiheahea ana, me ko!na lauoho e lupalupa ana, a pane aku , j la: Ae oia no kau i mea mai nei he t aloha keia nui kino nau, aka, ma na ouli oka po, me he la, he enemi maot popo loa wau nau, a oia ka'u e uwe ae k anei ia kaua, oiai ina 0 na ouli o ka po , a'u 1 ike iho nei a pela io no oe e hana mai ai ia'u ma keia hope aku, alaila ( ehia ka hoi mea aloha o wau i kun ike ole aku i kuu makuakane a me kuu kai ikunane a me kuu mau nui a pau, a hele e aku wau i ka opu puanuanu o ka honua. Noloila e aho paha e lawe mua ae no oe i kuu ola mamua oka hiki 10 ana mai o ua manawa la Pane aku la kana kane: Ina ua ike io oe i kekahi mea e pili ana mawaena o kaua, e oluolu anei oe e hai mai, 1J hai aku ai au ia oe i ka oiaio 0 ia mau mea ia oe ? | Pane mai la oia imua o kana kane puuwai lokoino: He mea ka'u i ike aku nei ma ka moeuhane, ao ua mea la, ooe no ia. A hoomaka aku la oia e kamaiiio i na mea a pau e Uke no hoi me na mea a ua keiki nei i hana ai a kaua no hoi i ike pu ae la, me ka pololei a me ka moakaka, a hiki i kahi a ua keiki nei i hoomaka ai e pahu i ka pahi ma kona umauma, pane aku la oia: "I kuu ike ana aku ia oe e hapai kue mai ana oe maluna o'u, nolaila, ua ho*no e loa la ko'u manao a puoho ae nei au me ka weliweli loa, eia he .moeuhane." Pane aku ia ua keiki nei: Auhea oe je kuu aloha, 0 ia mau mea a pau au i | īke aku la, ke nor.oi aku nei wau la oe, | mai hookahua oe i kela mau mea a pau iioko o keu puuwai me he mea oiaio la, no ka mea, he mau hiohiona palaualelo wale ana. no ia, he mau mea hope ole la e maalo ae ana a nalo aku, aole he wahi hunahuna iki 0 ia enau mea maloko o ko'u puuwai maemae, a o ka mea nui wale no a kuu puuwai e hana nui nei i ka po a me ke ao, e ake ana wau e imi ina mea e mau ai ko kaua noho oluolu ana me ka mau hoi 0 k& pumehana o se aloha mawaena o

jkakou. Nolaila e hoolana i kou iuaj nao no ka hauoli, no ka mea, e hiki io ! mai ana no ia. i I keia manawa a ua keiki oei e noke nei i ka aila me na pelo ana he nui aole no he mohala iki ae o ka manao poiuluhi o ka Ui Menana, ke nīpoa mau ia ia no e na wiiiau o na haawe luu'uu o ke kaumaha. A pane hou ae la no ua keiki nei: E kuu Menana aloha e, mai hoike oe i kekahi mea au i ike iho nei ma ka mo euhane, imua o ka Moiwahine Ane Bera, aole hoi i ka ohana alii, o hoopuiwa wale ia no auanei ko lakou mau noonoo maikai, a manao io mai auanei iakou he eiaio. E hoomenao iki iho kaua e ke hoa, aohenohekumu e ae o kona papa ikaika ana, hookani wale iho no, o kona wale no o kolekole ka no'a ana imua o ka Ui kilokilo, ka Moiwahine Ane Bera, aka, he oiaio no, aia no keia mau mea a pau imua ona rae he aniani kilohi !a, a ua maopopo koke- iho la no hoi 1 ua keiki aei, ua ike maopopo ia kana mau hana e kana wahine tna ka moeuhane. Ia laua nei no e hamumu la o ke aumoe, ke heie ae ia i ka piU o ke ao, a pela wale no laua eei i hahai ala aku ai a hiki wale no i ke ao ana. A puka mai la ka Ia me kona nani, a kani ae la ka hoTa 7 o ke kakahiaka, ua ka ae !a ka Meiwahine Ane Bela me na helehena o kt kaumaha e hoahi ana maluna 1 oha mai kahi moe ae & hele ak« !a oia! irnua o ko !aua*alii kane, ka Moi Hite-! kela a pane aku fa: E ko maua haku I lani M&i, he hma ka'u imua ou, ua| makemake au e ike i ke kaikamahine a j kakou o maua wale no. Ua hooko ii ka makeooake o ea An« nei. Ua hoouna koke ia a ku aea imua 0 laua ke kāikaoaahiae alii Menaoa, a lalau aka

• j!a ka Moiwahiae Ane Be!a i na l:ma o i ka lakeu kaikamahine a kai aku ia c«i ♦ i kona runii s pani ae !a i kā puka ma:l hope n iaua, o ooho iao bua ilalo Ia il maoāwa koke no i ninau koke aku ai o \ iAne Bcla iaia: Ea, eka makou kaoiaalii, aohe anei oe i ike i kahi mea i [ |ka po nei ma kou wahi mve i kou wa e .iiuoe ana ? *'Ca ike no wau i kekah j(m-a e nana i heokauenaha i kuu j noenoo a hiki walo do i kfia manawa t ja kaua e hwi nei. A hai aku la ina .: mea pau i nanaia ruai ka mua a hiki i * | ka pau ana. , [ Ai ke kuu ana iho oua Meriana ia :1 i kana mau kaoiaiUo ana, ua pane ae : h kona makuahine: He oiaio loa no r keia mau mea a pau au i ike ti, a e lī- • ke no me kau i ike ai ma ka moeuhane, pela no kau kane i hana ai ia oe h i no, ano kou ala e ana, ua ko . j ole kona makemake, aka, aole no i pau i j kona li ana noa, a a hana hou aku no 11 au«nc» eia pela ma keia mua koke iho 11 no. a ma ia hana ana ana pela e lilo ai , kou ola, aka, e hiki moi no kou pokii a ;' e hoola ae ia oe, a nana no e hoopai i i' kau kane i ka make mainoino loa no 'ka manawa pau ole. Nolaila e heolalj na i kou manao, no ka mea, aia no * ; make kau kane, alai'a aole he mea na ! nana e hookulanaiana i ko kakou noho ! ana ma keia mua īho. No keia mau ,|o!eioaka Moiwahine imua o ka ui j Meriana, ua kulou iho la oia a helelei . | iho la kona mau waimaka a pane ae la: JUa hiki no au ke make mamuli o ou- | kou a i na lima hoi o ka mea a oukou 1 | haawi ai i kuu kino. a ui hiki no hoi ke kahe ana o kuu koko no ka maluhia o ka noho ana. | E hoomanawanui oe e kuu Menana |aloha. mai mmamina oe no kona ola. A hooki ae !a laua iko iaua kamaiiio; ana, a hoi aku la laua no ka rumi hookipa o ka hale alii a hui iho !a me ka ohana alii, a uo laha koke ae la keia mea īwaena o ka ohana alii, a ua piha j loa lakou i ka luuluu. I Hala ae la ka wa paina kakahiaka, j me ka laelae, a pela hoi ko ke awakea | a aui ae la, ake kokoke mai la ko ka J Do aoao. A hiki ina hora o ke aumoe, j ua hoi aku la ka ohana elii e moe ma j ko lakou mau rumi, a pela no hoi ka \ Ui opio me kana kane ma ko laua ru [ mi. A make aumoe, ala ae la ua keiki! nei me ka awiwi a hapu iho la i kana J pahikaua a paa ae la ma kona lima a j hoala ae la i kana wahine, kaakaa ae la ; kona mau maka aloha a kauoha aku la 1 ua keiki nei e huli ke alo iialo, a huii; iho la no hoi keia a pane iho la ua keīki nei, Aloha oe. A haawi iho la ika elele o ka make maluna o kana wahine a waiho iho la kona kino puanuanu imua ona, a lawe ae la oiā i kona kino a hoolei aku la ma kekahi muliwai e kahe kokoke ana.