Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 25, 19 June 1886 — HE MOOLELO KAAO NO Baretile Muda, KA HIWAHIWA LUA OLE O KA NANI. A O KE ALII HOU O NA KUPUA A PAU, [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Baretile Muda, KA HIWAHIWA LUA OLE O KA NANI. A O KE ALII HOU O NA KUPUA A PAU,

S&BUMB& llKetw»*hs U n«Jhtu «WlMah«knalu ««uUkHiMo kapc,kAZM«> «Uki» "K* K' ftMkaßlJt»su^ll , * ti. &«. HAVLE aku la ke kino n»tVe o Merisna ilok6 o k& wai, a Uaa j wale aku U noia tn*iuna o ka iii o k« j wai, e paiilewia *m mz e a maaeei, * me he wahi mēa o!e la, a Imli boi m*i l* oa keiki a« me kt oiioli; & wahi ana i p«B« ae ai: A, haU aku lioe e Memoi f kA aake, 10 k oka p&oai hoi k o wnmoiao aa» «Aawli okoa

kaikunane lao, a i nine;: ia mai au*nfi wau nou i ke ao ana rc o keb po, ia, e hai *xu no w.: u\z ka heopuuipuni, Ua UIo aku oi.i mai su« pOii .aku me kuu ike ole aku, a i kuu a!a ana ae aoie kuu mea aloha E kuu hoa hoanijx> o ke.a nanea he naea hiki no ia kaua ke noonoo iho m< ka minao m«oi, , opo ana, aia no kana wahine me kona kino wailua ke hawanawana mai h mawaho iloko o na aheshe kehau e \va kolonahe mai ana i ks po lai, me he )a e i iho ana iaia

Mnewaewi wale kuu nut kino Mamuli wale ou e ke aloha Ke hea mai noi ka anoi Na ktni wai otu o lalo Ae, iaia no e Una hele ana nuiiuiu o ka ili oka wai, aia no kona kaikunaae ke ike mai h nmi kona wahi, ine na waiinaka e hioio aiu, huh pono iho ia kona mau maka ilaloa ike iho U i kona kaikuahine, a ui nui loa ae !a kona ehaeha nona } a nolaiia na hu!i hou ae la oiii a hea aku U i kona m?.kuahaci*i oiai no oki ma na ipuka o waho loa me ka !tihulehu o na menehune oke aupuni o ke kamaeu Hikekeli e kiai ana i ka mnluhia 0 ke keiki alii B.ireti'e.

A hiki ae ia imua ona kona aiakua, aia hoi kana keiki me na heiehelena o ka luuiuu maiuna o kana kawalei kahi i hoonui hana aū n<.f!aJ.*, ninau aku !a oia: Heaha kti mea nui iloko 0 kou noonoo e kuu kamalei alie, ka mea hoi nana i hoohlo i kou mau luiehelena nani, i mau hiohiona 0 ke kanikau ana ame ka luuluu hoi ? Pane aku la oia imua ona: Ae, he hana nui ka'u eha na nei, o ua hana la ka mea nana i hoano e i kuu noonoo, a kaumaha hoi i keia manawa, aole nae au i kaumaha no ka hiki ole ia'u ke hana « uā hma ta,*a no ka poino paha e ili mai ana n.aluna o'u, aole; aka no na hiohiona \vale no o na mea a'u e ike nei, a 0 ua huna la, eia no ia; Ke ike nei au ike kino make o kuu kaikuahiue e lana wa!e ana nialuna o kekahi muliwai ua pepehiia tne ka mainoino loa, aole kona peo aialuna o kona kiuu, ua pepehiia oia e kana kane, a oia no hoi ke keiki a'u i pepehi ai me kuu inaina a i hoola ai hoi *rau me ka nei o kuu aloha, a eia hou no ka pilua aoa oka v,-tb ana 0 kuu inaina nona, no'aila e hookuu tnai oe ia'u no ka iho ana e hoopai 1 ka hewa i ka make mainoino »iau loa a e hoola i kuu kaikuahme aloha oiai na hora i kos o keia po, me ke kali ole a ao. Makeia manawa koke no i pāne aku ai kona makua haoai: E kuu kamalei alii o kuu mau la ka-ni-koi>, ua lohe au me ka walohia 0 kuu naau i ko'u ike io ana aku nei i kou hanau mua kaikuahine e paialewa ia raai la eka wai a me na haawina o ka nwnaonao maluna o kona kino, a lie mea pono loa io no ke kau ana aku ika makemaluna 0 ka wea nana i hana kela hana ino ioa. Ao ka eaea*f-<>-rfo loa a kaua e hana ai me ka nui ole oka kaua hana: E iho aeau a e hoola i kuu kaikamahine Meriant a e *ho ioe a e hana aku. Lkou makeenake maiuna oko kaua enemi, A o ka'u noi no ia oe, e malama imi oe ika maluhia o ka lehulehu, mai kau kou inaina malu|na oka ohana a)ii. Kunou mai !a kana keiki me ka pane ana aku: Aole au e hana pela e kuu makua. A hcokr.u ae la laua i ka iaua mau kamailio ana a hoomaka ae b Luia e nee no ko laua man aiahele like ole.

R waiho kaua i ke ka?t aflio ana no ke keiki ma kona aiahele amuenue e kamoe hno ka ha4ea!ii ka .pahu hopu, r»c ka lehulehu o na km o ke knpea Hikekeh e poai ana mawaho 0 ka lihiiihi o ke 3n«enue e pi'o a hiki 1 ke Towera. i o ka halealii* a e awihi iki ae kaua i ke kupua Hikekela e moe kololio hdo kahi aka Ui Meri3na e lana malie ae )a ihAo o ka maewaewa nui. Oiai ke kiao Tn?ke o Memna e lana ana, u* 'niki aka h ke kupua Hikekela malaik a kau pono aa la mahma o kont kiao make * n«na pono iho hme kona maa waimka e hbto ana, a ik<* pu iho Uno hoi aole kona poo; no!aila hoemi maiie iho la oia a kuposo iho 1« ma ka aoao hema o !;e k*no o Meii ana a pane ae h: Ja* ua ike na kapa o keia muiiwii i ke poo o kuu ka&imahine* a i na hoi mi ka tlt o ka wai o ke ia ra'Ju'.v2t a ina eb miialo o aa trat a maloko hot o ka le poo o kuu kaikamahue, ke hea aku nei aa e hoi mfti ma ka iooa o Husa&2 ke kupoa e noho ani ma aa kai a ma na wai, a mt ka lats hoi o Hikekek ke kupua o kA

; ; x !35 ka e hoi mai; eia «rau S \oiu m ikiu i nei ma e hoeli (ae mai ka rauc mai 1 kjt rau ana ae 0 karu unu ilio ana, U2 huai ;u k ht mapiiaa wa* ac> .* pti pu la ke poo o M«riar.:\ * pu«u ae u ra»luna o k« ih wai, oiai e waiho arw no i\*lo loa m papāku oka hohonu !*raen4i o kekahi mawae pchj»Vt; A pJt kolouahe mai la he wahi «wnin'i makani mai ke kuk«!u akaa ae e hvx nec aku ana 1 ke poo o Mfrian3 1 ke ki-.kuUi heiua, kah? a Lc kupa.i H:kekeU e kvi ana we ke kino o iana ka ikamikhine, a kaanmi aiu numua pono ona, a hopu iho !a rae kona mau lima a hapai maa<? ae la, a pane iho U: Ai >ha o* e ku* kAĪkamahine, ke kai--1 kiuhine 0 kuu kamaie: alii, ua pua i oih pu!e]o inai mai ka puhaka o Juria na M<i(ja a 111 e ka Moi HikekeU Muda o nei, nani ka nui o kuu kaumah* nou, a ina paha aoie wau i !aw<? i kou pokii kaik»ma&e i kamaUi n a i, ir« paha, o kou luakupapau keū e waiho ai ine ka manaonao nui Pau ae ia kaiw ntau kara;tilio an.% .1 iho !a oia ttuil»ina o ke kino mnke o kana kaikamahine a hoofeuu aku !a i ke poo a piha knke ae la i ke ao, aeie t t; i'iv ! !h<"> pf>ha n\ai Ii ka leo walohia o Menana; Auwe ! Ooe an<.i keia e kuu kaikuunne ? A eia l» kaua ihea ? He.i aku la ke kupua Hikekela: E Men.ma aloha, aole kou pokn maanei, oka makua hanai o kou kaikunene oiaanei, i kii mai la ia oe e hooia ae mai ka make mai, ua make 0« raa ka iima o kau kane, tna hora no 0 keia pa A o kou kaikunane, ua hala ae la no ka haie alii, a aia oia ke hookau !a t kona inaina eualuna o kau kane, a ha !a mai nei au maanei ia oe. Nolailt, e t>ii mai io'u nei a e huli ae kaua no ka iule alii, e ike i kou ohana manma 0 ko iakou aia ana.

Pane ae la ka Ui Meriant: Pehea la wau e hiki aku ai iou ta t oUi ha lewa kena ? P<me hou aku !a 0 Hikekela: E o mai kou linaa ia'u, 1 u<ai h»a lele kou mau kapai i kahi au e ku U, aoie hoi e hopohopo kou naau, no ba mea, eia wau kou hooia ua hiki mai

Eu ae la la iluna a b(K>mAopopo sa ia oia i kahi aoa c ku ana, eia ka malena oke ao. A o mai la oii i kom ia*ii lima a pii mahe ae la oia iluna ma kahi a kahi a ke kupua Hikekela, a i ke kaa poko ana ae mamua pono o kona alo, ua hopu ae !a keia ina Imi* o kaa« kaikamahine, a huki mai la imua ona la a hoonoho iho ia ina kona aio, aialu na pono o kēkahi punohu ao, a ha > ae ta ka mana oka eueu o ku iewa a kamoe aku la no ka hale ahi ka pahu hopu o ko laua alahele Hpea aku la laua no kahi e kokuke aku ana i ka halealii ua hoolai iki iho la no ka nianawa, a ninau ae U o Morians- Heaha keia inea e wena nei ilo ko o ka pa aiii me he weia ahi la ? Pane iho la ko laua makua hanai: O kou no ia ua hiki ae la WaiU, a ua hoopai aku ia oia i koaa enemi, o kau kane hoi, >. e lohe no kaua i na aiea a pau ke hiki ako kaua iUiia. Ano e uhaele kaui. A kau pono la laua ioaiuna oke kakeU alii* ā aiaiaiia laua i kau hoolai ana no ke kaU ika hv>pena o na hana a kana ktmalei. Ano hiki mai ia kaua ika hopeoa o ka huakai a ke āupua Hike kela no kona hooia ka/u*luo ana i k« kino make o Miiiana, a e nana aehoi 1 ka ka eueu o ka iewa mao ko aa enemi la. : Ia laua nei no i ho*jfttaka ai t- iho no na a!a ua hlk* mua noke keiki ahi ma kahi o kon* meu wakea. Aoi ai hoima keiki nei i hoi mai ti mai ke kioia ana i ks«» wahine ika muliwai, a noho iho ia me kt manao ok ae h« maKe tu mAwah^.

Hia i hoo?il iki iho aū f>oba ana ka leo weliweii o Baretile miluna poeo i2io e i ana: £ kahi keiki a'u iho jpit al me ka btpa ticku o kou inama t i hoopai ai me &a ham not o kuu aloha, heaha U kau t hana iho oei ? Auhea U o Merlana kau wahine ? Ao!e au t ik« t ku« aloha, ala ae nei au «ole; ua manao au ua hlo aku oia i na lima oka pakaha wa { e, aou ka'u * weliweii oai o k&a roat a'ianei koo inain& miluna o kae wsthi kauwa nei \ kou e hiki m*i a», wahi ana t pane ae al He oiaK> anei kau e pane taai !KĪ, aole oe i ike t kau wahine ka ro«a iloko 0 kou maluhia ? Ao ko W%l poo kau 1 oki iho nei ? A nowai ke kino e koa ana maluna o ka wai o kea eeuiiwai a'u i ike mai oei ? Aoie ka cni i ike i li*u nj3a i kaa* Iho aei ?