Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 26, 26 June 1886 — Page 1

Page PDF (1.82 MB)

This text was transcribed by:  Joann De La Ossa
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

BUKE XXV, HELU 26.

 

HONOLULU, POAONO, IUNE 26, 1886.

 

NA HELU A PAU, 2082.

 

HOOLAHA KUMAU.

WR. KAKELA.

LOIO A ME KOKUA MA KE KANAWAI.

He Luna Hooiaio Palapala

tf.

 

AROSA (AKONI.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

He luna Hooiaio Kaiapolo.

KEENA HANA: Ma ke Keena Loio Kuhina.

tf.

 

PACIFIC HARDWARE COMPANY

Na hope o Dilinahama Ma.

Mau Mea Kuai Lako Ho

Alanui Papa, Honolulu.

 

FRANK PAHIA.

ANA AINA! ANA AINA!!

KEENA HANA: Aia ma alanui Moi, kokome loa i ka Uwapo o Hooliliamanu. tf.

 

JP. HANAAUMOE.

He Imio a he Kokua ma ke Kanawai ma na

Aha Hoomalu a Apana o kela Aupuni.

E loaa no au ma Puna, Hawaii.

 

CHAS H PULAA.

HE LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

A e loaa no au ma Honomakau, Kohala Akau, Hawaii 2001-tf

 

CECIL BROWN.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

A he Agena Hooiaio Palapala no ka Mokupuni o Oahu

KEENA HANA: Ma alanui Kalepa. tf.

 

KINNEY & PETERSON

LOIO, LOIO, LOIO.

KEENA HANA: Helu 15 Alanui Kaahumanu, Honolulu. tf

 

W.C. AKANA (KALAUKI.)

            He Mahele a Unuhi-olelo ma ka olelo Pake me ka olelo Hawaii. Ua makaukau no hoi a hana i na Palapala Kuai a Hoolimalima a pela aku mawaena o na Pake a me na kanaka Hawaii. E loaa no au ma ke Keena Helu 7, Alanui Moi, ma kahi e kokoke ana i ka uwapo o Hauliliamanu. 2010-1y

 

WILDER & CO. (WAILA MA.)

Mea kuai papa a me na lako kukulu hale o na ano a pau, a me na me no pono a pau no ka hale.

Kihi Alanui Moiwahine me Papu. tf.

 

RICHARD F. BICKERTON.

(PELEKONA.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

KEENA HANA: Helu 27 alanui Kalepa. tf

 

WILLIAM AULD.

Luna Hooiaio Palapala Kopa Paahana no ke Apana o Kona.

KEENA HANA: Ma ke Keena Wai o Honolulu. tf

 

JOSEPH WILLIAM KELIIKOA.

He loio, a he kokua, a he pale, a he koo ma ke Kanawai. E loaa no au ma ke Keena o J. M. Poepo@, kihi o na Alanui Alii a Anini, Honolulu. Ua hiki no hoi ke hana i na Palapala pili Kanawai o kela me keia ano. 1yr.

 

EDWARD F. HOPKE.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

KEENA HANA: —Aia ka rumi helu 0, maluna ae o ka banako o ka Ona Miliona Spreckles Block.) 2072-2m.

 

J.A. MAGOON, (Makuna.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

Keena Hana, Helu 42 Alanui Kalepa, kokoke i ke Keena o Pekekona.

tf

 

JOHN MAHIAI KANEAKUA.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

HE MEA UNUHIOLELO MA KA OLELO BERETANIA A ME KA OLELO HAWAII.

Keena Hana ma Alanui Kalepa, Honolulu, maluna ae o ka Banako o Bihopa ma. 1yr..

 

J. HALEAKALA BARENABA.

HE LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

            Ma na Aha Hoomalu a Apana a he Agena Hooiaio Palapala Kepa mawaena o na haku a me na kauwa no ka apana o Waialua Oahu.  E loaa no au ma Kauaula Waialua, a i ole ma Honolulu nei.                                                                      2075-1yr.

 

 

JAMES M. MONSARRAT.

                        (MAUNAKEA.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

He Luna Hooiaio Palapala.

            E hana ia no na Palapala Kuai, Palapala Hoolimalima, a me na palapala pili kanawai e ae ma ka olelo Hawaii.  Dala no ka hoaie ma ka moraki ma na waiwai paa.

            KEENA HANA:  alanui Kalepa.                  tf

 

 

HE MOOLELO KAAO

NO

Lameka Puluka,

Ka Makahiapo mua i oili mai, mai ka puhaka

o ka Ui Pua Rose a me Kaheaaopaineki

 

KA NEA I KAPAIA KA

Ka Hana o na mauna hui o Arabia, ka aaita aana

uiupa na kupua o ka lewa lani a me na kupua

e noho ana i ka papaku e ke moana, o ka

mea hei nana i pani ka maka o ka la.

I KA hiki ana aku o ua mau alii nei, ua piha kui ae la hoi ka lewa i na leo huro o ka hauoli, i ke komo ana mai o ka huakai alii, ua ku like mai la na mea a pau iluna, a kani mai la ka leo o na mea kani, e nu hone ana hoi i ke kuia loa o Malama: a i ka noho ana iho o na 'lii ma ko lakou mau wahi, ua ku mai la ka papa himeni, a mele mai la, a i ka noho ana iho, ua ku mai la ka Peresidena nui o ka la oia hoi ka makuakane o Kahanuopaineki, a wehe ma la i kekahi haiolelo no na lealea o ia la, penei no ia:

            E na hoa Naita a pau i akoakoa mai iloko o keia la, kahi hoi e hoike ai o kakou i ko kakou ike ma na mea kaua, ka la hoi e wela ai ko kakou mau ili, a e kahe ai hoi ko kakou koko, ka la e ike ai kakou i na ehaeha o na mea kaua, e hoike ai kakou i ko kakou mau keikikane, ka la e kaulana ai ko kakou aina hanau, a e haaheo ai hoi ko kakou mau Moi maluna o ko lakou mau nupuni, a e ola ai hoi ko kakou mau lahui kanaka, nolaila, ke kauoha ia aku ne oukou e kupaa me ka wiwo ole ma keia mua aku, he nui na makana e haawi ia aku ana imua o oukou i keia la; nolaila, e hooikaika a loaa ka lanakila, alaila, pomaikai ka au ana mai o ke kai loa, maloeloe hoi ka hoi ana o kauhale, aloha oukou.

            Ia wa i huli hoi aku ai ka puali Naita no ko lakou mau wahi, a kapoo nui aku la iloko o ko lakou mau hale lole. a iloko o keia mau mahele naita, o na keiki alii oka Aina Omaomao a me ko laua mau naita, i ka meha ana iho, aia hoi, ua oili mai la kekahi naita mai loko mai o ka ohana alii, a kamoe ae la no loko o ka hale lole, kahi e kau ana ka hae alii o Italia. O ua naita nei, ua aahu ia oia me ke kapa kila omaomao, a e kaiewa ana hoi kana pahikaua ma kona aoao, a o kona kulana he koa me ka wiwo ole, ma ka hoomaopopo aku, he puuwai kona ua piha i ka wiwo ole.

            O keia naita i oili mai ai mailoko mai o ka ohana alii, aole no ia he mea e, o ke kaikuaana no ia o Lameka Puluka, ke keiki a ke kaikuahine o Kahanuopaineki, mamua o kona hele ana mai, ua pane aku la oia i kona pokii.

            "E kuu pokii, eia au ke hele nei no ke kahua kaua, no ka hoike ana ia'u iho he naita, nolaila, mai hookuu ae oe i na' kupunakane o kaua, no ka mea, o ka lanakila e loaa ana ia'u, aole ia no hai, nou no ia e kuu Haku, a me kuu pokii, a i haula pio au malalo o kela mau keiki, alaila, na kou mau lima ponoi no e hookau aku i ka hoopai maluna o laua, aole na kekahi mea e ae."

            I ka lohe ana o kona pokii ua kunou aku la oia. I ka makaukau ana o na naita, aia hoi ua kani mai la ka ole a ka puuku, a i ke kuu ana iho, aia hoi ua puka mai la he elua mahele naita, ka mahele naita o Holani, a me Perediuma.

            A kakelekele ae la i ke kahua kaua, aole i liuliu iho, ua huihu: ae la na mea kaua a laua, a i ka nana aku no ia mau mahele naita, ua like no a like na makaukau, a i ka hala ana o ka hora  hookahi o keia kaua ana, aia hoi ua ike ia aku la ka helelei ana o na naita Perediuma, a lanakila ae la na poe naita o Holani.

            Ia manawa i puka mai ai na naita o Aina Omaomao, e alakai ia ana e Pomelia a me Litaso, i ka hiki ana mai i ke kahua kaua, ua kani hou mai la ka ole, a o ka manawa no ia o ua mau puali nei i hiu ae ai, a ma ka nana aku i na hana a ua mau keike nei, ua like ma ka mea a haehae ana i ko laua mau enemi ke hele ala a pilipu na naita o na mahele naita o Holani, mahope iho, ua ike ia aku la ka helelei ana iho o na naita o Holani, a o ke alakai hoi o na Holani, ua ekaa ia akula mailuna aku o kona lio a pahu mai ana i ka honua, a o ka manawa no ia o ua mau keiki heakei nei i holo aku ai imua o ka Peresidena, a noi aku la e haawi ia mai ka makana o ia lealea, ia manawa i pane mai ai ka Peresidena, e hoi olua, no ka mea, ua maopopo no ia, e loaa aku ana no ia mau makana, no ka mea, aole i pau na lealea, i ka lohe ana o ua mau alii powa ala, ua huli hoi mai la laua no kahi a ko laua mau hoa naita e kakali mai ana, a aole i liuliu iho, ua kani hou mai la ka ole, a puka mai la na naita Farani, me ko lakou hanohano nui, a hele mai la e halawai me ua mau keiki alii powa 'la, a iloko o keia hakaka hou ana, ua nui ka eleu o na naita Farani, a ua hala ka hapalua hora o keia paio ana, a o ka hopena, ua lanakiia na naita o Aina Omaomao, i ka ike ana mai o ke anaioa makaikai, ua lanakila hou na powa, ua haawi mai la lakou i na leo huro o ka hauoli, a na ia mea i hooi loa ae i ka manao haakei o ua mau keiki alii ala.

            Ia wa, holo hookikakaha ae la laua ma ke kahua kaua a puni, a he hapaha hora ka hoomaha ana, ua kani hou mai la ka ole, a ia manawa i puka mai ai na mahele naita o Italia me ko lakou mau kahiko kaua, me ka hanohano nui, a kai mai ana a ku imua o ke kahua kaua, aole i liuliu aia hoi ua kani hou mai la ka ole, a o ka manawa no ia i hui ae ai o ua mau naita ala, a hoomaka iho la ka paio ana, a i ka nana aku i ka puali kaua a i elua, ua like a like, aka, aole i liuliu keia kaua ana ia hoi, ua opa pu ia aku la na mahele naita o Aina Omaomao, a lilo iho la ko lakou mau ikaika i mea ole, a ike pu ia aku la no hoi ka haule pahu ana mai o na naita o Aina Omaomao, a ahu mokaki ana ilalo o ka honua, a o ua mau keiki powa nei, ua pakele mahunehune mai la ko laua ola, a lanakila ae la na naita o Italia, a ua ku wale keia puali a hiki wale i ka ae puali naita i haule ia lakou, ua kauoha ia mai la lakou e hoomaha, i ka huli hoi ana aku o ua mau naita lanakila ala iloko o ko lakou mau hale lole, me na leo hauoli o ke anaina mahope aku nei, ua lohe ae la ua mau keiki alii nei, ua pane ae la kekahi o laua, o ua puali nei anei keia e huli hoi ae nei, ae mai la ko laua mau naita, ae oia no, ia manawa, i pane mai ai ua mau alii powa nei, aia maluna o lakou ko maua hoino nui, a ma keia hope aku, oia auanei ko maua enemi ino loa.

            He hapalua hora mahope aku, aia hoi ua kani mai la ka ole a ka haku puuku, a o ka manawa no 'ia o ka mahele naita o na mauna hui puka mai ai me ka hanohano nui, a ke ku ana ana mai o ua mau kaeaea nei i ke kahua kaua, aia hoi, ua kani hou mai la ka ole a ka mea puhi ole, aole i liuliu, ua puka mai la kekahi mahele naita, a o na mahele ala, no ke aupuni o Hanowela, o ko lakou mau nanaina, ua piha i ke koa a me ka wiwo ole, i ka wa a ka puali Hanowela i hele aku ai a hiki i ke kahua kaua, aia hoi, ua hookuene pono iho la ua mau puali naita ala, i ka makaukau pono ana, o ka manawa no i a lakou i kuupau iho ai, ke nana aku na maka i na naita Hanowela, kukehu o na waa liilii, aka, o ia akamai e kakele ala i ka lakou mau pahi kaua, aole ia he mea e hookuemi aku ai i na eu o na mauna hui.

            Aole i liuliu, aia hoi, ua lilo iho la na mea a pau i mea ole, ua helelei aku la a pau loa ilalo me ua mau keiki Hanowela ala, ai ka nana ia ana aku, aia hoi ua lele loa ka hanu o kahi poe, a o kahi poe hoi e kamau iki ana no, a o kahi poe e mauiiawa ana no no ko lakou mau aho hope, a ma ia hana ana a na eu o na mauna hui, ua kau aku la ka weli i na puali aku i koe, a ua hele mai la lakou a noi mai la i ka Peresidena nui o ka la, aole lakou e aa e kaua aku me na hiena 'o na mauna hui, ina he poe e ae alila, ae lakou, ia manawa i hoopau ia ai na lealea.

            Huli hoi aku la kela a me keia no ko lakou mau home iho, me ke kauo ha pu ia aku o na mahele naita a pau e akoakoa ae ma ka hora ehiku o ke ahiahi no ka lealea ana; ia manawa, ua huli hoi aku la na mea a pau me ke ake nui o ka manao, o ka hiki ae i ka hora ehiku, alaila, kani ka aka a na ipo hoomahie.

            I ka hiki ana mai i ka hora ehiku, aia hoi, ua ike ia aku la na mahele naita e maki mai ana no ka hale alii, a o na poe maka hanohano hei, a me na lede maka palupalu, o lakou kekahi i kai pu mai no ka hale alii, e like me ke kauoha alii i puka aku, i ka hoea ana mai o ua mau mahele naita nei i ka hale a'ii, o ka manawa no ia i ike ia aku ai na kukui, o na kowela a me na kakela kamahao, e uiki ula mai ana iluna, ake nana aku i ke kulanakauhale, me he mea ala, aia ke kulanakauhale o Arabia iloko o ka hauoli palena ole.

            Iloko o keia mau puali naita, o na alii Powa kekahi me ko laua mau mahele naita, i ka hiki ana mai o ka hora ewalu, ua kauoha ia mai la na mea a pau e hoi lakou no ka nanai ahaaina i hoomakaukau ia, i na mahele naita a me na maka hanohano e nuu ana, aia hoi na maka Aeko o' Lameka Puluka ke hoomakaiu ala maluna o na alii powa o Aina Omaomao, a o Laiana Bea hoi, ke noho ala ma ka aoao o kana aikane, a o ka laua mau wahine ma ko laua aoao akau. I ka nana aku i ua mau ui nei, aole o kana mai o ka nani, ol ole eha wale ai no hoi ka manao o ua mau alii powa nei.

            He nani maoli no na alii wahine o Arabia, nolaila ka mea kakau i hoomanao ae ai i neia mau wahi hooheno:           

Aole i pua.

 

MOOLELO

O KA

Ahaolelo o 1886.

(Koena o ka la hana 37.)

            Halawai hou ka hale.

            Na Nahinu he olelo hooholo i $500 no ke kukulu ana i hale no Ala-e. Waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka hila haawina. Ma ke noi ua hapaiia.

            NA HANA O KA LA.

            Noi mai o Kalua e hoolo'ae hou ia na olelo hooholo a ke komite hookolokolo, oiai oia ka hana mua o ka la. Heluhelu hou ke kakauolelo.

            Mahope o ka heluheluia ana o na olelo hooholo a elua a ke komite; ua noi mai o Kakina e hoapoho i ka hoike a ka hapa uuku. Wai ana: - O ka hiki ana mai o keia ninau koho balota iloko o keia hale he mea ano nui no ia, a he mea pono no ia kakou ke hooponopono. Ina ua pono ole ke kohoia ana o kela me keia hoa, a i kulike ole me .ka makemake, o ka poe koho, he mea, maikai no e kupono a pololei loa na hana koho i ole e ala mai na ano kuee e like me keia. E nana ia ka pololei me ka pololei ole o keia; ina ua pono, e haawi kakou i ka hoapono; a ina ua pono ole, e haawi no kakou i na hoahewa ana. Oiai o ke koho pono ole ia ana o kekahi hoa o keia hale, a hoopololei ole ia ma o ke kue ana i na hoopii mai kona apana i koho ai, alaila he alakai ana ia i na hana pono ole e lawelaweia i kela me keia kau.

            Ua pane mai kekahi ia'u, heaha ko oukou mea hookuu ole aku i-kela aoao e hana elike me ko lakou manao a i ike nui iho i ka poino? Aka, e ka Peresidena, aole au i hoounaia mai maanei e ae wale aku ia lakou e hana me ke kapakahi, aka e kaohi mai i ka holokiki ana iloko a na hana pono ole e like me ka hiki ia'u, nolaila o na hoa a pau o keia keena, ua like lakou me he mau lunakanawai kiekie la e hunoponopono ana i na hihia.

            Ina ma ko kakou noonoo ana ua pono ka hoike a ka hapa nui o ke komite, alaila e hoapono no kakou; a ina hoi ua pono ka hoike a ka hapa uuku, alaila, e hookaawale aku kakou i na manao e ae a apono aku me na manao a pau.

            E hoakaka iki aku au i ke kulana o ke kanawai maluna o keia kuaiuhana, a penei ka ninau: He papa inoa aole i hoopaa ia ma ka papa inoa o ka poe kupono i ke koho balota; lawe aku nae o Jao. Rickini i keia mau inoa imua o ka Papa Nana, a ua hoapono ia, a ua paa e like me ka mano o ke kanawai. I ka hiki ana i ka la koho, ua hoole hou ka Papa Nana, aole keia poe e koho me ka hoike mua ole ia aku imua o kela, poa no lakou na inoa i aponoia, oiai, wahi a ka papa, ua loaa aku he palapala mai ka Loio Kuhina aole e koho. Nolaila, ua ulu mai ka ninau, he hiki anei ke wehe hou ia keia mau inoa i apono ia e ka Papa, e like me ka mano o ke kanawai?

            Ke hoole nei au, aole; a nolaila, ua kupono anai ka noho ana o keia poe ma Kahukuloa, aole paha? Ke hoole nei ka hapanui o ke Komite, a apono hoi ka hapa uuku. Ma ka hoomaopopo ana i ke kanawai, aole i manao wale ia no na ke kanaka ponoi e hele kino aku e hoopaa i kona inoa ma ka papa inoa, a ua maopopo lea no ia, a oiai no hoi ua kuhikuhi ke kanawai na ka Papa e nana a e hooponopono i keia mau mea i ko lakoa wa e noho ai ma ke ano he aha. Eia ke alakai ana a ke kanawai i ka Papa a me ka manao nui: E lawe lakou i na hoike olaio o kela me keia  poe a na lakou e hooholo. Ma Amerika ui hele aku keia me keia i kupono i ke koho a noi aku e hoopaa i ka inoa; aole nae pela maanei. Na ka Luna helu no e hoomakaukau i papa inoa pololei i ikeia he kupono ke koho; a ina e nana ka Papa a ike ua haule kekahi inoa, alaila, e lawe lakou i na hoike e waiho ia mai ana a hooholo aku e koho a koho ole paha. Aka, o keia papa inoa i waihoia aku imua o ka Papa Nana o Kaanapali me na hoike kupono, a i aponoia e ua Papa la, a hoole hou ia ma ka la koho he kue kanawai ia. Ua kuhikuhi ka pauku 200 o ke Kanawai Kivila penei: Ina ua hookumo hewa ia kekahi inoa kupono ole ke koho, e hiki no ke unuhi ia. Aka, o ka hoole ana o ka Papa malalo o ka palapala a ka Loio Kuhina, ua kue loa lakou i ke kanawai. Ma o ka hoike maopopo mai no a ke kanawai a hoole ia aku la no. Ke hoike pu mai nei na kuhikuhi ana a ka Loio Kuhina ma na Kanawai i paiia ma ka nupepa, e haawi ana i mana koho no na elemakule &c, mamua koke iho o ke koho balota. Nolaila, e hoomaopopo mai kakou e na hoa i keia mau olelo ao: aole oia i kauoha aia wale no a hele kino aku alaila kupono ke koho. Ina aole i kauoha ke Kanawai pela, ala la, pehea hou aku kakou e noonoo ai? Nolaila, hapai hou mai kakou i ka hapa o ka ninau, ina ua komo hewa ka inoa o kekahi poe i kupono ole ke koho? Ke kuhikuhi nei ka pauku 800 o ke Kanawai. Aka, i ka wa i halawai ai ka Papa he io la memua iho o ka la koho, aole lakou i lawe mai i na hoike o keia poe a hiki wale no i na wa koho. Pehea, ua hana anei na luna nana elike me ke kuhikuhi a ka Loio Kuhina? Aole ua hoike wale mai no lakou, he palapala ka i hoea aku mai ka Loio Kuhina, e hoole ana aole lakou e koho. Aole no paha lakou i manao e hana io pela, aka, mamuli o ka ike ana i keia palapala, ua puiwa koke lakou; a i ole, aole no paha lakou i heluhelu pono i ka palapala. Ina ua heluhelu a no ka lihi loa paha, ua pohihihi, a hooholo e hoole aku i keia mau inoa. Nolaila, ina kakou e ae ana i keia mau hana e hehi wale ia na olelo ao a ka Loio Kuhina, alaila, he alakai ana aku ia ma keia ua aku, e hoomau ia na hana kapakahi. Ma keia mau hoakaka ana he mea pono no ia kakou ke hoapono aku i ka hoike a hapa uuku o ke komite imua o keia hale, a o ko kakou hoapono pu ana no hoi ia i ka manao o ke kanawai a me na olelo ao a ka Loio Kuhina. Owau kekahi ma ka la a ke komite e hooponopono ana i keia hihia. Ua ninuia he 3 mau hoike no kekahi mau inoa ma ka papa inoa i hooleia e ka Papa, a ma ka lakou ike, aohe hiona e loaa ai na manao kaualua ana.

            Ke hoole nei ka hapanui o ke Komite aohe he mau hoike &c. Hoike mai kekahi mau luna nana, ua hana wale no laua e like me ke kuhikuhi a ka palapala mai ka Loio Kuhina aku, aole hoi e like me ke kanawai; aole nae laua i kue i ka hoike a na hoike ekolu i ninauia. Pane mai o Meheula: Owau ka Peresidena o ka Papa; he mau palapala auhau ko lakou i hoike mai; aole maopopo ia'u he poe kamaaina paha lakou aole paha: aole i hoohiki ia; ua hana wele no makou e like me na olelo o ka palapala a ka Loio Kuhina. Pehea la, ua alakai anei keia Peresidena ma ke kuhikuhi e ke kanawai? Ua kue anei oia i ka ike a na hoike ekolu i ninauia? Aole, aka, pane mai o Puniai: Aole kela poe he mau kamaaina no Kaanapali; aole nae i paa ko'u inoa ma ka papa inoa koho, oiai ua a@ewa ia au no ka aihue pipi.

            Ua hoike pu mai no hoi o Kaukau he 2 a 3 paha kamaaina ana i ike ai &c. Alaila, aole hookahi o ka Papa i hele mai a kue i ka hoike a kela poe mua i ka hapanui e na Komite ma ke ano kaulike? Manae au, e ka Peresidena, aole lakou i nana pono i ke kaulike, a na ka luna hoomaulu o ke komite wal no paha i haku keia hoike. Aole au manao e hana ia kela mea me ke kapakahi.

            Hookala mai o Aholo maluna o keia kumuhana hookahi a ma ka panina o kana mau hoakaka, ua noi koke oia i ka ninau "ninau ano" me ka manao paha e pani ia ka waha o kekahi mau lala o ke komite i ake e kamailio no ia nea, aka, ku mai ka Loio Kuhina a noi mai a oluolu ia ka hoihoi hoa ana i kela noi i hiki iaia ke kamailio, ua ae ia oiai aia ma la poai hookahi. Hoakaka mai ua Loio Kuhina la me ke ano kue i kana mau olelo ma ka leia.

            Kamai io mai o Kaulukou e kue ana i na hoakaka naauao a Kakina, aka, aole ia mau wehewehe ana e maemae ai na alakai makapoia ana o ka Papa Nana e kela leta, a nana i hapai hou i ka "ninau ano."

            Noi mai o Dole e hoihoi hou ia kela noi ina e oluolu ia i hiki iaia ke hoakaka pokole i kona manao. Make haalele loa a Kaulukou i ka hooke no ke kau e ana aku o ka weli i iu Liona la o Lihue me Koloa.

            Pane mai o Palaunu i ke kupanaha o Kaulukou. Ua pani koke oia i ka puka o na hoakaka manao ana, a ua like me ke pani okoa ana aku aole e kamailio, oiai, oia kekahi o ke komite ma ka aoao e hoahewa ana ia Kaukau.

            Mahope iho o na hoohokaia ana o ka Peresidena a me kekahi mau hoa o ka hale ma nula e ka opio Hon, L. A. Kakina, ua noia e hoopanee ka hale a aponoia.

 

LA HANA 38, IUNE 16.

Halawai ka hale e like me ka mau.

HOIKE KOMITE MAU.

            Na ke komite hookolokolo i hoike mai ua noonoo pono lakou i ka bila kanawai e hoololi ana i ka mokuna 27 o ke Karaima e pi i ana no ka aea haukae, a ua inanao ke komite e hoohololoa i ka bila e like me ka lakou i hooponopono ai.

            Ma ke kapaeia ana o nola, ua heluhelu mai o Kaai i kekahi mau palapala hoopii mai Hana e noi ana e hoihoi ia ka hoolimalima  ana o kekah mau apana aina aupuni i kanaka Hawaii &c. &c.

            Na Keau no hoi ma ke kapaeia ana o na nula, ua heluhe'u mai oia he hoopii mai Honolulu e noi ana haawiia i $3000 no ka hoakea a hooloihi ana i ke alanui Kukui a hiki i alanui Li iha.

            Ma ke noi ua hapaiia na hana pau ole o ka la i hala e pili ana i ka palapala hoopii hoonoa ia Kaukau, a ua loihi ka manawa i hooliloia no ia mea.

            Mamuli o na wehewehe naauao ana mai na hoa mai, ua kani ae la ka hona pa awakea, a noi mai o Dole e hooma ha a ua kue ia.

            Lilo hou ka hale iloko o na hoopaapaa ana, e ake ana ka aoao o ka hapa nui e hoapono koke ia ko Kaukau kohoia ana i lunamakaainano, a no ka nauki loa paha kekahi i ka houhou mau ia e na liona a ka ahaolelo, Dole Kakina, Palaunu, a me na ahi kanana o Wailuku me Lahaina Kakela me Kalua.

            Ma ka niaauia ana, ua hooholoia e apono i a ka hoike a ka hapanui o ke komite e apono ana i ko Kaukau kohoia ana iwaena o na kuia he nui, a haule ka aoao o ka hapa uuku iwaena o ka hanohano.

            Ma ke noi a Aholo, ua hoopaneeia na hana a ka hora 10 a. m. Poaha.

 

LA HANA 39, IUNE 17.

Halawai ka hale elike me ka mau.

HOIKE A NA KOMITE MAU.

            Kapae a na nula a waiho mai o Kaau i keia mau hoopii mai Honolulu mai 1. E ae ia ke komo ana mai o ka opiuma, a e kuai ia me ka laikini. Waihoia ma ka papa a noonoo pu me kekahi bila kanawai no ka opiuma. 2. E hanaia i kanawai e papa ana i na kanaka o na aina e i ka lawe ana i na hahana ma ka uapo. Waihoia ma ka papa a lawe mai i bila kanawai.

            Kapaeia na rula a waiho mai o Ki kila Baraunu i keia mau hoopii ma Koolauloa mai: 1. Aole e hoomaahuahua i ka uku o na luna aupani. 2. Aole e holo lunamakaainana kekahi luna aupuai. 3. O ka mea e holo lunamakaainana ana, aia a loaa iaia he waiwai paa he $100 ka waiwai io ma $200 loaa makahiki, alila ae ia. 4. E aeia i $100,000 no ka laikini opiuma. 5 E aie ke aupuni i $50,000,000 a e uku ia iloko o na makahiki 280. 6. Aole e haawi ia i uku hooma no w. C. Parke. 7. E hookomaia ma ka Bila Haawina i $10,000 no ha hale hana lole huluhipa. 8. I $3,000 no ka palekai ma Makana a Punaluu. 9. E hoopau ia ka lawe ana o na mai pake mai ka ohana aku. 10. E hoopauia ke Kula Hoopololei o Keoneula. Haawiia i ke komite o na hoopii huikau. na ke Komite Pai i hoike mai ua pau kekahi mau bila i ke paiia. Aponoia ka hoike.

 

HOIKE A KE KOMITE WAI.

            Na Kipikona i ka hoike o ke Kena a ko na aina e i hooponopono hou ia no ka hemahema o ke olelo Hawaii mu ka hoike mua. Aponoia.

            Hoakaka mai ke Kuhina Kalaiaina o na poe i loaa ole na hoike o kona keena e loaa no ke kii aku, a i ole ma ke kakau palapala aku i ke Kuhina.

NA OLELO HOOHOLO ME NA BILA.

Na Amara no ka wa mua he hi a kanawai e pili ana i ka hookohuia o kekahi mau keiki Hawaii ma ka Buro o na aina aupuni. Heluhelu elua ia ka bila ma ke poo a haawiia i ke Komite Hoonaauao.

            Hoolaha inai o Beka e lawe mai ana oia he biia kanawai e hoomalamalama ai ia Honolulu me ke kukui uwila.

            Ma ke kapaeia ana o na rula ua heluhelu mai ka Loio Kuhina he bila kanawai e hoomaopopo ana i ke a na ia ana o na tona moku mamoa o ka hoopaa ia ana maka Hale Dole, no ka wa mua, a haawiia i ke komite aui.

            Na Ainara i heluhelu mai i kana bila kanawai e kauoha ana e kauia ka inoa o kela a me keia hoa o ka ahaolelo ma ke poo o kela me keia bila kanawai a lakou i waiho mai ai no ke pai. Heluhelu elua ia ma ke poo a haawiia i ke komite hookolokolo.

            Hoike mai ke Kuhina Kalaiaina i kekahi mau mea e pi'i ana i ka olelo hooholo a Kalua no ka hookupaia ana o Z. K. Meyers mai ka Moi aku.

            Pane pokole mai o Kalua, no ka hiki ole i ke kuhina ke hoakaka pono mai i na mea e pili ana no kana olelo hooholo, a o ka oiaio loa o na mea a pau i hoikeia mai, aole i hookupa Hawaii ia Z. K. Meyers. Nolaile, e waiho i ka hoike a ke kuhina ma ka papa me ka apono ole.

            Hoakaka mai o Aholo, o ka poe i hookupaia e ke kuhina, oia no ko mea @ maopopo iaia, a o ka poe i hookupaia e ka Moi, aia ma ke keena o ko na aina e na kope. Nolaila e waiho ka hoke ma ka papa. Hooholoia.

           

NA HANA O KA LA.

            Heluhelu elua ia ka bila kanawai hoopii hoohalaha'a mai na aha apana i me Hoomalu. Mahope iho o na hoololi ua hooholoia e haawi i ke komite hooponopono bila kanawai a no ke kakau poepoe.

            Ua noi mai ka Loio Kuhina, e hoopanee ka noonoo ana no ka hoololi bila kanawai o ka pauku 847 o ke kanawai Kivila e pili ana i na Lunakanawai Kaulike e Poaha. Hooholoia.

            Hoomaha ka hale a noho hou i ka hora 1:53 p. m.

            Hapaiia na noonoo nana o na bila kanawai e hooloii ana i ka pauku 998 o ke kanawai Kivila no ka inahele ana i na apana auhau, hookolokolo a me oonaauoa o ke aupuni. Mohope o na hooloiloli ana a na mahele aina mai Hawaii a Kauai, a ua hooholo loa ia ka bila.

            Heluhelu ekolu ia ke kanawai e kukulu ana i aha ulele no ka pauahi. Mahope iho o na hoololiloli ana, ua hooholo loa ia.                        Heluhelu ekolu ia ke kanawai e hookomo ana i ka pauku hou 128 Anara ke kanawai Kivila, no ka hoololi ana i na laikini. Ma ke noi a Baraunu, ua hooholoia ka bila.

            Heluhelu ekolu ia ke kanawai e hoololi ai i ka pauku 12 mok. 57 o ke kanawai Kivila e pili ana i ka Pepehi hoonainoino l na holoholona. Ma na hooponopono ana, ua hooholoia.

 

LA HANA 40, IUNE 18.

Halawai ka hale elike me ka mea mau.

HOIKE KOMITE MAU.

            Na Aholo, ka lunahoomalu o ke komite waiwai ihoike mai, ua hoapono lakou i ka hoopii a Keliihakuma no kena auhau i ohi palua ia, a e hoihoi la aku na dala he $20.25 e like me ke kona. Aponoia ka hoike.