Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 26, 26 June 1886 — Page 2

Page PDF (2.04 MB)

This text was transcribed by:  Jean Howard
This work is dedicated to:  Vernon Jenkins

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Nupepa Kuokoa

 

No ka Makahiki………$2.00

No Eono Mahina.......1.00

 

------KUIKE KA RULA

 

Poaono…….Iune 26, 1886

 

 

            I KA Poakahi iho nei o keia pule, ua hiki ae ka olelo alii i ka Hale Ahaoieloe kauoha ana e hoemi ia na hoolilo o ke aupuni, a e hoomaka aku ma ka hoemi ana i kona haawina.  Ma keia, ua ike kakou, ua hoomalamalamaia ka Moi, i ke kulana kupilikia o ka aina, a no ia kumu keia olelo kuoha.  O keia hoemi ana, oia no kona hoapono ana maii ke kulana ike kalai aupuni o ka poe kuokoa o ka Hale, a  oia mea, ma na aupuni  Moi, he hoike ana o ka Moi i ka like ole o kona manao me kona mau Kuhina,  a o ka hope aku ina he wahi ano Keonimana iki ko keia aha Kuhina, e lawe ana lakou i keia ano he hoowahawaha ia lakou, a o ka maikai e haaiele i ko lakou mau noho oihana, mamua o ka olelo maoli ia mai e haalele.  Aka, oia mea, he mea mamao loa ia i ko lakou manao, oiai ka alualu e uhiana i ko lakou lunaikehala, ua like me ka ili o kela holoholona i kapaia he rainoners.

 

EIWA MAKAHIKI ME UMI MAHINA ILOKO O KA HALEPAAHAO

Ka Hoopai o ka mea Lawe i ka Waiwai Kipe

 

 

Iloko o ka mahina i hala ae nei ua hoopiiia kekahi luna aupuni o ke kulanakauhale o Nu Ioka no kona lawe ana i ka waiwai kipe.   Ua hanaia keia hihia imua o kekahi aha kiure, a ua hoahewaia ua luna aupuni nei a hoopaiia ma ka hoopaahao ana no eiwa makahiki me umi mahina.  Ua hoao ka aoao i hoopiiia e imi i pono iho ma ka lawe ana i kana hihia imua o kekahi aha e ae, aole nae i hiki, a aia oia i keia wa ke paa la iloko o ka halepaahao.

 

O ke kumu i ala mai ai keia hihia ano nui, a hoopaaia ai ua luna aupuni nei, oia no ke noi a kekahi poe hui hana alanui hao e haawi ia ia  lakou ka mana e hoomoe i na ala hao a e hooholo i na kaa hali ohua ma ke alanui o Broadway.  Oia kekahi o na ala loa a laula loa iloko o ua kulanakauhale nei o Nu Ioka.  He alanui keia i hoomoe ole ia mai mua mai me na ala hao.  Ua manaoia, ina e loaa i ua hui nei ka mana na lakou wale no e hooholo i na kaa hao ma ia alanui, he waiwai nui ia no lakou.  A ua hoaoia e kipe i na luna aupuni, ka poe ia lakou ka mana hooholo no ka hana ana i ke alanui.  A o keia iho la ka hopena i hiki mai maluna o kekahi o lakou i lawe i ka uku kipe.  He eiwa makahiki me na mahina keu iloko o ka noho ana paahao, a makou i ike iho nei iloko o kekahi nupepa o Nu Ioka, e hoakaka ana no na ano a pau o keia hihia.

 

I keia mau makahiki ua ulu nui ke kipe iwaena o kakou, a ua hanala no hoi keia hewa iwaena o

kekahi o ko kakou poe luna aupuni wahi a na lono i lohe nui ia.  A he kanawai no hoi ko ka aina e waiho nei e papa ana i keia hewa, a e hoopai ana i ka poe kipe a me ka poe lawe i ka uku kipe.  Pono e hookoia ke kanawai me ka ewaewa ole.  E hoopiiia ka poe kipe imua o na aha hookolokolo, a ina Akaka ka hewa e hoopai aku; a pela no hoi me ka poe lawe i ka waiwai kipe.  Ua hewa no na aoao a elua, a he mea pono ke hoopii pu ia ka poe haawi i ka uku kipe a me ka poe lawe.

 

He mau mahina i hala ae nei, ua hoopukaia ma keia pepa ka hana kolohe a kekahi makai ma kekahi o na apana kua o keia mokupuni nei.  Ua loaa i keia makai he Pake me ka opiuma; ua kipeia mai ka makai me ked ala; he kanaha dala ka uku kipe i laweia e ka makai mai ka lima mai o ka Pake, a hookuu aku la ua makai nei i ka lawehala.  Na kekahi mea i ike maka i keia hana i hoike maka mai ia makou.  O ka hana i kupono i na luna aupuni o ua apana nei i oleloia; o ka hopu a hoopii ia laua a elua, ka mea nana i haawi ka uku kipe, oia ka Pake, a me ka makai ka mea i lawe i ke dala kipe.  Aole nae he mea i hanaia.  O ka hopena o ka ulu ana o keia ano hana, ke keakea ole ia e na lima lawelawe o ke kanawai, he mea e poino ai ka aina.  E puka aunei ka popo kuloko o ko kakou aupuni.  E like me ka mu ai laau e pao ana iloko o ke kumu laau nui a maikai, a hiki i kona wa e maloo ai a hiolo iho, pela no ke kipe.  He mea ai malu keia i ke ola o ke aupuni.

 

Na Helehelena o ka Hale Ahaolelo

 

O ka mea hou ano nui o keia Hale iloko o ka pule i hala ae nei, oia ka olelo alii i hoounaia aku i ka Ahaolelo e ka Moi ma ka lima o Colonel Curtis P. Iaukea.  E ao aku ana ke Alii i ua hale nei e hoemi mai i na haawina o ka Bila Haawina a lakou e hooholo pakika nei me ka maopopo ole o kahi e loaa mai ai ked ala no ia mau lilo.  O ka manao o ka Olelo Alii, e hookuponoia na hoolilo ana iloko o ka Bila Haawina me na loaa o ke aupuni.  He manao naauao keia.  E kali kakou a e nana i ka hana o ka Hale ma keia mua iho no ka hoolohe, a hoolohe ole paha i ka olelo ao a ke Alii.  O ka mea kupanaha, o ka loaa ole o keia noonoo i ka Hale no lakou iho iloko o na la mua o keia kau.  Aohe nae i loaa iki o keia noonoo  naauao a hiki wale i ka la i oleloia aku ai e ke Lii.  Ke loloheia nei e noonoo nui ana ka i Bila Haawina hou.  E aho ia mamua o na hana o na la I hala ae nei.

 

O ka bila Kanawai a ka Luna o Kona Akau no na nupepa, he mea hookaumaha ia i ka poe heluhelu nupepa; he bila hoopoeleele ia i ka lahui.  Ua lohe mai makou, o ua luna nei o Kona Akau kekahi o na kumu kula o kona lahui.  Ua ike iho nei paha oia i ka hewa o kana mau hana hoomalamalama iloko o ka hale kula,  a nolaila keia kanawai e kokua ana e hoemi iho i ka laha ana o ke malamalama iwaena o ka lehulehu.

 

He wahi ouli ano e kai pua ae maluna o ka Hale Ahaolelo i keia pule me he mabu la no ka lua pele.  Hoopuka  mai la ka Hon.  Keau i kana bila kanawai e papa ana i ka poe o na aina e aole lakou e hana ma na uapo o Honolulu.  Akahi no a lohe keia pepa i ka hoopukaia ana o kekahi kanawai e hooulu ai i ka palaualelo.  He kanawai keia e papa ana i ka hana ma na uwapo no na kanaka o na aina e  e noho ana maanei!  Me he mea la, aole i pau na manao pupule o na omole a Kikaha ma i ninini wale ai ma ke alanui Moi wahine iloko o ka malama o Feberuari i hala ae!  Ina e lilo keia i kanawai, alaila ua kupono na kekahi kanaka e hele wale nei ma na alanui o Honolulu me ka paa lole keokeo, a me ke kookoo ma kona lima, a me ke kaula wati keleawe, nana e hooko ua kanawai nei, oia kekahi alii o ka poe palaualelo o keia mau la hope. Nana e hooko keia kanawai, aohe na ka mea e ae.  O ka Hon. Keau kekahi o na makaainana Hawaii a makou i mahalo nui ai no kona ikaika i ka hana , a no ka holomua no hoi o kana mau lawelawe ana.  Nana aku i kona mau hale me ka aina, he nani.  He hua no kana hana.  Nolaila nui ko makou kahaha no ka puka ana mai o keia bila hoopalaualelo mai loko mai o kona noonoo.  Ke manao nei makou aole nona keia bila.  Una kuhihewa paha ke kakauolelo o ka hale, a o ka bila palaualelo a hai ua hoopiliiia aku la no ke kanaka ikaika i ka hana.

 

O ka bila kanawai i waihoia imua o ka Hale e ka Luna o Makawao, e hoopau ana i ka auhau alanuui no kekahi hapa o na makaainana o ke Alii, a koe aku hoi maluna o kekahi hapa, oia wahi bila lalau no hoi ia o keia kau.  No hea mai la keia noonoo ano e hookapakahi i na auhau?  O ka pono o ko kakou aupuni a oke kaulike o na auhau maluna o na mea a pau, a o ka loaa like hoi o na pono o ke ola  ana a me ka imi pomaikai no na makaainana a pau.

 

O kekahi o na hana waiwai o keia pule, he olelo hooholo na ka Hon. J. W. Kalua, e hoike mai ke Kuhina Waiwai imua o ka Hale i ka nui o na aie a pau o ke aupuni, a me ka poe a ke aupuni i aie aku ai, a me ka uku pane o ia mau aie.  He malamalama keia no ka aina a pau, ke loaa main a hoike pololei a ke Kuhina.  Alaila, he mea ia e kokua ana i ka Ahaolelo e ike pono aku i ke alanui a lakou e hele aku ai a e hana ai no keia mua aku.

 

Ke mau ne no ia Aholo a me Kaulukou ka paa ana o na kaula alakai o ka hapa nui o na lunamakaainana o ka Hale, elike me na la mua o keia kau, a kea no pihoihoi nei ke Kahuhipa akahai no ka paa o keia mana ia laua.   Aia mawaena o lakou ekolu na huki kaula  ana o keia mau la no ka hapa nui o na hipa o ia Hale, a e lilo ana la ia wai.  Mawaho ae o na wa halawai o ka Hale, ua imi pinepine ia o Aholo a i ole o Kaulukou e kekahi o na Kuhina i kea o a me ka po.  Nawai la ke kemu?  “Hapala ke kea, na ka ele ka ai.”

 

Nuhou o na Aina e.

 

Helene me Tureke.

 

He mau nune liilii wale no ke noho alii la malua o keia mau aupuni kuee a ke maeaolana la na mana nui e loaa ia laua ka noho ana maluhia.  Ua manaoia no hoi ke unuhi la laua i ko laua mau pualikaua e hoomoana ma ke kahua kaua, a aia kekahi o lakou ma ke ala uo ka home.  Aole no he mau lono e hoike ana ua haalele iho na moku kaua o na mana o Europa i ko lakou kulana kiai ma na awa o Helene.  Malia paha e noho ana a maopopo pono ke kuikahi maluhia mawaena o laua.

 

HAULE PIO O POHAKUHAUOLI

 

Ua hiki mai ka hopena na hana a ko Pohakuhauoli aoao iloko o ka ahaolelo ma Ladana, e pili ana i na koina a ka lahui Irelani e kuokoa ko lakou one oiwi main a umii ana a na kanawai o ka Liona Enelani, a e lawelawe lakou i na hana kuloko a kuwaho o ka aina malalo o na kanawai a lakou e kana i.  O ka bila kanawai i waihoia mai e Pohakuhauoli me Panela, ke alii makaainana o Irelani e pili ana no ke kuokea ua haole ia ma ke koho balota ana o na aoao a elua he 34 kue i ka 311 ae.  Malalo o na kalai manao ikaika ana a na lunamakaainana Goschen me Michael Hicks-Beach o ka aoao kue, a i panai ia mai e na pane naauao ana a PohakuBauoli me Panela ma ka aoao o ka bila, ua akelekele no; aka, he haule hou ana keia o Pohakuhauoli me kona mau ukaii.

 

NA HELEHELENA AHIU

 

Oiai ka wa e kaheaia ana na ae a me na hole no ka bila, ua pahola ae la na helehelena pihoihoi a me ka ahiu o na lunamakaainana.  He wa ia no ka uluaoa, e kahea leo nui ana.  “he kipi Iuda Isekarioa o Chamberlainme kona mau hoa,”  main a kanaka Irelani mai.  A iloko o na hauwalaau o ka hale mai o a o, aia malua o ko Pohakuhauoli mau helehelena ka mae a me ka lohaloha, iaia i ku ae ai a noi aku ia e hoopanee na hana o ka hale.

 

KA HAUNAELE MA IRELANI

 

I ka manawa i pahola aku ai ka lono no ka hoonele ia ana o ke kuokoa o Irelani imua o ka ahaolelo, ua hoike mai la na makaainana Ailiei i ko lakou mau manao inaina, e maki ana ma na alanui ma ka euakai, e uwa leo nui ana a e hoopoino ana i kela a me keia hale a me na ola pu, a kue aka la i na hoomalu ana a ka puali makai.  Ua hooukaia na kuikaui puupuu ana a me na kipu me na makai, a he nui ka poe i loaa na palapu.  Kai huakai okoa no hoi ka poe ma ka aoao o ka poe kue, me na uwa ana o ka hauoli no keia haule pio ana o Irelani, a oia mau hana, ua lilo i mea hooinaina i ka lahui Irelani.  Ua lilo keia nuhou i hoea aku i mea nana e hoala main a haunaele ano hookah weliweli, a ua hookah io ia no na koko.

 

KA AHA KUNINA

 

Aia he wahi ano paonioni mawaena o ka aha kuhina, a ua manaoia e hoopau koke ia aku ana ka ahaolelo no ke koho ana i mau lunamakaainana no ka ahaolelo e noho ana i ka mahina o Augate.  Ua hoouna mai o Pohakuhauoli i kana leta imua o ka Moiwahine e kauoha ana no ka hoopau ana i ka ahaolelo, ai ole ia, heaha aku la ka hopena.  Me he la e haalele ho nana o Pohakuhauoli i kona kulana kuhina.

 

MOOLELO

 

------O KA -----

 

Ahaolelo o 1886

 

----

(Mai ka aoao ekahi mai.)

 

Na ia komite no i hoike mai, ua hooholo lakou e haawi aku i ka palapala hoopii ma ka lima o ke Kuhina Kalaiaina.  Aponoia ka hoike.

 

Na ia komite no hoi i hoike mai ua noonoo lakou i ka palapala hoopii a Haalou, e noi mai ana e uku ia aku na dala he 160 no kona koena uku lawe letam a ua hooholo ke komite e hooholo ka hale, e hoopau loa i ka noonoo ana no ia palapala hoopii, oiai aohe a lakou mau kumu kupono e ae o lakou e hooko –aku ai.  Hookahi lala o ke komite i kue i keia hoike, a ua haku okoa no oia i kana hoike a heluhelu mai imua o ka hale e hoakaka ana i ka pono o ka hoopii.

 

Noi mai o Nahale e apono i ka hoike a ka hapa uuku, i pau ke noi pinepine ana a keia wahi Haalou i na wa a pau.

 

Noi mai o Kalua e hoapono i ka hoike a ka hapanui o ke komite, oiai, wahi ana, aole o ke noi pinepine ana mai i kela me keia kau, he mea ia e haawi aku ai i ked ala.  O na kumu nui a ka hapanui o ke komite i hole ai i keia hoopii a Haalou, aole i kue ae i na hole a keia komite hookah i na kau i hala.  Nolaila ke noi aku nei au, e hoapono ia ka hoike a ka hapanui. Ma ka ninau ana, ua aponoia.

 

Na Kalua i hoike mai  I ka hoike a ke komite o na aina aupuni me na hana hou e pili ana i kekahi mau palapala hoopii mai Wailuku e noi ana i mau paipu wai, hana hou ana i hale aupuni, a i makeke; ua manao ke komite e lawe ka hale a noonoo i keia mau hoopii i ka wa e noonoo pu ai me ka Bila Haawina.  Aponoia ka hoike.

 

Na ia komite no i hoike mai i na hoopii main a apana i mau puu dala no na alanui. Alahaka, me palekai me awa pae; ua hooholo ke komite e waiho ma ka papa a noonoo pu me ka Bila Haawina.

 

Noi mai o Nahale e apono is ka hoike a ke komite; noi o Kakina e hoihoi hou ia keia hoike i ke komite, me he la aole keia he hoike.  Aole paha lakou i hele e ninau pono i na pilikia o na apana, ke kumu o keia mau hoopii, aole o ka hoike mai, ua hooholo lakou na ka hale e noonoo a pela aku.  Aole a lakou hoike e olelo ana, o ka hoopii mai mea mai aole plollei, a pela ko mea.  Aka, ke haawi hou mai mei na ka hale e nana.  Alaila heaha ka waiwai o ka hana ia lakou.  Kokua pu o Kekoa i keia mau hoakaka ana, a nui kona hoohalabala no ka hoike.

 

Ma ka ninau ana ua aponoia ka hoike a ke komite.

 

Hoomaha ka hale.

 

Noho hou ka hale ma ka hora 1:35.

 

Noi o Kikaha e hapai I na hana o ka lo.

 

Noi o Aholo e hapai hou ka noonoo ana i ke koho no ka mahelehele ana o na apana auhau, hookolokolo a me hoonaauao, oia ka hoololi i ka pauku 498 o ke Kivila.  Aponoia.

 

Kamailio mai o Dole aole he mau hoopii i hiki mai i keia hale mai keia apana e hikie ai kakou ke komo aku a hoololi I kona apana.

 

Ninau ia ka hoololi a ka luna o Lihue a me Koloa a haule.

 

Na Hana O KA LA

 

Noonoo ana i ka bila haawina.

 

J.K. Kaunamano ka lunahoomalu o ke komite o ka Hale.

 

OIHANA ANA AINA

 

Uku Luna Ana Aina Nui $8,000 Hooholoia

 

OIHAWA WAI O HONOLULU

 

Uku Luna Wai Nui me ke Kakauolelo Makeke $4,800.  Hooholoia.

 

Uku Kakauolelo i o ka Oihana Wai $3,600.  Haule.

 

Noi o Nahinu i $3,000.  Hooholoia.

 

Uku Kakauolelo 2 o ka Oihana Wai $1,800.  Hooholoia.

 

Lilo Oihana Wai $6,000.  Hooholoia.

 

Noi o Dickey e haawi i ke Komite Waiwai.  Haule.

 

OIHANA HOOULU LAAU.

 

Malama Kahua Hoomalu Mea Kanu $12,000.  Hooholoia.

 

Hoopau ia ke komite a waiho mai ka lunahoomalu i kana hoike no na mea i hanaia, a aponoia.

 

Noi o Kalua e hoopanee ka hale a noho hou i ka hora 10 apopo.  Haule.

 

Kapaeia na rula a waiho mai o Kikaha he olelo hooholo e kohoia i ekolu komite  no ka hoololi ana i ke kanawai dute o keia aupuni a na lakou e haku i bila kanawai.  Hooholoia.

 

Hora 5:10 hoopanee ka hale a noho hou i ka la apopo hora 10.

 

LA HANA 41, IUNE 18.

 

Halawai ka hale e like me ka mau.

 

NA PALAPALA HOOPIL

 

Kapaeia na rula, a waiho mai o Nahale he palapala hoopii mai Kona hale he palapala hoopu mai Kona Akau mai, e noi ana e hoonoho ia i makai kula no ke kii ana i na keiki hele ole i ke kula.  Waihoia i ke Komite Hoonaauao.

 

Na ka Loio Kuhina e kapae i na rula no ka hapai ana i na hana o ka la Aponoia.

 

HOIKE A NA KOMITE KUMAU

 

Waiho mai ke Komite Pai i na bila i pau I ke pai ia.

 

Hoolaha mai ke Kuhina Kalaiaina, e lawe mai ana oia i keia  mau bila kanawai.  1.  Kanawai Buro Hooulu Laau.  2.  Kanawai e Huikala ai I ke Kuhina Waiwai.

 

Hoike mai ke Komite Kakau Poepoe ua makaukau kekahi bila no ka heluhelu ekolu.  Aponoia.

 

NA HANA O KA LA

 

Heluhelu elua ana o ka bila Kanawai o ka mahele 26 mokuna 9 o ke Kivila e pili ana no ka huli ana maluna o na moku.

 

Noi mai o Dole e hoopanee loa ka noonoo ana no keia bila, oiai na lawa no ke kanawai mua e hooko ana i na makemake a pau no ka huli ana i na waiwai i hoopae malu ia mai.

 

Hooholoia ka bila

 

Noi o Kaulukou e hoopanee ka hale a noho hou i ka hora 10 o ke kakahiaka Poakahi.

 

Hoopanee ka hale.

 

-------

 

LA HANA 42, JUNE 21

 

Halawai ka hale elike me ka mau.

 

NA PALAPALA HOOPII

 

Na Palaunu mai Koolauloa e noi ana e kapae ia ka haawina ma ka Bila Haawina no ka poe ana aina.  A i $15,000 no ka hana ana i uwapo no Waimea a me ko laila mau alanui.  Waihoia ma ka papa a noonoo pu ia me ka Bila Haawina.

 

Na Dickey mai Makawao e noi ana e hoihoi ia ka hale Hookolokolo ma Paia, a i $1000 no ia hana.   I  elua no hoi lunamakaaihana o ia apana.

 

Na Kakela mai Puna e noi ana e hoonoa ia ko Kekoa koho ia ana.  He 73 ka nui o na inoa.

 

Na Kaulukou mai Puna he 101 inoa e noi ana aole e hoonona ia ko Kekoa kohoia ana.  Ma ke kapaeia ana o na rula, ua heluhelu ia mai ka palapala hoopii.

 

Na Palohau mai Hanalei e noi ana i $500, no ke kukula ana i halekula ma Anahola, Kauai.  Haawiia i ke komite Hoonaauao.

 

Ma ke kapaeia ana o na rula, ua heluhelu mai o Kaulukou he mau hoopii lehulehu mai Hilo e noi ana i uwapo no keia mau kahawai:  Maulua, Ninole, Manolua, Pahala, Kaiwilahilahi, me Kaawalii; i $2000 no ka hoomoe ana i mau ohe wai no Laupahoehoe;  i awa ku moku akea no Laupahoehoe, i  tau-

 

 

NA HOOLAHA HOU

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI. --- Mamuli o kekahi mana kuai i heikeia maloko o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o ISAAC D. IAEA a me KEAHI kaua wahine o ka aoao mua, a me MRS. C.C. LIMAIKAIKA o ka aoao elu, ma ka la 15 o Iune, 1883.   i  kakau kope ia ma ka buke 95, aoao 243, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o keia moraki, noiaila, ke hoalahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana eia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, ma ka POAKAHI, la 19 o IULAI, 1886, ma ke Keena Kudala o E. P. Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la.

 

Aia me kahi o W.R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

 

Hanaia i keia la 22 or Iune, 1886.

 

MRS. C.C. LIMAIKAIKA

Mea Moraki Mai.

 

Penei na aina e kudalaia ana:

 

O kela mau aina ma Kula, Maui, i hoike ma’alo iho penai:

 

1 st --- O kela aina I hoikeia ma ka Palapala Sila Nui Helu 3039 ma ka inoa o Kekaha, he 309 Eka.

 

2 nd --- O kela apana aina i hoikeia ma ka Palapala Sila Nui Helu 1213 ma ke inoia o Haole, he 22 96-100 Eka.

 

3 rd .---O kela aina i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui Helu 1838 ma ka inoa o David Maddox, he 108 9-100 Eka.

 

O kela mau apana aina a pau ua hooliloia i na mea moraki aku ma ka Palapala Kuai a Kekaha i kopeia ma ka Buke 94,aoao 211.  2081-41.

 

 

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI.----Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o  D.W. AIWOHI KAHOOKANO, o Kohala, Mokupuni o Hawaii, o ka aoao mua a me JOHN J. CARDNE oka aoao elua ma ka la 11 o Maraki, 1884, i kakau kopeia ma ke keena o ka Luna Kakau Kope, ma ka Buke 88, aoao 51-3, a mamuli o ka uhaiia ana o na kunu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, elike me ka hoakaka ana malalo iho, ma ka POAONO, la 24 o IULai, 1886,  ma ke keena kudala o L.J. Levey, ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ma ka hora 12 o ke awakea o ia la.

 

No na mea i koe, e ninau ia J.M. MONSARRAT, Loio ma ke Kanawai.

 

JOHN J. CARDEN

Mea Moraki

 

Honolulu, Iune 21, 1886

 

Ka aina e kuai ia ana, oia no kela aina a pau e waiho la ma Makapala, Kohala, a i hoikeia na palena penei:

 

Apana Ekahi © -- E hoomaka ana ma ka pohaku x ma ke alanui Aupuni, oia ka pohaku i hui ai me ko J. K. Kahookano, a holo pu AK 2 ½ K 8.70 kaul or 9.70 kaul i ka pohaku x, alaila He 74◦ HI 12.74 kaul me ko Kimo Kaai i ka pohaku i kaha pea ia i kahawai, laila holo i kai a hiki i ka mana alaila holo ma ka mana Hik o ke kahawai me Kua a me Niulii a hiki i ka pohaku x e hui ai me ko J. K. Kahookano Ak 78 ½ Ko 11.27 kaul me ko J. K. Kahookano i ka pohaku x a He 5◦ Ko 6 kaul me ko J.K. Kahookano.

 

Apana Elua (b) – E pili ana i ko Mareka, a hiki i ke alanui aupuni a ma ke alanui He 87 l/4 Ko 2.66 kaul a hiki i ka hoomaka ana.  Ili 44-10 eka, a he hapa no ka aina ma ke Sila Nui Helu 3371, Kuleana Helu 9781, ia Keliilealea, a i hoolilo ia ia Kahookano i oleloia, e J.K. Kahookano ma ka palapala I kakauia ma ka la 10 o Sepatemaba, A.D. 1883, a i kopeia ma ka buke 88ma na aoao 50 me 51.     2082-41

 

 

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI. ---Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o KUIHELANI     (K) O Kailua, Mokupuni o Oahu , o ka aoao mua, a me CURTIS P IAUKEA, o ka aoao elua, ma ka la 14 o Mei, 1885, i kakau kope ia ma ke keena o ka Luna Kakau Kope, ma ka Buke 97, aoao 18 a me 19, a i hooliloia e CURTIS P. IAUKEA ia G.E. BOARDMAN a me G.W. WILFONG, na kahu malama waiwai, ma ka palapala hoolilo i hanaia i ka la 6 o Iune, 1886, a i kakau kopeia ma ka Buke 97, aoao 18, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, @olaila ke hoolahaia aku nei e na mea nona ua moraki nei, e hooko ana laua ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana laua i ka aina i hoikeia ma ia moraki, e like me na hoakaka ana malalo iho, ma ka POAONO, la 24 of IULAI, 1886, ma ke keena kudala o K.J. Levey, ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ma ka hora 12 o ke awakea o ia la.

 

No na mea i koe, e ninau ia J.M. Monsarrat, Loio ma ke Kanawai.

 

G.E. BOARDMAN a me G.W. WILFONG na kahu Malama Waiwai.

 

Ka aina e kuai ia ana, he aina kalo ma Kai lua, i oleloia nona ka ili 3 a me 15-100 eka oia ka apana 3 o ka Palapala Sila Nui 2138-Palapala Hooko Kuleana 1833-6809, no Kanakaliilii, oia no ka aina i hooliloia ia Kuihelani (k) i oleloia e Paaiki a me kahi poe e ae, ma ka palapala hoolilo i hana ia i ka la 250 Maraki, 1867, a i kakau kopeia ma ka Buke 96, aoao 37.  2082-4t

 

 

Ua Hookaawaleia Keia Kowa

 

NO

 

Mrs. Thomas Lack

 

MEA KUAI A. LAWELAWE I

 

NA

 

Aahu Nani,na Mikini Humuhumu,

 

Me na Kui.

 

E NEE AE ANA OIA I KA

 

 

Helu 81, A lanui Papa

 

Honolulu.

 

I Ka la 28 o Iune, ‘86

2082-tf

 

H. HACKFELD & co.

 

Mea Kalepa Nui, a Kuai Kuhea i na

 

Waiwai Lole, a me na Mea Hao

 

A ME MEA

 

KALEPA WAIWAI NUI

 

Kihi Alanui Papu me Meiwahine

 

HONOLULU, N.L.        1082-1yr

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANA WAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.

 

Ma ka Waiwai o REV. SAM’L PAULO, no Wailua, Molokai, i make.

 

Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a REV. H. MANASE, e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o REV. SAM’L PAULO, no Wailua, Molokai, i make kauoba ole, a e hooholo ia ka waiwai i na hooilini.

 

Nolaila ke kauohaia aku nein a kanaka a pau ke pili, o ka POAONO, oia ka la 17 o IULAI, 1886, ma ka hora 9 A.M., ma ka Hale Hookolokolo ma Pukoo, oia ka ia a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i na nonoi la, a me na mea kue ke hoikeia.

 

ABR. FORNANDER,  Lunakanawai Kaapuni Apana Elua Hl.P.A. Lahaina, Iune 17, 1886   

2082-31

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANA WAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.

 

Ma ka Waiwai o E. S. MAUNALOA (k) no Kawela, Molokai, i make.

 

Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a J.W.M.POOHEA, ka Luna Hooponopono o ka waiwai o E.S. MAUNALOA, no Kawela, Molokai, i make, e noi ana e haawiakuka Aha iaia i Laikini e kuai kukala ana i ka Waiwai Paa o ka mea make i oleloia maluna, i mea e hookaa ia ai kona mau aie.

 

Nolaila ke kauoha ia aku nein a kanaka a pau ke pili, o ka POAKAHI, oia ka la 19 o IULAI, 1886, ma ka hora 11 A.M., ma ka Hale Hookolokolo ma Pukoo, oia ka la a me kahi I kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la, a me ua mea kue, ke hoikeia.

 

ABR. FORNANDER, Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H.P.A. Lahaina, Iune 17, 1886.   2082-31

 

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI  Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.

 

Ma ka Waiwai o KANEALII (k) a me EHU (w) no Wawaia o KANEALII (k) a me EHU (w) no Wawaia, Molokai, I make.

 

Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a LOTA POOHEA (k) e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o KANEALII (k) a me EHU, no Waiwaia, Molokai, i make hauoha ole, a e huoholo ia ka waiwai i na hooilina.

 

Nolaila ke kauohaia aku nein a kanaka a pau, ke pili, o ka POAKAHI, oia ka la 19 o IULAI, 1886, ma ka hora 9 A.M., ma ka Hale Hookolokolo ma Pukoo, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la, a me ua mea kue ke hoikeia.

 

ABR. FORNANDER, Lunakanawai Kuapuni Apana Elu, H.P.A. Lahaina, June 17, 1886.  2082-31

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI. --  Mamuali o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o IOELA KAIANUI  o ka aoao mua, a me MRS. C.C. LIMAIKAIKA o ka aoao elua, ma ka la 3 o Dekemaba, 1880, ikakau hope ia ma ka buke 68 aoao 27, a mamuli o ka uhaiia ana o ua kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nono ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, ma ka POAKAHI, la 19 o IULAI, 1886, ma ke Keena Kudala o E.P. Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la.

 

Aia ma kabi o W.R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

 

Hanaia i keia la 22 o Iune, 1886.

 

MRS. C.C. LIMAIKAIKA

Mea Moraki Mai

 

Penei na aina e kudalaia ana:

O kela apana aina ma Kapalama, Oahu, i hoakakaia ma ka Palapala Kuai a Alae i kopeia ma ka Buke 37, aoao 245, a ua hoakakaia no hoi ma ka Palapala Kuai a Kaeha i kopeia ma ka Buke 49, aoao 344.                  2082-41

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI.  Mamuli o kekahi mena kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o T.N. PUUOHAU o ka aoao mua, a me FRANCIS M. HAKI o ka aoao elua, ma ka la 6 o OKATOBA, 1882, i kakau kope ia ma ka buke 85 aoao 207, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, a i hoolilo ia ia. L. Aseu & G.C. Akina Dec. 17, 1883, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua morati nei, e hookoana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki ma ka POALUA, la 6 o IULAI, 1886, ma ke Keena Kudala o E.P. Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la.

 

Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

 

Hanaia i keia la 14 o Iune, 1886

 

L.ASEU & G.C. AKINA.

Na hope o ka me a Moraki Mai.

 

Penei na aina e kudala ana:

 

O kela mau aina e waiho la ma Pololu, N. Kohala, Hawaii, i hoakakaia na palena ma ka Palapala Sila Nui, Helu 7081, a Kuleana 10-442 ma inoa o Nuuanu,he I Eka 1025 anana; a i hooliloia Ii ua Puuohau nei ma o ka Palapala Kuai la a Kekiiolaula w. a me Keliikanakaole kana kane mare, ma ka Palapala i kopeia ma ka Buke 53, aoao 425.      2081-4t

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI.  Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o JOSEPH M. POEPOE o ka aoao mua, a me SANDFORD B. DOLE o ka aoao elua, ma ka la II o Aukate, 1881, i kakau kope ia ma buke 68 aoao 450 a hooliloia ia H.E..AVERY, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua morati nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana la i ka aina i hoikeia ma ia moraki, ma la  POALUA, la 6 or IULAI, 1886, ma ke Keena Kudala o E.P. Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la.

 

Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

 

Hauaia i keia la 18 o Iune, 1886.

 

HARRY E. AVERY

Hope o ka Mea Moraki Mai.

 

Penei na aina e kudalaia ana:

 

O kelaa apana aina a pau loa ma ke alanui Kamika, e kokoke ana i ke kihi o ke alanui Hokele a me ke alanui Kamika, he aneane 30 kapuai ka laula ma ke alanui Kamika, a he 50 kapuai ka hohonu; a oia ka aina i hooliloia ia J.W. Kahiolo a i ikeia hoi o Poepoe, ka Makuakane o ka Mea Moraki Mai, ma o ka Palapala Kuai la a ninau i kopeia ma ka Buke 35, aoao 466.          20891-3t

 

OLELO HOOLAHA

 

 

UA KAPU LOA KUU AINA I KAPAIA O WAIKAKUU ma Kapalilua, S. Kona, Hawaii, aole e hele wale na holoholona, Lio, Bipi, Miula, Kao, Hipa, Iakake, Puaa, & c., oia hoi ka aoao mauka o ke alanui a Haanio, a biki i ka palena o uka, a o ka mea kue i keia, e hopu ia no e like me ke Kanawai, a ua koe ka aoao makai o ke alanuia Haanio, oia hoi kahi i lilo ia J.W. Kuaimoku i ka hoolimalima.  A ua hookohu pono aku au ia J.A. WAIKAPU i Luna nana e hooko i na mea i olelo ia maluna.

 

MRS. MILIAMA KAIMI.

Honolulu, Iune 21, 1886.       2082-2t

 

 

OLELO HOOLAHA

 

I NA KANAKA A PAU E NANA MAI Ana i keia owau o AKINA Pake, no Honolu, Oahu.

 

Ke papa aku nei au I na poe mea halekuai Pake, Haole, Pukiki, aole oukou e h@aia i kuu wahine mare Mrs. Kapahu Kaulolo Akina i ko oukou mau waiwai a pau, ma ko’u inoa no ka mea, ua haalele mai oia ia’u, me ko’u hale, kau ai, a me na pono a’u a pau, a ua hale aku oia ma ka makemake @ kona kino iho, aole au e hookaa ana i kona mau aie a pau ke hookuli oukou i ko’u leo.  A i na wau e lohe ke malama nei kekahi poe iaia, e hoopii no au i ke Kanawai o ka aina no na pho o’u a pau.

 

O wau iho no, AKINA  Pake

Honolulu, Oahu, Iune 24, 1886,   2083

 

 

AHA KIEKIE O KO HAW@@@@@@@@@

AINA.  Ma ka @@@@@@@@@@@@@

Ma ka hana o ka Waiwai o @@@@@@@@

SEY, o Waimea, Hawaii @@@@@@@@@

 

Olelo Kauoha e k@h@ ana @@@@@@@@

ka Palapala Kauoha, ke @@@@@@@@@@

lama, a no ka hoolaha ana.

 

No ka mea ma ka la @@@@@@@@@@@@@

waihoia mai imua @ ka@@@@@@@@@@@

i olelo ia, oia no ke Kau@@@@@@@@@@@

F. Lindsey i make aka @@@@@@@@@@@@

Hoopii e noi aka e h@@@@@@@@@@@@@

Kauoha a e hoopuka ia ka @@@@@@@@@@

ponopono Waiwai m@ ka @@@@@@@@@@

pakuiia ia J.M M@@@@@@@@@@@@@@

a me ka hoonoho ana i Ka @@@@@@@@@@

sey a me Charles @@@@@@@@@@@@@@

moopuna a ka mea i ma@@@

 

Nolaila, ua Kaucha@@@@@@@@@@@@

ka ia 16 o IULAI, 188@, ma @@@@@@@@

hiaka, ma La Rumi @@@@@@@@@@@@@

ma Aliiolani Hale, ma Honolulu @@@@@@@

Oahu, oia ka la me @@@@@@@@@@@@@

Palapala Kauoha, a e hoo @@@@@@@@@@@

mai, a me ka poe a p@@@@@@@@@@@@@

lapala Kauoha, a me ka @@@@@@@@@@@

lapala Luna Hoopenopono W @@@@@@@

Malama

 

A ua kauoha hoa ia @@@@@@@@@@@

na pule ekolu iloko @ ka @@@@@@@@@

me Kuokoa he ma@@@@@@@@@@@@

ia ma Honolulu.

 

Kakauia @@@ Honoluly, @@@@@@@@

A.F. @@@@@@@

Lunakanawai @@@@@@@@

Ikea:    HENRY SMITH

Hope Ka@@

2082-3

 

 

I LOKO O KA AHAHO@@ @@@@@@@

Kaapuni o ka Ap@na E @@@@

Iune 1886

 

KALAKAUA.  Ma @@@@@@@@@@@

Akua o ko Hawaii @ae Ai@@ @@@@@@

 

Ia J. H. S@p@@  Esq. @@@@@@@@@

a i ole i kona hope, me ka Ma@@ @@@@@

 

Ke kauohaia aku @@@@@@@@@@@@

FRANK SEARS ka mea @@@@@@@@@

Iho mai 3@3 oia i kana p@@@@@@@@@

na la he iwakalua mahope @@@@@@@@

ana  o keia e hele m@@@@@@@@@@@

lokolo Kaapuni ma ke kau @@@@@@@@

‘la e malamaia ana ma ke @@@@@@@@@

o ka Hale Hookolokolo ma Wa@@@@@@@

o Maui, ma ka Pealua ia @@@@@@@@@@

ana ma ka ho@a @@@@@@@@@@@@@

no ke aha la e ae ele@ia ai @@@@@@@@@

ka mea hoopii, e @ke me @@@@@@@@@@

iloko o kona palapala hoop@@@@@@@@

keia, a e hoihoi mai oe i k@@@@@@@@

ka hoke piha @@ @au mau@@@@@@@

            Ikela e ka mea h@@@@@@@@

            Judd Lanakanaw@@@@@@

            Aha Hookolokolo K@@@@@

 

luku i  keia la 20….Apenia m.h.@

           

            GEO. E. KI@@@@

 

                   K@@@

 

(Sila)

Aha Hookolokoio Kaapena Apa@@@

 

Ua huii ponoia ka mee i hai ia oia o FRANK SEARS.  @@@@ oia @@@@

Aia oia mawaho o keia Aupuni @@@@@@@

hoike aku nei au i keia palapala @ koia.

 

JOHN H @@@@@

 

Honolulu Mei 10, 1886

Ke hooia nei au o na mea @@@@@@@@

maluna, he hope ciaio no ia @@@@@@@

o u hihia ia ka me ka hoke a k@@@@@@

ia mea, a ua kauoha ua Aha ia @@@@@@

Iune 1886 e hoolahaia aku @@@@@@@

ua palapala kii la e like me ke @@@@@@

 

Ikeia @ k@@ lima @@@@@@@@

Aha la ma Wailuku M@@@@@@@

O Iune, m.h. 1886

            Geo. E. @@@@@@@

(Sila)              @@@@

 

Aha Hookolokolo Kaapuni Apa@@@@@

2081-6t

 

 

HOOLAHA HOOKO M@@AK@@@@@@@

KE KUAI.   Ma@nu@@ o k@@@@@@@@

kuai i hoakeia maloko o kekahi palapala @@@

raki i hanaia mawaena o S. KAIF@F@@@@@

aoao mua, a me A.J. KAKAL@@@@@@@@

Waiwai o R.W. Holt o ka @@@@@@@@@@

ka buke 77 aoao 457, a mam@@ @@@@@@

o na kumu aelike o kela @@@@@@@@@@

hoolahaia aku nei e ka mea @@@@@@@@

o ua moraki nei, e hooko ana @@@@@@@@

a ma ia hooko ana , e kudala a@@@@@@@@

aina i hoikeia ma ia moraki, ma @@@@@@@

LUA, la 6 o IULAI, 1886, ma @@@@@@@@

Kudala o E.P. Adams, ma @@@@@@@@@@

Hora 12 o ia la.

 

Aia ma kahi o W.R. Kakela @a @@@@@@@@k

kaka no keia mea.

 

Hanaia i keia la 14 o Iune, 1886.

A.J. KAKALAIKA

 

Kahu Waiwai o R.W. Ho@@@@@@@@@@@

Mai.  Penei na aina e kudalaia @@@@@@@@

 

1 – O na aina e waiho la ma @@@@@@@@@

i hokeia ma ka Palapala Sila N @@@@@@@@

8 Kuleana, 1897 ma ka inoa @@@@@@@@@

kaulahao, a ua hooiiloia ia Ka@@@@@@@@@

Palapala Kuai o Kaheaku m@ Laa@@@@@@@

ka Buke 70, aoao 80.

 

2—O na aina i hoakakaia @@@@@@@@@@@

Sila Nui, Helu 2545, Kuleana He@@@@@@@@

ka inoa o Mahoe 2 68-1000 Eka.

 

3---O no aina i hoakakaia ma @@@@@@@@@@

Sila Nui, Helu 3480, K @@@ana @@@@@@@@

ka inoa o Kalakuaole he I 583-1 @@@@@@@@

 

4---O na aina i hoakakaia @@@@@@@@@@

Sila Nui, Helu 2413, Kuleana @@@@@@@@@

ka inoa o Kolihana he I 107-1@@@@@@@@@

 

5---O na aina i hoakakaia @@@@@@@@@@

Sila Nui.  Helu 2553.  Kul@@@@@@@@@@

ma ka inoa o Kahakauila @@@@@@@@@@@

 

6—O kela aina e wai@@@@@@@@@@

Kohala, Hawaii, ua hoakakaia@@@@@@

ka Palapala Sila Nui, Helu @@@@@@@@

Helu 10489 ma ka inoa o @@@@@@@@

anana, ua hooliloia ia Kale@@@@@@@@

opio a me Keahonui @@@@@@@@@@@

peia Buke 23 aoao 372.

 

 

AHA KIEKIE O KO HAWAII @@@@@

AINA. ---Ma ka Hoop@@@@@@@@@

Ma ka hana o ka waiwai @@@@@@@@

Kanoa i make.  Olelo kau@ha@@@@@@

la e hooiaio ia ai ka Palapala K @@@@@@

ka hoolaha ana.

 

No ka mea, ma ka la 8 o Iune@@@@@@@

waihoia mai imua o ka Aha, keka@@@@@@

i olelo ia, oia no ke Kauoha@@@@@@@@

Kahanaa iwai Kanoa i make aku@@@@@@

Palapala Hoopii e noi @@@@@@@@@@

Palapala Kauoha a e hoopuka ia h@@@@@@

pala Luna Hooko ia John @@@@@@@@@

waihoia mai e ia.

 

Nolaila, ua Kauoha ia o ka P@@@@@@@@

la 5 o Iulai 1886, ma ka ho@a 10 @@@@@@

ma ka Rumi Hookolokolo o @@@@@@@@@

Aliiolani Hale, Honolulu, oia @@@@@@@@

bora, e hoiaio ia ai ia l’aiapala Ka@@@@@@@

hoolohe ia ai hoi ia noi ana mai @@@@@@@@

a pau I pili, e kue ana ia l’ai@@@@@@@@

me ka hoopuka ana i ka @@@@@@@@

Hooko.

 

A ua kauoha hou ia, e hoo@@@@@@@@

no na pule ekolu iloko @@@@@@@@@@

pepa i pai ia a i hoolaha ia ma @@@@@@@

 

Kakauia ma Honoluly, Iune 8 @@@@

EDWARD PRESTON

Lunakanawai o ka A @@@@@

Ikea:     HENRY SMITH

           Hope Kakaulelu      @@@

 

 

HOOLAHA KUAI MORAKI.  MAMULI o kekahi mana Kuai i hoikeia maloko o kekahi Palapala moraki mai a TSEU TIN FEE me kana wahine o Kohala Akau, Hawaii, ia  LO ASEU, i kakau ia  i Maraki 24, 1885, a i kakau kope ia ma ka Buke 95, ma na aoao 79 a me 80, iloko o ke Keena Kakau Kope Hawaii, e kuaiia ana ma ke kudala akea ma ka la 6 o Iulai, 1886, i ka hora 12 o ke awakea ma ka Hale Kudala o E. P. Adams & Co., ma Honolulu, na pono, kuleana a me na waiwai a pau o ua mau mea moraki nei iloko o na waiwai i morakiia, o ia  waiwai i oleloia he mau aina ma Niulii, Kohala Akau i olelo mua ia, a i hoakaka maopopo ia ma ka Palapala Sila Nui 2664 a me Palapala Hooko Kuleana 10861.

            No na mea i koe, e loaa no na hoakaka ana mai a L. Aseu ka mea nona ka moraki, a i ole ia, mai a Ashford & Ashford, kona mau Loio,

            Honolulu, Iune 14, 1886.                    2081. 3t.