Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 28, 10 July 1886 — MOOLELO O KA Ahaolelo o 1886. [ARTICLE]

MOOLELO O KA Ahaolelo o 1886.

( Koena o ka la hana 50.) Ma ke noi ua hapaiia ka noonoo ana ika Bila Haawina. Hapai hou ia ka noonoo ana no ka haawina 14 Hoopaa loa ana 1 na hale ine āha hoomalu " i pau ole ika Poakahi aku. Ninau mai o Dickey, heaha la keia puu dala nui ? Hoakaka mai ke Kuhina Kalaiaina. Nmau hou: Ina ua haawi ka Ahaolelo ia oe i $19,000 e hana aelike no ka hana ana i ke kahua 0 keia hale, a ua pau ke dala, alaila, nawai oe i kauoha e hana hou 1 aelike 1 $30,000 me ka ae ole o ka ahaolelo ? (Hoakaka hou ke Kuhina.)

Dickey: Aole i lawa ko'u iini oiai ua kuhikuhi ke kuinukanawai ina hana a na Kuhina a me ka hoolilo ana i ke dala, aka, ua hoolilo wale ia no keia ma ke kauoha a ka Aha Kuhina. Heaha la ka mana o keia hana ana. ? O ka aha kuka malu ka mana ma ia mea, aole o lakou nei. Nolaila, ina he hiki wale i keia poe ke hehi # waie 1 na kanawai o kakou, alaila, he mea makehewa wale no ka kakou hana i mau kanawai. O ka hana aku ka kakou a o ka hehi mai ka lakou nei, nolaila, e kapae loa ia keia haawina. Mahope o kona kamailio ana, ku mai o Keau a hoololi mai i $25,000. Kamailio mai oia ma ke ano ole wale e pulelehua wale ai. A iaia i hoalu iki iho ai, ua ku mai la ka liona opio o Molokai, Hon. L. A. Kakina, a pane mai i keia mau oleio: Kokua no au i keia haawina ina nae ua hoolilo mana aku na Kuhina i ke dala e like me ke kauoha a ke kanawal Oiaio loa na hoakaka ana a ka iuna mai Makawao, Mr. Dickey 1 pane iho nei e iike me ka oiaio o ka Eaihala, a nolaila owau kekahi e Amene aku, | 11 Amene. " Na lakou ka e onou nei ke aupuni iloko o ka aie nui, a haawi mai na ka lehulehu e hookaa. Aka, ina he mea maikai, na lakeu no e uku aku ia. alaila he a-o maikai ana ia 12kou aole e hana nou. Ua hana io no na kamana i ka hale me ka manao maikai a nie ke kuhi ana he hoohana pono keia a lakou nei. Aohe no paha he mea e ae a kakou e manao aku a\ nana e hookaa keia kuapapa nui, āka, o kakou no, nolaila, e hooholo no paha kakou i kaia a me na haawina a

a pau, ama ka hopena loa o ka Haawina e hana iho kakou i kanawai penei: is He hihia karaima ka lakou e hana ai ke lawelawe hou lakou c like me keia, ahe mea hiki ke hoomi ia imaa o kekahi aha. aku ka hewa ia lakou, hoopai aku. T * Oiai aohe o likou maka'u iki ike kaoawai e ku nei i keia wa, he omolemole wale no paha iko lakoa noonoo ans. I\e pinepine no kakou i keia mau hana mamua; mea ae no na Kuhina i hooholo &c, <Scc

Maopopo loa ina na makou eha e noho nei e kii keia mau dala a lawe aku mai ke keena Waiwai, pa*" koke makou i Kawa, aka hoi, ina na keia mau kuhina eha, aole ka e paa. Heaha la ka oi ae o ka maemae o ka lakou kii ana ika makou ? Aka oka oleio mai he haie nani, hale paa, maikai, a pela wale aku he mea ole wale no ia. Aoee o lakou mana iki ke hana peneia, a ua hewa loa lakou. (Ma keia mau kamailio ana a Kakint, ua okalakala mai !a ke Kuhina K.ipikona, a pane mai la me ka leo nui. He opala wale no iaia ka lioni opio o Molokai.) ! Pane mai 0 Palaueu: Owau kahi e hoapono i ka haawi ana e hookaa ika aie o ke aupuni, aka, ua minamina wau i ka hoike pu ana aku he mau hana mana ole loa maoli loa no keia i hanaia ena kuhina. Ua hanaia ka hale, ua paa, ua nani, a eia hoi ke koi ia mui nei kakou e hookaa aku i kekahi huna dala mahuahua oa i hoomana ole ia akue ka ahaolelo e hana aku lakou nei pela. Aka, eka lunaheomalu, e hoike aku wau, aole wa |le no keia oka aie, ina hou aku no. | Eia, he $450,000 he aie hou no. (Hoakaka pu raai i na moa i hooliloia &c.) Nulaiia, e noonoo pouo kakou, aole keia he mau aie no keia mau makahiki elua e hele aku nei, aka, no na maka'niki elua i hala, a e hookaa ana kakou no na aie o ia mau makahiki. A oiai ke koi mai nei na Kuhina e aie hou, a hoea hou raai keia kau ahaoielo hou ae, heaha koe ia kakou. O ka aie iho la no ia a ihea la ka hopena. E noho mau ke aupuni iloko o ka aie a e hookaa wale no aole e pau.

Pane :r»ai o DoIe: Manao wau, ina ua hoolilo aku ke Kuhina i keia nmu dala. aole paha ma ke ano kolohe; aka, mahope lilo loa aku keia mtu hana i kumu alakai no lakou ma ke:a mua tku. He ikaika no na elelo i pane mua iho nei, a ua hoapono pu no hoi i keia naawina, a he hewa maoli no hoi keia 0 na kuhina i hana ai. Aka, aole au i lokahi pu me ka lakeu mau hoakaka ana, t ke olelo nei au "0 ka mea i hewa, ua hewaia." Nclaila ke noi nei au i kuu mau hoa i hoahewa iho nei i na hana a keia poe kahina e lokahi pu mai me a ? u, e kapae loa i keia haawina. E hookuu aku na ka hapanui o ka hale e hoaholo aku i keia haawina, a e malama i ko oukou moolelo o keia kau me ka maemae. Ina no lakou ika hoopaa ana i keia haie, aole no e poino ana ke aupuni, ua houluulu au i na lilo a pau no keia hana, aia ma kahi aneane i ke $70,000 a oi. O ke kumukuai 0 ka aiua kahi e ku nei ka halehe $22 000; nui pono ia. Nolaila, aole wau e kokua ana i keia haawina, no ka mea, aole i hana pono ia; aka, e kapae loa.

Ma ka ninau ia ana, aa hooholo ae la no ka hapanui o ka hale i $26,000 e kuapapa nui e like me ko ka Bila Haaawina. Hoakea ana ika Hale Leta $5,000 Hoomaemae Ika Hale Dute.. $5,000 " ia Aliiolani Hale.... $6,500 Papu kipu ma Kakaako $3,000 Hoomaemae & Halealii lolani $5,000 Hoomaemae na Hale aupuni, he Haawma kuikawa $10,000 Na Haawina Hou. Hale hookolokolo & Hoopaa no Koolauloa $iisoo Hale hookolokolo &: Hoopaa no Kona Akau $ J »5oo Hoomaemae hale hookolokolo & Heopaao Hana $1,000 Hoomaemae hale Hoopaa o Waimea Hawaii $siOo Hale hookolokolo no Kau Hikina $500 Hale Hoopaa no Honuaula $6,00 Hale Hoopaa, hookolokoio no Hilo $3,000 Keena pahu hao Kiaaina o Kauai $2,000 Ma ke noi, ua hoopauia ke komite a aponoia ka hoike aka lunahoomalu o ke komite. Ma ke kapae ia ana o na ru)a, ua hoike mai ke komite waiwai i ka Bila kanawai e hoololi ai i ka mok. 44 o | na kanawai o 1884. Makaukau pu i ke kakau poepoe ja. Heluhelu akolu ia a hooholo loa ia. Ma ke kapaeia ana o na ru!a, ua helu'nelu mai ka Loio Kuhina i ke kanawai e hooponopono ai i ka ohia me ka helu ana 1 na aina i maopopo ole na ona &c, no ka wa mua ma koaa poo. Hoopanee ka hale hora 5:15, Ma ka mokuahi Zealandia o ka la 8 0 keia malama, ua loaa mai he ieta mai ke Kakauoieio oka Aha Hui Ake Hoonaauao a Imi Moolelo o ka Akau 1 Komokana, e hoohanonaoo mai ana i ko kak«« makamaka ka Hon. J. E. Bush. Ma ka moolelo i loaa aku i keia hui no na kalai aupuni a ko kakou hoa wale no keia poe i vae mai ai iaia, a i hoike mai ai i ko lakou nahalo ma ke noi ana mai e lilo oia i hoa hanohano 00 ia AhahuL Hc makana makamae keia i l«aa malihini mai me ka imi *le u aku.

La HANA $1 IULAI !. Halawai ka hale i ka manawa mau. Noi roai o Kipikona e ae ia aku oia e kamailio. Ma ka la inehinei i hoihoi aku ai na kuhina i ko lakou hookohu a hnawiia mai la ia'u ka wae ana no ka kuhina hou, a oia ka mea imua o ka hale i keia la. No na kuhina mua he men makehewa ia'u ke hoike aku no lakou, oiai ua ike a kamaaina oukou ia lakou, aka na lakou e oane no lakou iho m.imuli oka iakou hana. O keia papa kuhina hou ua kamaaina oukou i kekahi o lakou oia ke Kuhina Waiwai hou, he kanaka makaukau a oluolu, a o ke Kuhina o ko na aina e e noho nti, he kanaka makaukau oia ma na mea a pau, a pela no hoi ka Loio Kuhina hou, nolaiia, no makou iho, e ikaika ana naakou e lawelawe ina hana me ka holomua mamuli 0 ko oukou kokua pu ana mai. Hoikk a na Komiik Mau.

Na ke L.ii Hihopa o ke kooaite hoonaauao i waiho mai i ka lakou hoike e pili ana ina noi no ke kukulu ana ina ha!e kulā mt na apana i hoopii mai, ua nanao tce komite imua o ka papa hoonaauao e hole ai keia mtu noi, a pela no hoi me na bil& kanawai elua i waihoia mai e Paehaole, ua manao ke konile e waiho i keia mau bila ma ka papa t lawe ia mai i mau bila hou kupono; a o oa noi no ka hoomahuahua ae i ka uku 0 na kumukula haole Hawaii, me ka uku o na kumukula Nawaii, ua naanao kc komite e waiho i keia mau noi ma ka papa a na ka papa hoonaauao « noo no* no keia mea. Noi mai o Keau e hoopanie lot i ka hoike a ke komiie, a kamailio raai la, aole ke komite i kauoka iaia e hoakaka aku no kana noi i lawe mai ai, ina 1& ua hoakaka pono ia. 0 ka makemake nui o na makua o Meanalua, |oia ke kukulu ana i knla haole ma ia apana aole i kula Hawaii. 1 Na Brown i noi mai e apono i ka hoike i ke komile. Aponoia. Na ke komit« hooiaio bila kanawai i hoike mai i ka ae ana o ka Moi e kau inoa i ka bih kan&wai t pili ana i ka hoohoihoi 1 ka laina mokumahu. Na Kalua kt komite wae no ka lawe ana aku i ka olele pane no ka olelo alii i loaa mai i ka hale, ua haawi mai Oia i | kooa mahalo a me ke kaulike o ka ole- j lo a keia hale 1 kona makemake. { Na Aholo i hoakaka mai, oiai eia ka aha kuhina hou a ua ike ka hale, uolaita, he mea pon» i ka hale e ae aku ia lakou e hoomakaukau ia lakou iho ma ko lak©u mau keena oihana. Nolaila, ke noi aei au e hoopanee ka hale a noho heu i ka hora 10 apop«. Pane mai o I>ol« aole paha i lawa ka manawa in» hookahi wahi la wal« ao, aka e haawi aku i ka manawa a nai, ina •ono makina, alaila, oia paha ka lawa, ska, aole o'u kokua i keia, koe wale n» a ia noi mai lakou. Hooioli mai o Kauoamano i k« noi a Aholo no ka hoopante e hoihoi aku a ka Poalua, lulai 6, hora 10, a aa nui k«la maoawa ao lakou Pane o Palohau t kona kokua i ka luna • I ihue a me Koloa, oiat ua olelo ia mai nti no ka malihini o k«ia aha kuhiaa, ina p«la, alaila na keta hale e ao akii ia lakou. O ka luna o Lihae a ae Koloa & m* Uolokai na nnea nana • ao aku ia lakr»u ma keia m«a aku. Ninau o Likikmi i ka aha kuhina hou ina ua makemake io lakou e boomakaukau no lakou iho a pehta la k« loihi o ka numawa ? Pant mai o Kipikf»na, «i nooooo ao lakou no kaia mea i ke kakahiaka nei, akau ua manao ia aole t hoohaiki aku ina hama o ka h&le, nolaila ua pau wale; aka, ua lilo nat keia mea i kuka ia na ka luna • Lahaina e lawe mai, ke

i! miaio oei au he mea aaikai no r oiii e i; bo3o aoa ka mokuahi i keia auina la, a oulia ua makemake kekaki poe e ike ūu makamaka e hooana palapala i ko lakou mao hoaloha; he mea maikai ' j oo ia, a ke kokua nei au. { Ninau ia ka hoopanee a hiki ika la. j apepo hora i o a. m. | Hora 11:39 hoopanee ka hale. |