Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 29, 17 July 1886 — MOOLELO O KA Ahaolelo o 1886. [ARTICLE]

MOOLELO O KA Ahaolelo o 1886.

LA H.ANA 52, Il'LA! 2. Halawai ka hale elike tne ka raau. Hoike a na Komitf. Mau. Waiho mai ke komite waiwai i ka lakou hoike e pili ana i kekahi oleio hooholo i waihoia mai e K.alua no ka hoihoi ana aku ia Kala*.vakua a me Kanohokula i na dala eono ia laua pakahi no ka auhau papalua ia, a he mea pono e hooko ia aku ka olelo hooholo. Pela no hoi me na noi mai Wailuku a me Makawao e kue ana i ka aie $10,000,000, ua manao ke komite e waiho i keia mau noi ma ka papa. Aponoia ka hoike a ke komite.

Na keia koraite no i waiho hou mai i ka lakou hoike e pili ana no kekahi noi i waihoia mai e kekahi mau mea elua no $42.75, he koena uku no ko lakou hoohanaia ana i ke alanui, ua manao ke komite he mea pono ke waiho ia aku keia noi i ke Kuhina Kalaiaina. Noi o Palohau e apono i ka hoike. Hoololi o Kakina e waiho i ka hoike ma ka papa, a ina he koena uku io keia he mea pono ke uku ia aku. Aponoia ka hoike, Hoike mai o Aholo ke komite waiwai i ka lakou hoike no ka hoopii a ka poe hoolimalima o Ualapue Molokai, e koi ana e hoihoi ia aku ia lakou na dala i uku ia e lakou i ka luna helu no ka aina a lakou i hoolimalima ai, oiai he aina lei alii la, nona ka huina he $18.50. Ua nianao ke komite e .waiho i keia hoopii ma ka papa. Aponoia ka hoike*

Na Kaulukou ke komite hookolokolo 1 waiho mai i ka lakou hoike e pili ana no elua mau bila kanawai i waihoia mai e Kalua a me Dole no ka īli ana aku oka waiwai i na hooilina, ua tnanao ke komite e waiho i keia miu bila ma ka papa. Noi o Dole e waiho i ka hoike a ke komūe ma ka papa & noonoo pu me na bila. Waihoia ka hoike ma ka pāpā.

Hoike a na Komite Wae. Na Dickey ke komite makaikai i na hale aupuni i waiho mai i ka lakou hoike e mahalo ana i na hale i makaikaiia e lakou no ka maemae, oia ka haiepaahao o Kawa, ka halemai o Kakaako, ka Hale Dute, ka Hale I,eta a me na hale kula, aka o kekahi o keia mau hale aupuni ua popopo na papahele a ua ano haiki ke ku ana o kekahi mau ha!e. Noi o Keau e waiho i ka hoike ma ka papa a nooneo po me ka bila haawina me ka hookuu pu aku i ke komile. Aponoia. Na Olelo Hooholo h£ j»a Biul Na Kakina i waiho mai he olelo hooho'.o e kauoha ana i ke Kuhina Kalaiaina, ke Kuhma Waiwai, ke Kuhina o ko na aina e a me ka Loio Kuhina, e hoike mai malee kakau ma ka la 3 o lulai ika nui o na aie oke aupuni 1 ka poe i aieia aku al m»i ka la 30 mai o lune iSS6. Na Kipikona i paoe mai aoie i makaukau ka Aha Kohina i keia wa, aka, ke hoomakaukau nti lakou e like me ka makemake o ka olelo hooholo, aka; ao ka hiiki oka manawa, e pane ia aku aaa ma ka Poeloa.

Ni ka Loio Kuh:na hou i {sāi, o ana e ninau i n.i kum*;.. rna kekahi laau mea pili aupum, he mea pono e ho;<Uha mua nui ka uioa •: ake ana e ninau i na kuhitix Pane o Kakina, ua kuhihewa .ki ke kuhina, oiai ua heakakaia no e kekah. rula o ka haie. Hoolaha mai o Kaulukon he hīia kanawai no ka hoomalamalama ana i ke kulanakauhale o Honolulu ir.e ke kukui uiia. N'a Dole i hoolaha mai he hila e hoe loli ai i ka pauku 150 ke Kumukanawai e pili ana no ka unuhi ana i ke dala mai ka waihona aupuni se. Noi o Dole e hookuu aku iaia no ke-

kahi manawa. Aeia. Na Palohau he olelo hoo!-io:o $4,000 110 ke aiahaka o Keaha Kauai, Waiho ia a noonoo pu me ka bih haawina. Na Palohau no i heiuhelu raai no k.i! wa mua i ka hila kanawai e hoololi ana | i ka pauku 2 mokuna 46 o na kanawai j 0 iS6S e pi\i ana i ka hooiaio ana i na | palapala aeliko paahana nie na haku ■ hana. Waihoia no ka heluhelu elua. j Noi 0 Kakina e pai ia keia !>i;a. : Koho ka noh? ia Kipikona i Komiie : Pai ma kahi o ke Kuhina Kalaiaina | mua i pau. Noi 0 Kikaha e koho ia ka L:-io Kh htna ma kahi o kona mua i pau e pani j 1 ke komite e pili ana i na bi!a auhau. | Noi o Likikini 1 ka noho e koho 1 i na Ha 0 na hana koiuiie a pau i hoa kakaia. j Na Kaulia he oleio hooholo i $1,000 | no ke awa pae o Heeia. Waihoia a noo ! noo pu me ka bila haawina. ! Na Kaiua i waiho mai he olelo hoo • holo penai: • OLKLO HOOHOLO—No ka r.iej, | he nui wale na lohe e hoolahaia nei ;na ; keia kulanakauhale, ua mak-.make o; Col. C. Spieck!es e iilo iaia na pono wai j o Honolulu nei, a me na loaa o ka Ha- i ie I)ute a me na uano i hoopaa ma ko ! ke aupuni aoao no na aie a pau iaia. : Nolaila, E hooholoia Ke kauohaia ; nei ka Mea Hanohano V/. M. Kipikona, Kuhina Kalainina e hoike mai imua o kei.i hale ma ka pahpala ma ka Poaiua luiai 6, ina he oiaio n mau lohe, a e waiho pu mai ina hoakaka piha ana no keia mea ma ka paiapaia, ma ke < ano pakahi ama ke ano hui paha. ( JoHN W. KaLU.\. | Aiiiolani Haie, lulai 2,' i<SB6. J Pane o Kipikona i kona mmamma i ka iuna o Lahaina i ke alakai hewa ia e ka poe nana i peio iaia a lawe nui nei oia i keia oielo hooholo hoopau mana wa wale imua o keia haie, No ka mea a keia hale e kamaiiio nei. oia ka ona j miiiona, he mau daia paakiki ka keia kanaka i waiho mai i !<a waih.ona aupuni ma kahi o ka hapaula niiliona, a he waht apana pepa wale no me na oleio i kakauia, oia wa'e r.o ka hoopaa i haawiia aku iaia ma ka inoa maikai o ke aupuni; o na oielo 1 lawein mai o keia ano; he mau manao 'apuwaie no ia.

Paneo Do!e, aole «a i ike hu niaujso na oieio a ka luna o Lahaina i !awe mai nei, aka ua manao oli ua kupono loa keia olelo hx>ho!o, oiai he nui io no ka wawa a'u i lohe, a ua oleloia ua ake ka ona miliena e kuai a hooiimalima i ke awa 0 Hor.o!u!u no 99 makahiki, a he mea kupono ole anei ke ninauīa aku na kunina o ke aupuni 120 keia mea, a ke manao nei au ua hiki no, oiai elike me kekahi o'elo, ma kahi e punohu nui ai ka uahi, aia no he ah: maialo. Hora 12:10 hoomahaka ha'e a nohe hou i ka hora 1:30 auina ia. Hora 1:50 noho hou ka hale. Noi o Kaluukou e hapa: ia na hana oka la. AnonoiaN a fl A:i A o KA ljK Noonoo ana i ka bila kanawai e piii ana i na auhau imu'a o ke koraiic o ka 'naie. ]. K. Kauaamano iunahooiaalu. Noi mai ka Loia Kuhīna e hoe-panee ka noonoo ana me ka hoopau i ke komite oka haie a noho ma ka Poa'.ua. Hoololi mai o Kakela ma h Poaha e noonoo aL Aponoia. Hapaiia ka noonoo ana i ka bi!a haawina imua oke komite o ka hale. J. K. Kaunamano lunahoomaiu. OIHAN' \ O NA Han\ Hor. NOl o Likikini e hapai ae i ka hoike a ke komite o na Hana Hou a noonoo pu me ka biia Aponoia. Noi o Ka«!ukou i haawīna hou i $i t ooo ao ka hale hookobko!o o Kohaia Akau. Hooholoia.

Noi o A:,'.ara r.ia ta as:.i huokuiu ; $i zo nu ka iuko ha:e o ka ha'.e paahao u Waiaiua Hooho'.oia Noi o Aho'.o no ka ha'e feockoloko!o 0 >Vai t x io ;r.e Honokaa i 3ō,e00. I{oo:o;t :na: o Kau'.ukou 1 si,occ. HuohUoia. Xa D-ekey ro ka hos>nec ana i ka hale ho koiokolo mai Makawao a l'aia 1 $i,oco. Hooho!oia. Na Kekoa no ka hana hou ana 1 ka [ia o ka hale nookolokolo o Puna i $ 1 o. Xoi o Ahe'o e hoopanee i keia haa wina. 11 ooholo ia. ! Na I.ikikini no ka hale hoopaaa me jka hana hoa ana i ka hale hookolokolo jo \Vailuku i $5,0001. Hooholoia.

Oka hoike a ke komite no ke noi a j Wailuku no ka hoomoe ana t mau «>he-j wai no keia apana a nie Kahului e noo j noo la me ka hila haawma e ho.ikomo - ia i 51,000 no ke kaha ana 1 na kii nie i ke ana 1 kahi e moe ai na ehewai. Uoo- ) heloia. ; Na uapo, haawina kumau $10,700.1 Hcoho!oia. S Na Kauhane no ka ua{K> o Honuapo( ;na ke a:io kokua me ka hooioli a l>ara ! ur.u ao!e 0 aiīiiai'. i na oluu -a me na ! ukana ma ka uapo $5,000. Hooholola. N.i Nahinu no ka uapo 0 Ho«>kena 1 $3.000. Hooholoia. N iKa'ua-no ka ua[)o o Lahaina i ? $4.cuo. Hooholoia. ; Na Likikini no ka paiekai o MakeAa i $500. Hooholoia. Na Kaai no ka uapo o Hamoa i $500. Ilooholoia. Xa Naiiale no ka uapo o Keauhou, Kona Akau i $j,500. Hooholoia. Noi o Likikini e waiho i keia'noia noonoo pu me ka aie $2,000,000 a ka luna 0 Kona. Na D;ckey no ka uapo o Kuau i $7,000 a na Kalua i hoololi mai i $2,000, Aole mea i hooholoia. Noi o Kakina e hoopau i ke komite. Hoo!?o!oia. Noi o Likikini e hoakoakoa pono ke ! kakauolelo i na itarnu i hooholoia ma ka mokupuni. Hoopauia ke komite a waihoia mai na mea i hanaia e ka lunahooma!u a aponoia. Hora 4:25 hoopar.ee ka hale 1 noho hou i ka horu 10 apopo.

, I La Hana 5/v lulai 3, iSB6. | Halawaī ka halu ika manawa mau. Kohoia n*a Komjte Mau. Hoike mai ke komitc Pai, ua pau i ke paiui kekahi bila kanawal Na ka hapa uuku o kc Komile Waij wai i waiho mai i ka hoike a ia komite e pili ana r,o kekahi huina dala i hoahu ma ke Keena Kalaiaina, nona ka nuina hc $-2,000; nui keia huina ae he $10,907.03 i hooli'o wale ia mc ke koe iho hc koena me ka hoihoi oie ia 1 ke Keeua Waiwai. Ua hoahewa ka hapa uuku 0 ke komile i keia hoolilo daia i apono ole ia e ka l.una llooia ame ke kanawaL Noi o Kalua e apuno ia kaheike a '\-a hapa uuku uke koinitd me ka viu: ho ma ka papa a waiho mal ka hapanui oke komite ika iakou hoike ma ka Poaha. No; roai o Aholo e hoihoi ia ka ho:<ca ka hapn uuku ia laua a hookahi .wa e wāiho īike mai li me ka hapanui imua o -:a ha!e eae ka hoehaiki ele o I :<a hale 1 ko lakou manawa e hoike |uui ai. • Noi o I)irkey e kakauia na ae me na huo'e no ka vraiho a me ka ele o ka

hciVe r» ka papo, penei: Hoole 1 ka apono i ka hoike, K»piko !na, Kuhina o ko na aina e Cre!^hton t j Kuhina Waiwai Kanoa, Kuihelam, Kiikaha, Keau, Ulika'an:, Beka, Amarj, j K.iuiukou, Pah;a» Kaunamano. Nahale ! Nahmu, Kekoa, Aholo, Kaukau. Kauai ioae Paiohau. —20 ! Ka poe apono ika hoike, ka Loio i Kuhina I>»re, Ake, Kale Kauka, Kaae ' Paka, Kauhi, Kik:!a, Kauka Waika, j Kauhane, Kale Kika, Kaai, KaIkiname Paehiole. —15. i 1 Noi o Kakma e kakau la na ae me 'na hoole no ka hoihoi hou ika hoike | penei: ! No ka holhoi hoa Ika hoike Ike j koauie, o Kipikona, Creighton* Kanoa, | Kuhina Dare, Kīkaha, Ke?u, laukalam *Beka, Amara, Kaulo, Kaulukou, Pahia j Kaunaouino, Nahale, Nahinu, Kekoa, 1 Ahulo, Kaukau, Kikikini. me Kauai he 20, ( Ka poe hoole, oia o Bihopa, Ake, « Kaie Kauka, Kiiae, Paka,

Ki .h.. K;*.. i. k.r.-'xJi W ū nc, K.; / K vKaaI Kui:r:a, Paehao-U* :v.c i'a. ": , -i * t ~ | NOvāua -:u ;• ..; ..\ ».a -u :*.e .t ; ka bi:\J u:;k j o vc \ j Kapae la aa rj'a. wa.n.- rt:i- o K.?t. ra h« elaa h,»pi nu; M<-. > ka.;. e hoike ana, i Kc :r. -> Wa u.i ;.a mat : K holo ki>kc aVu *c **ru,i; . kohou no NT.\oka; e i-U * - nuu uili&iA. H.:awi;a <a heo:. ua komi'e 'a. Nika K n*.i; * »na koi a uau 1 k.;e e'.e a. ho mea jxā I ikehewu Vc kama:;«o :* e l.ke rnt ka tu |iio k* haie. aia w uho ma kt ano h|o!cK» hooholo. I Noi nu; ke konv.*c \aica.; ic*poe jmaiuMra hou no Uko-.: i *«.,.» Poal-a *e. ! Aeia. Xa Olklo Hoom-'li» M£NVU:L.% ! Na Nahaīe i htk.'i!u uu. l \c :\\i e :hco!oli ai i V\ pauk.: ii'ek.ai 4; »» ! na kaniwai o k s Sj. ! Koho ka Noho 1 ?:i K.l tx |kahi ona kon;ite o na kuhu'.a * i ua 1

ī pau, ' N'a Kakina hc olcK> h a» ha ;uu t koni;*.- wr.it, : ' '.<•;.! ;a *- ..■ io ana i Nfo!ck.i: -j hrvini.T i.o »- 'nolo ana. : Noi 0 KauLiko -*» h.\vn; " » -\t h.«r« >o ka !jl Aeia Noi o D;i key C ka;MC!A ru : ;Ja ; ki i kc Kuhina Kalaiaina kc wa;;; i toi. i kana oic! > hoohet>r Aei.». Na Ki]nkcna he ole'n ho<. i; -0, i tx wa e hoonar.ee m e kon.o ,\V i V.i hi\i iloko oka hooir.rip.ao a:i.i uie k.i ho<> manao ana me ka 'i ! «.a o A".:rri ka ma ko lakou !a i kct\ Y it* hiaelulaie.a ak-n<o,i nu k^ Wa niA ka l'onlua, luiai ■'•. l'- r.i t». Ua liooho'oia Hoopanee ka hale a no*n> laoa ■;* ka Poalua hora ro LA HA.VA vi, 11. U n I Halawaika hale raa ka Po» c iike tr.c ka hoopar.cr ana iuj; k«:<i pule mai. "Na VAL.\r\i \ Moo^'i. N'.i >Tahinu tu..i K via He»na •. hf luhelu mat he h opi; e i ar.a. e marhou na kane iih* na w.jh:;;t i i n* kane a wahme t ka mn; v.ū? Nana no i ii,p. :v> *a hooane» mae hoa ana i ka ha'e k-.!a h.ie rc* Hookm.i. Haawiu ; ke k heokolokolo. Na i'aehaole nia- ! inai, hr hoopii lehulehw ioa &«. i ke komiie '» na ai.-'K-.ni. Na Wi-h: nu: Koh'.a i he. «h«:a uiai i kc;a nuu 1 £r :. < na alanui me :ia a:ah.-.V,n h > ; s ka hale hooko!ok»»'.o U'* »:*;,.♦.» 4 . Kohaia, i 5jo;;o r-j La o:iu* u.av

ma. Ao!c eaeta e aie : \:..i j.. a i kanalima ta::>ar.! e ū \«>'o i nawai opinma. .\o!e kak• :x r > na iaina mokuahi 1* 3- •, 1 '»..1 ki- iU e puhi waiona ok< ; •.*■ ?'. - \ ■> 1 haawina da!a manu'Aa 1 fa*». • jx:ni ia ka Moi ; L* •,::r ■<-:.* " - 1 Pakipika. F. Uru t av ka o»har.i K "»a. līj». v: k < . no k.. k.i'a Hanai 1% - nala V> :uhy;a rz-i .< Na Kaunaai>f/ ( ti,a; !T*. . hoopn e noi ana e hcx>pau u '*•* <j-* wai Ina a'anwi ni;» I K~r, t .i na F » hij.i r.a via!j r.: «i L*na 2r»a i na mai k- k..-* aina U'aiheia ou ka ;■ :pa Mai f'una na Kck«:a, •• h ho._ ia 1 mau makai no na; aaa F. h lako ia na hope maka» n •; m- rra pe- a poo!etx Haawwa f ke k. > ea iina au,.unL Na Kakina ma» Kaanapal. *• nei ti; ana. ao!c •: haa»iia kekah; -:<a h' > mau tna luna aupuo; 1 pau k • zk _ noho ana ;ka oihana. U'a;h-..a ma ia papa. A : mau makai paiLa- . n i t > ki heie o!e i k- kuU. t kkomitc ona ama aupuni. Ae h .j-a nee !oa ia ke Linawai e hL.:< - a j:j 1 ke Kuhina Uaau-.j : Le Kuhina Waiwai. Na Aholo niai L*h*ma, e * a na a»aa mahik » a pa-i Liha:nA cu« ka px Hoikk K^w:rt M.w. Xoi mai o Kauka e hooku» u aku oia mai ka noh-> ina he UU no ke komite VV'aiwai, ma o ka huowa hawaha ana o kekahi haua oka haie: a Laua hoike i waiho ia mai rna ka tVa ono. Hoakaka ma» oia i kekah» mau kumu kupoeo \:u Mahotv $ho o oa kaniaiho ana no keia kumuhana, \ut aiaaa ia aua hookuo ia oūl

Ka Bihopa i hoike mai ika hana a ke komiie Hoonaauao e pili ana i na hooponopono hou ana i ke kāoawai kala oka Paeaina, Ht hooholo 'akou e waiho ma ka papa. Waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka bī!a kanawai ke heea naai. Hoike Komite Wak.

Na ke Kuhina Kipikona i noike mai i ka nui oka aie i hoomaopopoia maloko o ke keena Kal£.iaina he $104, 048, ao!e nae i pau pono ka hoike e e pili aaa nu ia keena, oiai, e hiki hou mai ana no paha ne mau bila koi mai na mokupuni &c. Na ke Kuhina aiua z Creighton i hoike mai i ka aie roa kona keena, oia keia he $i (.353.69. Ua aie ia keia naau daia ma ka inoa maikai o ke aupuni. Na ke Kuhina Waiwai, P. P. Kanoa i hoike mai i na aie ma kona keena fce 544.56. Ua aie u aku ma ka moa maikai o ke anpuni. Na ke Kuhina Loio i hoike mai i ka aie o kona keena, J. T. l)are, ma na mahele elua, a o ka huina nui he $6,666.50 a'oi akt*. a erai mai paha, .Ma ke noi a Kakiua, ua waiho ia na hoike ma ka papa no ka unuhi a me ke pai ana. Ona hoik® ana keia oka papa Kuhina, e like me ke kauoha 0 ka olelo hooholo a Kakina, e hoike pakahi mai lakou i na aie o ke aupuni ma kela me ke:a keena Aupuni. Ma ke noi ua hoomaha ka hale. Ma ka halawai hou *ana o ka hale, ua hoike mai ke kom'ile kakau poepoe ua makaukau ka hila kanawai e alai ana ina alanui o Lahaina, Wailuku, Kahului, Hiio, a me Honolulu. Na Olelo Hooholo.

Na Dickev i hoolaha mai he bila kanawai e hoololi ana i ka p. 20 o ke kumukanawai. Hooiaha pu mai »10 hoi e ninau ana i ke Kuhina Waiwai i ka ia apopo. Ka Klaulukou he olelo heoholo, e waiho ia mai na kope 0 ka Buke 1 o na olelo hooholo oka Aha Kiekie ma ke keena Kalaiama. Na Kaai he olelo hooholo, e halawai ka hale i ekolu po ma ka pule e hoomaka ana mai ka hora 7 ahiahi. Oia na po Poakahi, Poakolu, me Poalima. Hoololi mai ka Loio Kuhina, i- elima minute wale no e kamailio ai kela me keia hoa, koe ka ae ana o ka hale e hooloihi aku na kamailio ana. Ma ka mnau ana ua hoopanee loa ia,

Hoolaha mai o Kaulukou he kanawai e kukulu ana i hale kula ao kaua moana ame kalepa &c. Nana no he olelo hoohoio e lilo na Bila Haawina i hana no ka la ma kela me keia la. Hoopaneeia. Na Kaai he olelo hooholo i elima minute pakahi e kamailio ai kela me keia hoa. Hoololi mai ka Loio Ku hina. "Ke ae ole ka hale e hooloihi hon aku i kanakamailioana." Hoololi. Heiuhelu mai o Kaulukou i kana bila kanawai i hoolaha mua mai ai e kauoha ana i ke Kuhina Kalaiaina e uku aku ia Mrs. Swan &e. Hoolaha mai o Kalua he bila kanawai.

Heluhelu mai o Kikaha he bila kanawai, e pili ana i ka hookui ana o na moku ma ka moana. Haawiia i ke komite pai. Ma ke noi ua hapaiia N t a Hana o ka La. Heiuhelu ekolu ana i ke kanawai e pili ana i ke aialai ana i na alanui o Honolulu, Lahaina, Wailuku, me Hile. Heluhelu ia ke knnawai. Mahope iho o na kamailio ana ua hoololiia e | hoihoi hou i ke komite no ka hoopenopono ana. I Heluheiu elua ana i ke kanawai e pili ana i ka poe aie kaaole (Banekarapa.) Noonoo pakahi ia na pauku o ke kanawai. Mahope iho o ka hooholo ia ana o na pauku a pau o keia kanawai, ua pakui hou mai o Palaunu he pauku hou, e haawiia i ke komite wae-

Ma ke kapaeia ana o na rula, ua hoike nui kc koroite hooia bila kaniwai ua kakau moa ka Moi i ke kanawai e haawi ana i ka naana i na lunakanawai apana a me hoomalu e hookolokolo i na hihiā kue i ke kanawai kukulu hale pale ahi &c. Hoopanee ka hale. La Hasa 55. Iulai 7. HaUwai ka hale e like mt ka hoopa> ncc ana. Mi ke kapae la ana o na rula, ua waiho mai o Kaiua he hoopii mai a Kunukau e haawi aku ke aupuni i sila | nui no kekahi aina aupuni ana i kuai j ai. Haawiia i ke komfite hookolokolo. Na olklo hooholo 5: na Bila. Na Kauhane i heluhelu tnai he kanawai e koomana ana i Papa nana e hooponopono na keiki e hoonaauaoīa aea au na kula o na aina e. Waihoia no ka keiuhelu elua.